PRZEMYSĐAW JÓħWIKIEWICZ * *
UKRAI
ēSKIE NAZWY PERYFERYJNYCH
1PODZESPOĐÓW
KOMPUTEROWYCH: TYPY, STRUKTURA, DERYWATY
Rynek technologii informacyjnych (IT) jest dziĞ najprawdopodobniej jed-nym z najprĊĪniej rozwijających siĊ na Ğwiecie. Zyski firm i korporacji produ-kujących sprzĊt i oprogramowanie wzrastają lawinowo. Tendencja ta dotyczy zarówno krajów, które przodują w produkcji informatycznej, takich jak USA, Japonia, Korea Pđd., Tajwan, Chiny, jak i paĔstw powoli „przebijających” siĊ w tej branĪy2. MiĊdzynarodowoĞü wielu projektów, fabryki i biura projektowe
producentów z branĪy informatycznej rozsiane po cađym Ğwiecie, a co za tym idzie, internacjonalny charakter tej dziedziny nauki i techniki, leĪą m.in. u podstaw platformy komunikacji, którą w znakomitej wiĊkszoĞci stanowi jĊzyk angielski. Niezaprzeczalny wpđyw, jaki dziĞ wywiera on na inne jĊzyki, ma swe odzwierciedlenie takĪe w obrĊbie narodowych „nisz” leksykalnych, a szcze-gólnie widoczne jest to w przypadku sđownictwa z gađĊzi IT.
UkraiĔska terminologia informatyczna peđna jest zapoĪyczeĔ (ɿɧɞɢɤɚɬɨɪ, ɿɧɬɟɪɮɟɣɫ, ɤɨɧɟɤɬɨɪ, ɪɨɭɬɟɪ, ɫɟɪɜɟɪ itd.), jednak obecnoĞü rodzimego sđownictwa, zwđaszcza w obrĊbie struktur o wyĪszym stopniu zđoĪonoĞci, jest DR PRZEMYSĐAW JÓħWIKIEWICZ – adiunkt Zakđadu Ukrainistyki w Instytucie Filologii SđowiaĔskiej Uniwersytetu Wrocđawskiego, adres do korespondencji: e-mail: p.jozwikiewicz@ slawistyka.uni.wroc.pl
1 Przed pojawieniem siĊ komputera klasy PC za podstawowe elementy komputera uwaĪano
jedynie procesor i pamiĊü RAM. DziĞ zalicza siĊ do nich równieĪ pđyta gđówna, dysk twardy, monitor, myszka czy klawiatura. Do urządzeĔ peryferyjnych zaĞ naleĪą urządzenia podđączane opcjonalnie, np. drukarka, skaner, projektor itp. Dla potrzeb niniejszego tekstu do opcjonalnych elementów zaliczono równieĪ róĪnego typu kable, taĞmy, wentylatory czy radiatory, które mogą, choü nie muszą, stanowiü podstawowe wyposaĪenie jednostki PC.
2 Dla porównania, zyski rodzimych i filialnych firm informatycznych w Polsce i na Ukrainie
siĊgają milionów dolarów, zob. m.in. http://top.computerworld.pl/top200/top35.html (30.05. 2011).
zauwaĪalna (ɞɜɨɫɬɨɪɨɧɧɿɣ ɨɛɦɿɧ ɞɚɧɢɦɢ, ɦɚɤɫɢɦɚɥɶɧɚ ɲɜɢɞɤɿɫɬɶ ɡ'ɽɞ-ɧɚɧɧɹ, ɪɨɡɞɿɥɶɧɚ ɡɞɚɬɧɿɫɬɶ, ɮɭɧɤɰɿɹ ɜɿɞɫɥɿɞɤɨɜɭɜɚɧɧɹ ɨɛɥɢɱɱɹ itd.). Niestety nie przekđada siĊ to na jej obecnoĞü w klasycznych opracowaniach leksykologicznych. Liczba sđowników zawierających sđownictwo informatycz-ne, artykuđów poĞwiĊconych leksyce informatycznej, czy nawet popularnych poradników i podrĊczników z dziedziny informatyki w jĊzyku ukraiĔskim jest wciąĪ znikoma3. Zgođa odmiennie sytuacja ukraiĔskiego sđownictwa
kompu-terowego rysuje siĊ w internecie, zarówno na profesjonalnych forach informa-tycznych, jak i wĞród „lamerów”, na stronach poruszających problemy sprzĊtu, oprogramowania, na czatach czy w prywatnych rozmowach uĪytkowników. Leksyka komputerowa jest tu wszechobecna, zarówno w postaci oficjalnie obo-wiązującej, jak i slangowej.
WĞród witryn internetowych, na których obecne jest sđownictwo infor-matyczne, są równieĪ strony sklepów oferujących sprzĊt i oprogramowanie komputerowe. Umieszczane na nich opisy poszczególnych podzespođów zawie-rają nie tylko suche dane i parametry produktów stanowiąc Ĩródđo informacji dla potencjalnego nabywcy; z uwagi na „zawartoĞü” terminologiczną są one równieĪ bardzo waĪne dla jĊzykoznawców czy leksykografów.
Materiađem, który posđuĪyđ za bazĊ do rozwaĪaĔ nad ukraiĔską leksyką informatyczną, stađy siĊ opisy podzespođów komputerowych dostĊpne na stro-nach kilku sklepów oferujących sprzĊt i oprogramowanie komputerowe4.
Niniejszy artykuđ stanowi niejako kontynuacjĊ tekstu zđoĪonego we wrocđawskim czasopiĞmie „Slavica Wratislaviensia” (maj 2011), w którym sku-piono siĊ na omówieniu ukraiĔskich nazw dziesiĊciu gđównych podzespođów wchodzących w skđad jednostki centralnej komputera klasy PC (ɩɪɨɰɟɫɨɪ, ɫɢɫɬɟɦɧa ɩɥɚɬa, ɠɨɪɫɬɤɢɣ ɞɢɫɤ, ɜɿɞɟɨɤɚɪɬa, ɦɨɧɿɬɨɪ, ɤɥɚɜɿɚɬɭɪɚ, ɦɢɲɚ, ɤɨɪɩɭɫ, oɩɟɪɚɬɢɜɧɚ ɩɚɦ'ɹɬɶ, ɤɨɦɩ‘ɸɬɟɪɧɚ ɚɤɭɫɬɢɤɚ); analizie poddano równieĪ ich umiejĊtnoĞü do wchodzenia w związki wyrazowe o duĪym stopniu zđoĪonoĞci oraz moĪliwoĞci derywacyjne.
Podobny schemat bĊdzie obowiązywađ i w tym tekĞcie – omówione zostaną nazwy podzespođów, imienne związki wyrazowe, które one wspóđtworzą, jak równieĪ ich „skđonnoĞci” derywacyjne oraz cađy szereg pojĊü wystĊpujących w opisach poszczególnych produktów. Przedmiotem analiz bĊdą nazwy
kolej-3 O przyczynach tego zjawiska zob. P. J óĨ w i k i e w i c z, UkraiĔska terminologia
informa-tyczna: stan, problemy, zapoĪyczenia, „Slavica Wratislaviensia” 2011, nr 154, s. 121-132.
4 M.in. http://a1market.com.ua; http://www.krez.lviv.ua/komputer.html; http://kvest.ucoz.ua
nych podzespođów komputerowych umieszczanych wewnątrz bloku lub poprzez zđącza USB (ɡɜɭɤɨɜɚ ɩɥɚɬɚ, ɬɸɧɟɪ, ɲɥɟɣɮ, ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ itp.), a takĪe nazwy urządzeĔ, które w znaczący sposób wpđywają na jakoĞü i „wieloaspektowoĞü” wspóđpracy na linii uĪytkownik – komputer (ɩɪɢɧɬɟɪ, ɛɚɝɚɬɨɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɢɣ ɩɪɢɫɬɪɿɣ, ɫɤɚɧɟɪ, ɩɪɨɟɤɬɨɪ itp.).
1. ‘Karta muzyczna’ (ɚɭɞɿɨɩɥɚɬɚ, ɡɜɭɤɨɜɚ ɤɚɪɬa, ɡɜɭɤɨɜɚ ɩɥɚɬɚ) to urzą-dzenie, które w zaleĪnoĞci od umiejscowienia wzglĊdem pđyty gđównej kom-putera moĪe byü okreĞlane jedną z trzech struktur wyrazowych – ɡɨɜɧɿɲɧɹ ɡɜɭɤɨɜɚ ɩɥɚɬɚ, ɿɧɬɟɝɪɨɜɚɧɚ ɡɜɭɤɨɜɚ ɤɚɪɬɚ, ɩɥɚɬɚ ɪɨɡɲɢɪɟɧɧɹ ɭ ɪɨɡ'ɽɦ ɲɢɧɢ PCI. Prócz tych okreĞleĔ w skđadzie skupieĔ, w których czđonem gđów-nym jest jedna z wymienionych wyĪej ukraiĔskich nazw tego podzespođu, wy-stĊpują równieĪ przymiotniki ɚɧɚɥɨɝɨɜɚ, ɜɿɪɬɭɚɥɶɧɚ, ɨɤɪɟɦɚ, ɩɪɨɮɟɫɿɣɧɚ i in. Z uwagi na zawĊĪony charakter funkcjonowania oraz niewielkie moĪliwoĞci modyfikacji urządzenia, iloĞü opisów w jĊzyku ukraiĔskim, a co za tym idzie, liczba wyraĪeĔ je charakteryzujących jest niewielka, np. 6-ɤɚɧɚɥɿɜ OEM, ɨɩ-ɬɢɱɧɢɣ ɰɢɮɪɨɜɢɣ ɲɧɭɪ, ɲɧɭɪ ɦɿɧɿɞɠɟɤ. Cechą, która przedstawiana jest w przypadku niemal wszystkich modeli, są specyfikacje poszczególnych wyjĞü (ɪɨɡ'ɽɦ) na karcie, a mianowicie: ɤɨɥɿɪ ɪɨɠɟɜɢɣ – ɚɧɚɥɨɝɨɜɢɣ ɜɯɿɞ ɞɥɹ ɦɿɤɪɨɮɨɧɭ; ɤɨɥɿɪ ɛɥɚɤɢɬɧɢɣ – ɚɧɚɥɨɝɨɜɢɣ ɜɯɿɞ line-in; ɤɨɥɿɪ ɫɜɿɬɥɨ-ɡɟɥɟɧɢɣ – ɚɧɚɥɨɝɨɜɢɣ ɜɢɯɿɞ ɞɥɹ ɞɢɧɚɦɿɤɿɜ ɚɛɨ ɧɚɜɭɲɧɢɤɿɜ, ɚ ɭ ɫɢɫɬɟɦɚɯ ɨɛ'ɽɦɧɨɝɨ ɡɜɭɤɭ – ɜɢɯɿɞ ɞɥɹ ɩɟɪɟɞɧɿɯ ɞɢɧɚɦɿɤɿɜ; ɤɨɥɿɪ ɱɨɪɧɢɣ – ɚɧɚɥɨɝɨɜɢɣ ɜɢɯɿɞ ɞɥɹ ɬɢɥɶɧɢɯ ɞɢɧɚɦɿɤɿɜ; ɤɨɥɿɪ ɩɨɦɚɪɚɧɱɟɜɢɣ – ɰɢɮɪɨɜɢɣ ɜɢɯɿɞ (S/PDIF), ɿɧɨɞɿ ɚɧɚɥɨɝɨɜɢɣ ɜɢɯɿɞ ɞɥɹ ɰɟɧɬɪɚɥɶɧɢɯ ɚɛɨ ɧɢɡɶɤɨɱɚɫɬɨɬɧɢɯ ɞɢɧɚɦɿɤɿɜ.
2. Sama nazwa ‘karta telewizyjna’ (ɬɸɧɟɪ5) ma w jĊzyku ukraiĔskim kilka
wariantów: ɬɸɧɟɪ Ɍȼ/ɎɆ, Ɍȼ/ɎɆ-ɬɸɧɟɪ, Ɍȼ-ɬɸɧɟɪ, Ɍȼ ɬɸɧɟɪ, Ɍȼ ɩɪɨ-ɝɪɚɜɚɱ, TV/FM ɬɸɧɟɪ. W uĪyciu pozostają formy angielskie TV/FM Tuner, TV-Tuner. Prócz nazw producentów, nazw poszczególnych modeli oraz para-metrów technicznych (np. rozdzielczoĞci 1280*1024, 1920ɯ1200) w opisach podawane są przede wszystkim informacje o rodzaju samego tunera, jego umieszczeniu wzglĊdem komputera (czđony akcesoryczne skupieĔ z reguđy są przymiotnikami typu ɜɧɭɬɪiɲɧɿɣ, ɡɨɜɧɿɲɧɿɣ USB2.0, ɭɧiɜɟɪɫɚɥɶɧɢɣ ɡɨɜɧi-ɲɧiɣ, ɡɨɜɧɿɲɧɿɣ ɧɟɡɚɥɟɠɧɢɣ) oraz odbiorze sygnađu (w skupieniach prostych atrybutywnych czđony podrzĊdne typu ɚɧɚɥɨɝɨɜɢɣ, ɰɢɮɪɨɜɢɣ, ɫɭɩɭɬɧɢɤɨɜɢɣ, w skupieniach zđoĪonych konstrukcje typu ɞɥɹ ɩɪɢɣɨɦɭ ɰɢɮɪɨɜɨɝɨ ɬɚ
ɟɮɿɪ-5 Co ciekawe, ȼɌɋɋɍɆ podaje jeszcze formĊ ɬɶɸɧɟɪ zupeđnie niewystĊpującą w badanym
materiale, zob. ȼɟɥɢɤɢɣ ɬɥɭɦɚɱɧɢɣ ɫɥɨɜɧɢɤ ɫɭɱɚɫɧɨʀ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɦɨɜɢ, ɭɤɥɚɞ. ɿ ɝɨɥ. ɪɟɞ. ȼ.Ɍ.
ɧɨɝɨ Ɍȼ, ɰɢɮɪɨɜɟ/ɚɧɚɥɨɝɨɜɟ Ɍȼ ɡ ɦɨɠɥɢɜɿɫɬɸ ɡɚɩɢɫɭ ɧɚ HDD, ɡ ɩɿɞɬɪɢ-ɦɤɨɸ ɚɧɚɥɨɝɨɜɨɝɨ ɿ ɰɢɮɪɨɜɨɝɨ ɫɢɝɧɚɥɿɜ, ɚɧɚɥɨɝɨɜɢɣ+ɰɢɮɪɨɜɢɣ+FM). Pozo-stađe okreĞlenia charakteryzujące leksem ɬɸɧɟɪ (oraz jego warianty) dotyczą moĪliwoĞci uĪycia pilota (ɡ ɞ/ɤ, ɛɟɡ ɩɭɥɶɬɭ ȾɄ6), moĪliwoĞci audio (ɫɬɟɪɟɨ)
czy przeznaczenia dla komputerów stacjonarnych/notebooków (ɤɨɦɩɚɤɬɧɢɣ Ɍȼ/ɎɆ-ɬɸɧɟɪ ɞɥɹ ɧɨɭɬɛɭɤɿɜ ɨɫɧɚɳɟɧɢɯ ɪɨɡ’ɽɦɨɦ ExpressCard, ɞɥɹ ɧɚ-ɫɬɿɥɶɧɢɯ PC ɬɚ Notebook).
WĞród derywatów motywowanych leksemem ɬɸɧɟɪ obecny jest jeden przymiotnik utworzony za pomocą sufiksu -ɧ- ɬɸɧɟɪɧɢɣ (1-ɬɸɧɟɪɧɢɣ PAP).
3. ‘Wentylator’ (ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ, oɯɨɥɨɞɠɭɜɚɱ). Prócz ogólnie obowiązującej nazwy tych urządzeĔ (ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ), w powszechnym uĪyciu funkcjonuje takĪe druga, bĊdąca zapoĪyczeniem z jĊzyka angielskiego – ɤɭɥɟɪ (ang. cooler). W cennikach sklepowych czĊsto napotkaü moĪna równieĪ oryginalny zapis angielski, z kolejnymi informacjami juĪ w jĊzyku ukraiĔskim, np. cooler ɞɥɹ ɜɿɞɟɨ Gembird VC-RD, ɡ ɩɿɞɫɜɿɱɭɜɚɧɧɹɦ, ɚɥɸɦɿɧɿɽɜɢɣ itp.
W zaleĪnoĞci od przeznaczenia wentylatory komputerowe okreĞlane są w róĪnoraki sposób, zaĞ leksem ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ lub jego warianty stanowią cen-trum skupieĔ zarówno prostych (ɩɪɨɰɟɫɨɪɧɢɣ ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ, ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ ɞɥɹ ɜɿɞɟɨɤɚɪɬ (ɞɥɹ ɜɿɞɟɨ), ɞɥɹ ɤɨɪɩɭɫɿɜ (ɤɨɪɩɭɫɧɢɣ, ɞɨ ɤɨɪɩɭɫɭ), ɞɥɹ ɱɿɩɫɟɬɿɜ, ɞɨ ɧɨɭɬɛɭɤɚ, ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ USB i in.), jak i zđoĪonych (ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ ɞɥɹ ɩɪɨ-ɰɟɫɨɪɿɜ ɭɧɿɜɟɪɫɚɥɶɧɢɣ; ɞɥɹ ɩɪɨɩɪɨ-ɰɟɫɨɪɿɜ Intel, ɞɥɹ ɠɨɪɫɬɤɢɯ ɞɢɫɤɿɜ, ɞɥɹ ɦɚ-ɬɟɪɢɧɫɶɤɢɯ ɩɥɚɬ, ɞɥɹ ɱɿɩɫɟɬɚ ɦɚɦɚ-ɬɟɪɢɧɫɶɤɢɯ ɩɥɚɬ, ɞɨ ɩɿɜɧɿɱɧɨɝɨ ɦɨɫɬɚ ɦɚɬɟɪɢɧɫɶɤɨʀ ɩɥɚɬɢ i in).
Derywatem, dla którego podstawĊ sđowotwórczą stanowi leksem ɜɟɧɬɢ-ɥɹɬɨɪ, notowanym w ȼɌɋɋɍɆ, jest przymiotnik ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪɧɢɣ wystĊpu-jący w konstrukcjach typu ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪɧɚ ɪɟɲɿɬɤɚ, ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪɧɚ ɫɢɫɬɟɦɚ ɨɯɨɥɨɞɠɟɧɧɹ, ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪɧɢɣ ɛɥɨɤ, ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪɧɢɣ ɦɨɞɭɥɶ i pod.
Kolejne specyfikacje tych urządzeĔ to zarówno pojedyncze przymiotniki okreĞlające cechy podzespođu, np. ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ ɚɥɸɦɿɧɿɽɜɢɣ, ɛɟɡɲɭɦɧɢɣ, ɦɿɞ-ɧɢɣ, ɫɥɨɬɨɜɢɣ, ɱɟɪɜɨɦɿɞ-ɧɢɣ, ɱɨɪɦɿɞ-ɧɢɣ, jak i struktury zđoĪone opisujące sposób dziađania, szczegóđy budowy itd., np. 150.000 ɝɨɞɢɧ, 2500 ɨɛ/ɯɜ (ɨɛɟɪɬɿɜ ɧɚ ɯɜɢɥɢɧɭ), 32 ɞȻ, 80x80x77.6 ɦɦ, ɚɥɸɦɿɧɿɽɜɢɣ ɪɚɞɿɚɬɨɪ + 4 ɬɟɩɥɨɜɿ ɬɪɭɛɤɢ, ɚɧɬɢɜɿɛɪɚɰɿɣɧɟ ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ, ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪ ɧɚ ɜɬɭɥɤɚɯ, ɜɬɭɥɤɚ, ɝɜɢɧɬɨɜɟ ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ, ɝɿɛɪɢɞɧɢɣ ɤɭɥɟɪ VGA-CPU, ɞɜɚ ɲɚɪɨɩɿɞɲɢɩɧɢɤɢ ɡ ɩɨɧɢɠɟɧɢɦ ɪɿɜɧɟɦ ɲɭɦɭ, System cooler ɞɥɹ ɡɦɟɧɲɟɧɧɹ ɬɟɦɩɟɪɚɬɭɪɢ ɜ ɫɟɪɟɞɢɧɿ
ɩɭɫɚ, ɞɥɹ ɨɯɨɥɨɞɠɟɧɧɹ ɦɿɠ ɫɥɨɬɚɦɢ, ɞɥɹ ɨɯɨɥɨɞɠɟɧɧɹ ɭ ɜɿɞɫɿɤɭ 5,25"+ ɫɚɥɚɡɤɢ 3,5" ĺ 5,25", ɠɢɜɥɟɧɧɹ ɜɿɞ USB, ɡ ɦɿɞɧɨɸ ɜɫɬɚɜɤɨɸ, ɡ ɩɿɞɫɜɿɱɭ-ɜɚɧɧɹɦ, ɡ ɩɨɧɢɠɟɧɢɦ ɪɿɜɧɟɦ ɲɭɦɭ, ɡ ɪɟɝɭɥɹɬɨɪɨɦ ɲɜɢɞɤɨɫɬɿ ɿ ɦɨɠɥɢ-ɜɿɫɬɸ ɩɟɪɟɦɿɳɟɧɧɹ ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪɚ, ɡ ɫɢɧɶɨɸ ɩɿɞɫɜɿɬɤɨɸ, ɡ ɬɟɪɦɨɤɨɧɬɪɨ-ɥɟɦ, ɤɜɚɞɪɚɬɧɨʀ ɮɨɪɦɢ, ɤɪɭɝɥɨʀ ɮɨɪɦɢ, ɤɟɪɚɦɿɱɧɢɣ ɩɿɞɲɢɩɧɢɤ, ɦɿɞɶ + 2 ɬɟɩɥɨɜɢɯ ɬɪɭɛɤɢ, 6 ɩɨɞɜɿɣɧɢɯ ɬɟɩɥɨɜɢɯ ɬɪɭɛɤɢ, ɧɚ 2-ɯ ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪɚɯ + ɦɿɞɧɚ ɨɫɧɨɜɚ ɿ 4x ɬɟɩɥɨɜɿ ɬɪɭɛɤɢ ɞɥɹ ɜɫɿɯ VGA ɜ ɬɨɦɭ ɱɢɫɥɿ ɜ ɪɟɠɢɦɚɯ SLI ɚɛɨ CrossFire, ɧɚ ɩɿɞɫɬɚɜɰɿ, ɦ’ɹɤɿ ɥɨɩɚɫɬɿ, ɧɢɡɶɤɨɩɪɨɮɿɥɶɧɢɣ ɞɥɹ AMD, ɩɨɜɧɿɫɬɸ ɦɿɞɧɚ ɨɫɧɨɜɚ ɿ ɦɿɞɧɿ ɬɟɩɥɨɜɿ ɬɪɭɛɤɢ, ɚɥɸɦɿɧɿɽɜɿ ɪɟɛɪɚ, ɩɪɨɡɨɪɢɣ ɩɥɚɫɬɢɤ, ɪɚɞɿɚɬɨɪ: ɚɥɸɦɿɧɿɣ + ɦɿɞɶ, ɪɟɝɭɥɸɜɚɧɧɹ ɨɛɟɪɬɿɜ, ɫɢɧɹ ɩɿɞɫɜɿɬɤɚ, ɱɟɪɜɨɧɚ ɩɿɞɫɜɿɬɤɚ, ɛɿɥɚ ɩɿɞɫɜɿɬɤɚ, ɫɭɰɿɥɶɧɢɣ ɦɿɞɧɢɣ ɪɚɞɿɚɬɨɪ, ɲɢɪɨɤɢɣ ɩɿɞɲɢɩɧɢɤ i in.
4. ‘Radiator’ (ɪɚɞɿɚɬɨɪ). Skupienia zawierające w swej strukturze leksem ɪɚɞɿɚɬɨɪ są nazwami odnoszącymi siĊ gđównie do takich podzespođów komputerowych, jak procesory, karty graficzne czy koĞci pamiĊci. Leksem ten z reguđy zajmuje w strukturach prostych i zđoĪonych pozycjĊ nadrzĊdną, np.: ɡɨɜɧɿɲɧɿɣ ɪɚɞɿɚɬɨɪ ɩɪɨɰɟɫɨɪɚ, ɪɚɞɿɚɬɨɪ ɞɥɹ ɜɿɞɟɨ ɩɚɦ’ɹɬɿ, ɪɚɞɿɚɬɨɪ ɞɥɹ ɦɨɞɭɥɿɜ ɩɚɦ’ɹɬɿ, ɪɚɞɿɚɬɨɪ ɡ ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪɨɦ, ɪɚɞɿɚɬɨɪ ɧɚ ɩɚɦ’ɹɬɶ, ɪɚ-ɞɿɚɬɨɪ ɩɨɜɿɬɪɹɧɨɝɨ ɨɯɨɥɨɞɠɟɧɧɹ ɩɪɨɰɟɫɨɪɚ, ɪɚɪɚ-ɞɿɚɬɨɪ ɩɪɨɰɟɫɨɪɚ, ɪɚɞɿɚ-ɬɨɪ ɫɢɫɬɟɦɢ ɨɯɨɥɨɞɠɟɧɧɹ ɩɪɨɰɟɫɨɪɚ itp. Prócz struktur wskazujących na przeznaczenie lub budowĊ tego podzespođu obecne są takĪe związki wyrazowe typu ɚɥɸɦɿɧɿɽɜɢɣ ɪɚɞɿɚɬɨɪ (ɡ ɚɥɸɦɿɧɿɸ) czy ɦɿɞɧɢɣ ɪɚɞɿɚɬɨɪ (ɡ ɦɿɞɿ), opisujące rodzaj materiađu, z którego radiator wykonano. Nieliczne są przypadki wystĊpowania tego leksemu w pozycji podrzĊdnej, np. w skupieniach gene-tywnych: ɬɟɪɦɨɩɚɫɬɚ ɪɚɞɿɚɬɨɪɚ, ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ ɪɚɞɿɚɬɨɪɚ.
Powstađy na bazie leksemu ɪɚɞɿɚɬɨɪ przymiotnik ɪɚɞɿɚɬɨɪɧɢɣ odnosi siĊ do pojĊü niezwiązanych z informatyką.
5. Leksem ‘taĞma’ (ɲɥɟɣɮ) jest gđównym elementem struktur, których czđonem obligatoryjnym jest abrewiatura okreĞlająca typ urządzenia, do którego taĞma jest podpinana, np.: ɲɥɟɣɮ COM ɩɨɪɬɭ, ɲɥɟɣɮ FDD (FDD-ɲɥɟɣɮ), ɲɥɟɣɮ ɞɥɹ HDD, ɲɥɟɣɮ IDE (IDE-ɲɥɟɣɮ), ɲɥɟɣɮ SATA (ɋȺɌȺ ɲɥɟɣɮ, SATA-ɲɥɟɣɮ), ɲɥɟɣɮ ɞɥɹ ɋɇɉɑ, USB-ɲɥɟɣɮ i in. Prócz nich naleĪą tu równieĪ skupienia proste i zđoĪone typu ɤɨɦɩ‘ɸɬɟɪɧɢɣ ɲɥɟɣɮ, ɫɬɚɧɞɚɪɬɧɢɣ ɲɥɟɣɮ, ɿɧɬɟɪɮɟɣɫɧɢɣ ɲɥɟɣɮ, ɿɧɮɨɪɦɚɰɿɣɧɢɣ ɲɥɟɣɮ, ɲɢɪɨɤɢɣ ɲɥɟɣɮ, ɲɥɟɣɮ ɦɿɠɩɥɚɬɧɢɣ, ɲɥɟɣɮ ɜɿɞ ɛɥɨɤɚ ɠɢɜɥɟɧɧɹ, ɲɥɟɣɮ ɩɥɚɬɢ ɭɩɪɚɜɥɿɧɧɹ ɬɚ ɿɧɞɢɤɚɰɿʀ, 39-ɩɿɧɨɜɢɣ ɲɥɟɣɮ, 80-ɠɢɥɶɧɢɣ ɩɥɨɫɤɢɣ ɲɥɟɣɮ ɩɪɨɜɨɞɿɜ, ɲɥɟɣɮ 3-ɩɿɧ, ɲɥɟɣɮ 4-ɤɚɧɚɥɶɧɢɣ, ɲɥɟɣɮ IDE 3 ɤɨɧɬɚɤɬɧɢɣ, ɲɥɟɣɮ
ɩɟɪɟ-ɞɚɱɿ ɞɚɧɢɯ i in. Struktury, w których omawiany leksem peđni rolĊ czđonu podrzĊdnego to m.in. ɠɢɥɚ ɲɥɟɣɮɚ, ɡɚɦɿɧɚ ɲɥɟɣɮɚ, ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ ɲɥɟɣɮɚ itp.
Przymiotniki ɲɥɟɣɮɨɜɢɣ, ɲɥɟɣɮɧɢɣ czy inne derywaty motywowane lek-semem ɲɥɟɣɮ nie funkcjonują w znaczeniu informatycznym.
Omówione dotąd podzespođy moĪna umownie zaliczyü do elementów umie-szczanych wewnątrz bloku komputera klasy PC. Kolejne terminy odnoszą siĊ do urządzeĔ (akcesoriów) podđączanych do komputera z zewnątrz.
6. ‘Kable, kable zasilające, kable przedđuĪające’ (ɤɚɛɟɥɿ, ɲɧɭɪɢ, ɩɨɞɨɜɠɭ-ɜɚɱɿ). Poszczególne typy kabli uĪywane bezpoĞrednio w komputerach lub przeznaczone do przyđączenia urządzeĔ peryferyjnych charakteryzowane są bardzo czĊsto przez abrewiatury wystĊpujące w strukturze skupienia obok leksemu ɤɚɛɟɥɶ lub ɲɧɭɪ, np.: ɤɚɛɟɥɶ DVI-DVI, ɤɚɛɟɥɶ FireWire, ɤɚɛɟɥɶ FTP, ɤɚɛɟɥɶ HDMI, ɤɚɛɟɥɶ HDMI-DVI, ɤɚɛɟɥɶ HDMI-HDMI, ɤɚɛɟɥɶ SATA-Data, ɤɚɛɟɥɶ USB 2.0, ɤɚɛɟɥɶ UTP, ɲɧɭɪ CC-DVI, ɲɧɭɪ mini USB2.0, ɲɧɭɪ VGA itp. OczywiĞcie struktury z leksemami ɤɚɛɟɥɶ, ɲɧɭɪ w pozycji czđonu nad-rzĊdnego nie skđadają siĊ wyđącznie z abrewiatur, np.: 4-ɯ ɠɢɥɶɧɢɣ ɤɚɛɟɥɶ, ɚɤɬɢɜɧɢɣ ɤɚɛɟɥɶ ɡ ɱɢɩɫɟɬɨɦ, ɜɢɫɨɤɨɲɜɢɞɤɿɫɧɢɣ ɤɚɛɟɥɶ, ɟɤɪɚɧɨɜɚɧɢɣ ɤɚɛɟɥɶ, ɡ’ɽɞɧɭɜɚɥɶɧɢɣ ɤɚɛɟɥɶ, ɤɚɛɟɥɶ ɞɥɹ ɧɨɭɬɛɭɤɿɜ ɱɨɪɧɢɣ, ɤɚɛɟɥɶ ɞɥɹ ɡɨɜɧɿɲɧɶɨʀ ɩɪɨɤɥɚɞɤɢ Ʉɉɉ-ȼɉ, ɤɚɛɟɥɶ ɞɥɹ ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ ɩɨɪɬɚɬɢɜɧɢɯ ɰɢɮɪɨɜɢɯ ɩɪɢɫ-ɬɪɨʀɜ, ɤɚɛɟɥɶ ɞɥɹ ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ USB ɩɪɢɫɩɪɢɫ-ɬɪɨʀɜ, ɤɚɛɟɥɶ ɠɢɜɥɟɧɧɹ, ɤɚɛɟɥɶ ɡ ɩɨ-ɡɨɥɨɱɟɧɢɦ ɲɬɟɤɟɪɨɦ, ɤɚɛɟɥɶ ɡ ɩɨɩɨ-ɡɨɥɨɱɟɧɢɦɢ ɤɨɧɟɤɬɨɪɚɦɢ, ɤɚɛɟɥɶ ɡ ɬɪɨɫɨɦ, ɤɚɛɟɥɶ ɡ ɮɟɪɢɬɨɜɢɦɢ ɤɿɥɶɰɹɦɢ, ɤɨɦɭɬɚɰɿɣɧɢɣ ɤɚɛɟɥɶ (ɤɨɪɞ, ɩɚɬɱ-ɤɨɪɞ), ɤɚɛɟɥɶ ɩɪɨɡɨɪɢɣ ɫɪɿɛɧɢɣ, ɤɚɛɟɥɶ ɫɢɝɧɚɥɶɧɢɣ, ɲɧɭɪ ɞɨ ɩɪɢɧɬɟɪɚ, ɲɧɭɪ ɞɨ ɰɢɮɪɨɜɢɯ ɤɚɦɟɪ, ɲɧɭɪ ɠɢɜɥɟɧɧɹ, ɲɧɭɪ ɠɢɜɥɟɧɧɹ ɤɨɦɩ‘ɸɬɟɪ-ɦɨɧɿɬɨɪ, ɲɧɭɪ ɨɛɦɿɞɧɟɧɢɣ, ɲɧɭɪ ɭɧɿɜɟɪɫɚɥɶɧɢɣ i in. Kable przedđuĪające (ɩɨɞɨɜɠɭɜɚɱ ɤɚɛɟɥɹ ɞɥɹ ɦɨɧɿɬɨɪɚ, ɩɨɞɨɜɠɭɜɚɱ ɤɥɚɜɿɚɬɭɪɢ/ɦɢɲɿ PS/2, ɩɨɞɨɜɠɭɜɚɱ ɦɨɧɿɬɨɪɚ, ɩɪɨɞɨɜɠɭɜɚɱ USB) bardzo czĊsto peđnią takĪe rolĊ konwerterów, a w strukturach wyrazowych przejawia siĊ to zmianą terminu (ɩɟɪɟɯɿɞɧɢɤ) oraz wystĊpowaniem specjalnych znaków graficznych, najczĊĞciej strzađek, np.: ɩɟɪɟɯɿɞɧɢɤ SATA ĺ IDE, ɩɟɪɟɯɿɞɧɢɤ Slim SATA ĺ SATA, ɩɟɪɟɯɿɞɧɢɤ USB ĺ 2x PS/2, ɩɟɪɟɯɿɞɧɢɤ USB ĺ COM, ɩɟɪɟɯɿɞɧɢɤ USB ĺ Ethernet, ɩɟɪɟɯɿɞɧɢɤ ɠɢɜɥɟɧɧɹ SATA/4pin itp. Opisywane leksemy wystĊpują w pozycji podrzĊdnej najczĊĞciej w skupieniach okreĞlających akcesoria do kabli, np. oɪɝɚɧɿɡɚɬɨɪ ɤɚɛɟɥɹ, cɬɹɠɤɢ ɞɥɹ ɤɚɛɟɥɹ, ɯɨɦɭɬ ɞɥɹ ɡɛɨɪɭ ɤɚɛɟɥɿɜ itp.
WĞród wyrazów pochodnych z dziedziny IT, dla których podstawĊ sđo-wotwórczą stanowiđy leksemy ɤɚɛɟɥɶ, ɲɧɭɪ obecne są: przymiotnik ɤɚɛɟɥɶɧɢɣ (ɤɚɛɟɥɶɧɢɣ ɡɚɦɨɤ, ɤɚɛɟɥɶɧɢɣ ȱɧɬɟɪɧɟɬ, ɤɚɛɟɥɶɧɢɣ ɦɨɞɟɦ, ɤɚɛɟɥɶɧɢɣ ɬɟɫ-ɬɟɪ) oraz deminutyw ɲɧɭɪɨɤ funkcjonujący gđównie w ramach socjolektu
informatycznego (ɲɧɭɪɨɤ ɞɨ ɤɨɦɩ‘ɸɬɟɪɚ, ɲɧɭɪɨɤ ɦɿɤɪɨ-USB, USB-ɲɧɭɪɨɤ i pod).
7.‘Listwa zasilająca/przedđuĪacz’ (ɦɟɪɟɠɟɜɢɣ ɮɿɥɶɬɪ, ɦɟɪɟɠɟɜɢɣ ɮɿɥɶɬɪ ɠɢɜɥɟɧɧɹ, ɦɟɪɟɠɟɜɢɣ ɮɿɥɶɬɪ-ɩɨɞɨɜɠɭɜɚɱ, ɩɨɞɨɜɠɭɜɚɱ). W opisach tych urządzeĔ na stronach ukraiĔskich sklepów komputerowych dominują struktury wyrazowe, które wskazują na pewne elementy ich budowy (dane odnoszące siĊ do dđugoĞci kabla zasilającego, iloĞci gniazd i obecnoĞci wđącznika sieciowego), np. 2+2 ɪɨɡɟɬɤɢ ɡ ɜɢɦɢɤɚɱɟɦ, 4 ɪɨɡɟɬɤɢ ɛɟɡ ɜɢɦɢɤɚɱɚ, a takĪe ich koloru, ksztađtu, parametrów i funkcji dodatkowych, np. ɦɟɪɟɠɟɜɢɣ ɮɿɥɶɬɪ ɚɧɬɪɚ-ɰɢɬ, ɛɟɠɟɜɢɣ, ɛɿɥɢɣ, ɫɿɪɢɣ, ɱɨɪɧɢɣ; ɤɜɚɞɪɚɬ; ɪɨɡɟɬɤɢ ɛɟɡ ɡɚɡɟɦɥɟɧɧɹ Ŧ ɡ ɡɚɡɟɦɥɟɧɧɹɦ; ɡɚɯɢɫɬ ɜɿɞ ɛɥɢɫɤɚɜɨɤ, ɟɥɟɤɬɪɢɱɧɢɯ ɩɟɪɟɲɤɨɞ, ɩɟɪɟɜɚɧɬɚ-ɠɟɧɶ, ɤɨɪɨɬɤɢɯ ɡɚɦɢɤɚɧɶ; ɿɧɞɢɜɿɞɭɚɥɶɧɿ ɜɢɦɢɤɚɱɿ ɞ/ɪɨɡɟɬɨɤ; ɭɞɚɪɨɫɬɿɣ-ɤɢɣ ɤɨɪɩɭɫ ɡ ɧɟɝɨɪɸɱɨɝɨ ɦɚɬɟɪɿɚɥɭ (ABS-ɩɥɚɫɬɢɤ); ɦɨɠɥɢɜɿɫɬɶ ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ ɧɚ ɫɬɿɧɭ; ɩɪɢɡɧɚɱɟɧɢɣ ɞ/ɩɿɞ'ɽɞɧɚɧɧɹ ɟɥɟɤɬɪɨɩɪɢɥɚɞɿɜ ɞɨ ɦɟɪɟɠɿ ɡɦɿɧɧɨɝɨ ɫɬɪɭɦɭ ɡ ɧɨɦɿɧɚɥɶɧɨɸ ɧɚɩɪɭɝɨɸ ɧɟ ɛɿɥɶɲɟ 250ȼ ɿ ɫɬɪɭɦɨɦ 16Ⱥ i in.
8. ‘Projektor’ (ɩɪɨɟɤɬɨɪ). Sam leksem ɩɪɨɟɤɬɨɪ (ɦɟɞɿɚ-ɩɪɨɟɤɬɨɪ, ɜɿɞɟɨ-ɩɪɨɟɤɬɨɪ) w zaleĪnoĞci od cech konkretnego modelu jest czđonem konsty-tutywnym nazywającym pojĊcie ogólne. OkreĞlające go przymiotniki typu ɟɥɟɤ-ɬɪɨɧɧɢɣ, ɿɧɬɟɪɚɤɬɢɜɧɢɣ, ɦɭɥɶɬɢɦɟɞɿɣɧɢɣ, ɨɮɿɫɧɢɣ, ɩɨɪɬɚɬɢɜɧɢɣ, ɫɚɦɨ-ɞɨɫɬɚɬɧɿɣ, ɰɢɮɪɨɜɢɣ, wyraĪenia przyimkowe ɡ ɪɨɡ'ɽɦɨɦ DVI-I, ɡ ɬɟɯɧɨɥɨ-ɝɿɽɸ 3LCD czy teĪ struktury o duĪym stopniu zđoĪonoĞci, jak np. ɛɥɢɡɶɤɨʀ ɩɪɨɟɤɰɿʀ ɡ ɿɧɬɟɝɪɨɜɚɧɢɦ ɿɧɬɟɪɚɤɬɢɜɧɢɦ ɦɨɞɭɥɟɦ, precyzują znaczenie danego skupienia. Leksem ten wystĊpuje takĪe w konstrukcjach analitycznych, w których zajmuje pozycjĊ podrzĊdną, są to z reguđy skupienia genetywne, gđównie przyimkowe, np. ɜɦɢɤɚɧɧɹ-ɜɢɦɢɤɚɧɧɹ ɩɪɨɟɤɬɨɪɚ, ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ ɞɥɹ ɩɪɨɟɤɬɨɪɚ, ɥɚɦɩɚ ɞɥɹ ɩɪɨɟɤɬɨɪɚ, ɩɿɞɫɬɚɜɤɚ ɞɥɹ ɩɪɨɟɤɬɨɪɚ, ɫɭɦɤɚ ɞɥɹ ɩɪɨɟɤɬɨɪɚ i in.
Oprócz okreĞleĔ funkcjonujących w bezpoĞrednim sąsiedztwie omawianego leksemu, do charakterystyki samego urządzenia wykorzystywane są pojedyncze leksemy, skupienia dwuczđonowe czy skupienia zđoĪone, np. ɜɚɝɚ 2.3ɤɝ, ɜɿɞɟɨ ɫɭɦɿɫɧɿɫɬɶ, ɜɦɨɧɬɨɜɚɧɢɣ ɞɢɧɚɦɿɤ, ɝɚɛɚɪɢɬɢ (ȼɯɒɯȽ), ɞɢɧɚɦɿɤ 2ȼɬ, ɞɿɚɝɨ-ɧɚɥɶ ɡɨɛɪɚɠɟɧɧɹ, ɤɿɥɶɤɿɫɬɶ ɤɨɥɶɨɪɿɜ, ɤɨɟɮɿɰɿɽɧɬ ɦɚɫɲɬɚɛɭɜɚɧɧɹ, ɤɨɥɨɧɤɢ ɜ ɤɨɦɩɚɤɬɧɨɦɭ ɤɨɪɩɭɫɿ, ɤɨɧɬɪɚɫɬɧɿɫɬɶ, ɤɨɪɟɤɰɿɹ ɬɪɚɩɟɰɿʀ, ɥɚɦɩɚ 3500 ɝɨɞɢɧ, ɦɨɠɥɢɜɿɫɬɶ ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ ɧɚ ɫɬɟɥɿ, ɧɚɜɭɲɧɢɤɢ, ɩɟɪɟɝɥɹɞ ɡɨɛɪɚɠɟɧɶ ɡ USB ɮɥɟɲ, ɩɨɪɬ ɤɟɪɭɜɚɧɧɹ COM-ɩɨɪɬ, ɩɪɢɡɧɚɱɟɧɢɣ ɞɥɹ ɜɢɤɨɪɢɫɬɚɧɧɹ ɜ ɭɦɨɜɚɯ ɩɿɞɜɢɳɟɧɨɝɨ ɡɚɛɪɭɞɧɟɧɧɹ ɩɨɜɿɬɪɹ, ɩɪɨɟɤɰɿɣɧɚ ɜɿɞɫɬɚɧɶ, ɩɭɥɶɬ Ⱦɍ, ɪɿɜɟɧɶ ɲɭɦɭ, ɪɨɡɞɿɥɶɧɚ ɡɞɚɬɧɿɫɬɶ, ɪɨɡ'ɽɦ D-sub, ɪɭɱɧɟ ɦɚɫɲɬɚɛɭɜɚɧɧɹ ɿ ɮɨɤɭɫɭɜɚɧɧɹ, ɪɭɱɧɢɣ ɡɭɦ, ɮɨɪɦɚɬ ɡɨɛɪɚɠɟɧɧɹ, ɱɚɫɬɨɬɚ ɤɚɞɪɨɜɨʀ
ɪɨɡ-ɝɨɪɬɤɢ, ɱɚɫɬɨɬɚ ɱɚɫɬɨɬɧɨʀ ɪɨɡɪɨɡ-ɝɨɪɬɤɢ, ɹɫɤɪɚɜɿɫɬɶ, S-Video ɤɨɦɩɨɧɟɧ-ɬɧɢɣ, USB ɩɨɪɬ, WiFi ɦɨɞɭɥɶ i in.
Zanotowano jeden derywat motywowany podstawą sđowotwórczą ɩɪɨɟɤɬɨɪ – przymiotnik ɩɪɨɟɤɬɨɪɧɢɣ nienotowany jednakĪe w ȼɌɋɋɍɆ, np. ɩɪɨɟɤɬɨ-ɪɧɚ ɥɚɦɩɚ, ɩɪɨɟɤɬɨɩɪɨɟɤɬɨ-ɪɧɚ ɦɚɬɪɢɰɹ, ɩɪɨɟɤɬɨɪɧɢɣ ɟɤɪɚɧ, ɩɪɨɟɤɬɨɪɧɢɣ ɦɨɞɭɥɶ, ɩɪɨɟɤɬɨɪɧɢɣ ɩɨɤɚɡɧɢɤ.
9. ‘WyposaĪenie sieciowe’ (ɦɟɪɟɠɟɜɟ, ɫɟɪɜɟɪɧɟ ɨɛɥɚɞɧɚɧɧɹ). Do tej gru-py zaliczyü moĪna co najmniej kilka urządzeĔ sđuĪących do pođączenia komputera z siecią. NaleĪą tu m.in. routery, modemy, karty sieciowe, serwery itp. (ɦɚɪɲɪɭɬɢɡɚɬɨɪɢ, ɦɨɞɟɦɢ xDSL, ɦɟɪɟɠɟɜɿ ɚɞɚɩɬɟɪɢ, Wi-Fi ɛɟɡɩɪɨ-ɜɿɞɧɟ ɨɛɥɚɞɧɚɧɧɹ, ɤɨɧɰɟɧɬɪɚɬɨɪɢ, ɦɟɪɟɠɟɜɿ ɤɚɪɬɢ, ɩɪɢɧɬ-ɫɟɪɜɟɪɢ).
Leksem ɪɨɭɬɟɪ (ɦɚɪɲɪɭɬɢɡɚɬɨɪ, ɿɧɬɟɪɧɟɬ-ɲɥɸɡ) w zaleĪnoĞci od stop-nia rozbudowastop-nia opisów poszczególnych modeli charakteryzowany jest przez nastĊpujące leksemy i związki wyrazowe: ɜɯɿɞ (WAN ɩɨɪɬ; WAN-ɿɧɬɟɪɮɟɣɫ: 1 ɩɨɪɬ Small Form-factor Pluggable (SFP) ɞɥɹ ɨɩɬɢɱɧɢɯ ɤɨɧɟɤɬɨɪɿɜ 10/100Ɇɛɿɬ/ɫ, ɩɿɞɬɪɢɦɤɚ ɡ'ɽɞɧɚɧɧɹ ɡ DSL ɿ ɤɚɛɟɥɶɧɢɦ ɦɨɞɟɦɨɦ), ɜɛɭɞɨɜɚɧɿ ɫɥɭɠɛɢ (ɛɪɚɧɞɦɚɭɟɪ, ɦɿɠɦɟɪɟɠɟɜɢɣ ɟɤɪɚɧ), ɞɟɦɿɥɿɬɚɪɢɡɨɜɚɧɚ ɡɨɧɚ (DMZ), ɠɢɜɥɟɧɧɹ (ɦɟɪɟɠɚ, ɦɨɠɥɢɜɿɫɬɶ ɠɢɜɥɟɧɧɹ ɜɿɞ ɛɭɞɶ-ɹɤɨɝɨ ɿɡ ɩɨɪɬɿɜ – PoE), ɿɧɬɟɪɮɟɣɫ ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ (LAN-ɩɨɪɬ), ɿɧɲɿ ɩɨɪɬɢ (ɤɨɧɫɨɥɶɧɢɣ, 4 ɤɨɦɛɨ-ɩɨɪ-ɬɢ SFP), ɤɿɥɶɤɿɫɬɶ ɚɧɬɟɧ/ɤɨɦɛɨ-ɩɨɪ-ɬɢɩ ɚɧɬɟɧɢ (ɜɧɭɬɪɿɲɧɹ, ɡɨɜɧɿɲɧɹ), ɤɿɥɶɤɿɫɬɶ ɛɚ-ɡɨɜɢɯ ɩɨɪɬɿɜ, ɤɨɪɩɭɫ (ɦɨɠɥɢɜɢɣ ɦɨɧɬɚɠ ɜ ɲɚɮɭ-ɫɬɿɣɤɭ), ɦɚɤɫɢɦɚɥɶɧɚ ɲɜɢɞɤɿɫɬɶ ɡ'ɽɞɧɚɧɧɹ, ɦɨɧɿɬɨɪɢɧɝ ɿ ɤɨɧɮɿɝɭɪɭɜɚɧɧɹ (ɜɟɛ-ɿɧɬɟɪɮɟɣɫ), ɩɿɞ-ɬɪɢɦɤɚ SNMP, ɩɿɞɩɿɞ-ɬɪɢɦɤɚ VPN (ɜɿɪɬɭɚɥɶɧɢɯ ɦɟɪɟɠ), ɩɿɞɬɪɢɦɭɜɚɧɿ ɫɬɚɧ-ɞɚɪɬɢ, ɪɟɠɢɦ ɦɨɫɬɭ, ɫɩɟɰɿɚɥɶɧɿ ɮɭɧɤɰɿʀ (3DES ɲɢɮɪɭɜɚɧɧɹ, AES – ɪɨɡɲɢɪɟɧɚ ɫɢɫɬɟɦɚ ɲɢɮɪɭɜɚɧɧɹ), ɫɬɚɧɞɚɪɬ ɛɟɡɩɪɨɜɿɞɧɨɝɨ ɡɜ'ɹɡɤɭ, ɬɢɩ ɦɟɪɟɠɿ, ɲɜɢɞɤɿɫɬɶ ɩɟɪɟɞɚɱɿ (ɩɨ ɛɚɡɨɜɢɯ ɩɨɪɬɚɯ: 10 Ɇɛɿɬ/ɫ, 100 Ɇɛɿɬ/ɫ.), DHCP-ɫɟɪɜɟɪ i in.
Kolejnym rodzajem urządzeĔ sieciowych są ‘modemy xDSL’ (ɦɨɞɟɦ xDSL, ɦɨɞɟɦ-ɦɚɪɲɪɭɬɢɡɚɬɨɪ). Z uwagi na podobne funkcje przez nie wykonywane, związki wyrazowe charakteryzujące ten typ sprzĊtu mieszczą siĊ w kategoriach prezentowanych wyĪej, z dodatkowymi parametrami wyraĪanymi za pomocą skupieĔ prostych i zđoĪonych typu: ɚɜɬɨɦɚɬɢɱɧɟ ɜɢɡɧɚɱɟɧɧɹ ɩɨɥɹɪɧɨɫɬɿ MDI/MDIX, ɡɚɯɢɫɬ ɿɧɮɨɪɦɚɰɿʀ, ɡɨɜɧɿɲɧɽ ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ USB, ɤɨɟɮɿɰɿɽɧɬ ɩɿɞɫɢɥɟɧɧɹ ɚɧɬɟɧɢ, ɦɨɞɟɦ/ɦɚɪɲɪɭɬɢɡɚɬɨɪ ɡ 4 LAN-ɩɨɪɬɚɦɢ ɬɚ ɩɿɞɬɪɢɦ-ɤɨɸ firewall, ɩɨɬɭɠɧɿɫɬɶ ɩɟɪɟɞɚɜɚɱɚ, ɫɩɥɿɬɟɪ (ɨɞɢɧ ɜɢɯɿɞ ɞɥɹ ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ ɞɨ ɬɟɥɟɮɨɧɧɨʀ ɥɿɧɿʀ ɿ ɞɜɚ ɞɥɹ ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ ADSL-ɦɨɞɟɦɭ ɿ ɬɟɥɟɮɨɧɧɨɝɨ ɚɩɚɪɚɬɭ), ɫɬɚɧɞɚɪɬ ɛɟɡɩɪɨɜɿɞɧɨɝɨ ɡɜ'ɹɡɤɭ, ɫɬɚɬɢɱɧɚ ɦɚɪɲɪɭɬɢɡɚɰɿɹ.
OkreĞlenia tego samego rodzaju lub podobne dotyczą takĪe ‘modemów kab-lowych’ (ɤɚɛɟɥɶɧɢɣ ɦɨɞɟɦ) przesyđających sygnađ internetowy z wykorzysta-niem sieci telewizji kablowej. WĞród związków wyrazowych dodatkowo opisujących ten typ urządzeĔ znajdują siĊ takie konstrukcje, jak np.: ɛɪɿɞɠɿɧɝ ɡ’ɽɞɧɚɧɶ Ethernet ɿ USB (ɡɚɛɟɡɩɟɱɭɽ ɬɪɚɮɿɤ ɩɨ ɥɨɤɚɥɶɧɿɣ ɦɟɪɟɠɿ ɦɿɠ ɩɪɢ-ɫɬɪɨɽɦ USB ɿ ɥɨɤɚɥɶɧɨɸ ɦɟɪɟɠɟɸ Ethernet); ɤɨɦɩɚɤɬɧɢɣ ɞɢɡɚɣɧ, ɦɨɠɥɢ-ɜɿɫɬɶ ɝɨɪɢɡɨɧɬɚɥɶɧɨɝɨ ɿ ɜɟɪɬɢɤɚɥɶɧɨɝɨ ɪɨɡɦɿɳɟɧɧɹ; ɦɨɠɥɢɦɨɠɥɢ-ɜɿɫɬɶ ɰɿɣɧɨɝɨ ɦɟɧɟɞɠɦɟɧɬɭ ɡɚ ɞɨɩɨɦɨɝɨɸ ɩɪɨɬɨɤɨɥɭ SNMP, ɚ ɬɚɤɨɠ ɞɢɫɬɚɧ-ɰɿɣɧɨɝɨ ɚɩɝɪɟɣɞɚ ɉɁ; ɫɟɪɬɢɮɿɤɨɜɚɧɢɣ ɩɿɞ ɫɬɚɧɞɚɪɬ Euro-DOCSIS 2.0; ɫɭɦɿɫɧɢɣ ɡ Microsoft Windows XP i in.
Wi-Fi ɛɟɡɩɪɨɜɿɞɧɟ ɨɛɥɚɞɧɚɧɧɹ to nazwa okreĞlająca dwa typy urządzeĔ: ‘punkty dostĊpu’ (ɬɨɱɤɚ ɞɨɫɬɭɩɭ) oraz ‘adaptery sieciowe’ (ɦɟɪɟɠɟɜɚ ɤɚɪ-ɬɚ, Wi-Fi ɚɞɚɩɬɟɪ), a wiĊc urządzenia umoĪliwiające bezprzewodowy dostĊp do sieci internetowej. Ich sposób dziađania jest analogiczny do opisanych wyĪej routerów i modemów xDSL; charakteryzują je równieĪ te same kategorie i parametry za wyjątkiem danych dotyczących dziađania i zasiĊgu anten Wi-Fi czy budowy poszczególnych modeli. NaleĪą tu m.in. konstrukcje typu: ɡɚɯɢɫɬ ɜɿɞ ɩɟɪɟɩɚɞɿɜ ɧɚɩɪɭɝɢ; ɡ'ɽɦɧɚ ɚɧɬɟɧɚ, 4-ɯ ɩɨɪɬɨɜɢɣ ɤɨɦɭɬɚɬɨɪ; ɤɨɦɩɚɤ-ɬɧɢɣ mini, ɩɿɞɬɪɢɦɤɚ windows7; ɪɚɞɿɭɫ ɞɿʀ ɜ ɩɪɢɦɿɳɟɧɧɿ (ɩɨɡɚ ɩɪɢɦɿ-ɳɟɧɧɹɦ); ɪɨɛɨɬɚ ɜ 2.4 ɚɛɨ 5 GHz, ɫɭɦɿɫɧɢɣ ɡ 802.11n/b/g, ɧɚɫɬɿɥɶɧɚ ɩɿɞ-ɫɬɚɜɤɚ ɜ ɤɨɦɩɥɟɤɬɿ; ɩɿɞɬɪɢɦɤɚ WEP, WPA, WPA2, 802.1; WiFi USB ɚɞɚɩ-ɬɟɪ ɩɿɞɜɢɳɟɧɨʀ ɩɨɬɭɠɧɨɫɬɿ ɿɡ ɡ'ɽɦɧɨɸ ɚɧɬɟɧɨɸ i in.
Leksem ɤɨɧɰɟɧɬɪɚɬɨɪ (ɦɟɪɟɠɟɜɢɣ ɤɨɦɭɬɚɬɨɪ, ɫɜɿɬɱ), bĊdący czđonem nadrzĊdnym wobec przymiotników ɩɥɚɫɬɢɤɨɜɢɣ, ɦɟɬɚɥɟɜɢɣ, ɦɨɞɭɥɶɧɢɣ, wystĊpuje w sąsiedztwie związków wyrazowych i konstrukcji zdaniowych typu: 5 ɩɨɪɬɨɜɢɣ ɝɿɝɚɛɿɬɧɢɣ ɤɨɦɭɬɚɬɨɪ ɜ ɦɟɬɚɥɿɱɧɨɦɭ ɤɨɪɩɭɫɿ; ɚɜɬɨɦɚɬɢɱɧɟ ɜɢɡɧɚɱɟɧɧɹ MDI/MDIX ɧɚ ɜɫɿɯ ɩɨɪɬɚɯ; ɜɿɞɫɭɬɧɿɫɬɶ ɜɟɧɬɢɥɹɬɨɪɚ ɝɚɪɚɧɬɭɽ ɚɛɫɨɥɸɬɧɨ ɛɟɡɲɭɦɧɭ ɪɨɛɨɬɭ; ɜɫɿ ɩɨɪɬɢ ɩɿɞɬɪɢɦɭɸɬɶ ɤɨɧɬɪɨɥɶ ɡɚ ɩɟɪɟ-ɞɚɱɟɸ ɬɪɚɮɿɤɚ; ɡ ɚɜɬɨɜɢɡɧɚɱɟɧɧɹɦ ɲɜɢɞɤɨɫɬɿ; ɡ ɡɚɯɢɫɬɨɦ ɩɨɪɬɿɜ; ɤɿɥɶ-ɤɿɫɬɶ ɩɨɪɬɿɜ Fast Ethernet, ɦɨɠɥɢɜɿɫɬɶ ɦɨɧɬɚɠɭ ɜ ɫɬɿɣɤɭ; ɩɿɞɬɪɢɦɤɚ ɚɜɬɨɦɚɬɢɱɧɨɝɨ ɨɛɧɨɜɥɟɧɧɹ MAC ɚɞɪɟɫ; ɩɿɞɬɪɢɦɤɚ ɦɟɬɨɞɭ Back pressure, ɚɪɯɿɬɟɤɬɭɪɚ Store-And-Forward; ɩɨɜɧɚ/ɧɚɩɿɜɞɭɩɥɟɤɫɧɚ ɪɨɛɨɬɚ, ɭɩɪɚɜɥɿɧɧɹ ɩɨɬɨɤɚɦɢ ɞɥɹ ɩɨɜɧɨʀ ɞɭɩɥɟɤɫɧɨʀ ɪɨɛɨɬɢ, ɩɿɞɬɪɢɦɤɚ ɩɪɨɬɢɬɢɫɤɭ ɞɥɹ ɧɚɩɿɜɞɭɩɥɟɤɫɧɨʀ ɪɨɛɨɬɢ; ɬɢɩ (ɤɟɪɨɜɚɧɢɣ, ɧɟɤɟɪɨɜɚɧɢɣ), Auto-MDI/MDI-X ɿ ɚɜɬɨɜɢɡɧɚɱɟɧɧɹ ɲɜɢɞɤɨɫɬɿ ɡɜ'ɹɡɤɭ i in.
Do prezentowanej grupy urządzeĔ sieciowych naleĪą równieĪ ‘karty sieciowe’ (ɦɟɪɟɠɟɜɿ ɤɚɪɬɢ) charakteryzowane m.in. przez konstrukcje: 1 ɪɨ-ɡ'ɽɦ RJ-45; ɞɨɞɚɬɤɨɜɿ ɩɨɪɬɢ ɿ ɪɨɪɨ-ɡ'ɽɦɢ Ŧ CSMA/CD; ɡɨɜɧɿɲɧɹ,
ɜɢɫɨɤɨ-ɲɜɢɞɤɿɫɧɚ, ɿɧɬɟɪɮɟɣɫ PCI; ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ ɧɚ ɲɜɢɞɤɨɫɬɹɯ (ɲɜɢɞɤɿɫɬɶ ɩɟ-ɪɟɞɚɱɿ): 10/100 Ɇɛɿɬ/ɫ; ɩɿɞɬɪɢɦɭɜɚɧɿ ɫɬɚɧɞɚɪɬɢ 10Base-T (10 Ɇɛɿɬ/ɫ), 100Base-TX (100 Ɇɛɿɬ/ɫ), 1000Base-T (1 Ƚɛɿɬ/ɫ) itp.
‘Serwery wydruku’ (ɩɪɢɧɬ-ɫɟɪɜɟɪɢ, ɩɪɢɧɬɫɟɪɜɟɪɢ, ɩɪiɧɬɫɟɪɜɟɪɢ, ɫɟɪ-ɜɟɪɢ ɞɪɭɤɭ) to urządzenia sđuĪące m.in do zarządzania kolejką zadaĔ wydruku w przypadku drukarki udostĊpnianej wiĊcej niĪ jednemu komputerowi. Zadania i funkcje związane z takim przeznaczeniem odzwierciedlane są w opisach tych urządzeĔ, a poszczególne konstrukcje tworzą niekiedy doĞü rozlegđe struktury, np.:ɛɚɝɚɬɨɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɢɣ ɞɥɹ ɡɚɫɬɨɫɭɜɚɧɧɹ ɜ ɨɮɿɫɚɯ; ɜɛɭɞɨɜɚɧɚ ɩɚɦ’ɹɬɶ ɉɁɉ; ɜɿɞɩɪɚɜɤɚ SNMP-ɩɨɜɿɞɨɦɥɟɧɶ ɩɪɨ ɫɬɚɧ ɩɪɢɧɬ-ɫɟɪɜɟɪɚ ɧɚ ɜɤɚɡɚɧɭ IP-ɚɞɪɟɫɭ; ɞɜɨɫɬɨɪɨɧɧɿɣ ɨɛɦɿɧ ɞɚɧɢɦɢ ɡ ɤɨɦɩ’ɸɬɟɪɨɦ; ɞɨɫɬɭɩ ɞɨ ɞɟɤɿɥɶɤɨɯ ɩɪɢɫɬɪɨʀɜ ɜ ɦɟɪɟɠɿ; ɞɪɭɤ, ɫɤɚɧɭɜɚɧɧɹ, ɤɫɟɪɨɤɨɩɿɸɜɚɧɧɹ ɿ ɜɿɞɫɢɥɚɧɧɹ ɮɚɤ-ɫɿɜ ɱɟɪɟɡ MFP;ɡ 2 USB-ɩɨɪɬɚɦɢ ɿ 1 ɩɚɪɚɥɟɥɶɧɢɦ ɩɨɪɬɨɦ ɜɢɫɨɤɨʀ ɲɜɢ-ɞɤɨɫɬɿ ɪɨɛɨɬɢ; ɡɚɫɨɛɢ ɭɩɪɚɜɥɿɧɧɹ: ɜɛɭɞɨɜɚɧɢɣ Web-ɫɟɪɜɟɪ, ɭɬɢɥɿɬɚ ɭɩɪɚɜ-ɥɿɧɧɹ ɜɿɪɬɭɚɥɶɧɢɦ USB-ɩɨɪɬɨɦ; ɿɧɞɢɤɚɬɨɪɢ ɫɬɚɬɭɫɭ; ɿɧɬɟɪɮɟɣɫ 1 ɯ RJ-45 Fast Ethernet; ɦɟɪɟɠɟɜɿ ɩɪɨɬɨɤɨɥɢ TCP/IP, DHCP/BOOTP, ICMP; ɨɛɥɚɞ-ɧɚɧɢɣ ɦɨɝɭɬɧɿɦ CPU, ɛɭɮɟɪɨɦ ɩɚɦ’ɹɬɿ ɜɟɥɢɤɨɝɨ ɪɨɡɦɿɪɭ, ɜɢɫɨɤɨɲɜɢɞɤɿ-ɫɧɢɦɢ USB-ɩɨɪɬɚɦɢ; ɨɞɧɨɩɨɪɬɨɜɢɣ; ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ ɞɨ USB ɿ ɦɟɪɟɠɟɜɨʀ ɚɤɬɢɜɧɨɫɬɿ, ɚ ɬɚɤɨɠ ɜɬɨɩɥɟɧɚ ɤɧɨɩɤɚ ɫɤɢɞɚɧɧɹ, ɩɪɢ ɤɨɪɨɬɤɨɱɚɫɧɨɦɭ ɧɚɬɢɫɧɟɧɧɿ ɧɚ ɹɤɭ ɩɪɢɧɬ-ɫɟɪɜɟɪ ɩɟɪɟɡɚɜɚɧɬɚɠɭɽɬɶɫɹ; ɩɿɞɬɪɢɦɤɚ ɛɟɡɥɿɱɿ ɨɩɟɪɚɰɿɣɧɢɯ ɫɢɫɬɟɦ; ɨɞɧɨɱɚɫɧɚ ɪɨɛɨɬɚ ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɢɯ ɩɪɢɧɬɟɪɿɜ; ɩɿɞɬɪɢɦ-ɤɚ ɩɪɨɬɨɤɨɥɿɜ NetWare, AppleTalk; ɩɿɞɬɪɢɦɩɿɞɬɪɢɦ-ɤɚ ɭɬɢɥɿɬɢ ɫɩɿɞɬɪɢɦ-ɤɚɧɭɜɚɧɧɹ ɜ Win-dows 2000/XP; ɨɬɪɢɦɚɧɧɹ ɧɚɫɬɪɨɣɨɤ ɩɨ DHCP; ɩɿɞɬɪɢɦɤɚ ɩɪɨɬɨɤɨɥɭ Samba Ŧ ɡɚɝɚɥɶɧɢɣ ɞɨɫɬɭɩ ɞɨ ɩɪɢɧɬɟɪɚ ɞɥɹ ɦɟɪɟɠ Microsoft Windows; ɩɿɞɬɪɢɦɭɜɚɧɿ ɨɩɟɪɚɰɿɣɧɿ ɫɢɫɬɟɦɢ Windows 2000/XP/Vista; ɩɨɪɬ Ethernet ɞɥɹ ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ ɞɨ ɥɨɤɚɥɶɧɨʀ ɦɟɪɟɠɿ; ɪɨɡ’ɽɦ ɚɞɚɩɬɟɪɚ ɠɢɜɥɟɧɧɹ; ɫɚɦɨ-ɞɿɚɝɧɨɫɬɢɤɚ POST; ɫɤɨɪɨɱɭɽ ɱɚɫ, ɧɟɨɛɯɿɞɧɢɣ ɞɥɹ ɜɿɞɩɪɚɜɤɢ ɞɪɭɤɚɪɫɶɤɢɯ ɪɨɛɿɬ; ɫɭɦɿɫɧɢɣ ɡ ɜɟɥɢɤɢɦ ɱɢɫɥɨɦ ɛɚɝɚɬɨɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɢɯ ɩɪɢɧɬɟɪɿɜ ɿ ɫɤɚ-ɧɟɪɿɜ; ɫɭɦɿɫɧɢɣ ɡ ɩɪɢɧɬɟɪɚɦɢ USB1.1/1.0. i in.
Przedstawione jednostki leksykalne i skupienia okreĞlające pewien typ urządzeĔ sieciowych zaliczanych do tzw. sieciowych elementów aktywnych (ɚɤɬɢɜɧɟ ɦɟɪɟɠɟɜɟ ɨɛɥɚɞɧɚɧɧɹ) naleĪy uzupeđniü o związki wyrazowe z leksemem ‘antena’ (ɚɧɬɟɧɚ) typu: ɜɫɟɧɚɩɪɚɜɥɟɧɚ, ɜɧɭɬɪɿɲɧɹ, ɡɨɜɧɿɲɧɹ, ɫɟɝɦɟɧɬɧɨ-ɩɚɪɚɛɨɥɿɱɧɚ; ɜɯɿɞ ɞɥɹ ɡɨɜɧɿɲɧɶɨʀ ɚɧɬɟɧɢ; ɞɿɚɩɚɡɨɧ ɱɚɫɬɨɬ UHF/VHF/FM; ɞɥɹ ɦɨɧɬɚɠɚ ɛɟɡ ɞɡɟɪɤɚɥɚ, ɡ ɩɟɪɟɯɿɞɧɢɤɨɦ; ɟɥɟɤɬɪɨɠɢɜ-ɥɟɧɧɹ; ɦɨɠɥɢɜɿɫɬɶ ɩɪɢɣɨɦɭ ɰɢɮɪɨɜɨɝɨ ɫɢɝɧɚɥɭ ɜɢɫɨɤɨʀ ɱɿɬɤɨɫɬɿ HDMI; ɨɩɪɨɦɿɧɸɜɚɱ ɩɿɞ ɨɮɫɟɬɧɟ ɞɡɟɪɤɚɥɨ; ɩɨɥɹɪɢɡɚɰɿɹ Ŧ ɥɿɧɿɣɧɚ ɜɟɪɬɢɤɚɥɶɧɚ;
ɪɟɝɭɥɹɬɨɪ ɩɨɬɭɠɧɨɫɬɿ ɩɿɞɫɢɥɟɧɧɹ ɫɢɝɧɚɥɭ, ɤɨɟɮɿɰɿɽɧɬ ɩɿɞɫɢɥɟɧɧɹ, ɩɨɬɭ-ɠɧɿɫɬɶ ɩɿɞɫɢɥɟɧɧɹ itp.
W skđad sieciowych elementów pasywnych (ɩɚɫɢɜɧɟ ɦɟɪɟɠɟɜɟ ɨɛɥɚ-ɞɧɚɧɧɹ) wchodzą elementy, które zakwalifikowaü moĪna jako swego rodzaju akcesoria. Do tej podgrupy naleĪą m.in. ɩɚɬɱɤɨɪɞɢ (ɩɚɬɱ-ɤɨɪɞɢ), ɤɚɛɟɥɿ, ɡ‘ɽɞɧɭɜɚɱɿ, ɡɚɝɥɭɲɤɢ, ɤɭɬɢ (ɜɧɭɬɪɿɲɧɿɣ, ɡɨɜɧɿɲɧɿɣ, ɩɥɨɫɤɢɣ, ɩɪɹɦɢɣ ɥɿɜɢɣ, ɩɪɹɦɢɣ ɩɪɚɜɢɣ), ɤɨɪɨɛɢ (ɧɚɩɿɥɶɧɢɣ, ɧɚ ɩɿɞɥɨɝɭ), ɤɨɧɟɤɬɨɪɢ (ɟɤɪɚɧɨɜɚɧɢɣ, ɤɨɦɩ'ɸɬɟɪɧɢɣ RJ-45, ɩɿɞɜɢɳɟɧɨʀ ɹɤɨɫɬɿ, ɬɟɥɟɮɨɧɧɢɣ RJ-11), ɪɨɡɟɬɤɢ (1-ɩɨɪ-ɬɨɜɚ RJ45, 2-ɩɨɪ(1-ɩɨɪ-ɬɨɜɚ ɡɨɜɧɿɲɧɹ RJ45+RJ12, ɛɿɥɚ, ɞɥɹ ɦɨɞɭɥɿɜ 110 Connect UTPɿ SL-ɦɨɞɭɥɿɜ, ɟɤɪɚɧɨɜɚɧɚ, ɡɨɜɧɿɲɧɹ-ɛɨɤɫ), ɫɬɹɠɤɢ ɞɥɹ ɤɚɛɟɥɿɜ (ɨɪɝɚɧɿ-ɡɚɰɿɣɧɿ, ɧɟɣɥɨɧɨɜɿ, ɛɿɥɿ, ɡɟɥɟɧɿ, ɫɢɧɿ, ɱɨɪɧɿ), ɲɚɣɛɢ (ɩɪɨɮɿɥɶɧɚ ɞɥɹ ɤɪɿɩɥɟɧ-ɧɹ), ɤɨɪɨɛɤɢ (ɿɧɫɬɚɥɹɰɿɣɧɚ ɞɥɹ ɩɨɞɜɿɣɧɢɯ ɪɨɡɟɬɨɤ, ɧɚ 3 ɩɨɞɜɿɣɧɢɯ ɦɨɞɭɥɿ, ɧɚɫɬɿɧɧɚ ɨɩɬɨɜɨɥɨɤɨɧɧɚ, ɭɫɬɚɧɨɜɱɚ), ɦɨɞɭɥɿ (ɞɨ ɲɚɮɢ, ɩɨɜɧɢɣ ɟɤɪɚɧ), ɲɚ-ɮɢ ɧɚɫɬɿɧɧɿ, ɩɨɥɢɰɿ (ɜɢɫɭɜɧɚ, ɤɨɧɫɨɥɶɧɚ, ɩɟɪɮɨɪɨɜɚɧɚ), ɩɟɪɟɯɿɞɧɢɤɢ (ɟɤɪɚ-ɧɨɜɚɧɢɣ, RJ-45 ɧɚ RJ-45), ɝɚɣɤɢ, ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ, ɩɥɿɧɬɢ, ɤɨɜɩɚɱɤɢ ɿɡɨɥɸɸɱɿ, ɦɭ-ɮɬɢ (ɜɧɭɬɪɿɲɧɹ, ɡ ɨɛɦɟɠɭɜɚɱɟɦ), ɪɚɦɤɢ ɪɨɡɟɬɨɤ (ɩɿɞ 1 ɦɨɞɭɥɶ, ɡ ɲɬɨɪ-ɤɨɸ; ɩɿɞɪɨɡɟɬɧɢɤ ɛɟɡ ɞɧɚ, ɛɿɱɧɢɣ, ɡɨɜɧɿɲɧɿɣ), ɮɿɥɶɬɪɢ ɦɟɪɟɠɟɜɿ, ɫɤɨɛɢ (ɞɥɹ ɤɪɿɩɥɟɧɢɹ ɤɚɛɟɥɹ) i in.
10. ‘Kamerɚ internetowɚ’ (web-ɤɚɦɟɪɚ, ɜɟɛɤɚɦɟɪɚ, ɜɟɛ-ɤɚɦɟɪɚ). Nazwa ta jest przede wszystkim gđównym komponentem konstrukcji analitycznych, w których czđonem podrzĊdnym są przymiotniki i imiesđowy przymiotnikowe, np. 1.3 ɦɟɝɚɩɿɤɫɟɥɶɧɚ, ɛɟɡɞɪɨɬɨɜɚ, ɜɛɭɞɨɜɚɧɚ, ɡɨɜɧɿɲɧɹ, ɦɟɪɟɠɟɜɚ, ɩɟɪ-ɫɨɧɚɥɶɧɚ, ɫɬɚɧɞɚɪɬɧɚ ɜɟɛ-ɤɚɦɟɪɚ i in.
Pierwszą grupĊ konstrukcji pojawiających siĊ w opisach tego podzespođu stanowią charakterystyki parametrów i moĪliwoĞci tych urządzeĔ, np.: ɜɿɞɟɨ 640x480, ɮɨɬɨ 1.3 Ɇɩɿɤ, 30 ɤɚɞɪ./ɫɟɤ., ɤɭɬ ɨɝɥɹɞɭ 360° (ɩɨ ɝɨɪɢɡɨɧɬɚɥɿ 54°), ɩɨɜɨɪɨɬ ɧɚ 360°, ɤɭɬ ɨɝɥɹɞɭ: 45° ɜɜɟɪɯ, 90° ɜɧɢɡ, ɨɫɜɿɬɥɟɧɿɫɬɶ: ɦɿɧ. 0.05 ɥɸɤɫ; ɮɨɤɭɫɧɚ ɜɿɞɫɬɚɧɶ ɜɿɞ 10 ɫɦ ɞɨ ɛɟɡɦɟɠɧɨɫɬɿ itp. Na kolejną grupĊ informacji skđadają siĊ dane dotyczące budowy i wyposaĪenia kamer; z reguđy są to doĞü rozbudowane pod wzglĊdem iloĞci elementów struktury typu: ɜɛɭɞɨɜɚɧɢɣ ɦɿɤɪɨɮɨɧ (ɞɠɟɤ 3,5ɦɦ), ɜɫɟɧɚɩɪɚɜɥɟɧɢɣ ɦɿɤɪɨɮɨɧ; ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ ɞɥɹ notebook-display 15", ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ ɞɥɹ TFT, ɩɪɢɥɿɩɤɚ ɞ/ɫɬɨɥɚ, pɟɝɭɥɶɨɜɚɧɟ ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ, ɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɟ ɤɪɿɩɥɟɧɧɹ ɞɨ LCD/ɧɨɭɬɛɭɤɿɜ; ɚɜɬɨɮɨɤɭɫ ɡ 10x ɨɩɬɢɱɧɢɦ ɡɭɦɨɦ, 4-ɨɯ ɤɪɚɬɧɟ ɰɢɮɪɨɜɟ ɡɛɿɥɶɲɟɧɧɹ; ɤɧɨɩ-ɤɚ ɦɢɬɬɽɜɨɝɨ ɡɧɿɦɤɭ, ɮɭɧɤɰɿɹ ɰɢɮɪɨɜɨɝɨ ɡɭɦɭ, ɮɭɧɤɰɿɹ ɜɿɞɫɥɿɞɤɨɜɭɜɚɧɧɹ ɨɛɥɢɱɱɹ (ɫɥɿɞɤɭɜɚɧɧɹ ɡɚ ɨɛɥɢɱɱɹɦ), ɮɭɧɤɰɿɹ ɲɭɦɨɩɨɞɚɜɥɟɧɧɹ; ɩɪɢɯɨɜɚɧɚ ɥɿɧɡɚ, ɩ’ɹɬɢɲɚɪɨɜɿ ɫɤɥɹɧɿ ɥɿɧɡɢ, ɡɚɤɪɢɜɚɽɬɶɫɹ ɨɛ’ɽɤɬɢɜ; ɛɟɡ ɞɪɚɣɜɟɪɿɜ, + ɞɪɚɣɜɟɪɢ; ɜ ɮɨɪɦɿ ɝɥɨɛɭɫɚ, ɭ ɜɢɝɥɹɞɿ "ɧɨɝɢ", ɭ ɜɢɝɥɹɞɿ ɦ’ɹɤɨʀ ɿɝɪɚɲɤɢ;
ɪɟ-ɝɭɥɸɽɬɶɫɹ ɩɨ ɜɢɫɨɬɿ ɿ ɤɭɬɭ ɧɚɯɢɥɭ, ɫɬɟɪɟɨɝɚɪɧɿɬɭɪɚ, ɚɞɚɩɬɟɪ ɠɢɜɥɟɧɧɹ; LED ɩɿɞɫɜɿɬɤɚ, LED ɩɿɞɫɜɿɬɥɸɜɚɧɧɹ, ɫɜɿɬɥɨɞɿɨɞɧɚ ɩɿɞɫɜɿɬɤɚ; CMOS ɫɟɧɫɨɪ, CCD ɫɟɧɫɨɪ i in.
Zanotowano jeden derywat utworzony na bazie nominacji ɜɟɛ-ɤɚɦɟɪɚ (ɜɟɛɤɚɦɟɪɚ), niewystĊpujący jednakĪe w oficjalnych wydawnictwach, np. ɜɟɛ-ɤɚɦɟɪɧɢɣ ɫɨɮɬ.
11. ‘Zasilacze UPS’ (ɛɥɨɤ ɛɟɡɩɟɪɟɛɿɣɧɨɝɨ ɠɢɜɥɟɧɧɹ, ɩɪɢɫɬɪɿɣ ɛɟɡɩɟɪɟ-ɛɿɣɧɨɝɨ ɠɢɜɥɟɧɧɹ, ɩɪɢɫɬɪɿɣ ɡɚɯɢɫɬɭ ɜɿɞ ɚɜɚɪɿɣɧɢɯ ɩɟɪɟɩɚɞɿɜ ɧɚɩɪɭɝɢ) naj-czĊĞciej charakteryzowane są przymiotnikami typu ɪɟɡɟɪɜɧɢɣ, ɤɥɚɫɢɱɧɢɣ.
Skupienia rzeczownikowe czy pojedyncze leksemy obecne „w pobliĪu” tych związków wyrazowych informują o moĪliwoĞciach poszczególnych modeli, ich budowie, sposobie dziađania itp., np.: ɚɩɪɨɤɫɢɦɨɜɚɧɚ ɫɢɧɭɫɨʀɞɚ, ɦɨɞɢɮɿɤɨ-ɜɚɧɚ ɫɢɧɭɫɨʀɞɚ, ɫɬɭɩɟɧɟɜɚ ɫɢɧɭɫɨʀɞɚ; ɛɚɬɚɪɟɹ: 7,5Ah 12V; ɜɯɿɞɧɚ ɧɚɩɪɭɝɚ 165-270V; ɡ ɩɪɨɝɪɚɦɧɢɦ ɡɚɛɟɡɩɟɱɟɧɧɹɦ, ɡɚɯɢɫɬ ɜɿɞ ɤɨɪɨɬɤɨɝɨ ɡɚɦɢɤɚɧɧɹ, ɫɬɪɢɛɤɿɜ ɧɚɩɪɭɝɢ (ɩɿɞɜɢɳɟɧɧɹ ɿ ɩɨɧɢɠɟɧɧɹ ɧɚɩɪɭɝɢ), ɩɟɪɟɜɚɧɬɚɠɟɧɧɹ; ɡɚɯɢɫɬ ɛɚɬɚɪɟʀ ɜɿɞ ɝɥɢɛɨɤɨɝɨ ɪɨɡɪɹɞɭ; ɡɚɥɿɡɧɢɣ ɤɨɪɩɭɫ, ɦɿɤɪɨɩɪɨɰɟɫɨɪɧɟ ɤɟɪɭɜɚɧɧɹ, ɤɚɛɟɥɶ USB, ɩɨɞɜɿɣɧɢɣ ɫɬɪɿɥɨɱɧɢɣ ɿɧɞɢɤɚɬɨɪ ɜɯɿɞɧɨʀ ɿ ɜɢɯɿɞɧɨʀ ɧɚɩɪɭɝɢ, ɩɨɪɬ USB, ɩɨɬɭɠɧɿɫɬɶ 455ȼɬ, ɪɟɥɟɣɧɢɣ ɬɢɩ, ɫɬɚɛɿɥɿɡɚɰɿɹ ɜɯɿɞ-ɧɨʀ ɧɚɩɪɭɝɢ, ɬɟɪɦɨɡɚɯɢɫɬ, ɮɭɧɤɰɿɹ „ɯɨɥɨɞɧɢɣ ɫɬɚɪɬ”, ɰɢɮɪɨɜɢɣ ɿɧɞɢɤɚ-ɬɨɪ ɜɯɨɞɭ ɿ ɜɢɯɨɞɭ (ɩɿɞɫɜɿɬɤɚ ɿɧɞɢɤɚɿɧɞɢɤɚ-ɬɨɪɚ ɠɢɜɥɟɧɧɹ); LCD ɞɢɫɩɥɟɣ i in.
Urządzeniem speđniającym podobne do zasilacza UPS funkcje jest ‘stabi-lizator napiĊcia’ (cɬɚɛɿɥɿɡɚɬɨɪ ɧɚɩɪɭɝɢ, ɪɟɝɭɥɹɬɨɪ ɧɚɩɪɭɝɢ). W specy-fikacjach poszczególnych modeli obecne są zarówno dane odnoszące siĊ do ich obudowy, wyraĪane za pomocą związków wyrazowych typu ɦɟɬɚɥɟɜɢɣ ɤɨɪ-ɩɭɫ, ɩɟɪɟɞɧɹ ɩɚɧɟɥɶ ɩɥɚcɬɢɤɨɜɚ, ɛɚɝɚɬɨɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɢɣ ɰɢɮɪɨɜɢɣ LED ɞɢɫɩɥɟɣ, jak i parametrów stricte technicznych (aɜɬɨɦɚɬɢɱɧɢɣ, ɫɟɪɜɨɦɨ-ɬɨɪɧɢɣ, ɤɨɪɟɝɭɜɚɧɧɹ-ɫɟɪɜɨɩɪɢɜɿɞ, ɫɬɭɩɟɧɟɜɢɣ, ɩɪɨɝɪɟɫɢɜɧɢɣ ɫɬɚɛɿɥɿɡɚɬɨɪ ɡɿ ɫɬɪɿɥɨɱɧɢɦ ɞɢɫɩɥɟɽɦ ɧɚɩɪɭɝɢ, ɜɢɯɿɞɧɚ ɧɚɩɪɭɝɚ 220V±3%, ɩɨɯɢɛɤɚ ɜɢɯɿɞ-ɧɨʀ ɧɚɩɪɭɝɢ ± 3%, ɜɚɝɚ 26 ɤɝ, ɦɚɤɫɢɦɚɥɶɧɢɣ ɫɬɪɭɦ 36Ⱥ, max. ɫɬɪɭɦ 45Ⱥ, ɫɬɪɿɥɨɱɧɢɣ ɜɨɥɶɬɦɟɬɪ, ɪɟɠɢɦ ɡɚɬɪɢɦɤɢ 5ɫɟɤ/5ɯɜ, ɡɚɯɢɫɬ ɜɿɞ ɄɁ, ɩɿɞɜɢɳɟ-ɧɨʀ/ɩɨɧɢɠɟɧɨʀ ɧɚɩɪɭɝɢ, ɩɟɪɟɝɪɿɜɭ/ɩɟɪɟɝɪɭɡɤɢ; ɚɤɬɢɜɧɟ ɨɯɨɥɨɞɠɟɧɧɹ, ɫɢɫɬɟɦɚ ɨɯɨɥɨɞɠɟɧɧɹ).
12. ‘Drukarka, urządzenie wielofunkcyjne’ (ɩɪɢɧɬɟɪ, ɛɚɝɚɬɨɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶ-ɧɢɣ ɩɪɢɫɬɪɿɣ) naleĪy do najpopularniejszych i bodaj najczĊĞciej wykorzysty-wanych urządzeĔ peryferyjnych. Choü specyfika handlu sprzĊtem kompu-terowym, w tym urządzeniami peryferyjnymi, wymusza wycofywanie modeli starego typu, to w ĞwiadomoĞci spođecznej, podobnie jak wielu domach czy urzĊdach, napotkaü moĪna w zasadzie kaĪdy rodzaj urządzeĔ drukujących, od
drukarek igđowych po najnowsze urządzenia wielofunkcyjne. UkraiĔska ter-minologia informatyczna operuje w tym wypadku nazwami uwzglĊdniającymi technologiĊ wydruku (ɥɚɡɟɪɧɢɣ, ɦɚɬɪɢɱɧɢɣ, ɫɬɪɭɦɟɧɟɜɢɣ, ɩɨɪɬɚɬɢɜɧɢɣ) i kolor tuszu (ɤɨɥɶɨɪɨɜɢɣ, ɦɨɧɨɯɪɨɦɧɢɣ/ɱɨɪɧɨ-ɛɿɥɢɣ).
OdrĊbną grupĊ stanowią urządzenia wielofunkcyjne (ɛɚɝɚɬɨɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɿ ɩɪɢɫɬɪɨʀ – ȻɎɉ, ɦɭɥɶɬɢɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɿ ɩɪɢɫɬɪɨʀ, ɤɨɩɿɪ-ɩɪɢɧɬɟɪɢ) đączące w sobie funkcje drukarki, skanera, kopiarki, czasem faksu (ɩɪɢɧɬɟɪ, ɫɤɚɧɟɪ, ɤɫɟɪɨɤɫ/ɤɨɩɿɸɜɚɥɶɧɢɣ ɚɩɚɪɚɬ/ɤɨɩɿɪ, ɮɚɤɫ), które z uwagi na technologiĊ wydruku spotykane są w dwóch rodzajach (ɥɚɡɟɪɧɿ ɛɚɝɚɬɨɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɿ ɩɪɢɫɬɪɨʀ, ɫɬɪɭɦɟɧɟɜɿ ɛɚɝɚɬɨɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɿ ɩɪɢɫɬɪɨʀ) oraz plotery (ɩɥɨ-ɬɟɪɢ, ɝɪɚɮɨɩɨɛɭɞɿɜɧɢɤɢ), sđuĪące do pracy z duĪymi pđaskimi powierzch-niami, drukowaniu arkuszy od A0 do A4, schematów, plakatów reklamowych itp. Do urządzeĔ drukujących, wykorzystywanych raczej incydentalnie przez uĪytkowników komputerów, naleĪą: ɫɜɿɬɥɨɞɿɨɞɧɢɣ ɩɪɢɧɬɟɪ, ɬɟɪɦɨɫɭɛɥɿɦɚ-ɰɿɣɧɢɣ ɩɪɢɧɬɟɪ, ɱɟɤɨɜɢɣ ɩɪɢɧɬɟɪ, ɮɨɬɨɩɪɢɧɬɟɪ i in.
Prócz omawianych wyĪej konstrukcji leksem ɩɪɢɧɬɟɪ wystĊpuje takĪe w obrĊbie struktur genetywnych typu ɞɪɚɣɜɟɪ ɩɪɢɧɬɟɪɚ, ɤɨɧɬɪɨɥɟɪ ɩɪɢɧ-ɬɟɪɚ, ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ ɩɪɢɧɩɪɢɧ-ɬɟɪɚ, ɪɟɠɢɦ ɩɪɢɧɩɪɢɧ-ɬɟɪɚ, ɪɢɧɨɤ ɩɪɢɧɬɟɪɿɜ i in.
Związki wyrazowe charakteryzujące funkcje, parametry, elementy konstruk-cyjne opisywanych urządzeĔ to przede wszystkim: ɚɜɬɨɩɨɞɚɱɚ ɨɪɢɝɿɧɚɥɿɜ, ɝɭɫɬɢɧɚ ɩɚɩɟɪɭ (ɳɿɥɶɧɿɫɬɶ ɩɚɩɟɪɭ), ɞɪɭɤ ɡ ɤɚɪɬ ɩɚɦ'ɹɬɿ, ɞɭɩɥɟɤɫ (ɚɜɬɨ-ɦɚɬɢɱɧɢɣ, ɪɭɱɧɢɣ), ɿɧɬɟɪɮɟɣɫ (np. USB, ɩɚɪɚɥɟɥɶɧɢɣ IEEE1284), ɤɿɥɶɤɿɫɬɶ ɤɨɩɿɣ ɡɚ ɰɢɤɥ, ɦɚɤɫɢɦɚɥɶɧɚ ɽɦɤɿɫɬɶ ɩɪɢɣɨɦɧɢɯ ɥɨɬɤɿɜ (ɥɨɬɤɢ ɩɪɢɣɨɦɭ), ɦɚɤɫɢɦɚɥɶɧɚ ɽɦɤɿɫɬɶ ɩɨɞɚɸɱɢɯ ɥɨɬɤɿɜ (ɥɨɬɤɢ ɩɨɞɚɱɿ, ɦɿɫɬɤɿɫɬɶ ɥɨɬɤɿɜ ɞɥɹ ɩɨɞɚɱɿ, ɩɨɞɚɱɚ ɩɚɩɟɪɭ), ɦɚɤɫɢɦɚɥɶɧɢɣ ɨɛ'ɽɦ ɞɪɭɤɭ/ɤɨɩɿɸɜɚɧɧɹ (ɦɿɫɹɱ-ɧɢɣ ɨɛ'ɽɦ ɞɪɭɤɭ, ɦɚɤɫɢɦɚɥɶɧɚ ɧɚɝɪɭɡɤɚ ɜ ɦɿɫɹɰɶ, ɧɚɜɚɧɬɚɠɟɧɧɹ), ɦɟɪɟ-ɠɟɜɢɣ ɚɞɚɩɬɟɪ, ɩɚɦ‘ɹɬɶ (np. ɫɬɚɧɞɚɪɬɧɨ 32Ɇɛ, ɦɚɤɫɢɦɚɥɶɧɨ 288Ɇɛ), ɩɪɨɰɟɫɨɪ, ɪɟɫɭɪɫ ɛɚɪɚɛɚɧɭ, ɪɟɫɭɪɫ ɱɨɪɧɨɝɨ ɬɨɧɟɪɭ/ɤɚɪɬɪɢɞɠɭ (420 ɫ. ɩɪɢ ɡɚɩɨɜɧɟɧɧɿ 5%), ɪɟɫɭɪɫ ɤɨɥɶɨɪɨɜɨɝɨ ɬɨɧɟɪɭ/ɤɚɪɬɪɢɞɠɭ, ɪɿɜɟɧɶ ɲɭɦɭ (34 ɞȻ ɜ ɪɟɠɢɦɿ ɧɚɣɜɢɳɨʀ ɹɤɨɫɬɿ), ɊɄ-ɞɢɫɩɥɟɣ, ɪɨɡɞɿɥɶɧɚ ɡɞɚɬɧɿɫɬɶ (ɞɪɭɤ-ɤɨɩɿɸɜɚɧɧɹ 1200ɯ1200 dpi, ɨɩɬɢɦɿɡɨɜɚɧɚ), ɪɨɡɦɿɪ (ɜɢɫɨɬɚ, ɲɢɪɢɧɚ, ɝɥɢɛɢ-ɧɚ) ɿ ɜɚɝɚ, ɫɩɨɠɢɜɚɧɚ ɩɨɬɭɠɧɿɫɬɶ, ɬɢɩ (ɩɪɢɧɬɟɪ, ȻɎɉ), ɬɢɩ ɞɪɭɤɭ (ɞɜɨɫ-ɬɨɪɨɧɧɿɣ, ɨɞɧɨɫɬɨɪɨɧɧɿɣ ɞɪɭɤ; ɥɚɡɟɪɧɢɣ ɦɨɧɨɯɪɨɦɧɢɣ, ɥɚɡɟɪɧɢɣ ɩɨɜɧɨ-ɤɨɥɿɪɧɢɣ, 4-ɤɨɥɿɪɧɢɣ ɫɬɪɭɦɟɧɟɜɢɣ, ɫɬɪɭɦɟɧɟɜɢɣ ɬɟɪɦɨɞɪɭɤ), ɮɨɪɦɚɬ (ɩɿɞɬɪɢɦɭɜɚɧɿ ɮɨɪɦɚɬɢ ɩɚɩɟɪɭ), ɱɚɫ ɜɢɯɨɞɭ ɩɟɪɲɨʀ ɤɨɩɿʀ, ɱɚɫ ɪɨɡɿɝɪɿɜɭ, ɲɜɢɞɤɿɫɬɶ ɞɪɭɤɭ (np. ɥɚɡɟɪɧɚ ɹɤɿɫɬɶ: ɞɨ 8 ɫ./ɯɜ., 435 ɫɢɦɜɨɥɿɜ/ɫ), ɲɜɢɞ-ɤɿɫɬɶ ɤɨɩɿɸɜɚɧɧɹ.
Kolejne informacje podawane w opisach drukarek czy urządzeĔ wielo-funkcyjnych to m.in. takie struktury, jak: ɚɜɬɨɩɨɞɚɜɚɱ ɪɭɥɨɧɭ ɜ ɤɨɦɩɥɟɤɬɿ: ɞɟɜɟɥɨɩɟɪ, ɤɚɛɟɥɶ USB, ɤɪɢɲɤɚ ɫɤɚɧɟɪɚ, ɤɨɩɿ-ɤɚɪɬɪɿɞɠ, ɬɨɧɟɪ-ɤɚɪɬɪɿɞɠ, ɮɨɬɨɰɿɥɿɧɞɪ; ɞɨɞɚɬɤɨɜɨ ɨɩɰɿʀ: ɦɟɪɟɠɟɜɚ ɤɚɪɬɚ, ɦɟɪɟɠɟɜɢɣ ɿɧɬɟɪɮɟɣɫ ɫɬɨɪɨɧɧɿɯ ɜɢɪɨɛɧɢɤɿɜ, ɩɪɢɧɬɫɟɪɜɟɪ, ɮɚɤɫɢɦɿɥɶɧɢɣ ɦɨɞɭɥɶ; ɪɿɡɚɤ ɪɭɱɧɢɣ (ɡ ɨɛɪɿɡɱɢɤɨɦ), ɤɚɪɬɪɢɞɠ ɜɫɬɚɜɥɟɧɢɣ (ɫɬɚɪɬɨɜɢɣ ɤɚɪɬɪɢɞɠ, ɤɚɪɬɪɢɞɠ ɧɟ ɜɫɬɚɜɥɟɧɢɣ, ɫɬɚɪɬɨɜɢɣ ɬɨɧɟɪ), ɦɚɫɲɬɚɛɭɜɚɧɧɹ; ɩɨɬɪɿɛɧɨ ɩɥɚɬɧɢɣ ɡɚɩɭɫɤ ɫɟɪɜɿɫɧɢɦ ɿɧɠɟɧɟɪɨɦ (ɡɚɩɭɫɤɚɽɬɶɫɹ ɡ ɿɧɠɟɧɟɪɨɦ, ɩɨɬɪɿɛɟɧ ɡɚɩɭɫɤ ɫɟɪɬɢɮɿɤɨɜɚɧɢɦ ɿɧɠɟɧɟɪɨɦ) i in.
Derywatem utworzonym na bazie rzeczownika ɩɪɢɧɬɟɪ jest przymiotnik ɩɪɢɧɬɟɪɧɢɣ stanowiący czđon podrzĊdny w wielu konstrukcjach atrybutyw-nych typu ɩɪɢɧɬɟɪɧɚ ɫɢɫɬɟɦɚ, ɩɪɢɧɬɟɪɧɚ ɬɟɯɧɿɤɚ, ɩɪɢɧɬɟɪɧɢɣ ɛɭɮɟɪ, ɩɪɢɧɬɟɪɧɢɣ ɤɚɛɟɥɶ, ɩɪɢɧɬɟɪɧɢɣ ɤɚɪɬɪɢɞɠ, ɩɪɢɧɬɟɪɧɢɣ ɤɨɦɭɬɚɬɨɪ, ɩɪɢ-ɧɬɟɪɧɢɣ ɩɚɩɿɪ, ɩɪɢɩɪɢ-ɧɬɟɪɧɢɣ ɩɨɪɬ, ɩɪɢɩɪɢ-ɧɬɟɪɧɢɣ ɪɨɡɞɪɭɤ, ɩɪɢɧɬɟɪɧɿ ɪɟɫɭɪɫɢ i in.
13. ‘Skaner’ (ɫɤɚɧɟɪ). Nazwy poszczególnych typów skanerów (podziađ uzaleĪniony jest od rodzaju mechanizmu skanującego, przeznaczenia, mobil-noĞci itp.) w jĊzyku ukraiĔskim przedstawiane są najczĊĞciej za pomocą skupieĔ prostych, np.: ɚɪɤɭɲɨɩɪɨɬɹɠɧɢɣ ɫɤɚɧɟɪ (ɥɢɫɬɨɜɢɣ ɫɤɚɧɟɪ), ɛɚɪɚɛɚɧɧɢɣ ɫɤɚɧɟɪ, ɤɧɢɠɤɨɜɢɣ ɫɤɚɧɟɪ, ɦɨɛɿɥɶɧɢɣ ɫɤɚɧɟɪ, ɧɚɫɬɿɥɶɧɢɣ ɫɤɚɧɟɪ, ɩɨɪɬɚ-ɬɢɜɧɢɣ ɫɤɚɧɟɪ, ɩɥɚɧɲɟɬɧɢɣ ɫɤɚɧɟɪ, ɩɥɚɧɟɬɚɪɧɢɣ ɫɤɚɧɟɪ, ɪɭɱɧɢɣ ɫɤɚɧɟɪ, ale i ɫɥɚɣɞ-ɫɤɚɧɟɪ, ɮɨɬɨɫɤɚɧɟɪ.
Podobnie, jak w przypadku leksemu ɩɪɢɧɬɟɪ, wĞród konstrukcji, w których leksem ɫɤɚɧɟɪ wystĊpuje w pozycji czđonu akcesorycznego, dominują sku-pienia proste skđadające siĊ z dwóch rzeczowników, np. ɞɪɚɣɜɟɪ ɫɤɚɧɟɪɚ, ɤɨɧ-ɬɪɨɥɟɪ ɫɤɚɧɟɪɚ, ɦɨɞɟɥɶ ɫɤɚɧɟɪɚ, ɦɨɠɥɢɜɨɫɬɿ ɫɤɚɧɟɪɚ, ɧɚɫɬɪɨɣɤɚ ɫɤɚɧɟɪɚ, ɩɿɞɤɥɸɱɟɧɧɹ ɫɤɚɧɟɪɚ, ɩɿɞ‘ɽɞɧɚɧɧɹ ɫɤɚɧɟɪɚ, ɩɪɨɞɭɤɬɢɜɧɿɫɬɶ ɫɤɚɧɟɪɚ itp.
Choü kaĪdy z wymienionych typów urządzeĔ ma nieco odmienny sposób dziađania, inne przeznaczenie, to wiekszoĞü parametrów, które okreĞlają ich funkcjonowanie, jest taka sama. Do najwaĪniejszych naleĪą wskaĨniki okre-Ğlane za pomocą skupieĔ: ɜɿɞɧɨɲɟɧɧɹ ɩɚɞɚɸɱɨɝɨ ɫɜɿɬɥɚ ɞɨ ɜɿɞɨɛɪɚɠɟɧɨɝɨ, ɝɥɢɛɢɧɚ ɩɪɟɞɫɬɚɜɥɟɧɧɹ ɤɨɥɶɨɪɿɜ, ɦɟɬɨɞ ɫɤɚɧɭɜɚɧɧɹ, ɨɛɥɚɫɬɶ ɫɤɚɧɭɜɚɧɧɹ, ɨɩɬɢɱɧɚ ɪɨɡɞɿɥɶɧɚ ɡɞɚɬɧɿɫɬɶ, ɫɩɟɤɬɪ ɧɚɩɿɜɬɨɧɿɜ, ɲɜɢɞɤɿɫɬɶ ɫɤɚɧɭɜɚɧɧɹ i in. Najpopularniejsze skanery pđaskie (ɩɥɚɧɲɟɬɧɢɣ ɫɤɚɧɟɪ) z uwagi na đatwoĞü obsđugi i prostą budowĊ w ostatnim czasie weszđy w skđad urządzeĔ wielofunkcyjnych (ɛɚɝɚɬɨɮɭɧɤɰɿɨɧɚɥɶɧɿ ɩɪɢɫɬɪɨʀ). W opisach tych urzą-dzeĔ, jak i skanerów klasycznych, nierzadko wystĊpują specyficzne struktury wskazujące na elementy ich budowy, np.: CCD-ɦɚɬɪɢɰɹ (ɩɪɢɫɬɪɿɣ ɿɡ
ɡɚɪɹɞɨɜɢɦ ɡɜ'ɹɡɤɨɦ); PMT ɮɨɬɨɦɧɨɠɧɢɤ; aɧɚɥɨɝɨ-ɰɢɮɪɨɜɢɣ ɩɟɪɟɬɜɨ-ɪɸɜɚɱ; ɞɚɬɱɢɤɢ (ɩɪɢɫɬɪɨʀ ɡ ɡɚɪɹɞɨɜɢɦ ɡɜ'ɹɡɤɨɦ, ɮɨɬɨɩɨɦɧɨɠɭɜɚɱɿ); ɟɥɟɤɬɪɢɱɧɟ ɠɢɜɥɟɧɧɹ ɜɿɞ ɫɢɫɬɟɦɧɨɝɨ ɛɥɨɤɚ ɤɨɦɩ’ɸɬɟɪɚ; ɡɱɢɬɭɸɱɢɣ ɜɭ-ɡɨɥ; ɡɨɜɧɿɲɧɿɣ ɛɥɨɤ ɠɢɜɥɟɧɧɹ; ɿɧɬɟɝɪɨɜɚɧɚ ɫɤɚɧɭɜɚɥɶɧɚ ɝɨɥɨɜɤɚ; iɧɬɟɪ-ɩɨɥɹɰɿɣɧɟ ɪɨɡɞɿɥɟɧɧɹ; ɿɧɬɟɪɮɟɣɫ USB; ɿɧɬɟɪɮɟɣɫɧɚ ɩɥɚɬɚ; ɤɪɨɤɨɜɢɣ ɟɥɟɤ-ɬɪɨɞɜɢɝɭɧ; ɤɫɟɧɨɧɨɜɚ ɥɚɦɩɚ; ɥɿɧɿɣɤɚ ɮɨɬɨɩɪɢɣɦɚɱɿɜ; ɦɚɬɪɢɰɹ ɫɜɿɬɥɨ-ɱɭɬɥɢɜɢɯ ɞɚɬɱɢɤɿɜ ɞɥɹ ɜɢɦɿɪɸɜɚɧɧɹ ɫɢɝɧɚɥɿɜ ɨɪɢɝɿɧɚɥɭ; ɦɟɯɚɧɿɡɦ ɫɤɚɧɭ-ɜɚɧɧɹ; ɧɚɛɿɪ ɫɜɿɬɥɨɞɿɨɞɿɜ; ɧɚɩɪɹɦɧɢɣ ɪɨɥɢɤ; ɧɟɪɭɯɨɦɢɣ ɡɱɢɬɭɸɱɢɣ ɩɪɢɫ-ɬɪɿɣ; ɨɩɬɢɤɨ-ɟɥɟɤɬɪɨɧɧɢɣ ɡɱɢɬɭɸɱɢɣ ɩɪɢɫɩɪɢɫ-ɬɪɿɣ; ɩɥɚɧɲɟɬ; ɩɪɨɡɨɪɟ ɫɤɥɨ; ɪɭɯɨɦɚ ɥɚɦɩɚ; ɫɜɿɬɥɨɱɭɬɬɽɜɿ ɞɿɨɞɢ; ɫɢɫɬɟɦɚ ɞɡɟɪɤɚɥ (ɥɿɧɡ); ɫɢɫɬɟɦɚ ɡ ɪɭɯɨɦɢɦ ɞɡɟɪɤɚɥɨɦ; ɫɤɥɨ ɩɥɚɧɲɟɬɚ; ɫɥɚɣɞ ɚɞɚɩɬɟɪ; ɫɥɚɣɞ-ɦɨɞɭɥɶ; ɬɪɚɧ-ɫɩɨɪɬɧɢɣ ɬɪɚɤɬ; ɲɧɭɪ ɫɤɚɧɟɪɚ i in. Cechy charakterystyczne poszcze-gólnych modeli, a takĪe struktury odzwierciedlające sposób ich dziađania przed-stawiane są przy pomocy nastĊpujących leksemów i skupieĔ: 24-ɛɿɬɨɜɢɣ ɤɨɥɿɪ; 300 ɬɨɱɨɤ ɧɚ ɞɸɣɦ; 7 ɤɧɨɩɨɤ; ɜɟɥɢɤɚ ɪɨɡɞɿɥɶɧɚ ɡɞɚɬɧɿɫɬɶ (10 ɬɢɫɹɱ ɤɪɚɩɨɤ ɧɚ ɞɸɣɦ); ɜɫɬɚɧɨɜɥɟɧɧɹ ɞɪɚɣɜɟɪɿɜ ɬɚ ɩɪɨɝɪɚɦɧɨɝɨ ɡɚɛɟɡɩɟɱɟɧɧɹ; ɞɜɨɫɬɨɪɨɧɧɿɣ; ɞɢɧɚɦɿɱɧɢɣ ɞɿɚɩɚɡɨɧ; ɞɿɚɩɚɡɨɧ ɨɩɬɢɱɧɨʀ ɳɿɥɶɧɨɫɬɿ; ɿɧɬɟɪ-ɩɨɥɹɰɿɣɧɚ ɪɨɡɞɿɥɶɧɚ ɡɞɚɬɧɿɫɬɶ; ɧɚɛɿɪ ɨɤɪɟɦɢɯ ɬɨɱɨɤ (ɩɿɤɫɟɥɿɜ); ɨɞɧɨɩɪ-ɨɯɿɞɧɚ ɦɟɬɨɞɢɤɚ ɫɤɚɧɭɜɚɧɧɹ; ɩɟɪɟɦɿɳɟɧɧɹ ɚɪɤɭɲɚ ɜɿɞɧɨɫɧɨ ɧɟɪɭɯɨɦɨʀ CCD-ɦɚɬɪɢɰɿ; ɩɟɪɟɦɿɳɟɧɧɹ ɫɜɿɬɥɨɱɭɬɥɢɜɨɝɨ ɟɥɟɦɟɧɬɚ ɩɪɢ ɧɟɪɭɯɨɦɨɦɭ ɚɪɤɭɲɿ; ɩɪɨɟɤɬɭɜɚɧɧɹ ɧɚ CCD-ɦɚɬɪɢɰɸ; ɪɟɚɥɶɧɚ ɨɩɬɢɱɧɚ ɪɨɡɞɿɥɶɧɚ ɡɞɚɬɧɿɫɬɶ ɩɪɢɫɬɪɨɸ; ɪɟɠɢɦ: ɤɨɥɿɪ/ɫɿɪɢɣ/ɱɨɪɧɨ-ɛɿɥɢɣ; ɫɤɚɧ ɩɥɚɫɬɢɤɨɜɢɯ ɤɚɪɬɨɤ; ɫɨɮɬ ɜ ɤɨɦɩɥɟɤɬɿ; ɫɭɩɟɪɲɜɢɞɤɢɣ; ɬɨɧɤɢɣ; ɰɢɮɪɨɜɿ ɤɨɞɢ Ⱥɐ-ɩɟɪɟɬɜɨɪɟɧɧɹ; ɲɜɢɞɤɿɫɬɶ 11,2ɫɟɤ ɧɚ Ⱥ3@300dpi; ɳɿɥɶɧɿɫɬɶ ɩɿɤɫɟɥɿɜ (ɤɿɥɶ-ɤɿɫɬɶ ɧɚ ɨɞɢɧɢɰɸ ɩɥɨɳɿ) i in.
Przymiotnik ɫɤɚɧɟɪɧɢɣ motywowany leksemem ɫɤɚɧɟɪ, ɚ wchodzący w skđad konstrukcji takich, jak ɫɤɚɧɟɪɧɚ ɞɿɚɝɧɨɫɬɢɤɚ, ɫɤɚɧɟɪɧɚ ɬɟɯɧɨɥɨɝɿɹ, ɫɤɚɧɟɪɧɢɣ ɦɨɞɭɥɶ, ɫɤɚɧɟɪɧɢɣ ɩɪɢɫɬɪɿɣ, ɫɤɚɧɟɪɧɢɣ ɫɩɨɫɿɛ ɜɜɟɞɟɧɧɹ ɞɚɧɢɯ, nie jest notowany w ȼɌɋɋɍɆ.
UkraiĔska terminologia informatyczna, choü stosunkowo mđoda i wciąĪ w niewystarczającym stopniu skodyfikowana, rozwija siĊ doĞü prĊĪnie. Skđadają siĊ na nią zarówno zapoĪyczenia, gđównie z jĊzyka angielskiego, internacjo-nalizmy, kalki jĊzykowe, jak i terminy stricte ukraiĔskie. Ich iloĞü znacząco wzrasta, co zauwaĪalne jest zwđaszcza w przypadku struktur o wyĪszym stopniu zđoĪonoĞci, gdzie jĊzyk moĪe sobie „pozwoliü” na pewną opisowoĞü reali-zowaną przy uĪyciu rodzimych zasobów leksykalnych.
Proces powstawania ukraiĔskiej terminologii informatycznej jest niezwykle zđoĪony i zaleĪy od wielu czynników. Wpđyw na jej rozwój, abstrahując od
tempa tego rozwoju, ma wiele czynników, z których wymieniü moĪna choüby: a) wciąĪ ogromny wpđyw jĊzyka rosyjskiego w tej dziedzinie nauki (zresztą jak i w obrĊbie innych ukraiĔskich podsystemów terminologicznych), b) niewielką iloĞü uczonych zajmujących siĊ tą kwestią, c) dynamikĊ, jaka cechuje postĊp technologiczny w tej gađĊzi nauki i przemysđu, a co siĊ z tym wiąĪe, szybkie tempo pojawiania siĊ jednych terminów i wychodzenia z uĪycia drugich, d) wielowariantowoĞü funkcjonujących juĪ pojĊü, ich „niepoprawnoĞü” grama-tyczną, nieskodyfikowanie, e) skromny udziađ ukraiĔskojĊzycznej literatury informatycznej na ukraiĔskim rynku ksiĊgarskim, f) czasochđonnoĞü procesów wydawniczych przekđadającą siĊ na sytuacjĊ, w której zawartoĞü np. sđowników jest nieaktualna juĪ w momencie ich pojawienia siĊ na rynku itd.
Do oĞrodków, które zajmują siĊ jakĪe trudną w takich warunkach kwestią ukuwania ukraiĔskiej terminologii technicznej, naleĪy m.in. Politechnika Lwowska. Naukowcy tej uczelni zaliczają siĊ takĪe do grona propagatorów ukraiĔskiej terminologii informatycznej, a początków tej ofensywy termino-logicznej upatrywaü naleĪy juĪ w pierwszych latach 90. minionego stulecia, kiedy nie tylko zapoczątkowano cykl miĊdzynarodowych konferencji ɉɪɨɛɥɟɦɢ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɧɚɭɤɨɜɨ-ɬɟɯɧɿɱɧɨʀ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿʀ, ale rozpoczĊto takĪe prace nad tworzeniem rodzimego sđownictwa informatycznego7. Prace takich uczonych,
jak B. Rycar, I. Kulczyc’kyj, M. Plesza, R. Mysak, L. Ilnyc’ka czy R. My-kulczyk8 i in., mogą mieü wpđyw na rozwój ukraiĔskiej terminologii
infor-matycznej. Wydaje siĊ jednak, iĪ specyfika funkcjonowania tego sđownictwa, jego stađa obecnoĞü w internecie, zarówno na specjalistycznych forach infor-matycznych, stronach sklepów komputerowych, jak i w ramach komunikacji zwykđych uĪytkowników czy osób posđugujących siĊ jakĪe charakterystycznym socjolektem informatycznym, do pewnego stopnia determinuje kierunek i tempo jego rozwoju. To wđaĞnie ogólnoĞwiatowa sieü www staje siĊ waĪnym punktem
7 Ɇ. Ʉ ɨ ɜ ɚ ɥ ɶ, Ƚ. Ȼ ɚ ɝ ɞ ɚ ɫ ɚ ɪ ‘ ɹ ɧ, Ⱦɨ ɩɪɨɛɥɟɦɢ ɮɨɪɦɭɜɚɧɧɹ ɭɤɪɚʀɧɨɦɨɜɧɨʀ ɬɟɯɧɿɱɧɨʀ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿʀ // „ɇɚɭɤɨɜɨ-ɬɟɯɧɿɱɧɟ ɫɥɨɜɨ”, nr 1 (2), Ʌɶɜɿɜ 1993, s. 75-78. 8Ⱥɧɝɥɿɣɫɶɤɨ-ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɢɣ ɝɥɨɫɚɪɿɣ ɜɢɪɨɛɿɜ Microsoft®:ɝɪɨɦɚɞɫɶɤɚ ɪɟɞɚɤɰɿɹ, red. Ȼ. Ɋɢɰɚɪ, Ɋ. Ɇɢɫɚɤ, Ɋ. Ɇɢɤɭɥɶɱɢɤ, ȱ. Ʉɭɥɶɱɢɰɶɤɢɣ ɬɚ ɿɧ., Ʌɶɜɿɜ: ȿɄɈɿɧɮɨɪɦ, 2006; Ʌ. ȱ ɥ ɶ ɧ ɢ ɰ ɶ ɤ ɚ, ȱɧɬɟɪɧɚɰɿɨɧɚɥɶɧɚ ɥɟɤɫɢɤɚ ɜ ɤɨɦɩ’ɸɬɟɪɧɿɣ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿʀ ɬɚ ʀʀ ɨɩɪɚɰɸɜɚɧɧɹ ɧɚ ɩɪɚɤɬɢɱɧɨɦɭ ɡɚɧɹɬɬɿ ɡ ɚɧɝɥɿɣɫɶɤɨʀ ɦɨɜɢ ɜ ɬɟɯɧɿɱɧɨɦɭ ȼɇɁ „ȼɿɫɧɢɤ ɇɚɰ. ɭɧ-ɬɭ «Ʌɶɜɿɜɫɶɤɚ ɩɨɥɿɬɟɯɧɿɤɚ»”, ɫɟɪɿɹ «ɉɪɨɛɥɟɦɢ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿʀ: Ɂɛɿɪɧɢɤ ɧɚɭɤɨɜɢɯ ɩɪɚɰɶ», Ʌɶɜɿɜ: Ʌɿɝɚ-ɉɪɟɫ, 2004; ȱ. Ʉ ɭ ɥ ɶ ɱ ɢ ɰ ɶ ɤ ɢ ɣ, Ɇ. ɉ ɥ ɟ ɲ ɚ, Ɍɟɯɧɨɥɨɝɿɱɧɿ ɚɫɩɟɤɬɢ ɜɠɢɜɚɧɧɹ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɦɨɜɢ ɜ ɫɟɪɟ-ɞɨɜɢɳɿ Ɉɋ Windows „ȼɿɫɧ. ɇɚɰ. ɭɧ-ɬɭ «Ʌɶɜɿɜɫɶɤɚ ɩɨɥɿɬɟɯɧɿɤɚ»”. ɉɪɨɛɥɟɦɢ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɬɟɪ-ɦɿɧɨɥɨɝɿʀ. 2005, ʋ 538,; ȱ. Ʉ ɭ ɥ ɶ ɱ ɢ ɰ ɶ ɤ ɢ ɣ, Ɇ. ɉ ɥ ɟ ɲ ɚ, Ɍɟɯɧɨɥɨɝɿɱɧɿ ɚɫɩɟɤɬɢ ɜɠɢɜɚɧɧɹ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɦɨɜɢ ɜ ɫɟɪɟɞɨɜɢɳɿ Ɉɋ Windows II, Ɂɛɿɪɧɢɤ ɧɚɭɤɨɜɢɯ ɩɪɚɰɶ: „ɉɪɨɛɥɟɦɢ ɭɤɪɚʀɧɫɶ-ɤɨʀ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿʀ”, 2008 i in.
odniesienia w tym trwającym na naszych oczach „procesie terminotwórczym”, w wyniku którego niemal co dnia powstają nowe pojĊcia stanowiące punkt wyjĞcia do kolejnych poszukiwaĔ i badaĔ jĊzykoznawczych.
LITERATURA Ⱥɧɝɥɿɣɫɶɤɨ-ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɢɣ ɝɥɨɫɚɪɿɣ ɜɢɪɨɛɿɜ Microsoft®: ɝɪɨɦɚɞɫɶɤɚ ɪɟɞɚɤɰɿɹ, red. Ȼ. Ɋɢɰɚɪ, Ɋ. Ɇɢɫɚɤ, Ɋ. Ɇɢɤɭɥɶɱɢɤ, ȱ. Ʉɭɥɶɱɢɰɶɤɢɣ ɬɚ ɿɧ., Ʌɶɜɿɜ: ȿɄɈɿɧɮɨɪɦ, 2006. ȼɟɥɢɤɢɣ ɬɥɭɦɚɱɧɢɣ ɫɥɨɜɧɢɤ ɫɭɱɚɫɧɨʀ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɦɨɜɢ, ɭɤɥɚɞ. ɿ ɝɨɥ. ɪɟɞ. ȼ.Ɍ. Ȼɭɫɟɥ, Ʉɢʀɜ 2005. ȱ ɥ ɶ ɧ ɢ ɰ ɶ ɤ ɚ Ʌ., ȱɧɬɟɪɧɚɰɿɨɧɚɥɶɧɚ ɥɟɤɫɢɤɚ ɜ ɤɨɦɩ’ɸɬɟɪɧɿɣ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿʀ ɬɚ ʀʀ ɨɩɪɚɰɸɜɚɧɧɹ ɧɚ ɩɪɚɤɬɢɱɧɨɦɭ ɡɚɧɹɬɬɿ ɡ ɚɧɝɥɿɣɫɶɤɨʀ ɦɨɜɢ ɜ ɬɟɯɧɿɱɧɨɦɭ ȼɇɁ // ȼɿɫɧɢɤ ɇɚɰ. ɭɧ-ɬɭ «Ʌɶɜɿɜɫɶɤɚ ɩɨɥɿɬɟɯɧɿɤɚ». ɋɟɪɿɹ «ɉɪɨɛɥɟɦɢ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɬɟɪ-ɦɿɧɨɥɨɝɿʀ: Ɂɛɿɪɧɢɤ ɧɚɭɤɨɜɢɯ ɩɪɚɰɶ», Ʌɶɜɿɜ: Ʌɿɝɚ-ɉɪɟɫ, 2004. Ʉ ɨ ɜ ɚ ɥ ɶ Ɇ., Ȼ ɚ ɝ ɞ ɚ ɫ ɚ ɪ ‘ ɹ ɧ Ƚ., Ⱦɨ ɩɪɨɛɥɟɦɢ ɮɨɪɦɭɜɚɧɧɹ ɭɤɪɚʀɧɨɦɨɜɧɨʀ ɬɟɯɧɿɱɧɨʀ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿʀ, „ɇɚɭɤɨɜɨ-ɬɟɯɧɿɱɧɟ ɫɥɨɜɨ”, nr 1 (2), Ʌɶɜɿɜ 1993. Ʉ ɭ ɥ ɶ ɱ ɢ ɰ ɶ ɤ ɢ ɣ ȱ., ɉ ɥ ɟ ɲ ɚ Ɇ., Ɍɟɯɧɨɥɨɝɿɱɧɿ ɚɫɩɟɤɬɢ ɜɠɢɜɚɧɧɹ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɦɨɜɢ ɜ ɫɟɪɟɞɨɜɢɳɿ Ɉɋ Windows, „ȼɿɫɧ. ɇɚɰ. ɭɧ-ɬɭ «Ʌɶɜɿɜɫɶɤɚ ɩɨɥɿɬɟɯɧɿɤɚ»”. ɉɪɨɛɥɟɦɢ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿʀ 2005, ʋ 538. Ʉ ɭ ɥ ɶ ɱ ɢ ɰ ɶ ɤ ɢ ɣ ȱ., ɉ ɥ ɟ ɲ ɚ Ɇ., Ɍɟɯɧɨɥɨɝɿɱɧɿ ɚɫɩɟɤɬɢ ɜɠɢɜɚɧɧɹ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɦɨɜɢ ɜ ɫɟɪɟɞɨɜɢɳɿ Ɉɋ Windows II, „Ɂɛɿɪɧɢɤ ɧɚɭɤɨɜɢɯ ɩɪɚɰɶ: «ɉɪɨɛɥɟɦɢ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿʀ»”, 2008.
J óĨ w i k i e w i c z P., UkraiĔska terminologia informatyczna: stan, problemy, zapoĪyczenia, „Slavica Wratislaviensia” 2011, nr 154, s. 121-132.
Strony internetowe: http://a1market.com.ua
http://www.krez.lviv.ua/komputer.html http://kvest.ucoz.ua
ɍɄɊȺȲɇɋɖɄȱ ɇȺɃɆȿɇɍȼȺɇɇə ɉȿɊɂɎȿɊȱɃɇɂɏ ɄɈɆɉ’ɘɌȿɊɇɂɏ ɉɊɂɋɌɊɈȲȼ ɌȺ ɄɈɆɉɅȿɄɌɍɘɑɂɏ: Ɍɂɉɂ, ɋɌɊɍɄɌɍɊȺ, ȾȿɊɂȼȺɌɂ Ɋ ɟ ɡ ɸ ɦ ɟ ɍ ɫɬɚɬɬɿ ɨɛɝɨɜɨɪɟɧɨ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɿ ɧɚɣɦɟɧɭɜɚɧɧɹ ɩɟɪɢɮɟɪɿɣɧɢɯ ɤɨɦɩ‘ɸɬɟɪɧɢɯ ɤɨɦɩɥɟɤɬɭɸɱɢɯ (ɩɪɢɧɬɟɪ, ɫɤɚɧɟɪ, ɩɪɨɟɤɬɨɪ ɬɨɳɨ). Ɂɿɛɪɚɧɢɣ ɦɚɬɟɪɿɚɥ aɜɬɨɪ ɩɪɟɞɫɬɚɜɢɜ ɭ ɬɪɢɧɚɞɰɹɬɢ ɝɪɭɩɚɯ, ɚ ɨɤɪɟɦɿ ɥɟɤɫɟɦɢ ɪɨɡɝɥɹɞɚɥɢɫɹ ɹɤ ɡ ɬɨɱɤɢ ɡɨɪɭ ɫɥɨɜɨɫɩɨɥɭɱɟɧɶ, ɭ ɹɤɢɯ ɜɨɧɢ ɜɢɫɬɭɩɚɸɬɶ, ɬɚɤ ɿ ɫɩɪɨɦɨɠɧɨɫɬɿ ɞɨ ɬɜɨɪɟɧɧɹ ɩɨɯɿɞɧɢɯ ɫɥɿɜ.
UKRAINIAN NAMES OF PERIPHERAL COMPUTER PARTS: TYPES, STRUCTURE, DERIVATION
S u m m a r y
The subject of this article is an analysis of Ukrainian names of peripheral computer parts (printer, scanner, video projector etc.). The author presents the material gathered in thirteen groups. Particular lexemes have been examined in terms of word groups and their ability to create derived words.
Sđowa kluczowe: JĊzyk ukraiĔski, terminologia komputerowa, sđowotwórstwo. Ʉɥɸɱɨɜɿ ɫɥɨɜɚ: ɍɤɪɚʀɧɫɶɤɚ ɦɨɜɚ, ɤɨɦɩ‘ɸɬɟɪɧɚ ɬɟɪɦɿɧɨɥɨɝɿɹ, ɫɥɨɜɨɬɜɿɪ. Key words: Ukrainian language, computer terminology, derivation.
