Artyku³ przegl¹dowy Review
Tegoroczna Sesja Generalna wiatowej Organiza-cji Zdrowia Zwierz¹t (OIE) odby³a siê w Pary¿u w dniach od 25 do 30 maja 2008 r., pod przewodnic-twem jej prezydenta dr. Barry ONeila (Nowa Zelan-dia) i przy udziale dr. Bernarda Vallata, dyrektora
ge-neralnego OIE (1, 2). Uczestniczy³y w niej delegacje 148 pañstw cz³onkowskich, obserwatorzy 4 innych krajów i przedstawiciele 56 miêdzynarodowych oraz regionalnych organizacji, instytucji i stowarzyszeñ. Nigdy przedtem udzia³ zw³aszcza tych ostatnich nie by³ tak liczny. W obradach brali udzia³ ministrowie lub zastêpcy 9 pañstw, cz³onków OIE, którzy wyg³o-sili adresy podkrelaj¹ce osi¹gniêcia tej organizacji. Z³oty Medal, najwy¿sze odznaczenie OIE, zosta³o
76. Sesja Generalna OIE
dowód rosn¹cego zainteresowania
miêdzynarodowego podejmowan¹ tematyk¹
MARIAN TRUSZCZYÑSKI, TADEUSZ WIJASZKA, EWA LECH*)
Pañstwowy Instytut Weterynaryjny Pañstwowy Instytut Badawczy, Al. Partyzantów 57, 24-100 Pu³awy
Truszczyñski M., Wijaszka T., Lech E. The 76th General Session of the OIE
a proof of the increasing international interest of the undertaken subjects Summary
The 76th General Session of the International Committee of the World Organisation for Animal Health
(OIE) was held in Paris from May 25 to 30, 2008, under the chairmanship of Dr Barry ONeil (New Zealand), president of the International Committee and Dr Bernard Vallat, Director General of the OIE, who participated in the sessions in a consultative capacity. Delegations from 148 member countries participated in this annual meeting, as well as observers from four non-member countries or territories and 56 international or regional organizations, institutions or federations. Jeffrey C. Mariner, Michael Scannell and Christine Wolff participated in their capacity as reporters for the plenary lectures, there were also presidents of the OIE Specialist Commission and representatives of the Working Groups and ad hoc Groups. Among the participants were honorary presidents and honorary directors of the OIE, as well as nine members of the government of member countries. Following the opening of the 76th General Session honorary awards were
subsequently awarded: the Gold Medal to Dr Amadou Samba Sidibé (Mali) and the Silver Medal to Dr Kazimieras Lukauskas (Lituania) for outstanding services to veterinary science and to the OIE. The annual report of director general, Dr B. Vallat on the activities of the OIE in 2007 indicated intensive development of multifactorial activities concerning the increase of the effectivity of veterinary services in the member countries in the prophylaxis and control of infectious diseases of animals, zoonotic diseases and food, as well as feed safety. The plenary lectures were entitled: 1. Participation of small farmers in animal health programs, and 2. Implication of private standards in international trade of animals and animal products. According to the presented animal disease world status in 2007 and beginning of 2008, the major events effecting terrestrial animals were: the introduction of African swine fever in Central Europe, the continuation in some countries of the highly pathogenic avian influenza due to virus subtype H5N1, the expansion of bluetongue virus, serotype 8, and the first signs of the emergence of serotype 1 in Europe, as well as the recurrence of foot and mouth disease in certain areas. The number of cases of bovine spongiform encephalopathy has been decreasing. Following these important points were the reports of OIE specialist commissions, working groups and ad hoc groups contributing to the improvement of the OIE codes for terrestrial and water animals and manuals for diagnostic tests and vaccines. Representatives of a large number of international organizations, societies, institutions presented their activities, stressing the fruitful cooperation with the OIE. In conclusion, the results of the 76th General Session of the OIE confirmed the growing role of the OIE for animal health and
productivity as also for the prophylaxis and control of zoonotic diseases of humans. Keywords: 76th General Session, OIE, reports
*) Sk³ad delegacji polskiej: dr Ewa Lech, g³. lekarz wet. kraju,
przewodnicz¹-ca delegacji i delegat akredytowany; cz³onkowie: doc. dr hab. Tadeusz Wijasz-ka, dyrektor PIWet-PIB, prof. dr hab. Henryk Lis, dr Jan Prandota, prof. dr hab. Marian Truszczyñski.
wrêczone dr. Amadou Samba Sidibe (Mali), a Srebrny Medal OIE dr. Kazimierasowi Lukauskasowi (Litwa). W sprawozdaniu rocznym z dzia³alnoci OIE dr Vallat informowa³ m.in. o: odbytych misjach oce-niaj¹cych sprawnoæ s³u¿b weterynaryjnych w 49 pañ-stwach cz³onkowskich; wykorzystanych dotacjach (grantach) Banku wiatowego na rzecz ochrony zdro-wia zwierz¹t; zorganizowanych regionalnych i krajo-wych seminariach specjalistycznych oraz konferen-cjach naukowych; postêpie w programie doskonale-nia dzia³alnoci laboratoryjnej, w tym oficjalnie uzna-nych przez OIE jako akredytowane testach diagno-stycznych; posiadaniu obecnie 10 biur OIE w poszcze-gólnych obszarach kuli ziemskiej; wspó³pracy z inny-mi inny-miêdzyrz¹dowyinny-mi i inny-miêdzynarodowyinny-mi oraz re-gionalnymi organizacjami, z uwzglêdnieniem zawar-cia 6 oficjalnych umów; konsolidacji nowego wiato-wego Systemu Informacji o Stanie Zdrowia Zwierz¹t (World Animal Health Information System, WAHIS) i odnonej bazie danych (World Animal Health Infor-mation Database, WAHID); doskonaleniu wydanych przez OIE kodeksów i podrêczników; centrach wspó³-pracuj¹cych OIE i laboratoriach referencyjnych OIE. Wymienione czynnoci stanowi³y pozycje Czwartego Planu Strategicznego przyjêtego przez kraje cz³onkow-skie OIE na lata 2006-2010. W kolejnoci przedsta-wione zosta³y sk³ady osobowe grup roboczych: cho-rób zwierz¹t nieudomowionych; bezpieczeñstwa ¿yw-noci zwierzêcego pochodzenia; dobrostanu zwierz¹t. Sprawozdanie, jak równie¿ sk³ady osobowe wymie-nionych grup zosta³y zaakceptowane przez Miêdzy-narodowy Komitet OIE.
Dr Karim Ben Jebara, kierownik Departamentu Zdrowia Zwierz¹t OIE, przedstawi³ zwiêz³¹ informa-cjê na temat chorób zakanych w krajach cz³onkow-skich w roku 2007 i wczesnych miesi¹cach 2008. Do g³ównych wydarzeñ zaliczy³: wyst¹pienie afrykañskie-go pomoru wiñ na terenie Europy Centralnej; utrzy-mywanie siê w niektórych krajach grypy ptasiej, z udzia³em H5N1; rozprzestrzenianie siê choroby nie-bieskiego jêzyka wywo³anej serotypem 8 oraz pierw-sze, pojawiaj¹ce siê w Europie przypadki, wywo³ane przez serotyp 1; ogniska pryszczycy w Botswanie, Namibii, Zambii, Egipcie, Mozambiku, Nigerii, Izra-elu, Libanie, Autonomicznych Terytoriach Palestyny, Turcji, Ludowej Republice Chin, Kazachstanie, De-mokratycznej Republice Korei, Kirgistanie, Wietna-mie, Boliwii i Ekwadorze oraz w Europie, w tym na Cyprze i w Wielkiej Brytanii; spadek liczby zachoro-wañ na BSE.
Pierwszy wyk³ad plenarny, oparty na wynikach an-kiety rozes³anej do s³u¿b weterynaryjnych 172 pañstw cz³onków OIE, na co odpowiedzia³o 119, pt. Udzia³ w³acicieli ma³ych gospodarstw rolnych w narodowych programach ochrony zdrowia zwierz¹t, przedstawio-ny zosta³ przez dr. Jeffrey C. Marinera z International Livestock Research Institute, Nairobi, Kenia. Dotyczy³ ich wspó³dzia³ania ze s³u¿b¹ weterynaryjn¹. Grupa ta
w skali globalnej reprezentuje 85% gospodarstw rol-nych przy ró¿nicach ilociowych, zale¿rol-nych od pozio-mu cywilizacyjnego, warunków klimatycznych i gle-bowych danego kraju lub regionu. Oko³o 31% respon-dentów informowa³o, ¿e drobni rolnicy dostarczaj¹ ponad po³owê informacji na temat chorób zwierz¹t do przedstawicieli profesjonalnej s³u¿by weterynaryjnej. W szeregu przypadków, po nabyciu podstawowych umiejêtnoci w ochronie zdrowia zwierz¹t wspoma-gaj¹ dzia³ania lekarzy weterynarii. W 79% otrzyma-nych ankiet dzia³alnoæ ta zosta³a oceniona pozytyw-nie, a w 90% uwa¿ano, ¿e nale¿y j¹ doskonaliæ przy pomocy spotkañ szkoleniowych i mediów.
Drugim tematem dwóch wyst¹pieñ o charakterze technicznym, wyg³oszonych przez dr Christiane Wolff (Agriculture and Commodities Division, World Trade Organization) i Michaela Scannella (European Com-mission SANCO D, Directorate General for Health Protection), by³a ocena znaczenia prywatnych stan-dardów (private standards, PS) stosowanych niekiedy w handlu miêdzynarodowym, obliguj¹cych prywat-nych dostawców zwierz¹t lub ich produktów do spe³-niania okrelonych wymagañ. Jak wynika z odpowie-dzi ankietowanych przedstawicielstw s³u¿b weteryna-ryjnych, obok zawartych w PS uzasadnionych postu-latów, maj¹ miejsce przes³anki natury komercyjnej. W zwi¹zku z tym wymienieni referenci uwa¿ali, ¿e PS powinny byæ weryfikowane przez pañstwowe s³u¿-by weterynaryjne i nie mog¹ zast¹piæ standardów oficjalnych, w tym formu³owanych we wspó³pracy OIE z Codex Alimentarius i WTO.
Obszernie potraktowanym punktem 76. Sesji Ge-neralnej by³a prezentacja organizacji miêdzynarodo-wych, co potwierdza wzrastaj¹ce, miêdzynarodowe uznanie OIE. Sprawozdania podkrelaj¹ce w szeregu przypadków wspó³pracê i wynikaj¹ce z niej korzyci przedstawia³y m.in.: WHO, FAO, Codex Alimentarius, Bank wiatowy, wiatowa Organizacja Handlu, wia-towe Stowarzyszenie Weterynaryjne, Miêdzynarodo-wy Komitet Medycyny Wojskowej, wiatowe Stowa-rzyszenie Ochrony Zwierz¹t, Miêdzynarodowe Zjed-noczenie Produktów Biologicznych, Komisja Miêdzy-narodowa Produkcji Jaj, MiêdzyMiêdzy-narodowa Rada Dro-biu, Miêdzynarodowy Instytut Badania Zwierz¹t.
Sprawozdanie z dzia³alnoci wiatowej Organiza-cji Zdrowia (WHO) przedstawi³ dyrektor Departamen-tu Bezpieczeñstwa ¯ywnoci, Zoonoz i Chorób Od¿ywnociowych, dr Jorgen Schlundt. Podkreli³ znaczenie zoonoz, informuj¹c, ¿e 50-70% nowo poja-wiaj¹cych siê chorób cz³owieka wywodzi siê ze zwie-rzêcego rezerwuaru chorobotwórczych bakterii, wiru-sów, paso¿ytów. Wyrazi³ zadowolenie z faktu, ¿e OIE coraz bardziej k³adzie nacisk na problematykê doty-cz¹c¹ odzwierzêcych róde³ zagro¿eñ zdrowia ludzi. To samo odniós³ do zapewnienia ze strony weteryna-ryjnej bezpieczeñstwa dla zdrowia ludzkiego ¿ywno-ci zwierzêcego pochodzenia. Stwierdzi³, ¿e prewen-cja takich zoonoz, jak salmonelloza czy
kampylobak-terioza mo¿e nastêpowaæ poprzez odpowiednie tech-nologie chowu zwierz¹t rzenych. Wyrazi³ zadowole-nie z mo¿noci uczestniczenia ekspertów WHO w pra-cach Grupy Roboczej dotycz¹cej Bezpieczeñstwa ¯yw-noci Zwierzêcego Pochodzenia OIE. Wymieni³ za-istnia³¹ poprawê we wspó³pracy w zakresie profilak-tyki zoonoz miêdzy OIE, FAO i WHO, podaj¹c m.in. przyk³ad przeciwdzia³ania szerzeniu siê antybiotyko-opornoci od bakterii bytuj¹cych u zwierz¹t do wystê-puj¹cych w populacji ludzkiej. To samo dotyczy³o wspó³pracy w zwalczaniu grypy ptaków.
Dowodem miêdzynarodowego udzia³u OIE by³o równie¿ wyst¹pienie dr. Josepha Domenecka, kierow-nika S³u¿by Zdrowia Zwierz¹t FAO. Wymieni³ on przy-k³adowo znaczenie zainicjowanej 4 lata temu Struk-tury Globalnej FAO/OIE ds. Zwalczania Chorób Zwie-rz¹t o Rozprzestrzenianiu siê Niezale¿nie od Granic Pañstwowych (FAO/OIE Global Framework for the Progressive Control of Transboundry Animal Diseases, GF-TADs).
Po wypowiedziach te¿ innych przedstawicieli orga-nizacji miêdzynarodowych o podobnej jak wy¿ej tre-ci, przewodnicz¹cy Komisji Naukowej Zdrowia Zwie-rz¹t OIE, prof. Vincenzo Caporale przedstawi³ obok dzia³alnoci Komisji jako takiej równie¿ osi¹gniêcia aktywnych w jej ramach, powo³ywanych do rozwi¹-zywania specjalnych kwestii, grup ad hoc. By³y to gru-py do: Oceny Sytuacji w Zakresie Pryszczycy; Ksiê-gosuszu; Zarazy P³ucnej Byd³a (CBPP); G¹bczastej Encefalopatii Byd³a (BSE); Nietypowego Scrapie w Relacji do BSE; Choroby Niebieskiego Jêzyka; Epi-demiologii; Banków Antygenów i Szczepionek; Zmian Klimatycznych i Chorób Przenoszonych przez Owa-dy; Chorób Zwierz¹t Nieudomowionych. Omówi³ wyniki misji przedstawicieli Komisji Naukowej do krajów Ameryki Po³udniowej w celu oceny postê-powania zmierzaj¹cego do zwalczania pryszczycy z uwzglêdnieniem strefy buforowej i strefy zabezpie-czaj¹cej przed wtargniêciem wirusa (containment zone).
Komisja Naukowa dokona³a krytycznego przegl¹-du rozdzia³ów Kodeksu Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych w odniesieniu do grypy ptaków i rzekomego pomoru drobiu. Dyskutowa³a mo¿liwe sposoby zmierzaj¹ce do uzyskania oficjalnego potwierdzenia ze strony OIE statusu kraju wolnego od klasycznego pomoru wiñ oraz innych chorób Listy OIE, w przypadkach kiedy zwierzêta dzikie odgrywaj¹ rolê w epidemiologii da-nej choroby wystêpuj¹cej u zwierz¹t udomowionych. Prof. Caporale informowa³ o sformu³owaniu nowych definicji odnonie do monitoringu i nadzoru, które zosta³y przekazane do Komisji Kodeksu Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych oraz o aktualnej sieci laborato-riów referencyjnych dotycz¹cych pryszczycy i choroby niebieskiego jêzyka. W tym kontekcie Grupa Robo-cza ds. Zwierz¹t Nieudomowionych przyjê³a propo-zycjê Komisji Naukowej w³¹czenia chorób zwierz¹t nieudomowionych w ramy systemu WAHIS.
Zaprezentowany przysz³y program roboczy Komi-sji Naukowej, z uwzglêdnieniem wspó³pracy grup ad hoc, uwzglêdnia skupienie siê na: czynnikach sprzy-jaj¹cych szerzeniu siê chorób zakanych zwierz¹t w skali globalnej; opracowaniu podrêcznika o nadzo-rze w zakresie zdrowia; zdefiniowaniu kryteriów do ustanawiania sieci referencyjnych laboratoriów OIE w odniesieniu do okrelonych chorób; rozwiniêciu wy-tycznych dla epidemiologicznego modelowania cho-rób; planowaniu i uczestnictwie w naukowej organi-zacji miêdzynarodowej konferencji na temat pryszczy-cy; rozwiniêciu procedury roboczej do zwiêkszenia integracji: cz³owiek/zwierzê/zwierzê nieudomowione w zwi¹zku z dzia³aniem tych samych patogenów i na tej podstawie opracowywaniu odnonych standar-dów; kontynuowaniu misji analogicznych jak zapo-cz¹tkowane w Ameryce £aciñskiej w innych regio-nach; ustanowieniu procedury oceny podañ o przyzna-wanie danemu krajowi statusu kraju wolnego od da-nej choroby zakada-nej.
Prof. Stuart Slorach, przewodnicz¹cy Grupy Robo-czej ds. Bezpieczeñstwa ¯ywnoci Zwierzêcego Po-chodzenia przedstawi³ ocenê roli s³u¿b weterynaryj-nych w zapewnieniu bezpieczeñstwa ¿ywnoci dla konsumentów. Dane te zostan¹ w³¹czone do Kodeksu Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych. Informowa³ o opraco-waniu pt. Przewodnik na temat dobrych praktyk cho-wu zwierz¹t (Guide to Good Farming Practices, GGFP) oraz o ocenie Przewodnika Kontroli Zagro¿eñ Zdro-wia Zwierz¹t i ZdroZdro-wia Publicznego zwi¹zanych ze rodkami ¯ywienia Zwierz¹t (Guidelines for the Con-trol of Hazard of Animal Health and Public Health Importance in Animal Feed). Uwzglêdniono w nim obok pasz dla zwierz¹t l¹dowych równie¿ rodki ¿y-wienia dla zwierz¹t wodnych. Grupa robocza postulo-wa³a w³¹czanie formu³owanych w sprawie bezpieczeñ-stwa pasz rekomendacji do odpowiednich rozdzia³ów kodeksów OIE. Przedmiotem dyskusji by³ opracowy-wany przez grupê ad hoc do spraw salmonellozy przewodnik na temat wykrywania, zwalczania i zapo-biegania infekcji, wywo³anej przez Salmonella Ente-ritidis i Salmonella Typhimurium u kur niosek i w ja-jach konsumpcyjnych. Kolejnymi tematami sprawo-zdania by³a opornoæ drobnoustrojów na zwi¹zki prze-ciwbakteryjne oraz genetycznie modyfikowane zwie-rzêta jako ród³o ¿ywnoci, jak równie¿ publikacje na temat zagro¿eñ terrorystycznych ³¹cz¹cych siê z ¿yw-noci¹, w której wystêpuj¹ chorobotwórcze drobno-ustroje lub toksyny. Do przysz³ych zadañ prof. Slo-rach zaliczy³ opracowanie identyfikacji zwierz¹t ge-netycznie modyfikowanych i ich produktów, jak te¿ ocenê ewentualnego zagro¿enia dla zdrowia produk-tów drobiu po stosowaniu szczepionek modyfikowa-nych genetycznie.
Sprawozdanie Grupy Roboczej Zwierz¹t Nieudomo-wionych przedstawi³ dr Marc Artois, informuj¹c na wstêpie, ¿e od momentu podjêcia przez ni¹ dzia³al-noci w 1993 r. g³ównymi chorobami okaza³y siê:
pryszczyca, w¹glik i grulica wywo³ana przez Myco-bacterium bovis, afrykañski i klasyczny pomór wiñ, grypa ptaków i wcieklizna. Oko³o 20 innych jednos-tek chorobowych dodatkowo wykazano u zwierz¹t nieudomowionych. Zgodnie ze stanowiskiem Grupy Roboczej dane o wystêpowaniu chorób u zwierz¹t nie-uodomowionych, jak wspomniano uprzednio, zosta³y w³¹czone do systemu WAHIS, co u³atwi wnioskowa-nie epidemiologiczne w odwnioskowa-niesieniu te¿ do zwierz¹t domowych.
Pr¹tek grulicy byd³a izolowano w Afryce, Amery-kach, Azji i Europie od nieudomowionych: prze¿uwa-czy, miêso¿ernych i dzików. Wirus wcieklizny wyka-zano u nietoperzy w Europie i w Australii. W Afryce zidentyfikowano krwotoczn¹ gor¹czkê Ebola i Mar-burga oraz ospê u ma³p. Nowy gatunek Leishmania izolowano od kangurów w Australii. Gatunki w³oni, w tym Trichinella nelsoni, wykazano u lwów w Parku Krugera, w Republice Po³udniowej Afryki. W 2007 r. stwierdzono, g³ównie na terenie Azji i Europy, przy-padki wysoce chorobotwórczej grypy ptaków, wywo-³anej przez podtyp H5N1 wirusa influenzy. Kontynenty te pozostawa³y wolne od infekcji klinicznej u dzikich ptaków do wiosny 2007 r. Nastêpnie obserwowano szereg ognisk w czerwcu w Niemczech, w Republice Czech i Francji. Póniej nowe ogniska wyst¹pi³y w Niemczech, Polsce i Zjednoczonym Królestwie. Ogniska grypy, które ostatnio wyst¹pi³y u dzikich ptaków na obszarach wolnych od choroby u ptactwa domowego nie stanowi³y ród³a ich zaka¿ania. Ze spra-wozdania wynika³o te¿ generalnie, ¿e rezerwuar drob-noustrojów patogennych wystêpuj¹cych u ludzi i zwie-rz¹t domowych niekoniecznie i nie zawsze jest ród-³em identycznych infekcji u zwierz¹t dzikich i od-wrotnie.
Afrykañski pomór wiñ, niezale¿nie od endemicz-nego wystêpowania od lat w Afryce, zosta³ w 2007 r. stwierdzony u dzików na terenie Kaukazu.
W Ameryce Pó³nocnej rozpoznano u zwierzyny p³owej chorobê niebieskiego jêzyka i pokrewn¹ z ni¹ epizootyczn¹ krwotoczn¹ chorobê saren (epizootic haemorrhagic disease of deer, EHDD). Uzasadnione jest okrelenie roli rezerwuaru u zwierz¹t dzikich czyn-ników etiologicznych tych chorób jako ewentualnej przyczyny infekcji u udomowionych prze¿uwaczy.
Dr Artois zapowiedzia³ zwiêkszenie wspó³pracy z szeregiem grupy ad hoc, zw³aszcza z zespo³ami zaj-muj¹cymi siê: wp³ywem zmian klimatycznych na wy-stêpowanie chorób przenoszonych przez wektory owa-dzie; epidemiologi¹ rzekomego pomoru drobiu (ND) i grypy ptaków; nadzorem chorób zwierz¹t nieudomo-wionych. Uzna³ za korzystn¹ decyzjê OIE o powo³a-niu w 2007 r. w Kanadzie Wspó³pracuj¹cego Centrum w zakresie Chorób Zwierz¹t Nieudomowionych.
Dr David Beyvel by³ sprawozdawc¹ Grupy Robo-czej do spraw Dobrostanu Zwierz¹t. Informowa³ o aktualnych zmianach w odniesieniu do transportu l¹dowego i morskiego oraz uboju zwierz¹t dla celów
konsumpcyjnych i w celu likwidacji ognisk chorób zakanych.
Obszerne sprawozdanie z dzia³alnoci Komisji Stan-dardów Zdrowia Zwierz¹t Wodnych (Aquatic Animal Health Standards Commission) przedstawi³a jej prze-wodnicz¹ca dr Ewa Maria Bernoth. Podkreli³a owocn¹ wspó³pracê z grupami ad hoc. Wyrazi³a ubolewanie z powodu zmniejszania siê informacji dla OIE o zdro-wiu zwierz¹t wodnych z obszarów Afryki i rodko-wego Wschodu, Azji, Dalekiego Wschodu i Oceanii, jak te¿ zainteresowania t¹ problematyk¹ w sensie wdra-¿ania rekomendacji OIE. Przedstawi³a szereg innowa-cji dotycz¹cych definiinnowa-cji przeznaczonych do Kodeksu Zdrowia Zwierz¹t Wodnych oraz zmiany w Licie OIE Chorób Zwierz¹t Wodnych. Poda³a propozycje zapew-niania ich dobrostanu. Poinformowa³a, ¿e 6. wydanie Podrêcznika Testów Diagnostycznych Chorób Zwie-rz¹t Wodnych znajduje siê w fazie koñcowej i zosta-nie opublikowane w trzecim kwartale 2009 roku. Wy-razi³a uznanie dla pracy laboratoriów referencyjnych i Centrum Wspó³pracuj¹cego Chorób Zwierz¹t Wod-nych w zwi¹zku ze wiadczon¹ wobec podleg³ych re-gionów pomoc¹ w rozpoznawaniu i zwalczaniu cho-rób. Poinformowa³a te¿, ¿e w 2008 r. ukaza³ siê 27 (1) zeszyt OIE Scientific and Technical Review, pod ogól-nym tytu³em: Zmieniaj¹ce siê tendencje w zarz¹dza-niu pojawiaj¹cymi siê chorobami zwierz¹t wodnych.
Dr Alejandro Thiermann, przewodnicz¹cy Komisji Standardów Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych, w swym sprawozdaniu omówi³ zmiany, które dokonano w od-nonym Kodeksie. Dotyczy³y one: definicji ogólnych; wzoru wiadectw weterynaryjnych dla obrotu miêdzy-narodowego ¿ywymi zwierzêtami, zarodkami kurzy-mi i produktakurzy-mi zwierzêcego pochodzenia; przewod-nika analizy ryzyka zwi¹zanego z importem i kwa-rantann¹; oceny s³u¿b weterynaryjnych; stref oraz kompartmentów. Informowa³ o zmianach w Kodeksie dotycz¹cych rozdzia³ów: wcieklizny, pryszczycy, ksiê-gosuszu, zakanej pleuropneumonii kóz, choroby nie-bieskiego jêzyka, grulicy byd³a, g¹bczastej encefalo-patii byd³a, grypy koni, wirusowego zapalenia têtnic koni, zakanego zapalenia jamy nosowej i p³uc koni, afrykañskiego pomoru koni, afrykañskiego pomoru wiñ, klasycznego pomoru wiñ, grypy ptaków, rze-komego pomoru drobiu. Dr Thiermann wymieni³ te¿ opracowania dla Kodeksu dotycz¹ce: systemów wy-krywalnoci zwierz¹t zaka¿onych, dobrostanu zwie-rz¹t, transportu drog¹ powietrzn¹, uboju w rzeniach i wybijania zwierz¹t w celu likwidacji ognisk choro-by. Informowa³, ¿e we wrzeniu 2008 r. finalizowane bêd¹ przeznaczone do Kodeksu prace dotycz¹ce rod-ków ¿ywienia zwierz¹t, salmonellozy i scrapie.
W kolejnoci przedstawiona zosta³a przez prof. Ste-vena Edwarda dzia³alnoæ Komisji Standardów Bio-logicznych. Komisja rekomendowa³a powo³anie na-stêpuj¹cych laboratoriów referencyjnych: pryszczycy w Instytucie Weterynarii w Oderstepoort i w Argenty-nie, grypy ptaków w HarbiArgenty-nie, Chiny Ludowe, biegunki
wirusowej byd³a w Australii, enzootycznej bia³aczki byd³a w Pañstwowym Instytucie Weterynaryjnym Pañstwowym Instytucie Badawczym w Pu³awach. Komisja czyni³a starania zmierzaj¹ce do organizacji laboratoriów referencyjnych w krajach rozwijaj¹cych siê. Sporód obecnie istniej¹cych 142 laboratoriów referencyjnych sprawozdania do Komisji nades³a³o 138. Wys³a³y je wszystkie centra wspó³pracuj¹ce do spraw chorób zwierz¹t l¹dowych w liczbie 23. Konty-nuowana by³a praca dotycz¹ca przygotowania standar-dowych materia³ów referencyjnych dla testów diagnos-tycznych grypy ptaków, enzootycznej bia³aczki byd³a, brucelozy owiec i kóz oraz brucelozy wiñ, wciekliz-ny i zarazy stadniczej. Przeprowadzone zosta³y prace standaryzacyjne odnonie do szczepionki przeciw gry-pie koni. Kontynuowana by³a wspó³praca z Komisj¹ Standardów Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych, dotycz¹ca doskonalenia diagnostyki chorób Listy OIE. Opubli-kowano 6. wydanie OIE Manual of Diagnostic Test and Vaccines for Terrestrial Animals (mammals, birds and bees). Wersje francuska i hiszpañska bêd¹ og³o-szone w Internecie w grudniu 2008 r., a w postaci pod-rêcznikowej uka¿¹ siê w styczniu 2009 r.
Prof. Edwards podkreli³, ¿e system walidacji te-stów diagnostyki laboratoryjnej chorób zakanych zwierz¹t wed³ug OIE jest coraz szerzej u¿ywany w ska-li globalnej, mimo ci¹gle jeszcze niezadowalaj¹cego korzystania z tych danych przez firmy wytwarzaj¹ce zestawy diagnostyczne. W 2008 r. OIE opublikowa³o drugie wydanie ksi¹¿ki pt. Standard jakoci OIE i wy-tyczne dla laboratoriów weterynaryjnych. Tekst jest oparty na standardzie ISO 17 025. Uwzglêdnia proce-dury walidacyjne, w tym nowe wytyczne, dotycz¹ce walidacji polimerazowej reakcji ³añcuchowej. Dzia-³aj¹ca w ramach Komisji grupa ad hoc do spraw bio-technologii kontynuowa³a prace nad wykorzystywa-niem biologii molekularnej w zestawach diagnostycz-nych i szczepionkach modyfikowadiagnostycz-nych genetycznie.
Na wspólnym posiedzeniu Komisji Standardów Zdrowia Zwierz¹t i Komisji Standardów Biologicz-nych uzgodniono, ¿e zapalenie jamy nosowej i p³uc koni powinno byæ utrzymane na Licie zg³aszanych do OIE chorób (OIE listed diseases).
Komisja Standardów Biologicznych, wspólnie z Grup¹ ad hoc ds. Biotechnologii, prowadzi³a prace dotycz¹ce odró¿niania zwierz¹t zaka¿onych od szcze-pionych przeciw klasycznemu pomorowi wiñ (DIVA). Jednak dotychczasowe wyniki nie daj¹ podstaw do zalecenia tej strategii w zwalczaniu klasycznego po-moru wiñ i niezbêdne s¹ bardziej wyczerpuj¹ce dane walidacji stosowanych testów.
Komisja Standardów Biologicznych reprezentowa-³a OIE w sieci ekspertyz OIE/FAO na temat grypy ptaków. Wspó³praca dotyczy³a wymiany informacji i szczepów wirusowych. Zorganizowa³a seminarium na temat zastosowania biotechnologii do rozpoznawa-nia chorób zwierz¹t w czasie 13. Miêdzynarodowego Sympozjum wiatowego Stowarzyszenia
Laboratoryj-nych Diagnostów WeterynaryjLaboratoryj-nych (WAVLD), które odby³o siê w Melbourne (Australia) w listopadzie 2007 r. Oceni³a zawarte w 6. wydaniu Manualu wy-tyczne dotycz¹ce bezpieczeñstwa pracowników labo-ratoryjnych i uzna³a je za odpowiednie. Kontynuowa-³a dyskusjê z WHO na temat przewozu materia³ów za-kanych do badañ laboratoryjnych. Standardy dotycz¹-ce tego zagadnienia zosta³y umieszczone w 6. wyda-niu Manualu.
W dyskusji podniesiono potrzebê utworzenia w kra-jach rozwijaj¹cych siê wiêkszej liczby laboratoriów referencyjnych OIE. Po wyjanieniu licznych pytañ ze strony delegatów sprawozdanie Komisji Standardów Biologicznych zosta³o jednomylnie przyjête przez Komitet Miêdzynarodowy OIE.
Jako termin 77. Sesji Generalnej OIE wyznaczono 24-29 maja 2009 r. Tematem wyk³adu plenarnego bê-dzie: Wp³yw zmian klimatu i rodowiska na pojawia-j¹ce siê i na ponownie wystêpupojawia-j¹ce choroby zwierz¹t. Drugi tytu³ zostanie okrelony na posiedzeniu Komi-sji Administracyjnej OIE w lutym 2009 r.
W koñcowych wypowiedziach dyrektor generalny OIE m.in. wyst¹pi³ do delegatów OIE z prob¹ o przed-stawienie propozycji do 5. Planu Strategicznego na lata 2011-2015, co bêdzie przedmiotem dyskusji nastêp-nych sesji generalnastêp-nych OIE.
Pimiennictwo
1.Anon.: 76 Session Working Documents. World Organisation for Animal Health, 2008.
2.Anon.: 76 General Session OIE Technical Sessions. Draft Final Report, Paris 25-30 May 2007.
Adres autora: prof. dr hab. Marian Truszczyñski, Al. Partyzantów 57, 24-100 Pu³awy; e-mail: mtruszcz@piwet.pulawy.pl
