R ecen zje
655
łatw ow ierności, zwłaszcza w obec konfrontacji z argum entam i w ysu niętym i przez doc. Radw ana. N iektórzy historycy w ykazu ją bodaj nadm ierną ufność w obec źró deł p isan ych; w om ów ionym artykule m gr M y tn ik m am y do czynienia z klasycz n ym w prost przykładem takiego stanowiska. O koliczność w szakże, iż Łabęcki b ył inżynierem i opisyw ał w interesującym nas w ypadku w ydarzenia sobie w sp ółcze sne, nie przesądza o jego nieom ylności czy absolutnej ścisłości w zakresie n azew nictwa geograficznego. W łaśn ie bow iem nieścisłością w tym zakresie czy naw et obiektywnie istniejącym i brakam i m ożna w ytłum aczyć przytoczone przez m gr H a n nę M ytn ik opinie Łabęckiego. K uźnia była ju ż m iejscem znanym , now e zakłady budow ał K lim k iew icz w m iejscu , które nazw y jeszcze nie m iało, a że było od K u ź ni nie tak dalekie — łatw o o utożsamienie.J erzy Jasiuk
S T A R E P A P IE R N IE P O M O R Z A I Ś L Ą S K A
H istoria papierni w C hojnicach stanowi już rozdział zam knięty. O biekt ten, jak pisze «Franciszek P abich w artykule D zieje papierni chojnickiej („P rzegląd P apiern i czy” , n r 8/11964) pow stał w 1696 r. i działał do 1840 r., kiedy to papiernię przebudo wano na tartak. Tartak ten został w początkach X X w . zam knięty, a zabudow ania — rozebrane. A u tor artykułu przytacza niektóre dokum enty dotyczące papierni, m . i-n. tekst przyw ileju 'W ydanego w 1696 r. przez K a ro la Stanisław a R adziw iłła M ich ałow i Szm ittow i i jego żonie na budow ę tego zakładu. A u tor zestawia też nazw iska papier ników, którzy działali w papierni chojnickiej w ciągu w ieków X V I I i X V I I I . Spis ten nie m a jednak charakteru kom pletnego.
N atom iast inna jest sytuacja papierni w D usznikach na Śląsku. B u d y n ek tej papierni, wzniesiony w początkach X V I I w ., istnieje i stanowi jeden z n ajcen n iej szych zabytków naszego budow nictw a przemysłowego* C hociaż zabytkow e w y p o sa żenie zakładu uległo zniszczeniu w czasie ostatniej w o jn y i bezpośrednio po je j za kończeniu, rozkład w nętrz budynku i zachowane ślady pozw alają w yobrazić sobie przebieg dawnego procesu produkcyjnego. Obecnie w daw nej papierni p ow staje m u zeum papiernictwa.
Historię tego obiektu, jego stan dzisiejszy oraz p e isp ek ty w y w ykorzystania na przyszłość opisuje doc. K azim ierz Sarnecki w artykule Papiernia w D usznikach („Przegląd Papierniczy” , nr 12/1964).
J. J.
J E S Z C Z E O Ż U Ł A W S K I C H W I A T R A K A C H
W nrze 3/1965 „K w artaln ik a” (s. 444) odnotow ano artykuł gdańskiego „G ło su W yb rzeża” om aw iający stan zachowania w iatraków , służących daw niej do o d w a d niania Ż u ła w , i apelujący o społeczną opiekę nad nimi.
A r ty k u ł, ja k się okazuje, nie pozostał bez echa: inform acja w nrze 271 tejże gazety z 2 6 X 1 1 9 6 5 donosi, że pew na artystka ludow a z Jegłow nika w pow iecie elbląskim uzyskała od w ładz konserw atorskich zezwolenie na użytkow anie tam tej szego w iatraka. Przy pom ocy plastyków łódzkich m a w e w nętrzu urządzić pracow nię m alarską i pom ieszczenie dla sezonowej w y staw y, a później rów nież kaw iarnię. Gazeta dodaje: „A le «na składzie» czeka jeszcze kilka innych zabytkow ych w ia tra ków na opiekunów i użytkow ników . K to n astęp n y?” .
