Aleksandra Cofta-Broniewska
Opoki, gm. Aleksandrów Kujawski,
woj. włocławskie. Stanowisko 7
Informator Archeologiczny : badania 14, 41-42
41
Już cieku wodnego, założono dwa równoległe wykopy, Ucząc 42 i 20 m długości /łącznie przebadano obszar o powierzchni 146 m2/, W obu wykopach uchwycono zachodnią granicę osady.
Na przebadanej przestrzen i odkryto dalszych 12 jam /nr 125- 136/, Poza zasięgiem ich występowania, na stoku wspomnianej w y niosłości, za czął występować podmokły piasek i w tej partii wykopów nie znajdywano już materiału zabytkowego.
Trudna je s t in terpretacja funkcji odkrytych jam . T rz y z nich - obiekty oznaczone numerami 125, 129 i 131 - były jam am i palenisko wymi, Jama 128 być m oże je s t pozostałością jamy zasobowej, W rzu cie poziomym była ona okrągła, o średnicy około 130 cm, W p rzekro ju pionowym posiadała kształt głębokiej niecki, głębokość je j wynosiła
75 cm. Na dnie jam y stwierdzono układającą Bię nieckowa to warstwę spalenizny i dużą ilo ść grudek polepy ze śladami obmazywania. Obec ność tak znacznej ilo ś c i polepy i koncentracja je j na danie jam y wska zuje, że była ona zapewne wylepiona gUną a ślady spalenizny zdają się świadczyć, iż wypalono ją celem osuszenia.
M ateriał zabytkowy odkryty na terenie osady reprezentowany je s t głównie p rzez ceram ikę - fragmenty am for, m is, dużych worko watych naczyń zasobowych i in. Pozostałe zabytki to m. in, dwie m a leńkie siekierki /w tym jedna krzemienna/, kamienny toporek z nie- dowierconym otworem i fragm enty drugiego, fragm enty płytek kamien nych służących do wygładzania powierzchni narzędzi, kamień Żarnowy i ro zc ie ra c z, trzy gliniane p rzęśliki oraz dwie kulki z tego samego tworzywa i w reszcie zabytek zasługujący na szczególną uwagę: zdobio ny ornamentem rytym pierścionek z taśmy miedzianej.
Osada datowana jest na lubońską fazę wschodniej grupy kultury pucharów lejkowatych.
Dokumentacja i m ateriał zabytkowy znajduje się w MA w Pozna niu.
Badania zostały zakończone,
OPOKI, gm. Aleksandrów Kujawski Uniwersytet im . Adama M ickiew icza w oj.w łocław skie Katedra A rch eologii
Stanowisko 7 Zespół Badań Kujaw
Badania prowadził zespół pod kierownictwem doc, dr hab. Aleksandry Cofty-Broniewskiej^ Finansował W KZ we Włocławku, P ierw szy sezon badań. Obozowiska kultury pucharów lejkowatych, kultury am for kulistych, cmen tarzysko kultury iw ieńskiej, cmentarzysko kloszow o-pom orskie, cmentarzysko kultury p rzew orskiej, ślady osadnictwa kultury pra polskiej.
42
Stanowisko usytuowane je s t na kulminacji wysokiego p ia s zc zy sto-żw irow ego pagórka w dolinie rzeczk i Tążyny. O przeznaczeniu obiektu do badań wykopaliskowych zadecydowały: a / w a lory poznaw cze - stwierdzone tu, w trakcie badań powierzchniowych, cm entarzy sko je s t istotnym członem , n iezm iern ie interesującego, zespołu osad niczego kultury p rzew orsk iej; b/ w zględy konserwatorskie - stanowi sko było intensywnie dewastowane p rzez eksploatację piasku, w iatr i głęboką orkę.
W efekcie prac odsłonięto powierzchnię 1570 m2 w ydzielając ponad 200 obiektów:
a. Epoka neolitu. Osadnictwo typu obozowiskowego - ponad 90 obiektów: jam i dołków po słupowych kultury am for kulistych z fazy III, kul tury pucharów lejkowatych i ugrupowań schyłków o-neolitycznych 0 trudnej do określenia przynależności kulturowej,
b. Wczesna epoka h rą z u fo ś re d n ic y 10-12 m z kilkom a grobam i kul tury iw ieńskiej i luźnym m ateriałem ceram icznym o cechach "po- stiw ieńsko-protołu życkich" w nasypie.
c. Wczesna epoka żela za /okres lateński/. Cm entarzysko - 12 grobów różnych typów: podkloezowych, jamowych i "pseudoskrzynkowy" - w yróżn iający się charakterem /zbiorowy/, wyposażeniem /kilka naście przystawek, liczn e ozdoby brązow e, szklane i żela zn e,m . In, diadem /i formą/ dno wyłożone warstewką gliny, ścianki prawdo podobnie z drewna - lokalna adaptacja id ei skrzyni grobowej z ka m ienia na terenie, gdzie tego surowca nie było/.
d. Późny okres lateński - okres wpływów rzym skich . Cm entarzysko - ponad 25 grobów: popielnicowych, bezpopielnicowych "czy stych " 1 ze szczątkam i stosu. Na w yróżn ien ie zasługują - wśród grobów: nr 19 - m ęski, wyposażony w m iecz, grot włóczni i parę ostróg; nr 46 A - kobiecy, wyposażony w 3 zapinki żelazne inkrustowane sreb rem i szkatułkę z okuć mmi żelazn ym i - w m a teriale zabytko wym ponadto: kilkanaście fragmentów naczyń te rra sigillata , fr a g menty przedm iotów szklanych, naczynia brązow ego /? / o raz 2
ułamki naczyń celtyckich wykonanych na kole i malowanych białą farbą. Ram y chronologiczne cm entarzyska: schyłek okresu późno- lateńskiego - faza C okresu późnorzym skiego,
e. W czesne średn iow iecze. Jedna jam a /? / i pojedyncze lub występu jące w skupiskach fragm enty ręczn ie lepionych naczyń o cechach fazy A B .
M ateria ły przechowywane są w Katedrze A rch eolo gii UAM. Badania prawdopodobnie nie będą kontynuowane.
OSŁON1NO, gm , Puck Muzeum A rch eologiczn e
