Jacek Trznadel
"Wędrówka do kresu możliwośći
języka. O poezji Pawła Celana",
Stefan H. Kaszyński, "Nurt" nr 7
(1971) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 14/42, 210
/11/ KASZYŃSKI Stefan H .: Wędrówka do kresu m ożliwości ję zyka. O p o e z ji Pawła Celana. "N urt" 1971 nr ? s , 25-27. Szkic o tw órczości Celana, którego autor określa jako naj w y b itn ie js ze go współczesnego poetę niemieckiego.Zmarły niedaw no t r a g ic z n ie , Zyd a u s tria c k i urodzony w Rumunii, a osia d ły we F ra n c ji, uosabia Celan, według autora szkicu, swoją b io g r a fią i poezją niepokój pokolen ia, które musiało żyć obok obozów za głady i zn iszczen ia. P ro te s t przeciw nim wydaje s ię tym bar d z ie j znamienny, że wypowiedziany w języku niemieckim. P roble matyka historyczna je s t tu połączona z perspektywą egzysten c ja ln ą , wyrażoną przede wszystkim nieufnym stosunkiem do ję z y ka, d zied ziczącego tra d y c ję symbolizmu i nadrealizm u,lecz jed nocześnie prowadzonego w tw órczości poety poza kres is t n ie ją cych reguł językowych - do wyrażenia "rze c zy w is to ś c i p oza języ- kowej".
BP/42 J.T.
/11/ SEROBISZEWSKA H alin a: Poszukiwania w p rozie współczes nej dla d z ie c i i m łod zieży. "Nurt" 1971 nr 6 s. 9-15» Tematem szkicu są przemiany tematyczne i formalne pow ieści m łodzieżowej z la t 1945-1971, dokonujące s ię pod p resją prze obrażeń społecznych, c yw iliza c yjn yc h i naukowych współczesnoś c i . Autorka wyraża o p in ię , be przemiany zachodzące w "p ow ieści dla m łodzieży" mają te same przyczyny i o k o lic z n o ś c i, co prze obrażenia "p ow ieści d la d orosłych ", a więc obejmują s fe r y spo łeczn e, moralne i e s te ty c zn e . Autorkę szc ze g ó ln ie in te re s u je ukształtowanie systemu w arto ści - indywidualnych i społecznych - w tych powieściach, a co za tym id z ie , to , jak przedstawiany w nich je s t bohater, je g o sytu acja, czego s ię od niego wymaga. Rozważania autorki dotyczą trze c h zasadniczych odmian powieś ciowych: pow ieści obyczajowej i p s y c h o lo g ic z n e j,lite ra tu ry fak tu oraz pow ieści fa n ta s ty c zn e j.
