Konferencja 50 lat geomorfologii w Uniwersytecie Gdañskim
Gdañsk-Sobieszewo, 23–24.10.2009
W dniach 23–24 paŸdziernika 2009 roku odby³a siê w Gdañsku-Sobieszewie konferencja geomorfologiczna zor-ganizowana z okazji 50-lecia istnienia Katedry Geomorfo-logii i GeoGeomorfo-logii Czwartorzêdu Uniwersytetu Gdañskiego. G³ównym organizatorem by³a ww. katedra, przy wsparciu Oddzia³u Gdañskiego Polskiego Towarzystwa Geograficz-nego, Gdañskiego Towarzystwa Naukowego, a tak¿e Komitetu Badañ Czwartorzêdu Polskiej Akademii Nauk. Honorowy patronat nad konferencj¹ objêli: rektor Uniwer-sytetu Gdañskiego prof. Bernard Lammek, dziekan Wydzia³u Oceanografii i Geografii UG prof. Adam Krê¿el oraz dyrektor Instytutu Geografii UG prof. Tadeusz Pal-mowski. Miejscem obrad by³o Centrum Hotelowo–Konfe-rencyjne — Hotel Orle, zlokalizowane kilkaset metrów od brzegów Zatoki Gdañskiej.
W konferencji wziê³o udzia³ 43 uczestników z 12 pol-skich i 2 ukraiñpol-skich oœrodków akademickich oraz nauko-wo-badawczych. Konferencja podzielona zosta³a na trzy sesje referatowe, na które zaplanowano 24 wyst¹pienia oraz sesjê posterow¹ z 9 zg³oszonymi plakatami.
Uroczystego otwarcia konferencji dokona³ kierownik Katedry Geomorfologii i Geologii Czwartorzêdu UG prof. Stanis³aw Fedorowicz. Nastêpnie okolicznoœciowe adresy odczytywali: prof. Zbigniew Zwoliñski (prezes Stowarzy-szenia Geomorfologów Polskich), prof. Iwona Sagan (pro-dziekan Wydzia³u Oceanografii i Geografii UG), dr Maciej Tarkowski (zastêpca dyrektora Instytutu Geografii UG), prof. Andrij Boguckij (Uniwersytet im. I. Franki we Lwo-wie), prof. Maria £anczont i dr hab. Rados³aw
Dobrowol-ski (Uniwersytet Marii Curie-Sk³odowDobrowol-skiej w Lublinie), prof. Leszek Marks (przewodnicz¹cy Komitetu Badañ Czwartorzêdu PAN), prof. Stanis³aw Musielak (Uniwersy-tet Szczeciñski), prof. Krzysztof Wojciechowski (Akade-mia Pedagogiczna w S³upsku) i mgr Leszek Jurys (Oddzia³ Geologii Morza Pañstwowego Instytutu Geologicznego).
Przedpo³udniow¹ sesjê referatow¹ rozpoczê³o wyst¹pie-nie prof. Stanis³awa Fedorowicza dotycz¹ce historii Kate-dry Geomorfologii i Geologii Czwartorzêdu UG, realizowanej przez jej pracowników problematyki badaw-czej oraz wspó³pracy z Katedr¹ Geologii i Mineralogii Uni-wersytetu Wileñskiego, zainicjowanej przed laty przez prof. Algirdasa Gaigalasa. Kolejne wyst¹pienia, prezen-tuj¹ce ju¿ wyniki badañ w³asnych, dotyczy³y: (1) zagad-nieñ chronostratygraficznych sekwencji lessowo-glebowej ze stanowiska paleolitycznego Jezupol w zachodniej Ukra-inie (M. £anczont z zespo³em), (2) sedymentologicznego zapisu zmian warunków depozycyjnych na prze³omie vistulianu i holocenu na Polesiu Wo³yñskim (P. Zieliñski z zespo³em) oraz (3) sk³adu petrograficznego i cech kierun-kowych glin lodowcowych w otoczeniu Zatoki Gdañskiej (P. WoŸniak z zespo³em).
W sesji popo³udniowej zaprezentowano osiem zró¿ni-cowanych tematycznie wyst¹pieñ. Dotyczy³y one zarówno problematyki geomorfologicznych wskaŸników ruchów neotektonicznych w Karpatach (W. Zuchiewicz), przejawów glacitektonicznego zdeformowania ska³ litych (R. Dobrowol-ski), genezy form drumlinowych (L. Marks, P. G³êbicki), warunków formowania sieci dolinnej w póŸnym glacjale i
18
Przegl¹d Geologiczny, vol. 58, nr 1, 2010
holocenie (K. Jereczek-Korzeniewska, W. Jegliñski), badañ ¿wirów pla¿owych (C. Seul), wykorzystania osadów jezior-nych do rekonstrukcji paleoœrodowiskowych (M. Woszczyk, J. Krzymiñska z zespo³em), jak i hydrologicznego oddzia³ywa-nia Morza Ba³tyckiego na polskie wybrze¿e (R. Cieœliñski).
W czasie wieczornej sesji posterowej przedstawiono szeœæ z dziewiêciu zg³oszonych wczeœniej plakatów. W zdecydowanej przewadze dotyczy³y one tematyki badañ osadów jeziornych, rozpatrywanych w aspekcie sedymen-tologicznym, geochemicznym, chronostratygraficznym i hydrodynamicznym (K. Czarnecka, J. Dworniczak i W. Tyl-mann; J. Jêdrasik i M. Woszczyk oraz W. Tylmann z zespo³em); jeden poster przedstawia³ natomiast warunki sedymentacji oraz litologiê i strukturê sto¿ka nap³ywowe-go w Pradolinie G³onap³ywowe-gowsko-Baruckiej (N. Nowacka).
Referaty wyg³oszone w drugim dniu konferencji by³y bardziej spójne tematycznie. Wiêkszoœæ z nich to prezentacja wyników badañ paleoekologicznych dotycz¹cych osadów biogenicznych (I.A. Pidek i in., J. Forysiak i in., D. Weis-brodt) i glacigenicznych (P. Czubla i in.) oraz profili lesso-wych (M. Komar i in.). Metodyczne ujêcie problematyki zmian œrodowiska przedstawia³y referaty dotycz¹ce wyko-rzystania sekwencji lessowo-glebowych w rekonstrukcji zmian klimatu (Z. Jary) oraz roœlinnoœci krzewinkowej w badaniach dendrogeomorfologicznych w Arktyce (P. Owcza-rek). Sesjê uzupe³nia³y wyst¹pienia dotycz¹ce
glacjoizo-stazji obszarów peryba³tyckich (S. Uœcinowicz) oraz procesów sedymentacji korytowej Wis³y w okolicach Torunia (R. Soko³owski).
Z okazji konferencji przygotowano dwie publikacje. Artyku³y naukowe zg³oszone wczeœniej przez uczestników konferencji zosta³y wydane w specjalnie dedykowanym woluminie czasopisma Geologija (vol. 51, no 3–4). Z oka-zji rocznicy przygotowana zosta³a tak¿e monografia 50 lat geomorfologii w Uniwersytecie Gdañskim pod redakcj¹ Stanis³awa Fedorowicza. Zespó³ autorski sk³adaj¹cy siê z pracowników Katedry Geomorfologii i Geologii Czwarto-rzêdu UG przedstawia w niej historiê powstania Zak³adu Geomorfologii w ówczesnej gdañskiej Wy¿szej Szkole Pedagogicznej w 1959 roku, jego póŸniejsze przemiany kadrowe i organizacyjne, g³ówne kierunki badawcze podejmowane w przesz³oœci i wspó³czeœnie, a tak¿e oma-wia rolê jak¹ jednostka pe³ni³a w dydaktyce na kierunku geograficznym. Wa¿n¹ czêœci¹ monografii jest prezentacja sylwetek i dorobku naukowego by³ych kierowników zak³adu i katedry: prof. Boles³awa Augustowskiego, prof. Bogus³awa Rosy i prof. Romana Go³êbiewskiego. Ta publi-kacja, oprócz cennego uporz¹dkowania faktów i danych z historii gdañskiej geomorfologii, bêdzie z pewnoœci¹ mi³¹ pami¹tk¹ dla wszystkich pracowników katedry i uczestni-ków konferencji.
Rados³aw Dobrowolski & Wojciech Tylmann
3. Miêdzynarodowe Sympozjum
Wychwytywanie i Geologiczne Sk³adowanie CO
2Pary¿, Francja, 5–6.11.2009
W dniach 5–6 listopada 2009 r. odby³o siê w Pary¿u trzecie miêdzynarodowe sympozjum dotycz¹ce wychwy-tywania i geologicznego sk³adowania dwutlenku wêgla (Captage et stockage géologique du CO2. Accélérer le
déploiement — Capture and geological storage of CO2.
Accelerating deployment) zorganizowane przez Institut
Français du Pétrole (IFP), Agence de l’Environnement et de la Maîtrise de l’Énergie (ADEME) i Bureau de Recher-ches Géologiques et Minières (BRGM). Seminarium odby³o siê pod patronatem francuskiego Ministerstwa Eko-logii, Energii, Zrównowa¿onego Rozwoju i Morza, oraz Miêdzynarodowej Agencji Energii. W czasie dwóch dni oko³o 500 uczestników (naukowców, przedstawicieli prze-mys³u, ekonomistów, finansistów i decydentów z urzêdów publicznych i sektora prywatnego) z 25 krajów spotka³o siê na 4 sesjach plenarnych w celu wys³uchania referatów, wymiany doœwiadczeñ i dyskusji nakierowanych na przy-œpieszenie wdro¿enia technologii CCS (Carbon Capture
and Storage — wychwytywanie i sk³adowanie CO2) na ska-lê przemys³ow¹. Polskê reprezentowa³o 6 osób, pracowni-ków Instytutu Nafty i Gazu, Pañstwowego Instytutu Geologicznego, Instytutu In¿ynierii Chemicznej Polskiej Akademii Nauk, Instytutu Gospodarki Surowcami Mineral-nymi i Energi¹ Polskiej Akademii Nauk i firmy Halliburton.
Sesja I, zatytu³owana Ramy administracyjne i strategia
wdro¿enia CCS, dotyczy³a ram politycznych, regulacji
administracyjnych i finansowych na poziomie miêdzyna-rodowym, w szczególnoœci w Europie i Australii, strategii rozwoju CCS (sieci europejskich projektów demonstracyj-nych, uregulowañ i koniecznych dzia³añ przyœpie-szaj¹cych jej wdro¿enie). Sesja II pt.: Od projektów
pilota¿owych do demonstracyjnych by³a poœwiêcona
cha-rakterystyce wybranych projektów sk³adowania dwutlen-ku wêgla z krajów pozaeuropejskich (Australia, USA, Brazylia) oraz projektów europejskich (Francja, Niemcy, Dania). W sesji III pt. Wyzwania technologiczne
wychwyty-wania i sk³adowychwyty-wania CO2 skupiono uwagê na postêpie
technicznym dotycz¹cym rozwoju technik wychwytywa-nia i sk³adowawychwytywa-nia CO2 (istniej¹ce i nowe technologie
wychwytywania; sk³adowanie: modelowanie dynamiczne zachowania siê CO2pod ziemi¹, rozwi¹zania w zakresie
wierceñ otworów w celu sk³adowania CO2, przegl¹d
tech-nik nadzoru, zarz¹dzanie ryzykiem w celu zapewnienia bezpieczeñstwa sk³adowania). Sesja IV pt. Tworzenie
sek-tora CO2: finansowanie, mo¿liwoœci, spo³eczeñstwo
doty-czy³a aspektów finansowych i ekonomicznych
wdro¿enia CCS w Europie, dzia³añ kanadyjskich w celu szybkiego wdro¿enia CCS, komunikacji spo³ecznej w zakresie CCS. Wiêcej informacji mo¿na znaleŸæ na stro-nie: http://www.colloqueco2.com.
Rados³aw Tarkowski
19 Przegl¹d Geologiczny, vol. 58, nr 1, 2010
