Maria Szpakowska
Sympozjum naukowe
Warszawskiego Koła Polonistów
Biuletyn Polonistyczny 8/24, 121-123
1 2 1
-3 . SYMPOZJUM NAUKOWE WARSZAWSKIEGO KOŁA POLONISTÓW
W d n i a c h 2 9 . V I I I . - 1 0 . I X . b r . * o ś r o d k u wodnym ZHP w S i e l p i W i e l k i e j ( p o d K i e l c a m i ) o d b y ł o s i ę f d o r o c z n y m z w y c z a j e m z o r g a n i z o w a n e p r z e z W a r s z a w s k i e K o ł o P o l o n i s t ó w , s y m p o z j u m p o ś w i ę c o n e l i t e r a t u r z e 1 n a u c e o l i t e r a t u r z e p o d c z a s o s t a t n i c h l a t d w u d z i e s t u . W o b r a d a c h u d z i a ł w z i ę l i g o s p o d a r z e - s t u d e n c i w a r s z a w s k i e j p o l o n i s t y k i , a t a k ż e s t u d e n c i a n g l i s t y k i i f i l o z o f i i U n i w e r s y t e t u W a r s z a w s k i e g o o r a z p r a c o w n i c y n a u k o w i : d r J a n u s z M a c i e j e w s k i z F i l o l o g i i P o l s k i e j U .W ., m g r B a r b a r a B i s k u p s k a , d r M i c h a ł G ł o w i ń s k i i d r J a n J ó z e f L i p s k i z I n s t y t u t u B a d a ń L i t e r a c k i c h PAN, m g r M a ł g o r z a t a K s i ą ż e k - C z e r m i ń s k a z g d a ń s k i e j W . S . P . , d r S t a n i s ł a w a Kumor z F i l o l o g i i A n g i e l s k i e j U.W. i m gr J a c e k S y s k i z W y d z . F i l o z o f i c ż n e g o U.W. T e m a t s y m p o z ju m z a p r o p o n o w a n y z o s t a ł d o ś ć o g ó l n i e , a p r z e d s t a w i o n e r e f e r a t y w p r z e w a ż a j ą c e j c z ę ś c i b y ł y z a r y s a m i o p r a c o w a ń p r z e z n a c z o n y c h n a o g ó l n o p o l s k i s t u d e n c k i z j a z d p o l o n i s t ó w , k t ó r y o d b ę d z i e s i ę w i o s n ą p r z y s z ł e g o r o k u w P o z n a n i u . T r u d n o w i ę c w s k a z a ć j a k i ś z d e c y d o w a n y w s p ó l n y w ą t e k d l a w s z y s t k i c h p r e l e k c j i . R e f e r a t y t y c z y ł y b ą d ź r o z w o j u p e w n y c h c a ł o ś c i o w o u jm o w a n y c h f o r m i g a t u n k ó w l i t e r a c k i c h w om aw ianym o k r e s i e ( P i o t r M a t y w l e c k i : " P o e m a t p r o z ą w p o l s k i e j l i t e r a t u r z e p o w o j e n n e j " ) , b ą d ź z m i a n z a c h o d z ą c y c h w w y b r a n e j s f e r z e z j a w i s k z n a j d u j ą c y c h o d b i c i e w l i t e r a t u r z e ( A n d r z e j B r z ó s k a : " Z m i a n y z a c h o w a ń m o r a l n y c h b o h a t e r ó w i n t e l i g e n c k i c h w p o w i e ś c i d w u d z i e s t o l e c i a p o w o j e n n e g o " ) ; p r z y n o s i ł y t a k ż e p r o j e k t y s t o s o w a n i a n o w y c h t e c h n i k b a d a w c z y c h w s t o s u n k u do k o n k r e t n y c h u t w o r ó w (Ewa S z a r y : " O n o m a z j o l o g i a w " G ó r a c h n a d c z a r n y m m o r z e m " W i l h e l m a M a c h a " ) . P r z e d s t a w i o n o r ó w n i e ż p r z e g l ą d y z m i a n j u ż n i e w l i t e r a t u r z e , a l e w r o z w a ż a n i a c h o n i e j , k t ó r e mu t o p r o b l e m o w i p o ś w i ę c o n e b y ł y dwa w y s t ą p i e n i a : M i c h a ł a S t r ą k a : " P r o b l e m n a t u r a l i z m u w n a u c e i k r y t y c e p o w o j e n n e j o r a z R y s z a r d a W a r c h o ł a : „ D z i e s i ę ć l a t m y ś l i o s z t u c e p o e t y c k i e j w P o l s c e ( 1 9 5 4 - 1 9 6 4 ) ” . O d c z y t a n o f r a g m e n t o l a t a c h 1 9 5 5 - 1 9 5 8 . W r e s z c i e s p r a w y t e o r i i l i t e r a t u r y z n a l a z ł y o d b i c i e w r e f e r a c i e W i n c e n t e g o G a j e w s k i e g o : " S y t u a c j a l i t e r a t u r o z n a w s t w a i n i e k t ó r e p r o b l e m y j e g o t e o r i i " , s t a n o w i ą c y m o b s z e r n e 1 k o n
122 -s t r u k t y w n e o m ó w i e n i e o -s t a t n i e j k -s i ą ż k i H e n r y k a M a r k i e w i c z a . A n g l i ś c i w y s t ą p i l i z r e f e r a t e m A n d r z e j a W e s e l i ń s k i e g o o p o g l ą d a c h k r y t y k ó w b r y t y j s k i c h i a m e r y k a ń s k i c h n a s p r a w y d r a m a t u w s p ó ł c z e s n e g o . P o n a d t o o d b y ł y s i ę t r z y d y s k u s j e z a i n i c j o n o w a n e p r z e z p r e l e k c j e p r a c o w n i k ó w n a u k o w y c h : d r G ł o w i ń s k i mó w i ł o p o w i e ś c i m o d e r n i s t y c z n e j , d r M a c i e j e w s k i - o p r o b l e m i e g e n e r a c j i w z a s t o s o w a n i u do w s p ó ł c z e s n e j l i t e r a t u r y p o l s k i e j , d r Kumor - o r o z w o j u d r a m a t u a n g l o s a s k i e g o . D y s k u s j a t o w a r z y s z ą c a w y m ie n io n y m r e f e r a t o m m i a ł a c h a r a k t e r w z a s a d z i e j e d n o l i t y ; p r a w i e k a ż d o r a z o w o s p r o w a d z a ł a s i ę do r o z w a ż a ń m e t o d o l o g i c z n y c h . Tym b a r d z i e j b y ł y o n e n i e z b ę d n e , ż e r e f e r a t y , n a j c z ę ś c i e j z r e s z t ą r z e t e l n e i e r u d y c y j n e , n i e r z a d k o g r z e s z y ł y n i e d o s t a t k i e m a u t o r s k i e j sam o w ie d z y 1 n i e p e ł n y m s f o r m u ł o w a n i e m p r z e s ł a n e k . P r z y s z ł o w i ę c o m a w ia ć p r o b l e m y n i e n o w e , s t a l e t o w a r z y s z ą c e b a d a n i o m h u m a n i s t y c z n y m : n i e b e z p i e c z e ń s t w o u j ę ć a h i s t o r y c z n y c h i a b s o l u t y z o w a n i a d e f i n i c j i i p o d z i a ł ó w , s t o s u n e k s y n c h r o n i i i d i a c h r o n i i w a n a l i z i e p r o c e s u l i t e r a c k i e g o , h o m o l o g i e s t r u k t u r s p o ł e c z n y c h i k u l t u r o w y c h i t p . - s ło w e m w s z y s t k i e t e s p r a w y , k t ó r y c h d y s k u t a n c i n a j c z ę ś c i e j n i e m i e l i m o ż l i w o ś c i a n i k o m p e t e n c j i r o z s t r z y g n ą ć , a l e p a m i ę ć o k t ó r y c h j e s t d l a k a ż d e g o b a d a c z a f a k tów h u m a n i s t y c z n y c h n i e o d z o w n a . J e s t r z e c z ą o c z y w i s t ą , ż e m ł o d z i r e f e r e n c i , k t ó r z y n a j c z ę ś c i e j po r a z p i e r w s z y d o p i e r o p o d e j m u j ą s a m o d z i e l n e a n a l i z y , p o p e ł n i a j ą b ł ę d y , p r z e d k t ó r y m i u c h r o n i ć może t y l k o d o ś w i a d c z e n i e . W d y s k u s j i w y t y k a n o im k i l k a n a j p o w a ż n i e j s z y c h n i e p o r o z u m i e ń . P i e r w s z y m w y d a j e s i ę po p r o s t u b r a k k r y t e r i ó w , k t ó r y p o w o d o w a ł n i e w ą t p l i w ą s k ł o n n o ś ć do a b s o l u t y z o w a n i a d e f i n i c j i i p r o b l e m ó w , w i k ł a n i e s i ę w r o z s t r z y g n i ę c i a " r a z n a z a w s z e " . P o d o b n i e r z e c z ma s i ę z p o s z u k i w a n i e m r z e k o m o u n i w e r s a l n y c h k l u c z y , n p . j ę z y k o w y c h , do b a d a ń l i t e r a c k i c h , c o o s t a t e c z n i e s p r o w a d z a s i ę do n i e d o s t a t e c z n i e h i s t o r y c z n e g o s p o j r z e n i a n a z j a w i s k a k u l t u r o w e . M ożna w r e s z c i e w y m i e n i ć z b y t n i e c h y b a z a u f a n i e do r o z s t r z y g n i ę ć i n n y c h n a u k h u m a n i s t y c z n y c h , n p . s o c j o l o g i i , k t ó r e p r z y j m u j e s i ę j a k o g o to w e d a n e i b e z k r y t y c z n i e p r z y m i e r z a do s p r a w l i t e r a t u r y . Mimo t e w s z y s t k i e z a s t r z e ż e n i a w y p a d a s t w i e r d z i ć , ż e p r z e d s t a w i o n e r e f e r a t y sw oim p o z io m e m w y b i e g a ł y d a l e k o p o n a d p r z e
1 2 3
-c l ę t n o ś ć s t u d e n -c k i -c h w y s t ą p i e ń , z a ś d y s k u t a n -c i w y k a z a l i d u ż ą o r i e n t a c j ę w p r o b l e m a c h w s p ó ł c z e s n e j h u m a n i s t y k i .
Mgr M a r i a S z p a k o w s k a U n i w e r s y t e t W a r s z a w s k i
4 . KURS JĘZYKA NIEMIECKIEGO W BERLINIE 13 w r z e ś n i a - 9 p a ź d z i e r n i k a 1 965 r . Na p o d s t a w i e p o r o z u m i e n i a m i ę d z y P o l s k ą i N i e m i e c k ą A k a d e m i ą N au k z o r g a n i z o w a n y z o s t a ł w B e r l i n i e w d n i a c h 13 w r z e ś n i a - 9 p a ź d z i e r n i k a 1965 r . k u r s j ę z y k a n i e m i e c k i e g o d l a p r a c o w n i k ó w PAN. W z i ę ł o w n im u d z i a ł 37 o s ó b z r ó ż n y c h i n s t y t u t ó w i z a k ł a d ó w . P r o g r a m k u r s u o b e j m o w a ł w i a d o m o ś c i t e o r e t y c z n e z g r t a m a t y - k i j ę z y k a n i e m i e c k i e g o ( w y k ł a d y i s e m i n a r i a ) o r a z p r a k t y k ę j ę z y k a m ó w io n e g o ( ć w i c z e n i a j ę z y k o w e ) . P o p o ł u d n i a p r z e z n a c z o n e z o s t a ł y n a p r a c ę s a m o d z i e l n ą . Z o r g a n i z o w a n o w ty m c e l u s t a ł e d y ż u r y l e k t o r ó w o r a z u d o s t ę p n i o n o s ł u c h a c z o m g a b i n e t z n a g r a n i a m i t e k s t ó w n i e m i e c k i c h n a t a ś m a c h m a g n e t o f o n o w y c h . W y k ł a d y , s e m i n a r i a i ć w i c z e n i a , p r o w a d z o n e p r z e z w y k w a l i f i k o w a n y c h g e r m a n i s t ó w , s t a ł y n a w y s o k i m p o z i o m i e ; n i e k i e d y m oże w z b y t z n a c z n y m s t o p n i u z o r i e n t o w a n e b y ł y n a t e o r i ę j ę z y k a z u s z c z e r b k i e m d l a p r a k t y c z n y c h z a s t o s o w a ń p o d a w a n y c h w i a d o m o ś c i . O r g a n i z a t o r z y z a t r o s z c z y l i s i ę o t o , a b y p o b y t p o l s k i c h g o ś c i w N i e m i e c k i e j R e p u b l i c e D e m o k r a t y c z n e j w y k o r z y s t a ć d l a z a p o z n a n i a i c h w n a j o g ó l n i e j s z y m z a k r e s i e z d a w n ą k u l t u r ą Nie>- m i e c i d o r o b k i e m k u l t u r a l n y m NRD. S ł u ż y ł y te m u d o b r z e z o r g a n i z o w a n e , c h o ć z k o n i e o z n o ś c i k r ó t k i e i p o s p i e s z n e w y c i e c z k i d o P o c z d a m u , D r e z n a o r a z W eim aru i E r f u r t u . T r z y k r o t n i e z o r g a n i z o w a n o w y c i e c z k ę do t e a t r u . S ł u c h a c z e k u r s u m o g l i r ó w n i e ż u c z e s t n i c z y ć w w y c i e c z c e po B e r l i n i e , p o p r z e d z o n e j p r e l e k c j ą o d z i e j a c h m i a s t a , o r a z w gru p o w y m z w i e d z a n i u muzeum P e r g a m o - n u . 0 w s p ó ł c z e s n e j l i t e r a t u r z e NRD i n f o r m o w a ł s p e c j a l n y o d c z y t n a t e n t e m a t .