R
E
C
E
N
Z
J
E
__________________________________________________________
ROCZNIKI TEOLOGICZNE Tom LXVII, zeszyt 3 2020
ANDRZEJ DERDZIUK OFMCap
Katedra Teologii Moralnej Spoecznej KUL e-mail: aderdziu@kul.pl
DOI: https://doi.org/10.18290/rt.20673-8
DUCHOWE DZIEDZICTWO KARDYNAA STEFANA WYSZYN´ SKIEGO
ANDRZEJ BOHDANOWICZ, JACEK HADRYS´, MACIEJ OLCZYK, Aby zycie mieli w
obfi-tos´ci. Refleksje nad duchowym dziedzictwem Stefana kardynaa Wyszyn´skiego, UAM,
Poznan´ 2019, ss. 133.
Duchowe dziedzictwo Stefana kardynaa Wyszyn´skiego jest bardzo bogate i nie-zwykle aktualne. Choc´ zy on w innej epoce i zmaga sie z groz´nymi rezimami totalitarnymi, to jednak jego duszpasterskie intuicje i duchowe wskazania, zawarte w pismach, kazaniach i listach, wci az ukazuj a sw a s´wiezos´c´ i potwierdzaj a nieprze-mijaj ac a wartos´c´ oredzia Ewangelii. Wyszyn´ski by bowiem nie tylko hierarch a kos´cielnym i mezem stanu, ale nade wszystko pokornym uczniem Chrystusa, który na kolanach wsuchiwa sie w gos swego Mistrza i umia wspóodczuwac´ wraz z Ludem Bozym. Zwracaj ac sie do swoich wiernych sowami „Dzieci moje”, praw-dziwie czu sie ojcem Narodu, który doskonale rozumia jego problemy i adekwatnie odpowiada na ludzkie oczekiwania. Jego mios´c´ do Chrystusa i Kos´cioa miaa zakorzenienie w gebokiej wierze, której nauczy sie od rodziców. Mios´c´ ta wyrazaa sie w wiernej suzbie, w której nie szczedzi swych si. Dysponuj ac wyczuciem spraw duszpasterskich, posiada tez olbrzymi a wiedze i czu sie odpowiedzialny za zycie swoich rodaków. Jego gor aca mios´c´ do Matki Najs´wietszej wyrosa z polskiej poboznos´ci ludowej, ale bya jednoczes´nie po aczona z geboko przemys´lan a teologi a, odkrywaj ac a w Maryi niezawodn a droge do Chrystusa.
Publikacja Aby zycie mieli w obfitos´ci. Refleksje nad duchowym dziedzictwem
Stefana kardynaa Wyszyn´skiego, stanowi aca owoc pracy trzech autorów, bed acych pracownikami naukowymi Wydziau Teologicznego Uniwersytetu Adama Mickiewi-cza w Poznaniu, doskonale wpisuje sie w prezentacje duchowego bogactwa zawartego w tworczos´ci Prymasa Tysi aclecia. Nie powiela ona znanych faktów z biografii opatrznos´ciowego meza stanu, ale idzie w g ab, podejmuj ac zadanie uwaznej lektury
138 RECENZJE
jego wypowiedzi. Mozna do tej publikacji odnies´c´ sowa s´w. Jana Pawa II, który prosi, by mu nie klaskano, ale raczej suchano. Wybrane do analizy teksty kard. Wyszyn´skiego dotycz a trzech newralgicznych i zarazem bardzo istotnych kwestii, które lezay mu na sercu. Odnosz a sie one do obrony zycia dzieci poczetych, troski o formacje duchow a i duszpastersk a kapanów oraz powoania s´wieckich katolików do apostolstwa.
W czes´ci pierwszej zostay ukazane wypowiedzi kard. Wyszyn´skiego w kwestii obrony zycia dzieci poczetych. Po prezentacji kontekstu polityczno-ideowego, autorzy wskazuj a na misje Kos´cioa stoj acego na strazy godnos´ci osoby. Nastepnie przybliza-j a przesanie Prymasa Tysi aclecia skierowane do mazonków i rodziców oraz suzb medycznych. Wypowiedzi autorów s a bogato dokumentowane sowami kard. Wyszyn´-skiego i pozwalaj a dostrzec ogromne zaangazowanie Prymasa w obrone zycia, które jest jednym z najwazniejszych wyzwan´ w goszeniu Ewangelii.
Druga czes´c´ ksi azki jest pos´wiecona zagadnieniu duchowos´ci i posugi duszpaster-skiej kapana diecezjalnego. Ks. Prymas, jako pasterz dwóch archidiecezji z aczonych uni a personaln a, czu sie prawdziwym ojcem dla swoich kapanów i wielokrotnie umacnia ich w wierze i mios´ci. Zwracaj ac sie do nich w postaci listów, kierowa sowa zachety i upomnienia, a nade wszystko dzieli sie swoj a mios´ci a do kapan´-stwa, jako niezwykego daru Bozego miosierdzia. Zwraca uwage na trynitarny charakter duchowos´ci kapan´skiej odniesionej do Ojca, Syna i Ducha S´wietego. Zakorzeniona w Kos´ciele posuga kapana ma na celu prowadzenie innych do zba-wienia. Istotnym rysem proponowanej przez Prymasa Tysi aclecia duchowos´ci kapan´-skiej jest maryjnos´c´, wyrazaj aca sie w akcie oddania w niewole mios´ci oraz szanu-j aca tradycyjne formy poboznos´ci. Wskazuj ac na zakres zaangazowania duszpaster-skiego kapana, kard. Wyszyn´ski kad nacisk na goszenie Ewangelii przez sowo i sprawowanie sakramentów oraz odwazne wchodzenie w egzystencjalne dos´wiad-czenie zycia wiernych. Owocna suzba musi byc´ jednak zakorzeniona w osobistej modlitwie i ascezie kapana, który maj ac s´wiadomos´c´ swej sabos´ci, daje sie prowa-dzic´ Duchowi Bozemu.
Bardzo ciekawa jest trzecia czes´c´ ksi azki ukazuj aca nauczanie prymasa Wyszyn´-skiego na temat powoania s´wieckich do apostolstwa. Jego pogl ady na ten temat byy bardzo nowoczesne i wyrastay z osobistego dos´wiadczenia wspópracy ze s´wieckimi. Wskazuj ac na ewangeliczny fundament misji apostolskiej wiernych w Kos´ciele, ks. Wyszyn´ski podkres´la znaczenie sakramentów inicjacji chrzes´cijan´skiej oraz wzywa do czynnej mios´ci, która winna byc´ przedmiotem gebokiej formacji osobi-stej przyszych apostoów. Nieodzownym warunkiem owocnego zaangazowania apo-stolskiego jest rzetelna praca nad sob a prowadz aca do panowania nad sob a przez wypracowanie cnót i dyspozycyjnos´c´ w suzbie. Istotna jest tez formacja intelektual-na oraz w aczanie sie we wspólnote Kos´cioa, który jest wspólnot a wspólnot.
Receznzowana ksi azka jest wartos´ciow a pozycj a odkrywaj ac a na podstawie listów i kazan´ nowe oblicze Prymasa Tysi aclecia, który jawi sie nade wszystko jako wierny uczen´ Chrystusa zatroskany o swoich wspópracowników w szerzeniu Ewangelii zycia. Poczynione analizy tekstów ks. Wyszyn´skiego ujawniaj a znacz ac a erudycje autorów oraz ich was´ciwe podejs´cie do przyblizania dorobku i duchowos´ci przyszego bogosawionego Kos´cioa w Polsce. Was´ciwy jezyk oraz odpowiednio dobrane cytaty pozwalaj a w peni
139 RECENZJE
wczuc´ sie w ducha ozywiaj acego wielkiego Pasterza i daj a poczucie w aczenia w misje Kos´cioa, który nieustannie apeluje do serca czowieka o przyjecie oredzia prawdy i mi-os´ci. Imponuj aca jest bibliografia prac Wyszyn´skiego wykorzystanych w ksi azce. Obej-muje ona ksi azki, listy i kazania Prymasa. Publikacja nie tylko przybliza duchowe dzie-dzictwo kardynaa Stefana Wyszyn´skiego, ale tez ukazuje konkretne mozliwos´ci zaanga-zowania sie w odnowe Kos´cioa realizowan a w jego duchu.
ANDRZEJ DERDZIUK OFMCap
Katedra Teologii Moralnej Spoecznej KUL e-mail: aderdziu@kul.pl
DOI: https://doi.org/10.18290/rt.20673-9
EWANGELICZNA WIZJA GOSPODARKI
ADAMZADROGA, Gospodarka, przedsiebiorczos´c´, praca. Studium z perspektywy
katolickiej mys´li ekonomiczno-spoecznej, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2019,
ss. 153.
Aktywnos´c´ zewnetrzna czowieka odsania jego osobow a godnos´c´ i staje sie drog a do rozwijania czowieczen´stwa. Osoba, ujawniaj aca sie przez swoje czyny, nie tylko w ten sposób sama peniej poznaje siebie, odkrywaj ac swoje aspiracje i mozliwos´ci, ale tez innym uczestnikom zycia spoecznego ujawnia kim jest. Jednym z istotnych wymiarów ludzkiej aktywnos´ci jest praca suz aca zdobywaniu pozywienia i zaspoka-janiu swoich potrzeb. Przez prace czowiek rozwija tez samego siebie oraz odkrywa swoje miejsce we wspólnocie, nawi azuj ac relacje z innymi ludz´mi. Caa aktywnos´c´ czowieka ma zatem nie tylko swój wymiar techniczny w postaci opanowywania s´wiata zewnetrznego, ale tez jest naznaczona wymiarem etycznym, poprzez który czowiek zmienia samego siebie i dostrzega swoj a zaleznos´c´ od innych ludzi.
Rozwijaj aca sie dzis´ ekonomia, zmierzaj aca do wskazania optymalnych sposobów pomnazania zasobnos´ci narodów i szukaj aca skutecznych dróg zarz adzania wytworzo-nym bogactwem, potrzebuje refleksji etycznej, która wskaze szanse i zagrozenia twórczego zaangazowania czowieka w przetwarzanie s´wiata. Fundamentem refleksji etycznej i jej punktem odniesienia jest prawdziwa koncepcja osoby, która ma swoje najgebsze zakorzenienie w Objawieniu odwiecznej prawdy i mios´ci przyniesionym przez Jezusa Chrystusa. Z tym wieksz a rados´ci a trzeba powitac´ now a ksi azke dr. hab. Adama Zadrogi, która jest owocem jego poszukiwan´ z zakresu teologii ROCZNIKI TEOLOGICZNE 67(2020) z. 3
