Izabela Jarosińska
"Treny" Jana Kochanowskiego w
świetle estetyki recepcji i
oddziaływania, Ludwika
Szczerbicka-Ślęk, "Pamiętnik
Literacki" z.4 (1973) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 17/52, 261
1974
(II) SZARUGA Leszek: Wieloznaczny ton liryki. "Teksty" 1973 nr 4 s. 169-173.
"A jak królem, a jak katem będziesz" Tadeusza Nowaka, bę dąc powieścią o kryzysie tradycyjnych wartości w wojennym świę cie, jest zarazem - udanym, zdaniem autora - poszukiwaniem ję zyka, w którym ów świat mógłby zostać wypowiedziany. Ustawicz ne "przekształcanie konkretów w pojęoia", modelowanie opisywa
nych zjawisk na kształt symboli - oto kluczowe reguły i jed nocześnie nośniki wybitnośoi owego dzieła.•
BP/52/81 K.Z.
(II) SZCZERBICKA-ślĄK Ludwika: "Treny" Jana Kochanowskiego w świetle estetyki reoepoji i oddziaływania. "Pamiętnik li teracki" 1973 z.4 8. 3-22.
Teoretyozne podstawy historii literatury rozumianej w ka tegoriach "estetyki reoepoji i oddziaływania" sformułował Hans Robert Jauss. W jego ujęciu dzieło literackie przedstawia się jako ukryta.summa energii znaozenlowej, którą ze stanu możli wości w stan aktuallzaojl przenosi ś w i a d o m o ś ć c z y t e l n i k a . Stąd i czytelnikom przyznaje się zdolność„two- rzenia" dzieła. Przedmiotem rozprawy jest analiza "Trenów" przy pomocy instrumentów badawczych zaproponowanyoh przez Jaussa. Rozważania autorki koncentrują się wokół dwu następujących spraw: 1) rekonstrukcji zobiektywizowanego w "Trenach" - "hory zontu oczekiwań" oraz sposobu jego wykorzystania w obrębie u tworu; 2) opisania rodzaju dystansu estetycżnego między utwo rem a jego publicznością,tzn. sformułowania odpowiedzi na py tanie, jaki potencjał znaczeniowy zaktualizowali czytelnicy dwu kolejnych wydań "Trenów" (1580 i 1583) oraz publiczność naj bliższej formacji kulturowej - baroku.
