Calciumhypochloriet-fabricage

Faculteitsbibliotheek TNW ^

Julianalaan 136

2628 BL Delft ,

i. i»; j. * j C A L C I U M H Y P O C H L O R I E T - F A B R I C A G S. F D . P . A . H a k . 3 November 1947.

I n l e i d i n g :

C a l c i u m h y p o c h l o r i e t werd i n 1875 voor het e e r s t door

C . T . K i n g z e i t ( l ) g e ï s o l e e r d , door Indampen i n vacuüm ven een h e l d e r e c h l o o r k a l k o p l o s s i n g . Het zo v e r k r e g e n c a l c i u m h y p o c h l o r i e t k r i s t a l -l i s e e r t met 3 mo-lecu-len k r i s t a -l w a t e r u i t . De o p -l o s b a a r h e i d i n w a t e r ven 0 ° C i s 21,&%.

Van c a l c i u m h y p o c h l o r i e t z i j n d r i e b a s i s c h e z o u t e n b e k e n d . Twee d a a r v e n , n. 1 . C a ( 0 C l )2. 2 CaO.2 HpO en C a ( 0 C l )2. 3 CaO .3 H20

z i j n minder goed i n w a t e r o p l o s b a a r . Het derde b a s i s c h e zout i s t a m e l i j k goed in. w a t e r o p l o s b a a r . De formule h i e r v a n i s 3 Ca(OCl ) £ .

.2 CaO.2 H20 . Deze v e r b i n d i n g i s e c h t e r a l l e e n beneden 30° C s t a

-b i e l .

C h l o o r k a l k , dat reeds i n 1798 door C h a r l e s Tennant werd o n t -d e k t , bevat c a l c i u m h y p o c h l o r i e t . Het I s e c h t e r l a n g geen z u i v e r c a l c i u m h y o o c h l o r i e t en het bevat danook de volgende v e r b i n d i n g e n : e) C a ( Q H )2 f ) C a C l o . 2 GaO .4 H20 D CaC03 gj C a C l o . 3 CaO. l ó H20 c ) C a C l p . ó H20 h) C a ( o 6 l )2 . 2 CaO . 2 H20 d C a ( C 1 0 )2. 5 HpO 1 C a( 0 C l )2 . 3 CaO. 3 H20 e ) C a( C 1 0 3 ) 2 . 2 H2O j ) 3 C a ( 0 C l )2. 2 CaO. 2 H20 I n een b e h o o r l i j k b e r e i d e c h l o o r k a l k moet de v e r b i n d i n g e ) o n t b r e k e n , daar deze a l l e e n maar b i j hogere t e m p e r a t u u r kan o n t s t a a n . B i j de c h l o r e r i n g van g e b l u s t e k a l k o n t s t a a n e e r s t de v e r b i n d i n g e n

i ) e n g) , d i e b i j v e r d e r e c h l o r e r i n g overgaan i n r e s p . h ) en f ) . De, i n de meeste boeken a l s de c h l o o r k a l k v e r b i n d i n g a a n g e -g e v e n , s t o f C a O C l2 o n t b r e e k t i n de bovenstaande opsomming, daar een

d e r g e l i j k e v e r b i n d i n g n i e t b e s t a a t . D i t i s d u i d e l i j k aangetoond i n het werk van Bunn c . s . ( 2 ) . Deze onderzoekers bereidden a l l e boven-vermelde v e r b i n d i n g e n en maakten daarvan D e b y e - S c h e r r e r - o p n e m e n . Daarna o n d e r z o c h t e n z i j v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n c h l o o r k a l k op d e z e l f d e w i j z e en toonden d a a r i n a l l e bovenstaande v e r b i n d i n g e n a a n . B o v e n

-d i e n toon-den z i j aan -dat e r v e r -d e r geen e n k e l e an-dere s t o f i n -de c h l o o r k a l k aanwezig w a s .

E . Connar ( 3 ) had ook reeds v a s t g e s t e l d roet behulp ven t e r -n a i r e s t e l s e l s dat ee-n v e r b i -n d i -n g C a O C l2 n i e t bestond,maar dat

c h l o o r k a l k a l l e e n c a l c i u m - h y o o c h ï o r i e t , " " - c h l o r i d e en fehydroxyde naast w a t e r b e v a t t e .

Z o a l s we dus g e z i e n hebben, i s een methode voor de b e r e i d i n g van. c a l c i u m h y p o c h l o r i e t , het maken, van c h l o o r k a l k . Tegenwoordig wordt d i t oroce s m e e s t a l op één van de volgende w i j z e n u i t g e v o e r d :

I e . I n z . g . n . Be ckmann-kamers . Hen l a a t c h l o o r i n w e r k e n op i e t s v o c h t i g s g e b l u s t e k a l k . Daar we in. de vaste fase werken moet s t e e d s een nieuw o p p e r v l a k aan de i n w e r k i n g van het gas - worden b l o o t g e s t e l d . De kamers z i j n d a a r t o e u i t g e v o e r d a l s de r o t e r e n d e p y r i e t o v e n s . De g e b l u s t e k a l k wordt i n een dunne l a a g u i t g e s p r e i d op de bovenste e t a g e . Door m i d d e l van k r a b b e r s , gemonteerd op de c e n t r a l e a s , wordt de massa v o o r t d u r e n d omgewerkt en van boven n a a r beneden door het a p p a r a a t g e t r a n s p o r t e e r d .

2e: In een Hasencle v e r - a p p a r a a t . D i t b e s t a a t u i t een. a a n t a l boven e l k a a r g e p l a a t s t e h o r i z o n t a l e c y l i n d e r s w a a r i n z i c h t r a n s p o r t s c h r o e v e n b e v i n d e n . De g e b l u s t e k a l k wordt ook h i e r van boven I n g e -v o e r d , door de b u i z e n g e t r a n s p o r t e e r d en -van onderen a f g e t a p t .

I n de beide b e s c h r e v e n appaeaten l o o p t het gas i n t e g e n s t r o o m met de g e b l u s t e k a l k .

Volgens beide methodes wordt c h l o o r k a l k met h o o g s t e n s 40$ a c t i e f c h l o o r v e r v a a r d i g d . Tot een hoger p e r c e n t a g e a c t i e f c h l o o r komt men zo n i e t , omdat i n de v a s t e phase gewerkt w o r d t . B i j onge-veer 40;» a c t i e f c h l o o r wordt het z . g . n . " w e t t i n g p o i n t " b e r e i k t .

2 .

H i e r begint, de c h l o o r k a l k te k l o n t e r e n doordat e r te v e e l vocht I n aanwezig i s . B i j de r e a c t i e komt n . 1 . w a t e r v r i j en de warmte-o n t w i k k e l i n g i s n i e t meer vwarmte-oldwarmte-oende warmte-om het w a t e r t e verdamwarmte-oen. Valleen Water a l l a i»n i s e c h t e r n i e t V l e oorzaak van het k l o n t e r e n , e r

worden nu n . 1 . b e t e r o p l o s b a r e p r o d u c t e n gevormd dus de gehele masjis wordt e i g e n l i j k dunner v l o e i b a a r .

'Een andere f a c t o r , d i e het m o e i l i j k maakt t o t een hoger h y p o c h l o r i e t g e h a l t e te komen, i s het f e i t , dat de v e r b i n d i n g

C a C l 2 . 2 CaO . 4 ÏÏ2O zeer s t a b i e l i s ( 2 ) en h i e r d o o r de k a l k voor het c h l o o r m o e i l i j k t o e g a n k e l i j k i n .

B o v e n d i e n kan de re a c t i e warmte gedurende het gehele proces a l n i e t goed a f g e v o e r d w o r d e n , waardoor men de r e a c t i e n i e t gemakke-l i j k kan r e g e gemakke-l e n . Voor de warmte - a f voer werkt g u n s t i g de k gemakke-l e i n e

overmaat water, die i n het u i t g a n g s p r o d u c t aanwezig i s , daar deze verdampt en h i e r d o o r de temperatuur e n i g s z i n s g e r e g e l d w o r d t . We moeten de temperatuur zo goed m o g e l i j k z i e n te r e g e l e n , want b i j te hoge temperatuur t r e e d t c h l o r a a t - v o r m i n g op en d i t b e t e k e n t v e r l i e s .

Op de twee genoemde methodes z i j n e n k e l e v a r i a t i e s i n p a t e n t e n v a s t g e l e g d .

Het e e r s t e ( J ) b e s c h r i j f t een methode w a a r b i j g e b r u i k gemaakt wardt van twee eenheden i n t e g e n s t r o o m . Het p r o d u c t van de e e r s t e e e n h e i d gaat naar de tweede, en het gas van de wweede naar

de e e r s t e e e n h e i d . H i e r d o o r i s het m o g e l i j k , de t e m p e r a t u u r r e g e l i n g b e t e r u i t te v o e r e n . S r t r e d e n nu i n h e t z e l f d e apparaat n i e t z u l k e g r o t e t e m p e r a t u u r - v e r s c h i l l e n op. "Deze methode l e v e r t v o l g e n s de opgave 39-40$ a c t i e f c h l o o r houdende c h l o o r k a l k , wat inderdaad hoog i s .

ken ander patent ( 6 ) werkt onder verminderde druk, ook a l om met b e h u l p van de verdamping van het w a t e r de temperatuur te kunnen r e g e l e n . Het proces wordt ook u i t g e v o e r d i n twee t r a p p e n .

V o l g e n s twee p a t e n t e n ( 7 en 8 ) moet men b i j een bepaalde s t e r k t e van de c h l o o r k a l k (* 3 0 / 0 een groot gedeelte van het nog aanwezige w a t e r v e r w i j d e r e n . V o l g e n s de opgaven o n t s t a a n e r dan geen k l o n t e n en kan op het drogere p r o d u c t weer c h l o o r o p g e l e i d worden,waardoor men een hoger p e r c e n t a g e a c t i e f c h l o o r b e r e i k t .

I n een F r a n s p a t e n t ( 9 ) *>•" nog een apparaat beschreven waar b o v e n i n c o n t i n u k a l k wordt g e v o e r d . Deze k a l k wordt met o e

-h u l p van een v e r s t u i v e r v e r d e e l d . C -h l o o r wordt i n -het midden van -het a p p a r a a t i n g e v o e r d , t e r w i j l de c h l o o r k a l k o n d e r i n c o n t i n u met

behulp van s c h r a p e r s wordt a f g e v o e r d . Op een d e r g e l i j k e methode b e r u s t e n d a p p a r a a t , wordt ook b e s c h r e v e n i n een Amerikaans p a t e n t

( 1 0 ) . H i e r wordt ©en n e v e l van C a ( Ö H i n tegenstroom met een c h l o o r - l u c h t m e n g s e l t o e g e p a s t . H i e r b i j moet men e c h t e r oppassen

voor een n i e t te s t e r k e gas s t r o o m , daar men anders de n e v e l het a p -para a t u i t b l e as t .

A l deze methodes gaan dus u i t van vaste k a l k . Om t o t een hoger p r o c e n t i g product te komen, kan men e c h t e r b e t e r c h l o r e r e n

i n een v e r d e e l m i d d e l . I n een p a t e n t (11) i s a l s v e r d e e l m i d d e l C C 14

a a n b e v o l e n . D i t heeft h e t v o o r d e e l dat men het w a t e r a l s a z e o t r o o p met het v e r d e e l m i d d e l kan a f d e s t i l l e r e n .

M e e s t a l wordt e c h t e r a l s v e r d e e l - en o p l o s - m i d d e l w a t e r t o e g e p a s t . Deze w i j z e van c h l o r e r e n kan op ^ v e r ^ h i 1.lende m a n i e r e n , worden u i t g e v o e r d . K i n methode van c h l o r e r e n 4» M n b a t c h " . 'Een

apparaat h i e r v o o r i s g e p a t e n t e e r d door de M a t h i e s o n A l k a l i Works (12) Het b e l a n g r i j k s t e d e e l van het a p p a r a a t , i s een b u i s , d i e van boven v o o r z i e n i s van een h e l m . Deze b u i s b e v i n d t z i c h z o v e r onder de

k a l k m e l k , dat de r a n d van de helm onder de v l o e i s t o f s p i e g e l ia.ui O n d e r -i n de b u -i s wordt nu het c h l o o r - l u c h t - m e n g s e l g e b l a z e n . I n de b u -i s t r e e d t nu een w e r k i n g op a l s i n een g a s l i f t . D i t geeft een goede r o e r i n g , b o v e n d i e n , ook door de h e l m , een goed c o n t a c t t u s s e n gas en v l o e i s t o f .

b e r e i k e n , door na de normale k a l k b l u s s i n g en z u i v e r i n g " D o r r - c l a s s i f i e r " te g e b r u i k e n . Deze wordt dan zo a f g e s t e l d O o s t e n r i j k s p a t e n t ( 1 3 ) wordt een a b s o r p t i e t o r e n met s c h o t e l s b e s c h r e v e n . De h y p o c h l o r i e t - o p l o s s i n g wordt h i e r b i j rondgepompt, t o t deze voldoende s t e r k i s . Deze methode s c h i j n t e c h t e r i n de p r a k t i j k n i e t v e e l t o e g e p a s t te worden'.

Meer worden t o e g e p a s t de s p r o e l t o r e n s (14 en IJ?). E r wordt h i e r b i j g e c h l o r e e r d met een c h l o o r - l u c h t m e n g s e l (10$ C l n ) . " e n moet h i e r b i j e c h t e r O D l e t t e n dat de s o r o e i e r s n i e t v e r s t o p t raken D i t i s ti

een

'dat de "kalk l i f t t e k a l k m e l k d o o r g a a t , m a a r dat de f i j n e r e v e r o n t r e i n g i n g e n z o a l s zand a c h t e r b l i j v e n . V e r w i j d e r i n g van deze v e r o n t r e i n i g i n g e n , v e r m i n d e r t tevens de s l i j t a g e aan pompen en p i j p l e i -d i n g e n . Om -de t o r e n a te beschermen tegen m o g e l i j k e e x p l o s i e s , i s .het aan te b e v e l e n ze te v o o r z i e n van l i c h t e a s b e s t e n bedekkingen,

d i e e r g e m a k k e l i j k a f kunnen v l i e g e n . De kans op e x p l o s i e s i s s t e e d s aanwezig b i j g e b r u i k van e l e c t r o l y t i s c h c h l o o r , daar d i t v e r o n t r e i n i g d kan z i j n met w a t e r s t o f en d i t v e r z a m e l t z i c h b o v e n i n de t o r e n , wanneer z i c h daar dode hoeken b e v i n d e n .

Het g e b r u i k t e c h l o o r wordt na v e r d u n n i n g met de v e r e i s t e h o e v e e l h e i d l u c h t o n d e r i n de t o r e n g e b l a z e n . Het proces kan zo g e l e i d worden dat de r e s t g a s s e n p r a c t l s c h geen c h l o o r b e v a t t e n . Het c h l o o r g a s moet met l u c h t verdund w o r d e n , d a a r anders de tempe-r a t u u tempe-r <yan de o p l o s s i n g te hoog wotempe-rdt en e tempe-r c h l o tempe-r a a t gevotempe-rmd wotempe-rdt

( l 6 ) . De temperatuur mag ook weer n i e t te l a a g worden,daar anders de kans o e s t e a t; dat de r e e d s e e r d e r genoemde b a s i s c h e z o u t e n z i c h

a f s c h e i d e n en deze nemen m o e i l i j k c h l o o r o p . De g u n s t i g s t e tempe-r a t u u tempe-r i s 4 0 - 4 ^ ° C . De i n (14) b e s c h tempe-r e v e n s p tempe-r o e l t o tempe-r e n s hebben de volgende a f m e t i n g e n : d i a m e t e r 7 6 , 2 cm, hoogte 533 cm.

Enige p a t e n t e n ( 1 7 , 18 en 1 9 ) b e s c h r i j v e n een methode, w a a r b i j verdund c h l o o r g a s , i n tegenstroom met k a l k m e l k , d o o r een h o r i z o n t a l e r e a c t i e r u i m t e wordt g e v o e r d . B i j het l a a t s t e p a t e n t past men een b u i s v o r m i g e r e a c t i e k a m e r t o e . Deze kamer Is opgevuld

set l i c h a m e n . Deze me tiiode s l i j k e n dus op de a b s o r p t i e t o r e n s

( a l of n i e t g e v u l d ) a l l e e n i s de r e a c t i e r u i m t e h o r i z o n t a a l genomen. De p r o d u c t e n d i e v e r k r e g e n worden door k a l k m e l k te c h l o -r e -r e n en daa-rna het wate-r op de één of andere manier te v e r w i j d e -r e n , z i j n e c h t e -r , e v e n a l s t-rouwens c h l o o -r k a l k , n i e t s t a b i e l .

B i j o p s l a g gaat het g e h a l t e aan a c t i e f c h l o o r s t e e d s a c h t e r u i t en h i e r b i j komt z u u r s t o f v r i j . ^ a n n e e r c h l o o r k a l k i n g e s l o t e n bussen wordt verzonden, kan d i t z e l f s a a n l e i d i n g geven t o t e x p l o s i e s ( 2 0 ) . G i l l s c h r i j f t d i t toe aan de a a n w e z i g h e i d van i j z e r . De meest

a c t i e v e vorm v o o r de o n t l e d i n g , i s het F e2 0 3 , en d i t komt vaak i n k a l k s t e e n v o o r . A l s a c c e l e r a t o r voor de k a t a l y t i s c h e w e r k i n g van het F e , w o r d t Mn beschouwd"en d i t komt ook vaak i n k a l k s t e e n v o o r . Het e n i g e m i d d e l tegen deze vorm van o n t l e d i n g i s , u i t te gaan van zo z u i v e r m o g e l i j k e k a l k s t e e n en de h i e r u i t b e r e i d e k a l k m e l k z o -w e l a l s m o g e l i j k i s , v a n v e r o n t r e i n i g i n g e n te o n t d o e n .

Een" b e l a n g r i j k e r e ooraaak voor de a c h t e r u i t g a n g van het c a l c i u m h y p o c h l o r i e t Is e c h t e r het s t e e d s aanwezige C a C l o . Dat h i e r -door een s t e r k e v e r m i n d e r i n g van het a c t i e f c h l o o r - g e h a l t e o p t r e e d t , i s door v e r s c h i l l e n d e o n d e r z o e k e r s g e c o n s t a t e e r d ( 2 1 en 2 2 ) , en

t a l r i j k z i j n danook de oa t e n t e n , w a a r i n methodes worden aangegeven, om het C a C l 2 u i t het p r o d u c t te e l i m i n e r e n . . D i t g e b e u r t dan m e e s t a l z o , dat o f het C a " o v e r g e v o e r d wordt i n een onoplosbare v e r b i n d i n g ,

bf dat e r met een ander z o u t een s t e l s e l wordt gevormd, w a a r b i j het r e c l p r o k e z o u t e n p a a r u i t k r i s t a l l i s e e r t .

V o l g e n s de e e r s t e methode kan men ae q u i v a l e n t aan de h o e -v e e l h e i d C a C lk N a 2 S 04 toevoegen ( 2 3 , 24) bf N a2C 0 3 (25 ) « H i e r b i j

s c h i j n t a l l e e n het Ca" van h e t C a C l2 omgezet te w o r d e n . Op de

vorming van het r e c l p r o k e z o u t e n p e a r b e r u s t de t o e v o e g i n g van H e C C l . D i t kan a l s z o d a n i g worden toegevoegd ( 2 6 ) of het kan

t i j d e n s het c h l o r e r e n gevormd worden u i t NaOH,dat aan de k a l k -melk wordt toegevoegd ( 2 7 ) .

Een e x t r e e m v o o r b e e l d ven d i t g e v a l i s7 de t o e v o e g i n g van C a C l p

aan een N a O C l - o p l o s s i n g voor de b e r e i d i n g van c a l c i u m h y p o c h l o r i e t

( 2 8 ) .

B i j de e e r s t e methodes brengt men s t e e d s vreemde s t o f f e n b i j het c a l c i u m h y p o c h l o r i e t , w a a r d o o r het a c t i e f c h l o o r - g e h a l t e wordt v e r l a a g d . I n het 2e g e v a l wordt e c h t e r een g r o t e r gedeelte

van de k a l k gebonden a l s c a l c i u m h y p o c h l o r i e t , deze methode i s dus v e r k i e s e l i j k e r wanneer men een hoogwaardig product w i l f a b r i -c e r e n . B i j de -c h l o r e r i n g van HaOH wordt ook w e l ' ] ? a C l gevormd, maar een g r o o t g e d e e l t e h i e r v a n k r i s t a l l i s e e r t u i t en i s dus te v e r w i j d e r e n , w a a r d o o r e r minder vreemde s t o f f e n worden toegevoegd. W i l men een nog z u i v e r d e r n a t r i u m h y p o c h l o r i e t t o e p a s s e n dan kan

de o p l o s s i n g worden u i t g e v r o r e n .

Ook werd v o o r g e s t e l d het CaCl.2 met w a t e r u i t de c h l o o r -k a l -k te v e r w i j d e r e n ( 2 5 ) , gebrui-k ma-kend van het f e i t , dat 0 a C lo

s n e l l e r i n w a t e r o p l o s t dan C a t O C l ^ . Voor z o v e r m i j bekend i s / " wordt d i t e c h t e r n i e t t e c h n i s c h t o e g e p a s t , daar d i t te v e e l v e r

-l i e s aan h y p o c h -l o r i e t g e e f t .

Nadat het C a C l 2 u i t het p r o d u c t v e r w i j d e r d i s , i s d i t nog n i e t g e h e e l s t a b i e l . f e1. De a c t i v i t e i t s v e r m i n d e r i n g van het p r o

-d u c t , ï s -dan e c h t e r w e l v e e l " min-der .gewor-den . C Q2 fcit de l u c h t

t a s t n . 1 . de nog s t e e d s "aanwezige v e r b i n d i n g e n a l s C a ( 0 C l )2.

2 CaO . 2 H2O aan. Sr o n t s t a a t dan CaCO^ en de v e r b i n d i n g v a l t u i t e e n w a a r o i j warmte v r i j komt. Daar c a l c i u m h y p o c h l o r i e t e r g tempé r a tuurgevoe l i g i s , t r e e d t h i e r d o o r o n t l e d i n g op.

Tegen deze vorm van o n t l e d i n g wordt m e e s t a l een b a s i s c h e s t o f t o e g e v o e g d . H i e r v o o r g e b r u i k t men dan CaO ( 3 0 ) , Na0H(28) of men z o r g t voor een overmaat Ca(0H)2 ( 3 2 ) .

D . Stepanov ( 3 3 ) heeft ook nog aangetoond, dat CaCO^ de a c t i v i t e i t van c a l c i u m h y p o c h l o r i e t doet a c h t e r u i t g a a n . &en door hem onderzochte c h l o o r k a l k met 34,57-'»' a c t i e f c h l o o r , l i e p door CaCOi i n 30 dagen terug tot 28,v a c t i e f c h l o o r . Het enige m i d d e l h i e r t e g e n , i s het g e b r u i k van goed gebrande k a l k .

Om p r o d u c t e n met een hoger a c t i e f c h l o o r g e h a l t e te p r o d u c e r e n , w o r d t het c a l c i u m h y p o c h l o r i e t na de c h l o r e r i n g w e l u i t g e -z o u t e n met N a C l( 3 4 ) . Het C a ( 0 C l )2 ( n a a s t wat C a C l2 en C a ( 0 H )2) ,

wordt daarna a f ge f i l t r e e r d en i s dan r e e d s v e e l van het C a C l p k w i j t . Het f i l t r a a t bevat e c h t e r nog een a a n z i e n l i j k e h o e v e e l h e i d , h y p o c h l o r i e t , d i e e r u i t gewonnen kan worden, door het neer te s l a a n met k a l k , a l s b a s i s c h e h y p o c h l o r i e t v e r b i n d i n g (35)- E r moet dan z o v e e l k a l k toegevoegd worden^ dat de v e r b i n d i n g 3 C a ( 0 6 l )2. 2 CaO.

2 H2O n i e t o n t s t a a t , daar deze goed oplosbaar i s , en we moeten de onoplosbare ve rb i n d l n g e n , d i e meer CaO be v a t t e n , h e bben . Het n e e r s l a g wordt a f g e f i l t r e e r d en kan weer aan de te c h l o r e r e n k a l k m e l k worden toegevoegd. V o l g e n s de opgave s t o o r t deze t o e v o e -g i n -g de e h l o r e r i n -g i n de s p r o e i t o r e n n i e t .

Nu moet het v e r k r e g e n product nog gedroogd w o r d e n . Daar het p r o d u c t z e e r t e m p e r a t u u r g e v o e l i g ^ i s , moet d i t bf b i j l a g e r e

t e m p e r a t u u r , dus onder verminderde druk, gebeuren bf s n e l op hogere t e m p e r a t u u r . De e e r s t e methode d u u r t z e e r l a n g , daar het p r o d u c t i n o p l o s s i n g n i e t l a n g e r e t i j d aan t e m p e r a t u r e n boven 3®° 0 mag worden b l o o t g e s t e l d . De andere methode i s het d r è g e n i n een

s p r o e i d r o g e r o i j 1 1 0 1 3 0 ° C ( 1 ? , 2 8 , 3 6 ) . E r moet dan steeds g e -z o r g d w o r d e n , d a t de te drogen massa -zwak a l c a l i s c h en t i j d e n s het drogen ook a l c a l i s c h b l i j f t , d a a r anders de o n t l e d i n g b i j de t o e g e p a s t e t e m p e r a t u r e n te g r o o t i s .

B e s c h r i j v i n g f a b r i c a g e - p r c c e s .

D i t f a b r i c a g e - s c h e m a b e r u s t h o o f d z a k e l i j k op de>-publi-c a t i e s van J . M , A v e r y en R . F . ïïvans ( 1 5 ) , J . He dalen (14) en de p a t e n t e n ( 3 4 , 2 6 , 2 8 , 3 8 ) .

De f a b r i e k i s g e k o p p e l d gedacht aan een e l e c t r o l y t i s c h e c h l o o r f a b r 1 e k , waarvan dan tevens de g e b r u i k t e N a O H o p l o s s i n g b e

-t r o k k e n ^ o r d -t .

Om een product met een hoog g e h a l t e aan h y p o c h l o r i e t te k r i j g e n , w o r d t k a l k m e l k g e c h l o r e e r d en geeft k a l k p a s t a . Het c a l c i u m -h y p o c -h l o r i e t wordt om d e z e l f d e r e d e n u i t g e z o u t e n met N a C l .

H i e r n a a s t wordt een afgekoelde N a O H o p l o s s i n g g e c h l o -r e e -r d i n een s p -r o e i t o -r e n . De N a O H - o p l o s s i n g /wo-rdt a l s ongevee-r 5 0 $ - o p l o s s i n g toegeoast en d i t komt overeen,met de s t e r k t e van de N a O H - o p l o s s i n g van het v e r d a m p s t a t i o n . Men gaat h i e r n . 1 . m e e s t a l z o v e r , t o t b i j a t m o s f e r i s c h e druk de o p l o s s i n g een k o o k

-punt h e e f t van 1 3 8 - 1 4 0 ° w a a r b i j het s . g . dan ongeveer 1 , 4 8 - 1 , 5 0 i s . De o p l o s s i n g moet t o t ongeveer 100 C gekoeld worden, daar deze r e a c t i e s t e r k e x o t h e r m i s en e r dus kans b e s t a a t op vorming van c h l o r a a t . H i e r i s een s t e r k e r a f k o e l e n geen n a d e e l , z o a l s b i j k a l k m e l k waar b a s i s c h e v e r b i n d i n g e n z i c h a f kunnen s c h e i d e n e n d i e dan m o e i l i j k c h l o o r opnemen. Het g e b r u i k t e c h l o o r g a s wordt ook h i e r met l u c h t v e r d u n d , t o t een g e h a l t e van 1 0 $ c h l o o r i s v e r k r e g e n . B i j deze c h l o r e r i n g wordt NaCl gevormd en een g e d e e l t e h i e r -van k r i s t a l l i s e e r t u i t . Wanneer de N a O H - o p l o s s i n g een l a g e r e tem-p e r a t u u r heeft gehad, z a l h i e r ook meer N a C l worden a f g e s c h e i d e n . De a b s o r p t i e t o r e n z a l dan e c h t e r wat g r o t e r moeten z i j n , daar de r e a c t i e nu minder s n e l v e r l o o p t .

v - Het u i t g e k r i s t a l l i s e e r d e NaCl wordt u i t de v l o e i s t o f

a f g e s c h e i d e n en het f i l t r a a t wordt gevoegd b i j de u i t g e z o u t e n o a i c i u m h y p o c h l o r i e t - m a s s a .

Daar e r b i j de c h l o r e r i n g e n s t e e d s gezorgd wordt dat

n i e t a l l e a l c a l i v e r b r u i k t wordt ( b i j k a l k m e l k + 1% v r i j C a ( 0 H )2

b i j de l o o g + 6% v r i j NaOH) i s de o p l o s s i n g zwak a l c a l i s c h .

^eze suspensTe wordt nu gedroogd i n een s p r o e i d r o g e r . De h i e r g e -b r u i k t e d r o o g l u c h t heeft een temperatuur van 1 3 0 - 1 4 0 ° C en het p r o d u c t k r i j g t h i e r b i j een temperatuur van JQ-ajO C .

We kunnen voor het drogen geen r o o k g a s s e n g e b r u i k e n ; , daar deze v e e l CO2 bevatten e n , z o a l s boven i s vermeld, CO2 het p r o d u c t doet o n t l e d e n . Voor het drogen wordt dus g e b r u i k gemaakt van l u c h t .

Het t h e r m i s c h rendement,van een s p r o e i t o r e n onder deze o m s t a n d i g h e d e n?i s e c h t e r v r i j l a a g . F o g l e r en K l e i n s c h m i d t ( 3 9 )

geven aan, dat dan ongeveer 4000 5ÖOO B . T . U . i n de l u c h t b e s c h i k -baar moeten z i j n (berekend voor een b e g i n t e m p e r a t u u r van de l u c h t van 6 5 ° F . )f voor het verdampen van 1 l b water u i t het p r o d u c t .

S i e g e r s (40) komt t o t d e z e l f d e orde van g r o o t t e , voor een g e v a l w a a r b i j de l u c h t t o t 1 5 0 ° C werd verwarmd. Oethen en Hauser ( 3 l )

b e v e l e n aan, de afgewerkte l u c h t nogmaals, na opnieuw t o t de g e -wenste temperatuur te z i j n opgewarmd, te g e b r u i k e n . De l u c h t i s

n . 1 . de e e r s t e maal nog l a n g n i e t v e r z a d i g d met waterdamp. De d r o o g s n e l h e i d z a l h i e r d o o r e c h t e r k l e i n e r worden, dus de d r o o g t i j d l a n g e r . D i t i s nu weer s c h a d e l i j k v o o r het p r o d u c t , b o v e n d i e n komen e r i n de afgewerkte l u c h t o n t l e d i n g s p r o d u c t e n voor en we weten n i e t , hoe die op o a i c i u m h y p o c h l o r i e t i n w e r k e n . I n de h i e r o p

b e t r e k k i n g hebbende p a t e n t e n e n i n een o e s t f h r i j v i n g van een o a i -c i u m h y p o -c h l o r i e t - f a b r i e k van de Diamond A l k a l i Cy. te P a i n e s v i l l e

( 1 5 ) , wordt deze methode danook n i e t vermeld. Daarom werd d i t ook n i e t i n het f a b r i c a g e schema opgenomen.

Aan het f i l t r a a t , v e r k r e g e n na het u i t z o u t e n van het o a i c i u m h y p o c h l o r i e t e n daarop volgende f i l t r a t i e , wordt g e b l u s t e k a l k toegevoegd, de b a s i s c h e v e r b i n d i n g e n a f g e f i l t r e e r d en g e -voegd b i j de te c h l o r e c e n k a l k m e l k .

De te g e b r u i k e n g e b l u s t e k a l k moet voor minstens $5fe z u i v e r z i j n . Hoe z u i v e r d e r het u i t g a n g s p r o d u c t i a , hoe b e t e r het e i n d p r o d u c t , ook wat b e t r e f t s t a b i l i t e i t . Daarom wordt l i e f s t g e b r u i k gemaakt van CaO dat b e r e i d i s i n k a l k o v e n s/d i e v o o r z i e n z i j n van u i t w e n d i g e

v e r h i t t i n g .

De gebrande k a l k wordt jya geblust i n een k a l k b l u s a p p a r a a t . H i e r v o o r i s gekozen het k a l k b l u s a p p a r a a t v o l g e n s F . S c h u l t h e s s , ^ a r i j s . Het b l u s s e n van de k a l k gaat het s n e l s t en het best met warm w a t e r en daar b i j het b l u s s e n van de k a l k v e e l warmte vrijkomt.,

i s het e c o n o m i s c h , om het o l u s w a t e r met dazeljyarmte voor te v e r w a r -men. Het b l u s w a t e r wordt d a a r t o e v e r s p r o e i d i n de dampen,die u i t de b l u s r u i m t e o p a t i j g e n . Het w a t e r v e r k r i j g t hierdoor een temperatuur

van 8090° C . I n de geperforeerde trommel, w a a r i n het CaO wordt i n -g e v o e r d , b l i j v e n de -grove v e r o n t r e i n i -g i n -g e n a c h t e r . I n deze trommel wordt ook het voorverwarmde w a t e r v e r s p r o e i d en w e l i n zodanige h o e v e e l h e i d dat de g e b l u s t e k a l k nog i e t s v r i j w a t e r bevat . De k a l k gaat door de p e r f o r a t i e s heen en wordt door m i d d e l van een t r a n s p o r t a c h r o e f naar de k a l k z e e f v e r v o e r d . I n deze r o t e r e n d e z e e f b l i j -ven de f i j n e r e v e r o n t r e i n i g i n g e n a c h t e r .

De g e b l u s t e k a l k w o r d t nu i n een o u n k e r , j d c a c & x x welke v o o r z i e n i a van twee d o s e r i n g s i n r i c h t i n g e n , o p g e s l a g e n , ü e n g e d e e l t e van de k a l k wordt met w a t e r aangeroerd t o t k a l k m e l k en een ander g e d e e l t e d i e n t , v o o r het n e e r s l a a n van de b a s i s c h e c a l c i u m h y p o c h l o -r i e t v e -r b i n d i n g e n u i t het f i l t -r a a t , v e -r k -r e g e n na u i t z o u t i n g van het g r o o t s t e g e d e e l t e van de h y p o c h l o r i e t u i t de g e c h l o r e e r d e k a l k m e l k . Deze b a s i s c h e v e r b i n d i n g e n komen ook weer i n een k a a r , v o o r z i e n van een d o s e r i n g s i n r i c h t i n g . ' N u worden g e b l u s t e k a l k en de z o j u i s t g e noemde verbindingen,met w a t e r , i n de v e r e i s t e h o e v e e l h e i d , a a n g e r o e r d i n een r o e r k u i p . Van deze r o e r k u i p e n i s e r s l e c h t s één g e t e -kend, hoewel e r voor een b e h o o r l i j k e c o n t i n u e w e r k i n g van de f a b r i e k meerdere n o d i g z i j n , daar o p l o s s e n van k a l k i n w a t e r n o g a l v e e l t i j d k o s t . Nadat de o e s t a n d d e l e n voldoende gemsingd z i j n , gaat de s u s p e n -s i e naar een " D o r r - c l a -s -s i f i e r " . De -s u -s p e n -s i e komt van h i e r u i t weer i n een r o e r k u i p . K r moet i n deze wachttaak g e r o e r d w o r d e n , d a a r e r anders kans b e s t a a t op b e z i n k i n g van de b e s t a n d d e l e n . U i t de w a c h t -bak wordt de v l o e i s t o f gepompt naar de s p r o e i t o r e n . Voor de pomp ge-b r u i k e n we een c e n t r i f u g a a l - poxnp om een zo g e l i j k m a t i g mogelijke w e r k i n g van de s p r o e i e r s te v e r k r i j g e n . I n de a a n v o e r l e i d i n g van de

s p r o e i e r s . i s een s n e l h e i d s m e t e r opgenomen.

De s n e l h e d e n van de c h l o o r en de l u c h t s t r o o m worden z o g e r e g e l d dat het mengsel 10% C I 2 bevat. Deze snelheden moeten nu z o v e e l m o g e l i j k c o n s t a n t worden gehouden. H i e r v o o r i s , i n de a a n v o e r -l e i d i n g van beide gassen een a u t o m a t i s c h bediende r e g e -l a f s -l u i t e r

opgenomen ( b . v . systeem F o x b o r o ) . Daar deze a p p a r a t e n n o g a l gemakk e l i j gemakk o n t r e g e l d w o r d e n ^ z i j n i n de h o o f d l e i d i n g " twee a f s l u i t e r s g e -t e k e n d , waardoor he-t m o g e l i j k i s de r e g e l a f s l u i -t e r -te v e r w i j d e r e n , t e r w i j l tevens een o m l o o p l e i d i n g i s a a n g e b r a c h t , w a a r d o o r dan t o c h s t e e d s met h a n d r e g e l i n g kan worden d o o r g e w e r k t . I n deze l e i d i n g e n z i j n ook s n e l h e i d s m e t e r s opgenomen, d i e e c h t e r voor de eenvoud n i e t i n de t e k e n i n g z i j n opgenomen.

Aaa de o p l o s s i n g d i e u i t de s p r o e i t o r e n komt,wordt N a C l toegevoegd ( g e d e e l t e l i j k a f k o m s t i g van de N a O C l - f i l t r a t i e ) en een h a l f uur g e r o e r d . Nadat de s u s p e n s i e voldoende g e r o e r d 1 « , wordt h i j n a a r een c o n t i n u - f i l t e r gepompt. H i e r wordt een c o n t i n u - f i l t e r t o e g e p a s t , omdat g r o t e r e h o e v e e l h e d e n m a t e r i a a l moeten worden a f ge -f i l t r e e r d .

Het n e e r s l a g wordt n a a r een r o e r k u i p g e v o e r d , w a a r ook de N a O C l o p l o s s i n g i n k o m t . Deze N a O C l o p l o s s i n g i s i n een s p r o e i -t o r e n b e r e i d u i -t een a f g e k o e l d e N a O H - o p l o s s i n g . Deze o p l o s s i n g i s b e v r i j d van het a f g e s c h e i d e n N a C l met behulp van een c e n t r i f u g e .

De s u s p e n s i e u i t de r o e r k u i p wordt met een c e n t r i f u g a a l pomp naar de s p r o e i d r o g e r g e p o m p é . I n deze l e i d i n g i s ook een s n e l -h e i d s m e t e r opgenomen. De d r o o g l u c -h t , d i e i n een l u c -h t v e r -h l t t e r

l a voorgewarmd, wordt door een b l o w e r i n de s p r o e i d r o g e r g e b l a z e n . Het droge product wordt daarna naar een c y c l o o n g e t r a n s p o r t e e r d , , waar het product wordt a f g e s c h e i d e n . Wanneer h e t f i j n s t v e r d e e l d e

product n i e t hn de c y c l o o n z o u worden afge s c h e i d e n7k a n men h i e r

-(X^ n a nog een z a k k e n f l i t e r p l a a t s e n . I n het f a b r i c a g e s c h e m a van een

\ analoge f a b r i e k ( 1 5 ) wordt e c h t e r a l l e e n een c y c l o o n aangegeven. De afgewerkte gassen van de a b s o r p t i e t o r e n s en de a p r o e i -d r o g e r wor-den naar s c r u b b e r s g e v o e r -d , om e v e n t u e e l aanwezig C l 2

met w a t e r te v e r w i j d e r e n . Voor de gassen van de a p r o e i d r o g e r z a l d i t z e k e r n o d i g z i j n , daar e r b i j de d r o g i n g wat o n t l e d i n g o p t r e e d t De gassen van de a b s o r p t i e t o r e n s7k u n n e n e c h t e r p r a c t i s c h c h l o o r

-v r i j z i j n .

Het f i l t r a a t , dat na het u i t z o u t e n van het c a l c i u m h y p o -c h l o r i e t o v e r b l e e f , wordt i n een v l o e i s t o f a f s -c h e i d e r g e s -c h e i d e n van gas en ge pomp 4 naar een r o e r k u i p . I n deze r o e r k u i p wordt g e b l u s t e k a l k toegevoegd en de suspensie ongeveer een h a l f uur g e r o e r d , waarna de b a s i s c h e c a l c i u m h y p o e h l o r i e t v e r b i n d i n g e n v o l d o e n -de z i j n n e e r g e s l a g e n . De s u s p e n s i e wordt daarna met b e h u l p van een c o n t i n u - f i l t e r g e f i l t r e e r d . Ook h i e r wordt weer een d e r g e l i j k f i l t e r t o e g e p a s t , omdat er g r o t e r e hoeveelheden m a t e r i a a l moeten worden a f g e s c h e i d e n . Het f i l t r a a t gaat weer naar een v l o e i s t o f

a f s c h e i d e r en de v l o e i s t o f wordt naar een r i o o l of b u i t e n w a t e r g e -pompt. Het a f g e f i l t r e e r d e m a t e r i a a l gaat n a a r de r o e r k u i p voor k a l k m e l k , z o a l s reeds boven i s b e s c h r e v e n .

sffy.s' De belde v l o e i s t o f af s c h e l d e r s z i j n verbonden met een b a r o

-ix ' ^..(«''metrische condensor en een vacuumpomp, d i e voor de benodigde o n d e r

-\j&-6 druk b i j de f i l t r a t i e z o r g t .

M a t e r i a l e n :

De volgende m a t e r i a l e n worden a a n b e v o l e n : Voor de a l o a l l s c h e o p l o s s i n g e n :

de p i j p e n en k r a n e n kunnen het best v e r v a a r d i g d worden u i t s m e e d i j z e r met een l a a g s i l i c i u m g e h a l t e en 2,5% M n .

Voor de h y p o o h l o r l e t h o u d e n d e o p l o s s i n g e n :

p i j p e n en pompen u i t s m e e d i j z e r met een hoog S i g e h a l t e . tanks en r o e r k u i p e n u i t cement.

k r a n e n u i t S t e l l l t e (bevat C o , C r en W ) . Voor ohloorhoudende g a s s e n :

p i j p e n en pompen: s m e e d i j z e r . Wanneer de temperatuur n i e t boven de 1 0 0 ° C k o m t , k a n ook l o o d worden g e b r u i k t .

k r a n e n : "riverdur: 9 4 , 9 ^ C u , 4% S i , 1 , 1 $ Mn.

C a l c i u m h y poe h l or i e t wordt g e b r u i k t v o o r v e t e r i n a i r e d o e l e i n d e n en voor* d e s i n f e c t i e i n h e t algemeen. B i j v o o r k e u r wordt het g e b r u i k t voor d e s i n f e c t i e van zwembaden, d r i n k w a t e r en

granen, daar het product z u i v e r d e r Is dan c h l o o r k a l k . B o v e n d i e n wordt h e t o a l c l u m h y o o c h l o r i e t g e b r u i k t i n p l a a t s van c h l o o r k a l k

daar waar het g e b r u i k e r v a n goedkoper i s dan c h l o o r k a l k . D i t g e l d t b . v . voor de t r o n e n waarheen het v e r v o e r van c h l o o r k a l k n i e t w e l m o g e l i j k i s door de o n t l e d i n g t i j d e n s het l a n g d u r i g e v e r v o e r t e r w i j l de t r a n s p o r t k o s t e n ^ v a n het c a l c i u m h y p o c h l o r i e t , ongeveer de h e l f t z i j n van een a e q u l v a l e n t e h o e v e e l h e i d c h l o o r -k a l -k .

I .

B e r e k e n i n g e n .

E e r s t z a l het percentage c a l c i u m h y p o c h l o r i e t i n het e i n d

-product worden b e r e k e n d . Daartoe wordt g e b r u i k gemaakt van de c i j f e r s opgegeven I n de p a t e n t e n van de M a t h i e s o n A l k a l i Works ( 2 ó , 3 4 ) .

1 0, 5 l ö k a l k (95/2 C a ( 0 H ) 2 ) gesuspendeerd i n 28 l b water worden g e c h l o r e e r d t o t + 1% v r i j C a ( 0 H )2 over i s . H i e r v o o r n o d i g

+ 9 , 4 l b c h l o o r . Aan de verkregen o p l o s s i n g wordt 2 , 1 l b f i j n gemalen N a C l toegevoegd e n het n e e r s l a g a f g e f i l t r e e r d . Het n e e r s l a g b e s t a a t u i t : 5 0 , 1 % C a ( ö C l )2

6 , 9 % C a C l2

5 , 7 % C a ( 0 H )2

0 , 3 % NaCl 3? % water

Aan het f i l t r a a t wordt 7 . 7 l b k a l k toegevoegd om het hypo-c h l o r i e t a l s b a s i s hypo-c h zout n e e r te s l a a n .

H i e r n a a s t wordt een o p l o s s i n g van 55 l b NaOH i n 6 5 , 3 l b HpO g e c h l o r e e r d t o t + 6% v r i j NaOH. Het h i e r b i j neergeslagen NaCl wordt a f g e f i l t r e e r d . Het f i l t r a a t b e v a t :

29 0 NaOCl 7 , 5 % NaCl 1, 5 % NaOH 62 % w a t e r .

Aan 500 l b f i l t e r k o e k wordt een h o e v e e l h e i d o o l o s s i n g t o e g e -voegd d i e 47 l b NaOCl b e v a t . 500 l b f i l t e r k o e k bevat 3 4 , 5 l b C a C l2

en 4 7,0 l b NaOCl i s a e q u i v a l e n t met 35 l b C a C l2. E r wordt dus een

k l e i n e overmaat t oege v o e g d . TOO l b f i l t e r k o e k b e v a t : 2 5 0 , 5 l b C a ( 0 C l )2 3 4,5 l b C a C l2 2 8 , 5 l b C a ( 0 H )2 1, 5 l b NaCl 1 8 5 , 0 l b water 47 l b NaOCl gaan v e r g e z e l d van: 1 2 , 1 l b N a C l 2,4 l b NaOH 1 0 0,5 l b water 47,0 l b NaOCl T o t a a l 6 6 2 , 0 l o H i e r v a n 2 8 5 , 5 l b H2Ü en 3 7 " i ? l b v a a t e s t o f f e n .

Hemen we aan dat de 3 4 , 5 l b C a C l2 g e h e e l i n C a ( 0 C l )2 wordt

omgezet, dan wordt 3 4 , 5 x 143,1 *• 111,1 = 44,8 l b C a ( 0 C l )2 gevormd.

Wanneer het e i n d o r o d u c t wordt gedroogd t o t nog I n w a t e r aanwezig i s , dan i s e r dus i n t o t a a l 2 5 0 , 5 + 4 4 , 8 = 2 9 5 , 3 l b C a ( 0 C l )2 aanwezig i n

3 7 6 , 5 + 3 , 8 ± 3 8 0 , 3 l b e i n d p r o d u c t . Het eindproduct zou dus, wanneer e r b i j het drogen geen v e r l i e z e n o p t r a d e n , 7 7 , 6 % Ca(0Cl )2 b e v a t t e n .

D i t i s 142 x 7 7 , 6 : 143,1 = 7 6 , 9 % a c t i e f c h l o o r . B i j het drogen i n een s p r o e i v e r d a m p e r t r e e d t e c h t e r een v e r l i e s van 4 , 7 % op i n het a c t i e f c h l o o r g e h a l t e . Het e i n d p r o d u c t bevat dus:

9 5 , 3 x 0 , 7 6 9 = 7 3 , 4 % a c t i e f c h l o o r .

We w i l l e n v e r d e r weten, h o e v e e l NaOH o p l o s s i n g e r n o d i g i s . We nemen aan, dat e r per 24 uur 100 ton product gemaakt w o r d t . D i t i s

dus 99 t o n 'droge s t o f .

Op 3 7 6 , 5 l b droge stof, i s 47 l b Na061 n o d i g . Wanneer we de h o e v e e l h e i d NaOH en NaOCl v e r w a a r l o z e n d i e i n het a f g e f i l t r e e r d e N a C l

i s a c h t e r g e b l e v e n hebben we voor d i e 47 l b FaOöl n o d i g :

47 x 80 : 7 4 , 5 = 5 0 , 5 l b NaOH ( 7 4 , 5 m o l . gew. NaOCl) i n f i l t r a a t 47 x 1 , 5 : 29 = 2 , 4 l b NaOH

Dus t o t a a l per 24 uur n o d i g : 99000^ x ^ = l 3 8 5 0 k g ^ #

Deze l o o g wordt t o e g e p a s t i n een o p l o s s i n g d i e 55 l b NaOH en 6 5 , 3 l b

w a t e r b e v a t . Deze o p l o s s i n g i s dus:

^ o' 5 , 3, Q^ = 4 5 , 7 s e w i c h t " #

-Van deze o p l o s s i n g z i j n dus i n t o t a a l n o d i g :

^ x 13850 = 30 400 k g .

F l l t g a t i e N a t r i u m h y p o o h l o r i e t - o p l o s s i n g .

Up l ü ü ü kg o p l o s s i n g 2>0' kg N a O C l . D i t i s kg m o l e n .

Wanneer we de o n t l e d i n g van het h y p o c h l o r i e t t i j d e n s de b e r e i d i n g v e r w a a r l o z e n , dan i s t e v e n s gevormd:

x 5 8 , 5 = 228 kg N a C l .

1000 kg o o l o s s i n g bevat na f i l t r a t i e nos 75 kg N a C l , e r i s dus a f g e

-f i l t r e e r d " 153 kg N a C l .

T o t a a l woog de s u s p e n s i e , dus voor het f i l t r e r e n ,1 1 5 3 kg (aangenomen dat e r n i e t s i n het a f g e f i l t r e e r d e N a C l a c h t e r b l e e f , en het waswater i s h i e r b i j i n b e g r e o e n ) .

Dus de s u s p e n s i e bevat t o t a a l : 228 kg NaCl 290 kg NaOCl

47 l o NaOCl komen overeen met 5 2 , 9 1b NaOH ( z i e b o v e n ) . Er i s 13850 kg NaOH nodig dus h i e r u i t :

x 47 k g NaOCl en x 47 x kg N a C l .

Wanneer we aannemen dat het volume van de v l o e i s t o f b i j de behande-l i n g met c h behande-l o o r n i e t toeneemt, dan bevat de s u s p e n s i e :

13850 x 47 x 228 . 5 2 , 9 x 290 x V

V= het volume van de N a O H - o p l o s s i n g . Het s . g . van 4 5 , 7 % NaOH-opl. D i j 1 5 ° C i s 1 , 4 9 .

v=

i2iSP_

= 204Q0 l t 1 , 4 9

Dan i s A = 0 , 8 3 k g A .

D i t moet e c h t e r nog g e c o r r i g e e r d worden voor het toegevoegde w a s w a t e r , daar d i t e r b i j gerekend i s , t e r w i j l het pas na het f i l

-t r e r e n word-t -t o e g e v o e g d . 1000 kg f i l t r a a t i s 1153 kg t o t a a l geweest ( z i e boven). Sr i s t o e g e -voegd : a l s NaOCl : 2 ^ x 3 ^ = ^ k g ^ a l s N a C l : | 2 ^ x 3 ? > 5 g 1 3 8 , 5 kg C l 2 T o t a a l 277,0 kg C l 2 De o p l o s s i n g woog o o r s p r o n k e l i j k 1153 - 277 = 876 k g . H i e r i n aanwezig 876 x 5 4 , 3 x 0 , 0 1 = 47Ó kg H20 . B i j de r e a c t i e gevormd: 277 x 18 _ ^ k g H Q

I n de 1000 kg f i l t r a a t moet z i c h dus bevinden: 546 kg H20 .

Dus a l s waswater t o e g e v o e g d : 620 -545= 74 kg H2ü .

D i t i s op de o o r s p r o n k e l i j k e h o e v e e l h e i d w a t e r van 476 kg berekend: 23^. x 100 = 1 5 , 5 g e w i c h t s - ^ .

N a O H - o o l o s s i n g bevat 1 0 0 - 5 4 , 7 = 5 4 , 3 $ w a t e r .

I I I .

Waswater 15,5$ i s dus t o t a a l : 15,5 x 16550 x 0 , 0 1 = 2580 1, De o o r s p r o n k e l i j k e o p l o s s i n g was 20400 1, dus;

2^ 2 0 4 0 01 0 Q' = 1^ v o l u m e - $ w a s w a t e r .

A wordt dus nu: 113 x 0 , 8 3 x 0,01 = 0 , 9 4 k g A .

D i t g e t a l z a l i n w e r k e l i j k h e i d i e t s k l e i n e r z i j n , daar het volume b i j de c h l o r e r i n g w e l toe z a l nemen. Toch i s deze s u s p e n s i e v r i j g e c o n -c e n t r e e r d . H i j i s dus n i e t g e s -c h i k t om g e f i l t r e e r d te worden i n een f i l t e r p e r s , daar deze dan v e e l te s n e l v o l z o u z i j n . Daarom i s d a n -ook i n het schema aangegeven dat deze s u s p e n s i e g e f i l t r e e r d wordt met 'behulp van c e n t r i f u g e s . Een c e n t r i f u g e i s h i e r i n het b i j s o n d e r

geschikt^omdat het n e e r s l a g k r i s t a l l i j n i s . B e r e k e n i n g NaOH-koeler .

We nemen aan dat de l o o g van de e l e c t r o l y s e - f a b r i e k komt met een t e m p e r a t u u r van 80° C ( 1 7 ó ° P ) . De l o o g moet a f g e k i e l d w o r d e n . S t e l we k o e l e n t o t 100 C (50° A l s k o e l m i d d e l g e b r u i k e n we een 25$ N a C l - o p l o s s i n g van 3 2 ° F die tot 68° F opgewarmd w o r d t . Inwendige d i a m e t e r k o e l b u i s l w , wanddikte 0 , 1 " . De s i t u a t i e i s dus

a l s v o l g t ( k o e l e n i n t e g e n s t r o o m ) : 2 m 1 50° F - * 1 1 3 ° F -< 1 7 60?

33° ^ - - ^ 5^,5°v ¿2 - 7 1 ° F

50 ° F 6 8 ° F

P e r 24 uur moet e r g e k o e l d worden 30400 kg 45,7$ N a O H - o p l o s s i n g . We z u l l e n nu e e r s t na moeten gaan of deze stroom l a m i n a i r of t u r b u l e n t i s . . D= 1/12 f t .

iii^r-^X^ 30400 kg NaOH-opl.= 30400 x 2,205= 67IOO l b / 2 4 uur .— /., H a n i r r - n ~n 3— H - ~ = 2800 l b / h r .

/ / We z u l l e n de E n g e l s e eenheden t o e p a s s e n . K ^ J L * * * » * - * * * = 2800 x 4 x 144 u 5 l 3 0 0 0 1 o / k r f t 2 .

We z u l l e n het R e y n o l d s g e t a l berekenen voor het g e v a l 1, dus waar de stroom het warmst i s en dus het R e y n o l d s - g e t a l het h o o g s t .

ja I 7 6 O F = & C" P - = ^ x 2 t 4 2 = 1 4. 5 Va/tt h r .

Re * D v s _ D x w osj^-ft^""^ Re = 1/12 x 513000 = 2950\ A

1 4, 5 ' '

Z e l f s b i j het g e b r u i k van 1 o u i s , b e s t a a t i n het warmste gedeelte a l kans op l a m i n a i r e s t r o m i n g . B i j meerdere b u i z e n p a r a l l e l i s dus \)X de stroom z e k e r l a m i n a i r .

y V - ' Voor de w a r m t e o v e r d r a c h t b i j l a m i n a i r e s t r o m i n g , g e l d t de d i m e n s i e l o z e formule, van S i e d a r en Tate ( 3 7 ) :

* . . » . P . 2.0

( L i J

L. ) '

k \ k I /

( )v /

w a a r i n : h a m = gemiddelde h , a r b i t r a i r v a s t f g e l e g d op het r e k e n k u n d i g gemiddelde t e m p e r a t u u r v e r s c h i l . D = diameter b u i s i n f e e t . k = t h e r m i s c h e g e l e i d b a a r h e i d van de v l o e i s t o f . w = m a s s a s n e l h e i d voor i e d e r e b u i s i n l b / h r per b u i s . cD = s o o r t e l i j k e warmte b i j c o n s t a n t e druk i n B . T . U . A b °F«

l b m a s s a / h r f t = 2,42 x c . p .

= a b s o l u t e v i s c o s i t e i t b i j de temperatuur van de wand.

k voor 4 5 , 7 % NaQHoplossing i a i n de l i t e r a t u u r n i e t te v i n d e n , d a a r -om wordt k berekend met de formule van S m l t h ( 4 ) :

k = 0, 0 0 2 6 6 + ( cP - Q > 4 ^ + . , 0,641 3 , 3 1 41,3 w a a r i n : f * ,k = thermische g e l e i d b a a r h e i d b i j 86°F i n B . T . U . / h r s q . f t ° F p e r f t . Cp = s o o r t e l i j k e warmte b i j c o n s t a n t e druk i n B . T . U . y l b O F s = s o o r t e l i j k gewicht t . o . v . w a t e r van $Q°F. l i = m o l . g e w i c h t van de x * a £ x * x o p l o s s i n g . yi = v i s c o s i t e i t i n c e n t i - p o l s e s . c0t voor 45,7$ N a O H - o p l o s s i n g n i e t b e k e n d . Voor 47$ o p l o s s i n g i s

cn 0 , 7 8 4 . Baar de waarde s t i j g t b i j dalende c o n c e n t r a t i e nemen we

voor d i t g e v a l cp= 0 , 7 9 B .T . U.?/Lb°F. De t e m p e r a t u u r a f h a n k e l i j k

-h e i d i s n i e t bekend dus we nemen maar a a n , d a t de cD n i e t te v e e l

v e r a n d e r t .

s: s . g . van de l o o g b i j I50C t . o . v . water van 4°C=1,49. 86°F

d = 1, 4 8

40c

Het volume van 1 g water b i j l £ , 6 ° C = l , 0 0 0 9 7 m . 1 .

M 86°F

d = 1 , 4 8 . s i a dus 1 , 4 8 .

Ó0°F

uï De v i s c o s i t e i t <ran de NaOH-oplossing b i j 86op i s n i e t bekend, 1 w e l e c h t e r d i e van 5 0 $ - N a O H - o p l o s s i n g . Deze waarde z u l l e n we

b i j gebrek a a n b e t e r maar g e b r u i k e n . Deze i s 63 c . p .

M: l ï o l e c u l a i r g e w i c h t van NaOH i s 40, van H2O 1 8 , dus gem. M i s 0,457x40 + 0 , 5 4 3 x 1 8 = 2 8 , 0 5 . 1 4 8 v ^ 3 > k= 0,00266 + t ° > 7 9 - Qt4 5 ) 3 +

i É ^ L l . +

0 , 6 4 1 k = 0^19 B . T . U . A r s q . f t ° F per De u ' s d i e i n h e t v e r v o l g g e b r u i k t worden, z i j n s t e e d s d i e voor 50$-NaOH-oplosslng, daar de gegevens van 45,7$-NaOH-oplossing n i e t I n de l i t e r a t u u r vermeld z i j n .

Daar i n de formule v o o r de ha.ra, de l e n g t e van h e t k o e l e n d o p p e r v l a k voorkomt, moet deze e e r s t worden aangenomen. Wanneer we z o de h berekend hebben en h i e r u i t de Na. m . , dan v o l g t u i t de f o r m u l e ;

g " U a . m . ^ l * ^

'het k o e l e n d o p p e r v l a k 0 . H i e r u i t v o l g t dan weer, b i j gegeven inwendige d i a m e t e r v a n de b u i s de l e n g t e . Deze l e n g t e moet dan overeen-komen met de aangenomen l e n g t e , wat n a t u u r l i j k i n het algemeen n i e t het

g e v a l z a l z i j n .

Om eem i n d r u k te k r i j g e n van de orde van g r o o t t e van h e t apparaat, wordt e e r s t een g l o b a l e b e r e k e n i n g u i t g e v o e r d . H i e r b i j houden we a l l e e n r e k e n i n g met de f i l m aan de binnenwand, daar d i t w e l de c o n t r o l e r e n d e f a c t o r z a l b l i j k e n te z i j n . Daarna wordt danook

de i n v l o e d van de b u i t e n f i l m i n r e k e n i n g g e b r a c h t en e v e n t u e e l ook dua:

)

I

de i n v l o e d van de wand.

B i j de g l o b a l e b e r e k e n i n g is de wandteraperatuur g e l i j k ge-nomen aan de t e m p e r a t u u r van het k o e l w a t e r t e r p l a a t s e . ï ) i t i s n a t u u r l i j k n i e t j u i s t , maar we moeten e e r s t de -weerstanden van de f i l m e n weten .voordat we de wandtemperaturen kunnen b e r e k e n e n . Dus de g l o b a l e b e r e k e n i n g d i e n t i x x ook, om 1 een meer nauwkeurige

s c h a t t i n g van de wandtemoeraturen te kunnen d o e n .

We kunnen de b e r e k e n i n g n i e t u i t v o e r e n z o a l s i n d i t g e v a l g e b r u i k e l i j k i s , n . 1 . door u i t te rekenen wat de w e r k i n g van één b u i s i s en dan het a a n t a l b u i z e n i n overeenstemming brengen met de gegevens. D i t gaat w e l b . v . b i j het g e b r u i k van condenserende stoom, waar de f i l m c o e f f i c i e n t aan de b u i t e n k a n t van de b u i s c o n -s t a n t i -s . H i e r hangt e c h t e r de f i l m c o e f f i c i e n t aan de b u i t e n k a n t

van de b u i s af) van het a a n t a l b u i z e n i n de k o e l e r .

U i t de formule z i e n we dat wanneer L toeneemt, h k l e i n e r ; w o r d t , en w e l e v e n r e d i g met de 1/3 e macht. Het warmte overdragende

o p p e r v l a k wordt e v e n r e d i g met L g r o t e r .

Wanneer w afneemt, dus door meer b u i z e n te nemen, wordt ook h i e r h met 1/ 3 e macht k l e i n e r , maar ook het oppervlak neemt h i e r e v e n r e d i g met het a a n t a l b u i z e n t o e .

Het b l i j f t dus h e t z e l f d e of we l a n g e r e b u i z e n nemen of het a a n t a l b u i z e n v e r g r o t e n ( t e n m i n s t e voor de f i l m c o e f f i c i e n t aan de b i n n e n k a n t ) . Om nu een n i e t a3^_te__lange_koeler te moeten g e b r u i k e n nemen we dus meerdere b u i z e n .

B i j de vereenvoudigde b e r e k e n i n g b l e e k n u , dat b i j het ge-o r u i k van 72 b u i z e n p a r a l l e l de lengte van de k ge-o e l e r mge-oest l i g g e n t u s s e n 20 en 30 f t . De temperaturen van de wand bleek te z i j n a l s i s aangegeven i n de t e k e n i n g op b l a d I I I .

k = 0, 1 9 B . T . U . / h r s q . f t ° F Der f t .

S Cp= 0 . 7 5 B . T . U . A o ° F .

q= cp x l b / h r x ° F = 0 , 7 9 x 2800 ( 1 7 6 - 5 0 ) = 278OOO B . T . U . / h r per b u i s 27&OOO/72 = 3860 B . T . U . / h r per b u i s .

A l s k o e l m i d d e l wordt g e b r u i k t 25'* N a C l - o p l o s s i n g . H i e r v a n i s de cp t u s s e n 32 en 68° F 0 , 8 l B . T . U . / l b O F . De h o e v e e l h e i d p e k e l w a t e r d i e n o d i g i s : '6~Ii^'x^3'6~ 9540 l b / h r . (36 t e m p e r a t u u r v e r s c h i l ) V e r d e r i s k= 0, 3 3 B . T . U . / h r s q . f t O F per f t . De v i s c o s i t e i t i n c e n t i - p o i s e s b i j : 320 F = 3 , 5 5 2 , 5 ° F = 2,8 33° F = 3 , 4 7 1 0 F = 2 , 2 500 F = 2 , 9 68 0 F = 2 , 3 Voor 5 0 ^ NaOH o p l o s s i n g i s de v i s c o s i e i t b i j : 320 F = 3.90 6 8 ° F = 100 330 F = 188 7 1 ° F = 94 5 00 F = 1 4 0 1 1 3 ° F = 29 5 2 , 5 ° = 135 1 7 6 ° F = 6

Deze v i s c o s i t e i t e n z i j n opgegeven in. c . p . , daar ze i n de formule a l s v e r h o u d i n g e n voorkomen, cehoe ven ze n i e t omgerekend t e worden op l b / f t h r .

Voor de b e r e k e n i n g van de b u i t e n f i l m , h e b b e n we de h y d r a u -l i s c h e s t r a a -l van de k o e -l e r n o d i g , daar we ook h i e r e e r s t na moe-t e n gaan. of de s moe-t r o m i n g l a m i n a i r of moe-t u r b u l e n moe-t i s . We nemen aan dat de k o e l e r zo g e c o n s t r u e e r d i s > dat e r 9 p i j p e n i n een r i j l i g gen en 8 r i j e n boven e l k a a r . De wanddikte i s 5 , 1 " en we nemen v e r -der aan,dat de b u i z e n 0 , 2 " van e l k a a r en van.de wand af l i g g e n . De s i t u a t i e i s dus a l s g e s c h e t s t op de volgende p a g i n a . De h y d r a u l i s c h e

D=4 m, w a a r b i j _ o p p e r v l a k s t r o o m _ J,\i>,eêcr b e v o c h t i g d e omtrek

9 buizen__ A f m e t i n g e n k o e l e r : b r e e d t e : 9x1,2+10x0,2= 12,8" h o o g t e : 8x1,2+ 9 x 0 , 2 = 11,4M o p p e r v l a k : 12,8 x 11,4 = 145,9 i n c h2. O o p e r v l a k b u i z e n : 72 x 1/4TC x 1 , 22 = 8 1 , 4 i n c h2. O p p e r v l a k s t r o o m : 145,9 ~ 8 1 , 4 = 64,5 i n c h2. B e v o c h t i g d e omtrek: 2(12,8+11,4) + 72 X x 1 , 2 =

48,4 +

271,3 = J3*r7". '

4m = = 0.6672 f t .

1 3 1 9 , 7 x 12 -*•" '—1 9540 l b / h r = ~ ^ 4 ~ : = 21 3 0 0 l b / h r f t 2 . '

144

Het R e y n o l d s - g e t a l voor de s t r o o m b i j 6 8 ° F : ^*68°F = 2» 3 C- P « ~ 2 , 3 x 2,42 l b / f t h r . R e = J L w _ = 0 , 0 6 7 2 x 21300 = 260 . tt 2,3 x 2,42 óm is

Deze s t r o -s dus ook l a m i n a i r .

B e r e k e n i n g van de h ven de b i n n e n f i l m : ( L = 20 f t . )

'

7 / L ?

P ^ H / J Ü

0

'

1 4

= 6 2

h a . m . i = 2» ° x 1 2 ha . m. 2 = 2 - ° x 0 19 / ^ 0 % P...7? H

x 0 , 1 9 x 2 0 /

J ( 94/ 7 / 3 ^ 1 ) x 12 x 0 , 1 9 / 2S00 x 0 ,79 ) 3 / 1 4 0 \

* / ^72 x 0 , 1 9 x 20/ ^ÏBÏÏ/

8.8

7/3/

h v = 2 , 0 x 1 2 x 0 , 1 9 * Q ; . 7 S • ) 3 / 2 | \ a.m.M '

J^.'

y 72

x 0 , l y x 2 u / ( 1 3 5 7

0,14 a .m.M = 7,4 = de f i l m c o e f i c i e n t i n het midden van h e t a p p a r a a t .

B e r e k e n i n g van de h ven de b u i t e n f i l m : (L= 20 f t . )

/ v I /

\ ° .

1 4 na . m . l 0 , 0 6 7 2 h „ = 2. Q x 0 , 3 3 a.m.t: 0 , 0 6 7 2 h w - 2 . 0 x 0 . 3 3 ^a.m.M - ¿ ^ ¿ 7 2 " " " -X. X 21300 X or8 i o , 3 3 X 20 21300 X 0 , 8 1 1 C.,J5 X 20

J

1 2 , 2 ƒ = 1 1 0,14 3

( « )

= 1 3 5 , 8 1 0 ,14 = 1 3 5 , 9

y

I n v l o e d van de wand, wanddikte 0 , 1 " = 0r l A 2 f t . k voor

g i e t i j z e r b i j 32°F 32 B .T . U . / h r . s q . f t ° F per f t , b i j 212°F 3 0 . 'Neem a l s gemiddelde 3 1 . \ * = 31 x 1 2 = 3 7 2 0 , d

e . i

d i t i s dus v e r w a a r l o o s b a a r t e n o p z i c h t e van de h ' s . We nemen a l s c o n t r o l e r e n d o p p e r v l a k h e t b i n n e n o p p e r v l a k , dus h e t o p p e r v l a k met d i a m e t e r 1".

V I I .

De h van de b u i t e n f i l m i a w e l a l s c o n s t a n t aan te nemen, daar de v e r s c h i l l e n t u s s e n de d i v e r s e h ' s k l e i n z i j n . De o v e r a l l - c o ë f f i c i ë n t en U worden dan: UT*» 1 .. = ... ,1 = 6 0 1 1 + 1 0,161 + 0,005

— t l ,

2 ) ^ x 136

U2= —* i -r = i = 8,4

-JL. + i

—

o , i i 4 + O , O Ö5 8 , 8 ( 1 , 2 ) 2 x 136 UM= 1 = 1 - 7.1* J _ + 1 0,135 + 0.0Ö5 7,4 ( 1 , 2 ) 2 x 136

Daar beide C p ' s c o n s t a n t z i j n v e r o n d e r s t e l d , i s i n het m i d den van het apparaat de h e l f t van het t o t a a l a a n t a l c a l . o v e r g e d r a -g e n . Om nu te c o n t r o l e r e n i n h o e v e r r e de d r i e U ' s op een r e c h t e l i j n l i g g e n , behoeven we a l l e e n het gemiddelde van Ua en U? te nemen.

D i t i é ( 6 , 0 + 8 , 4 ) : 2 = 7 , 2 . Daar UM = 7 , l 5 i s dus de a f w i j k i n g van

de r e c h t e l i j n w e l te v e r w a a r l o z e n . Nu g e l d t dus:

% = Ug e m . X 0 x A t g e m >

Voor beide gemiddelden wordt het r e k e n k u n d i g gemiddelde genomen, daar de h daarop a r b i t r a i r voor d i t g e v a l i s v a s t g e l e g d .

q = 3860 B . T . U . / h r per b u i s ( b l z . V . ) A t g e m . = 1 7 6 - 6 8 ^ 50 -,¿2 = o 3o F .

P e r b u i s moet dus het warmte overdragende o p p e r v l a k z i j n :

P e r b u i s i s e c h t e r het w e r k e l i j k e o p p e r v l a k , berekende u i t de d i a -meter en de l e n g t e (20 f t ) :

1,0 * 1H X ,20 _ - ? , f. 2

D i t o p p e r v l a k i« dus te k l e i n . We moeten nu de_ l e n g t e v e r g r o t e n . D i t i s e e n v o u d i g e r den het a a n t a l b u i z e n te v e r a n d e r e n , daar dan de h y d r a u l i s c h e s t r a a l m ook v e r a n d e r t .

T,re nemen nu a l s b u i s l e n g t e 30 f t .

Een analoge b e r e k e n i n g a l s boven g e e f t de volgende u i t k o m s t :

ha m = 5 »4 ^ 1 ) 6 h V 8 n d e b u i t e n f i l m b l i j k t

'1 l voor de b i n n e n - weer D r a c t i s c h constant en h = 7,7 f f i l m . w e l l i s te z i j n . a .m «2 h ff 6 , 5 8 .m .h. U1 = 1_ = — I _ = 5 »2

U

2

=

i

= v - v = 7,3^

1 0,185 ± o ,oo6 5,4 115 1 X (1,2)2" 0,185 1 1 + 1 0,130 + 0,oo6 7,7 119 i X ( 1 , 2 ) 2 0,130 1 0,oo6 1 1 0,154 + o,oo6 6 , 5 119 X ( 1 , 2 ) 2 0,154 o,oo6

U

M

= i = ± = 6,25

Ook h i e r komt t% z e e r goed overeen met Ugem. r e s p . 6,25 e^ 6 , 2 7 $ .

0 = 3860 . s 7 Ó f t2 .

Het o p p e r v l a k berekend u i t de l e n g t e en de d i a m e t e r ven de b u i s i a :

1,0 x 1Z x 30 0 r J 0

l i = 7,85 f t 2 .

D i t o p p e r v l a k i a dua ook te k l e i n . We v e r g r o t e n nogmaals de l e n g t e . We nemen nu a l s b u l s l e n g t e 40 f t a a n .

Een analoge b e r e k e n i n g voor de h ' s l e v e r t de volgende u i t k o m s t e n op: h = 5 i > De h van de b u i t e n f i l m b l i j k t a , m , l ' I weer p r a c t i s c h constant en w e l k« ~ = 7 .2 ) y 0 0 r d e b i n n e n - 108 te z i j n . a' m - 2 [ f i l m . h„ w = 6 , 1 J 5 , 1 1 0 8 x ( 1 , 2 )2 1 1 1 0 , 1 9 6 + 0 , 0 0 6 0 , 1 4 7 + 0 , 0 0 6 = 4,9 = 6 . 8 7 , 2 108 x ( l , 2 )2 0 , 1 6 4 + 0 , 0 0 6 = 5,9 6 , 1 108 x ( 1 , 2 ) 2

tJgem.= 5 , 8 ^ en Ufó = 5 , 9 dus weer een l i n e a i r v e r l o o p aan te nemen.

0 = 3860 _{= 1 0 , 4 7 f t} 2

5 , 8 5

x

63

Overeenkomende met een l e n g t e van 40 f t een o p p e r v l a k :

0 = 1, 0 x

li x

40 = 1 0 , 4 8 f t2,

Deze o p p e r v l a k k e n komen dus z e k e r b i n n e n de te verwachten a f w i j

-k i n g e n o v e r e e n . De -k o e l e r moet dus u i t ? 2 b u i z e n van 40 f t b e s t a a n . De a f w i j k i n g e n van de i n de pra*tijk gevonden waarden van de h;

bedroegen n o o i t meer dan 1 5 $ van de volgend de formule berekende waarden van h . We z u l l e n dus voor a l l e z e k e r h e i d of wat meer b u i

-zen i n de k o e l e r p l a a t s e n bf de l e n g t e iran de o u i z e n i e t s ye r g r o t e n B o v e n d i e n kunnen we>door v a r i a t i e I n de e i n d tempé r a t u u r van de koelende o p l o s s i n g , a l t i j d nog f l u c t u a t i e s opnemen.

R e s t nu nog een c o n t r o l e op de aangenomen w a n d t e m p e r a t u r e n .

x 104 = 68 + 3 , 1 = 7 1 , 1 ° F w l V 2 'WM = 68 +

= 3:

= 50 0 , 0 0 6 0 , 2 0 2 0 . 0 0 6 0fQ 0 6 0,170 18 = 32 + 0 , 7 = 3 2 , 7 °F 63 = 50 + 2 , 3 = 5 2 , 3 ° F

Aangenomen was r e s p . e e n temperatuur van 7 1 , 33 en 5 2 , 5 ^ De a f -w i j k i n g i s dus hoogstens 0, 3 ° F . De g r a f i e k e n w a a r u i t de v i s c o s i

-t e i -t b i j de v e r s c h i l l e n d e -t e m p e r a -t u r e n werden b e p a a l d , z i j n n i e -t nauwkeurig genoeg, om d a a r v o o r een c o r r e c t i e aan te b r e n g e n . I n t e r -p o l e r e n we desondanks t u s s e n twee t e m -p e r a t u r e n , d a n g e e f t d i t geen v e r a n d e r i n g i n de u i t k o m s t meer. De t h e o r e t i s c h e Kat&x&etK afmet i n g e n van de k o e l e r z i j n d u s : 72 b u i z e n p a r a l l e l , inwendige d i a -meter 1 " , uitwendige dia-meter 1 , 2M, l e n g t e 40 f t .

L i t e r a t u u r : ( 1 ) ( 2) 5)

6)

7

S

8) 9

i

10 ) 11) 1 2 ) 1 3 ) 14) 15 1 6 ) i é ) 19) 20 21) m (40) C . T . K i n g z e t t . Bunn, IT arle, C l i f f o r d E . C o n n a r . S m i t h . D . R . P . 701 .©72 D . R . P . 6 5 6 . 4 1 3 F . P . 744.8OO O o s t e n r i j k s P . 1 2 8 . 8 3 7 F . P . 7 1 7 . 9 1 6 u . s . P . 1 . 9 9 2 . 0 9 0 u . s . P . 1 . 8 7 4 . 6 9 5 fj . s . P . 1 . 6 1 9 . 4 3 0 O o s t e n r i j k s P . 57.1-57 J . H e d a l e n J . A v e r y , R . E v a n s . H . D i t a . I . 9 2 5 . 6 2 7 1 . 9 6 6 .631 5 0 4 . 3 7 3 U . S . P U . S . P B r i t s P A . G i l l H . D i t z R . May. 22 ) S . Urano 23) u . s . P . 1 . 9 1 6 . 7 7 0 24 F . P . 7 0 1 . 9 0 8 í'25) B . P . 3 6 8 . 3 0 6 26) B . P . 316.447 27) U . S . P . 1 . 7 1 3 . 6 6 8 28) B . P . 3 5 7 . 7 9 8 29) u . s . P . 1 . 5 1 0 . 2 1 6 30) B . P . 242.085 31) Oethen, Hauser. 3 2 ) H . K a r s t , L . M e t z . J . Chem. S o c . 2 8 , 40 4 ( 1 8 7 5 ) . P r o c . R o y . S o c . London A 1 5 1 . 141 (1935) J. Che ni. S o c . 2700 ( 1 9 2 7 ) . T r a n s . Aro, S o c . M e c h . E n g r s . 18, 719 ( 1 9 3 6 ) . ( P e r r y , 2e druk, 1941, p . 9 6 2 ) . T r a n s , E l e c t r o c h e m . S o c . 6 3 . 449 (1933). Chem. & M e t . E n g . A o r i l 1945 O. 9 4 . Z . A n o r g . Chem. 102". 66 ( 1 9 1 8 ) . I n d . E n g . Chem. l 6 , 577 ( 1 9 2 4 ) .

Z . E l e k t r o c h e m . ange"r. ohyeiik. Chemie i ¿ , 265 ( 1 9 2 7 ) . *T. S o c . Chem. I n d . Japan 3 1 , 46 ( 1 9 2 8 ) . Ref . C . A . 1928'. Z . Angew. Chemie ¿S, 341 ( 1 9 2 5 ) . Z . E l e k t r o c h e m . angew. o h y s i k . Chemie ¿ i , 21 ( I 9 2 6 ) . T r a n s . K a r o o v . I n s t . Chem. N o . 4, 107 ( 1 9 2 5 ) R e f . C . A . 1 9 2 6 . U . S . P . 1 . 7 5 4 . 4 7 3 U . S . P . 2 . 2 4 4 . 4 7 7 G . A . D i r a i t r i j e w . S i e d e r , Tate . B . P . 3 2 3 . 2 0 5 3 . F o g l e r , R . v . K l e i n s c h m i d t . I n d . Eng. Chem. ^ 0 , 1372 ( 1 9 3 8 ) . S i e g e r s . Z . Angew. Chemie j ¿ , 533 ( 1 9 2 2 ) , 33) D . Stepanov. 34) 36

m

Chem. Z e n t r . 1936 I 3 5 5 7 . I n d . E n g . Chem. 2 8 , 1429 (1936")