pdf BARWNY ŚWIAT MINERAŁÓW (1.54 MB)

(1)

http://www.pgi.gov.pl/pl/instytut-geologiczny-aktualnosci-informacje/ 5586-konkurs.

RUDWICK J.S.M. 1992 – Scenes from Deep Time: Early Pictorial Representations of the Prehistoric World. Univ. Chicago Press, Chicago, s. 294.

RUDWICK J.S.M. 2008 – The Geologist’s Time Machine (1825–1831). [W:] Worlds before Adam: The reconstruction of geohistory in the age of reform. Univ. Chicago Press, Chicago: 147–160.

SCHOCH R.R. 2007 – Osteology of the small archosaur Aetosaurus from the Upper Triassic of Germany. N. Jahrb. Geol. Paläont. Abh., 246 (1): 1–35. SCOTT K.D. & WHITE A.M. 2003 – Unnatural History? Deconstructing the walking with Dinosaurs phenomenon. Media Cult. Soc., 25 (3): 315–332.

WITTON M.P. 2008 – A new approach to determining pterosaur body mass and its implications for pterosaur flight. Zitteliana, B28 (28): 143–158.

WITTON M.P. 2013 – What Daleks, xenomorphs and slasher movies tell us about palaeoart. markwitton-com.blogspot.com. markwitton-com.blogspot. co.uk/2013/06/what-daleks-xenomorphs-and-slasher.html.

WITTON M. P. 2014 – Patterns in Palaeontology: Palaeoart – fossil fan-tasies or recreating lost reality? Palaeontology Online, 4 (9): 1–14. WITTON M. P., NAISH D. & CONWAY J. 2014 – State of the Palaeoart. Palaeontol. Electron., 17 (3); 5E: s. 10.

Praca wp³ynê³a do redakcji 3.09.2015 r. Akceptowano do druku 9.12.2015 r.

Przegl¹d Geologiczny, vol. 65, nr 3, 2017

BARWNY ŒWIAT MINERA£ÓW –

nowa wystawa w PAN Muzeum Ziemi w Warszawie

Barwa minera³ów to ciekawe zjawisko fizyczne zale¿ne od percepcji ludzkiego oka, przez co stanowi¹ce odczucie subiektywne. Kolory wp³ywaj¹ na cz³owieka od zarania dziejów, a sposób ich interpretacji jest silnie zwi¹zany z konkretnym krêgiem kulturowym. Ludzie nadaj¹ barwom szczególny sens i znaczenie, kolory nios¹ wiêc ze sob¹ wiele informacji i skojarzeñ. Barwa minera³ów jest naj³atwiejsz¹ do rozpoznania cech¹ makroskopow¹, jednak-¿e nie jest ona najwa¿niejsza, poniewa¿ nie wszystkie minera³y posiadaj¹ charakterystyczn¹ dla siebie barwê.

W dniu 19 stycznia 2017 r., w Polskiej Akademii Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie, zosta³a otwarta nowa wystawa czasowa, zatytu³owana „Barwny œwiat minera³ów”. Zaprezentowano na niej piêknie zabarwione okazy, pochodz¹ce z ró¿nych stron œwiata. Poœród udostêpnionych eksponatów znajduj¹ siê równie¿ cenne kamienie jubilerskie, takie jak diament, szafir, szmaragd i rubin. Pokazano tak¿e mineralogiczne ciekawostki – m.in. dominikañski larimar i rosyjski czaroit. Ekspozycja zast¹pi³a popularn¹ wœród zwiedzaj¹cych wystawê „ABC – mineralogiczny alfabet”.

Zadaniem ekspozycji jest wyjaœnienie przyczyn powstawania barw, które widzimy, patrz¹c na dany kamieñ. Na tablicach zosta³a wyjaœniona rola takich czynników, jak sk³ad chemiczny, obecnoœæ wrostków czy budowa wew-nêtrzna. Okazy zosta³y u³o¿one kolorami, zgodnie z kolejnoœci¹ wystêpowania barw w widmie œwiat³a widzialnego (wed³ug d³ugoœci fali). Dodatkowo zosta³y wyró¿nione w³aœciwoœci barwne minera³ów, czyli podzia³ na minera³y o barwach idiochromatycznych (w³asnych), allochromatycznych (obcych) i pseudochromatycznych.

Dla wiêkszoœci minera³ów barwa nie jest najwa¿niejsz¹ cech¹ diagnostyczn¹, mimo to zagadnienia zwi¹zane z jej powstawaniem s¹ na tyle ciekawe, ¿e warto im poœwiêciæ d³u¿sz¹ chwilê. Dodatkow¹ atrakcjê stanowi mo¿liwoœæ obejrzenia efektownych okazów w bajecznych kolorach i przeniesienia siê do magicznego œwiata minera³ów. Wysta-wa jest adresoWysta-wana do odbiorców w ka¿dym wieku. Serdecznie zapraszamy!

Roksana Maækowska Serwis fotograficzny na ok³adce i str. 195, 196

PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, Al. Na Skarpie 27; www.mz.pan.pl facebook.com/muzeum.ziemi.pan wystawa czynna: od poniedzia³ku do pi¹tku: 9.00–16.00 w niedziele: 10.00–16.00 (wstêp wolny) Ceny biletów: normalny – 5 z³, ulgowy – 3 z³

(2)

TOM 65 Nr 3 (MARZEC) 2017

196 „Barwny świat minerałów” – nowa wystawa w PAN Muzeum Ziemi

w Warszawie (patrz str. 167)

Ryc. 1. Halit. Niemcy

Ryc. 2. Rodochrozyt. Peru. Obie fot. D. Nast

Projekt składowania CO2

w Republice Czeskiej

Właściwości iłów mio-plioceńskich

(Budy Mszczonowskie)

Piaskowce fliszowe w badaniach

ultradźwiękowych

Parametry wytrzymałościowe

gruntów organicznych

(3)

Zdjêcie na ok³adce: fotografia jednego z okazów prezentowanych na wystawie „Barwny œwiat minera³ów” w PAN Muzeum Ziemi w

Warszawie. Kryszta³ turmalinu o budowie strefowej, Afganistan (patrz str. 167). Fot. D. Nast

Cover photo: photograph of specimen presented in the exhibition “The colourful world of minerals” at the Museum of the Earth PAS in

(4)

134 195

Historia i najstarsze okazy minerałów w kolekcji Muzeum Mineralogicznego

Uniwersytetu Wrocławskiego (patrz str. 150)

History of the Mineralogical Museum of the University of Wrocław and the

oldest mineral specimens in its collection (see p. 150)

B

A

C

D

E

F

Ryc. 1. A – tryplit (nr inw. MMUWr II–9658); B – azbest chryzotylowy (nr inw. MMUWr IV–4796); C – kankrynit (nr inw. MMUWr II–8638); D – willemit (nr inw. MMUWr II–16459); E – danalit (nr inw. MMUWr II–8737); F – emplektyt (nr inw. MMUWr II–13928). Wszystkie

fot. I. Korybska-Sadło

Fig. 1. A – Tryplite (catalogue No. MMUWr II–9658); B – Chrysotile asbestos (catalogue No. MMUWr IV–4796); C – Cancrinite (catalogue

No. MMUWr II–8638); D – Willemite (catalogue No. MMUWr II–16459); E – Danalite (catalogue No. MMUWr II–8737); F – Emplectite (catalogue No. MMUWr II– 13928). All figs photo by I. Korybska-Sadło