Andrzej M. Wyrwa,Ewa Springer
Łekno, gm. Wągrowiec, woj. pilskie.
Stanowisko 3
Informator Archeologiczny : badania 18, 134-136
go k a p i t u l a r z a , d o k tó r e g o dobudowano n i e w ie lk ą ap sy ó k ę / 0 о к . 2 ,7 - 2 ,6 n / . Można j ą z i d e n t y f i kow ać, ja k o k a p l i c ę i l t y s i ę c y d z ie w ic w spom nianą w ź r ó d ła c h p is a n y c h .
W w ykopie X usytuowanym na zachód o d w e jś c ia d o k o ś c i o ła n a t r a f i o n o na d a l s z y c i ą g rowu pofundam entow ego p o tw ie r d z a ją c e g o s u g e s t i ę o I s t n i e n i u w z a c h o d n ie j f a s a d z i e Z k o ś c i o ła rom ańs k ie g o a p s y d y , Cenne d an e p r z y n i o s ł y ró w n ie ż wykopy w p a r t i i p o łu d n io w o -z a c h o d n ie j* N a tr a f io n o t u bowiem po r a i p ie rw sz y ns c z y t e l n e ś la d y zabudowań k l a s z t o r n y c h 1 f a z y , w s k a z u ją c a , ż e p r z y n a jm n ie j częścio w o w z n ie s io n o j e z k a m ie n ia . ,
Zaduniem p r z y s z łe g o se zo n u b ę d z i e uch w y ce n ie d a ls z y c h fragm entów c a łe g o z a ł o ż e n i a 1 k l a s z t o r u ro m ań sk ieg o . *
LAKOREK, gm. B is k u p ie c U n iw e r s y te t im . M ik o ła ja K o p ern ik a w o j. to r u ń s k i e v I n s t y t u t A r c h e o lo g ii i e t n o g r a f i i S tan o w isk o 1 w T o ru n iu P ra c o w n ia A r c h e o l o g i i Podwodnej Muzeum R e g io n a ln e w B ro d n ic y B a d a n ia p r o w a d z i l i mgr K a z im ie rz G rążaw skl / a u t o r s p ra w o z d a n i* / o r a z mgr C zesław P i e t r z y kow ski /UKK/. K o n s u lta n ta m i b y l i d r G e ra rd W llke i d r A n d rzej K ola s UMK. F in a n so w a ł U rząd W ojewódzki w T o ru n iu i Muzeum w B ro d n i c y . D ru g i se z o n B adań. W c z e sn o śre d n io w ie c z n a / 7 / o s a d a palowa*
Zadaniem b ad ań b y ło ro z p o z n a n ie s t r a t y g r a f i i s ta n o w is k a p o p r z e z e k s p l o r a c j ę n a w a rstw ie ń dennych w o b r ę b ie w y s tę p u ją c y c h r e l i k t ó w o sa d y / s t r e f a l i t o r a I n a j e z i o r a / .
w ła ś c iw ie p r a c e e k s p l o r a c y j n e zap lan o w a n e n a o k r e s w io se n n y p o p rz e d z o n o w o k r e s i e z i mowym sondow aniem ! dna p rz y pomocy tz w . sondy W ięck o w sk ieg o , wykonywanymi p r z e z w ykute w l o d z i e p r z e r ę b l e , uzyskiw ano w te n sp o s ó b w y jścio w y m a t e r i a ł do a n a l i z p a l I n o lo g ic z n y c h o r a z s e lektyw ny w g ląd w s t r a t y g r a f i ę i n t e r e s u j ą c y c h n a s p a r t i i dna j e z i o r a .
E k s p lo r a c ję p o d c z a s p r a c s ta c jo n a r n y c h prow adzono p r z y pomocy e l e k t o r a wodnego w o b r ę b i e p ó łk e so n u badaw czego / g r o d z i d r e w n ia n e j/ o w ym iarach 4 x 4 ta i w y so k o śc i ś c i a n e k bo czn y ch 60 cm, k tó r a z a to p io n a z o s t a ł a w r e j o n i e dcm niem anuj z a t o c z k i - p r z y s t a n i b a d a n e j osady*
W o b r ę b ie t e j j e d n o s t k i b ad aw c zej zadokum entow ano n a s t ę p u j ą c y u k ła d s t r a t y g r a f i c z n y / p c .t w i e r d z i ł on w p r z y b l i ż e n i u w c z e ś n ie j p o c z y n io n e o b s e rw a c je t o d b y ty c h ao ndow ań/r I / w arstw ę s ta n o w ił p ia s e k z s iln y m i p r z e r o s t a m i k o r z e n i r o ś l i n n o ś c i podw odnej i s z c z ą tk a m i
ty c h ż e r o ś l i n , o s i ą g a j ą c m ią ż s z o ś ć ca SÛ-60 cm -9 0 cm*
I I / w arstw ę s ta n o w iła w arstw a k u ltu ro w a w p o s t a c i m u lls te g o p i a s k u p rz e s y c o n e g o w ió ram i d rzew nymi i fra g m e n ta m i k o ry /m ią ż s z o ś ć c a 40 cm /. W s p ą g u t e j w arstw y w y s tą p i ła poziom o l e ż ą ca d r a n i c a o p r z e k r o ju 26 x 19 cm o r a z m n ie js z e fra g m e n ty drew na, w śród k tó r y c h zadokum ento wano g ra n ito w y kam ień s z l i f i e r s k i / r o z c i e r a c z / / 7 / .
P o n i ż e j , na g łę b o k o ś c i ca 130 l i c z ą c od poziom u d n a ,w y s t ą p i ł a k re d a j e z i o r n a . P rz e z w s z y s tk ie v sp o m n lan e w arstw y p r z e c h o d z i ł y 2 pionow e p a l e z lo k a liz o w a n e w omawianym w y k o p ie , z a g łę b io n e w k re d ę j e z i o r n ą d o ca 50 c a . Wobec b ra k u m a t e r i a ł u cera m ic z n e g o * można m ieć n a d z ie ję * że b a d a n ia d e n d r o lo g ic z n e p o zw o lą o k r e ś l i ć c h r o n o lo g ię s ta n o w is k a . P rz e w id u je s i ę k o n ty n u a c ję b ad ań .
Łekno* gm, W ągrow iec K o n se rw a to r Zabytków A rc h e o lo g ic z n y c h w o j. p i l s k i e w P i l e
S tan o w isk o 3
B a d a n ia p r o w a d z ił: mgr A n d rz e j M. Wyrwa p r z y w s p ó łp ra c y mgr Ewy S p r i n g e r . F in a n so w a ł WKI w P ile * U n iw e r s y te t im . Adama M ic k ie w ic z a w P o znaniu* T ow arzystw o Z ie m i P a ł u c k i e j w Wągrow cu* Race U c z e ln ia n a ZSP ЦЛН, Rada W ydziałow a ' BMW "W ici* UAM o r a z N a c z e ln ik Gminy W ągrow iec. T rz e c i se z o n b a d a ń . K l a s z t o r c y s t e r s k i / 2 p o ł . X II-X V II / ? / w. C m en tarzy sk o s z k i e l e t o w e - o k . X I I I - / ? / . K o n s tr u k c je a r c h i t e k t o n i c z n e s p r z e d zabudowy c y s t e r s k i e j - /? /* Gród w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n y /X - XÎ w / ? / , _ Kontynuowano p r a c e w y k o p alisk o w e w z a c h o d n ie j / s e k t o r A/ ί w s c h o d n ie j / s e k t o r 0 / c z ę ś c i р о сy s t e r a к le g o o b i e k t u s a k r a ln e g o . Badano c m e n ta rz y sk o s z k i e l e t o w e o r a z w arstw y k u ltu ro w e s p rz e d o s a d n ic tw a c y s t e r s k i e g o - g ró d 1 r e l i k t y a r c h i t e k t o n i c z n e .
W b ieżący m s e z o n ie o d s ł o n i ę t o ?
1. D a lsz e r e l i k t y późnego o b i e k t u s a k r a ln e g o /b u d o w la s a k r a l n a A - k o ś c i ó ł p o c y s t e r s k i / е / d a l s z e fra g m e n ty muru p o łu d n io w eg o k o ś c i o ł a z zachow anym i w c z ę ś c i z a o h o d n ie j fundam entów , b / fra g m e n ty fundam entów d o c h o d ząc y ch w c z ę ś c i p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j do f a s a d y k o ś c i o ł a с / p e ł ne p ó łk o le apsydy k o ś c i o ła "Ap d / d a l s z a fra g m e n ty fundam entów zam y k ający c h od w schodu p r o s to k ą tn e p r z ę s ł o p r e z b i t e r i a l n e k o ś c i o ł a “ap « / fra g m e n ty sturu p ó łn o c n e g o k o ś c i o ł a PAP o r a z in n e fu n d am en ty , k t ó r e n a obecnym e t a p i e b ad ań tr u d n o w ią z a ć b e z p o ś re d n io z k o ś c io łe m "A* czy o b ie k te m В / r o tu n d ą /*
2. R e lik ty p r z y z ie m ia o b i e k t u s a k r a ln e g o PB" /b u d o w la s a k r a l n a *B“ - r o tu n d a w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n a / wykopy V I I I , IX , X II o r a z VI*
3. D a ls z e fta g m e n ty muru obwodowego p rz y p ó łn o c n e j i p o łu d n io w e j c z ę ś c i zabudowań s a k r a ln y c h wokół o b ie k tu *A" - wykop x i
- 1 3 5
a
4* B l i ż e j n i e o k r e ś l o n y o b i e k t a r c h i t e k t o n i c z n y pod fu n d a m o n ta r! o b ie k tu s a k ra ln e g o "A” w p a r t i i p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j te g o o b i e k t u /w ykop I A /. Fundament te n z a w ie ra zapraw ę podobną do t a j , k t ó r e z n a j d u j e s i ę w r o t u n d z i e /w g o b s e r w a c ji 1 badań m akroskopow ych/.
R e li k t y a r c h i t e k t o n i c z n e zachow ane s ą szczątkow o* Z n is z c z o n e z o s t a ł y p r ? - _ g łę b o k ie o r k i
1 d e w a s ta c ję w w ie k a c h χ ν ΐ ΐ ΐ - χ χ . Fundam enty o b ie k tu s a k r a ln e g o *A* wykonane b yły w w ątku opus e r p le c tu m , K am ienie w fu n d am en tach łą c z o n e s ą zapraw ę w ap ien n ą barwy b i a ł e j . Na p o d sta w ie d o ty c h czasow ych b ad ań sz c z e g ó ło w a i n t e r p r e t a c j a ro z p la n o w a n ia o b ie k tu s a k ra ln e g o "A* j e s t je s z c z e n i e m ożliw a, n i e ma bowiem p o d staw do ś c i ś l e j s z e g o p o w ią z a n ia r e l i k tó w a r c h i t e k t o n i c z n y c h o d s ł o n i ę ty c h w s e k t o r z e A L B te g o o b i e k t u . Jedynym i danym i, k t ó r e p o z w a la ją w nowym ś w i e t l e ujmować f a k t p r z e n i e s i e n i a k l a s z t o r u z Łekna do Wągrowca o k . 1396 r . , w y d ają s i ę być frag m en ty d r u g i e j p rz y p o ry / p r z y p o r y r e p a r a c y j n e j ? / o d s ł o n i ę t o w p ó łn o c n e j c z ę ś c i wykopu V* W stęp n ie w ydaje s i ę , że o b i e k t s a k r a l n y *A" w w yniku o s i a d a n i a g r u n tu /w a łu grodow ego/ mógł u l e c z a ry so w a n iu , co mogło •powodować ową d e c y z j ę . S p o s t r z e ż e n i e t o b ę d z ie w eryfikow ane w t r a k c i e d a ls z y c h sz czeg ó ło w y ch
b a d a ń . ,
Rotunda łefcneńska
N c z ę ś c i w s c h o d n ie j s ta n o w is k a / s e k t o r B/ - vykopy V I I I , X II. IX i VI - pod r e l i k ta m i a r c h ite k to n ic z n y m i o b ie k tu s a k r a ln e g o "A" o d s ł o n i ę t o r e l i k t y a r c h i t e k t o n i c z n e o b ie k tu s a k r a l n e go *B*, k t ó r e w y s tę p u ją pod p ro s to k ą tn y m p r z ę s łe m p r e z b i t e r i u m 1 s t y k a ją c y m s i ę z nim i od z a - cnodu c z ę ś c ia m i nawy g łó w n e j o b i e k t u s a k ra ln e g o “A*. O d s ło n ię to ta k ż e p ra w ie c a ł y o b ry s p r z y z i e m ia te g o o b i e k t u . D z ię k i temu można s t w i e r d z i ć , i e o b i e k t s a k r a l n y *B* j e s t ro tu n d ą ty p u p r o s t e go p o p rz e d z o n ą od w schodu p ó ł k o l i s t ą apaydą* R otunda z o s t a ł a z lo k a liz o w a n a w p ó łn o c n o -w sc h o d n ie j c z ę ś c i g ro d u p r z y w a le . Fundam enty j e j wkopano w w arstw y grodowe o d ł u g i e j c i ą g ł o ś c i o s a d n ic z e j* W t r a k c i e e k s p l o r a c j i w w y k o p ie IX / c z - p n rw sc b * / uchwycono pozŁon)ubytkow y 1 w arstw ę budow laną ro tu n d y * Poziom t e n w y z n a c z a ła ttw * wlewka zapraw y fu n d am en to w ej, w idoczna b a rd z o d o b rze p rz y a p s y d z ie r o tu n d y .
Oś o r i e n t a c j i ro tu n d y 1 o b i e k t u s a k r a ln e g o *A" n ie p o k ry w ają s i ę . O b ie k t "A” ma o r i e n t a c j ę 1 7 ,6 ° ku p ó łn o c y od k ie r u n k u w s c h o d n ie g o , a ro tu n d o o k . 25 * Wymiary r o t u r d y : ś r e d n i c a k o rp u su po z e w n ę trz n y c h l i c a c h m uru * o k . 9*15 a j Ś re d n ic a po w n ę trz u k o rp u su - o k . 6 ,6 5 roj s z e ro k o ś ć muru k o rp u su - l 1 - 1 ,2 5 m.
rundeiM Q ty ro tu n d y wykonane b y ły z o t o c z кów g ra n ito w y c h 1 piaskow cow ych łą c z o n y c h z a p r a wą barw y ró żo w ej
-- Ś re d n ic a ep sy d y po zew nętrznym l i c u murów -- o k . 5 ,2 m, ś r e d n i c a }*> wewnętrznym l i c u murów - o k . 3 ,4 m, s z e r o k o ś ć murów fundam entow ych - 1 -1 ,2 5 m, N a p s y d z ie zacnow aly s i ę r i« v >1- k l e fra g m e n ty k o ro n y muru - do w y so k o ści o k o ło 15 era. Korona wykonana b y ła z łu p an y ch p ły te k piaskow cow ych łą c z o n y c h zap raw ą barw y ró ż o w e j. W nętrze k o rp u su i apsydy ro tu n d y w y p e łn io n e j e s t o to c z k a m i g ra n ito w y m i i piaskow cow ym i, na k tó r y c h z a l e g a j ą d u że i l o ś c i zapraw y w a p ie n n e j barwy b i a ł e j i zapraw y r ó ż o w e j.
P rz y p u sz c z a s i ę , że b i a ł a zap raw a w a p ien n a z ta n o w i p raw dopodobnie r e s z t k i w arstw y budow l a n e j o b i e k t u "A* lu b ty n k o w a n ia w n ę tr z a , w y ja ś n ie n ie te g o b ę d z ie m ożliw e po p rz e p ro w a d z e n iu a n a l i z fiz y k o -c h e m ic z n y c h . Zapraw a różow a z a ś , ja k a l ę o b e c n ie p rz y p u sz c z a m ogła s ta n o w ić wylew pod p o sa d z k ę lu b p o d sa d z k ę / ? / .
Na p o d s ta w ie d o ty c h c z a so w y c h badań u s t a l o n e , że fundam enty ro tu n d y z a l e g a j ą na g łę b o k o ś ć o k o ło 0 ,8 0 a* Ze w z g lę d u n a t o , i e r o tu n d a z a le g a pod o b ie k te m sa k ra ln y m "A* p ó łn o c n e j e j p a r t i e z o s t a ł y c a łk o w ic ie p r z y k r y t e p r z e z mur p ó łn o c y nawy " g łó w n e j '- o b i e k t u "A ". F ragm enty t e n i e z o s - t a ł y j e s z c z e o d s ł o n i ę t e . W s tę p n ie r o tu n d ę d a tu je m y na połow ę XI w ie k u . T y p o lo g ic z n ie ro tu n d a ł e k - n e ń s k a podobna j e e t pod w zględem r o z p la n o w a n ia p rz y z ie m ia do ro tu n d y w P ło c k u , C ie s z y n ie , P rz e m y ślu , S t r z e l i n i e i t p . D a ls z e b a d a n ia n a tyra o b i e k c i e b ę d ą kontynuow ane.
GrÓd
. W t r a k c i e b a d a ń w s e k t o r z e A i В o d s ł o n i ę t o r e l i k t y k o n s t r u k c j i grodowych w ału /wykopu V I, VI А, V I I, V II λ , IX , I I A o r a z I A l I В/ w p o s t a c i śladow ych k o n s t r u k c j i d re w n ia n o -z le w n y c h . W w ykopie Σ Λ 1 Β , V I 1 1 I X o d s ł o n i ę t o 1 ek sp lo ro w an o w arstw y na m a jd a n ie g ro d u , w t r a k c i e e k s p l o r a c j i w ydobyto d u ż a i l o ś c i c e r a m i k i , n a r z ę d z i k o ś c ia n y c h 1 p ó łfa b ry k a tó w z k o ś c i . Стерt a r zy sk o
W w yniku b ad ań a r c h e o lo g ic z n y c h prow adzonych p r z e z 3 se zo n y na c m e n ta rz y sk u sz k ieleto w y m w ydobyto ł ą c z n i a 178 o so b n ik ó w . A n a liz a a n t r o p o lo g ic z n a 17 c z a e z e k p rzep ro w ad zo n a p rz e z I n s t y t u t B i o l o g i i - K a te d r ę A n t r o p o lo g ii UAM w y k a z a ła ^ 'i e w śród p rz e b a d a n y c h osobników p rz e w a ż a ją elem en t y r a n n e n o ld a ln e , l a p o n o l d a l n e i n o rd y c z n e i a n a l i z ę s t r u k t u r y w y m ię ra in o ś c i dokopano p rz y u w zg lęd n i e n i u d an y ch o w iek u w c h w i l i ś m ie r c i 179 o so b n ik ó w . W stępna a h a l l z a w s k a z u je , że na c m e n ta rz y s ku Q rfe b a n o lu d n o ś ć p o p u l a c j i l o k a l n e j , o w łaściw ym grupom śred n io w iecz n y m stosunkom w y m ie ra n ia . C z ę s t o t l i w o ś ć grobów d z i e c i ę c y c h j e s t b a rd z o n is k a L n i- d a j e m o ż liw o śc i o k r e ś l e n i a n a t ę ż e n i a wy* u m ie ra ln o śc i w w iek u d z ie c ię c y m * C z ę s t o t l i w o ś ć wymię r a i n w'; o i osobników d o r o s ły c h r o z k ł a d a s i ę w p r z e d z i a l e w iek u 20 - 40 l a t * L ic z b a o só b z m a rły c h w w ieku s ta rc z y m j e s t sto su n k o w o wysoka i wy n o s i o b e c n ie 7 osób*
W g ro b a c h z n a le z io n o r a . i n . : w g r o b l e n r 5/Θ4 o b rą c z k ę b rązo w ą n a le w e j r ę c e ; w g r o b le n r 1 1 /8 4 d e n a r p o z n a ń s k i i Ś la d p o o b r ą c z c e / le w a r ę k a / ϊ w g r o b ie n r 2 3 /8 4 a m u le t krzem ien n y ; w g r o b i e n r 3 0 /9 4 fra g m e n ty t k a n in y t e z ł o t ą n i t k ą ? , ś la d y n a c z a s z c e po d ia d e m ie brązowym; w g r o b l e n r 4 4 /9 4 fra g m e n t b l a s z k i s r e b r n e j , o k u c ia tru m ie n n e i ż e l a z n ą i i g ł ę * W g ro b a c h zaobserwowa no ś la d y d re w n ia n y c h tr u m ie n o r a z s z e r e g o k u ć i gw oździ tru m ien n y c h * Na t e j p o d sta w ie z r e k o n s tr u owano n i e k t ó r e tru m n y . W yróżniono dwa ty p y : trum nę o p r z e k r o ju p ro sto k ą tn y m 1 trum ną o p r z e k r o j u tra p e z o w a tyra,
W t r a k c i e e k s p l o r a c j i w b leżący trz ro k u w ydobyto d u ż e i l o ś c i c e r a n i k l n a c z y n io w e j, fragm en t y s z k ł a w itra ż o w e g o , fra g m e n ty p ł y t e k posadzkow ych, fra g m e n ty c e ra m ik i b u d o w lan ej / c e g ł y p r o f i low ane i k s z t a ł t ó w k i / , m onety w c z e sn o ś re d n io w ie c z n e o r a z k o ś c i lu d z k ie 1 zw ie rz ę c ą *
3 36 -Wydobyty m a t e r i a ł a r c h e o lo g ic z n y z n a jd u je s i ę w t r a k c i e sz c z e g ó ło w e g o o p ra c o w a n ia i a n a l i z s p e c j a l i s t y c z n y c h * LQdVGÛWÛ, gm. K i s i e l i c « w o j. e l b l ą s k i e S ta n o w isk o 1 U n i w e r s y t e t W a r s z a w s k i I n s t y t u t A r c h e o l o g i i B a d a n ia p r o w a d z ił d r J a n M ic h a lsk i* F in a n s o w ał WKZ w E lb lą g u ,' P ie rw sz y se z o n b a d a ń . Gro d z i s k a z w c z e sn e j e p o k i ż e l a z a i w czesnego ś r e d n io w ie c z a /X II-X IV w«/*
S ta n o w isk o z n a jd u je s i ę n a w y s p ie p o ło ż o n e j w c e n t r a l n e j c z ę ś c i J e z i o r a Ł odygow skiegc. P r o w a d z ili t u w 1909 r* n i e w i e l n i a p r a c e w y k o p alisk o w e a r c h e o lo g o w ie n ie m ie c c y o d k ry w a ją c r e s z t k i g ro d u w c z e sn o śre d n io w ie c z n e g o o r a z ś la d y o s a d n ic tw a z w c z e sn e j e p o k i ż e la z a * P o za tym n a t r a f io n o n a r e s z t k i pom ostu b ie g n ą c e g o od wyspy w s t r o n ę s t a ł e g o l ą d u . O becne o g lę d z in y s ta n o w is k a p o z w o liły s t w i e r d z i ć , t e n a p o w ie rz c h n i w y ra ź n ie w id o czn y J e s t z a r y e w a łu n a cały m obw odzie wys py* w y p ię trz o n y o k . 1 m nad poziom m ajd an u . J e d y n i e w c z ę ś c i p o łu d n io w o -w s c h o d n ie j w ału w id o c z ne J e s t e i o d ł t r b y ć może z n a jd o w a ła s i ę t u t a j b ram a, k t ó r ą w y je ż d ż a ło s i ę n a wzmiankowany w yżej p o r o s t- C ała w yspa, m ają c a k s z t a ł t m i e j w ię c e j o k r ą g ły 1 p o w ie r z c h n ię n ie c o w ię k s z ą n i ż 0 ,5 h a , p o r o ś n i ę t a j e s t g ę s to drzew am i i krzew am i c o b a rd z o u t r u d n i a ł o p ro w a d z e n ie b a d a ń . ¥ b ie ż ą c y m r o ku z a ło ż o n o 3 wykopy o ł ą c z n e j p o w ie rz c h n i 33 m . z n a jd o w a ły s i ę one w p o łu d n io w o -z a c h o d n ie j c z ę ś c i itan ó w Ł sk a i ooejm ow aiyi wykop 1 c z ę ś ć w e w n ętrzn ą w a łu , wykop 2 c z ę ś ć z e w n ę tr z n ą , wykop 3 m ajdan. N w yniku b ad ań u s t a lo n o :
1. Na o p is y w a n e j w y sp ie z n a jd o w a ło s i ę g r o d z is k o w c z e s n o ś re d n io w ie c z n e , k tó r e g o c h r o n o lo g i ę w p r z y b l i ż e n i u można o k r e ś l i ć na X1I-XIV w. O to czo n e b y ło wałem ziem nym , w z n ie sio n y m praw do podobnie na s z c z ą tk a c h w a łu wc z e s no ż e la z n e g o , umocnionym p ła s z c z e m kamiennym i zw ieńczonym p r z y p u s z c z a ln ie j a l ą t k o n s t r u k c j ą d rew n ian ą* Ta o s t a t n i a m ogła m ieć sz e r* o k . 3 m i w n ę tr z e j e j wy p e ł n i a ł a zapewne g l i n a i k a m ie n ie . 2 zachow anych śla d ó w n i e d a ł o s i ę o d c z y ta ć r o d z a ju d r e w n ia n e j k o n s t r u k c j i . Na w a le o d k r y to duży ż e la z n y to p ó r z tkw iącym w t u l e j c e ćw iekiem o r a z ta k ż e ż e la z n y g r o t o s z c z e p u . U s t ó p w ału z n a jd o w a ły s i ę 4 o b i e k t y , z k tć r y c h dwa p o ło ż o n e p r z y samym wa l e mogły być zie m ia n k a m i m ie sz k a ln y m i. J a d e r z n ic h / o n l e k t 2 / m ia ł ś c i a n y w y ło żo n e kam ieniam i* W Jamach i ic h n a jb liż s z y m s ą s i e d z t w i e o d k r y to s r e b r n ą m o n e tę , t a k l ż p i e r ś c i o n e k , rogowy g r z e b ie ń , ż e la z n ą s p r z ą c ? k ę do p a s a 1 k i l k a ż e la z n y c h n o ż y . Na w a le , w w a rs tw ie k u ltu r o w e j m ajdanu o ra z w o b ie k ta c h z n a le z io n o d u że i l o ś c i c e ra m ik i i k o ś c i z w ie rz ę c y c h * Do c e n n y c h z n a l e z i s k n a l e ży o d k r y c i e fragm entów s z k ie le tó w r y b i c h o r a z łu se k *
2 . W c z e śn ie j n a w y sp ie z n a jd o w a ła s i ę o sa d a o b r e r r a z w c z e sn e j e p o k i ż e l a z a . N i e s t e t y p o d c z a s w z n o sz e n ia g ro d u w c z e sn o śre d n io w ie c z n e g o zniw elow ano c a ł e w n ę tr z e wyspy n i e p o z o s ta w ia j ą c a n i je d n e g o fra g m e n tu c e ra m ik i z ta m te g o o k r e s u . Częściowem u z n i s z c z e n i u u l e g ł ta k ż e w a ł. Praw dopodobnie u s u n i ę to jo g o w ew n ętrzn ą c z ę ś ć s t a w i a j ą c w t y r m ie js c u wzmiankową ju ż k o n s t r u k c j ę d re w n ia n ą . Tak w ię c zach o w ała s i ę j e d y n i e z e w n ę trz n a c z ę ś ć g l i n i a n e g o w a łu . H ip o te z ę ta k ą w s p ie ra f a k t , że c e ra m ik a w c z e sn o ż e la z n a w y stę p o w ała j e d y n i e n a k u lm i n a c j i w a łu 1 po Je g o s t r o n i e z e w n ę tr z n e j. C a ło ś ć m a t e r i a ł u zabytkow ego s ta n o w ią n i e z b y t l i c z n a fra g m e n ty c e r a m ik i n a w ią z u j ą c e j do c e ra m ik i k u l t u r y kurhanów z a c h o d n io b a łty ja k lc h -B a d a n ia b ęd ą kontynuow ane. LC53C2ÓW, gm. U chanie w o j. za m o js k i^ S ta n o w isk o 1 p a t r z epoka b rą z u M A L B O R K - W I E L B A R K w o j. e l b l ą s k i e S tan o w isk o 24 Muzeum A rc h e o lo g ic z n e w Gdańsku
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr M ie czy sław H a ftk a . F i n an so w ał WKZ w E lb lą g u . P ie rw sz y se z o n badań* S ta n o w isk o w ie lo k u ltu r o w e , o s a d n ic tw o z : w c z e s n e j e p o k i ż e l a z a , o k r e s u wpływów rz y m sk ic h 1
w czesn eg o ś r e d n i o w i e c z a r /X I -X I I w . / S tan o w isk o p o ło ż o n e j e s t na w s c h o d n ie j, w y s o k ie j k ra w ę d z i Żuław H I ila n y c h , w o b r ę b i e n ie w ie lk ie g o p ó łw yspu.
W c z t e r e c h d z i a ł k a c h o ł ą c z n e j p o w ie rz c h n i *5 m2 o d s ł o n i ę t o 7 o b ie k tó w a r c h e o lo g ic z n y c h , z k tó r y c h na s z c z e g ó ln e w y r ó ż n ie n ie z a s ł u g u j ą Ś la d y w c z e sn o śre d n io w ie c z n e g o dom ostw a o wymia r a c h 5 . DÛ x 4 ,7 0 №. G ra n ic e z a s ię g u o b i e k t u w y zn ac zały c i ą g i s z a r o b r ą z o w e j, p i a s z c z y s t e j z ie m i, d o sk ó n a le c z y t e l n e n a t l e ż ó łte g o p i a s k u , k tó ry m to w a r z y s z y ły ś l a d y po ro z ło ż o n y c h s łu p k a c h , к p c iu d n ig w o -w sc h o d n ie j p a r t i i c h a ty o d s ł o n i ę t o k o l i s t e p a l e n i s k o o ś r e d n i c y 0 ,7 5 m w y p e łn io na c z a r n ą , p i a s z c z y s t ą z ie m ią z a w i e r a j ą c ą w ęg le drzew ne i d ro b n e b r y ł k i p o le p y . Domostwo p o s i a d a ło w yraźny p o d z ia ł n a dw ie c z ę ś c i o r a z od s t r o n y z a c h o d n ie j* s z e r o k i n a 1 ,5 m p o d c ie ń . Inwen t a r z o b i e k t u b a rd z o u b o g i - z a le d w ie k i l k a fragm entów c e r a m ik i i k o ś c i z w ie rz ę c e /k r o w a , z a j ą c / »
¥ o d l e g ł o ś c i 6 ,9 5 * n a p o łu d n ie od w yżej o p is a n e g o o b i e k t u , o d s ł o n i ę t o z e r y s d u ż e j , o w a l
n e j jamy / 1 , 5 0 r <3,89 m/ w y k a z u ją c e j zw ią z e k z lic z n y m i ś la d a m i po s łu p k a c h . Brak w arstw y k u l t u row ej w obydwu o b i e k t a c h , a z w a la z ę z a uboga ta w a r t o ś ć w sk a z u je na k r ó t k i e u ży w an ie t y c h o b ie k tó w . XI-XÎT w ieku.
O b ia k ty 3 -6 w p o s t a c i p ł y t k i c h jam w y p e łn io n y c h b r ą z o w o s z a rą , p i a s z c z y s t ą z ie m ią , n a le ż y Ц с я у с
