Mirosław Hoffmann,Izabela
Mellin,Łucja Okulicz
Jełgun, gm. Stawiguda, woj.
olsztyńskie. Stanowisko 1
Informator Archeologiczny : badania 19, 65-66
«
-C e le m b ad ać b jio u s ta le n ie r* m tg u o a a d j o n e doltuficeeole łk e p lo r a c jl o d k ry tjc h w cseśniej oteektdw T re y wykopy o lą c cnej pow lerecteu 2 0 0 ,5_m* w ytycrooo p r e y pohutalo* j t n krańcu o n e w csno-sM ej b Ł ę id cypla lew obrae*nej aadzalew ow ej te r a s y Sanu,
O dkryto 11 nowych obiektów arc h e o lo g ie m ych, 2 p reek o p en e ceęśtsow o w р о р гм Л й сЬ e e e tn e c h |w y e k * p b ro - w u o do кйДое, Z w yjątkiem jednej niew ielkiej jem y crop у la rn o h rs e e k lę j weeyetkle obiekty koncentrow ały e l f w środkow ej p a r tii cypla.
J e m y о с b a r a k t e r r e g o e p o d a rc e y m w r a u ta c h р о й о т у с Ь b y ty o w a ln e Łab o k r ą g łe , w p r o f ila c h n a to m la a t t r a p e r ow a ta a lb o n leclco w ate. V Ich w y p e łn le k ec h o d k ry to d o ś ć l i c m e fr a g m e n ty n a ce y d g ru p y ta r n o b r r e s k i e j e V o k r e e n ep o k i h r ą r o I * o k re a o h a le e ta c k i eg o , p d lw y tw o ry r k r ее m ie n ia / т . In ,
z
к г ее m ie n ia p a a l a a te g o /, m a r g la k re e m im k o w e g o , ro g o w c a , a t a k t e b ry łk i p o le p y i w ę g ie lk i d re e w n e , 'Ma o k re a wpiywOw r ty m e k i c b n a le e y d a to w a ć o b l d t t
56
- » g tk n e j p a r t i i p r e e c l ę t y p n e e Wkop now o ty ta у - m t e j w y r a ź c ie с r y t e ln y . B ył to o b ie k t c z w o ro k ą tn y , o w yro.5
, Вx
3
, в щ , z o rie n to w a n y w k ie ru n k u SE-MW, w e d łu t k r a t a t y c h hokdw w y a tą p lty p o3
d o łk i p o a lupow e. W с t ę i d p d n o c n o - z a c h o d n ie j o b ie k tu w y p e łn lsk o b jd o c i e m n io ja z e , o d k ry to w n im h c z n e g ru d k i p o le p y , w ę g le d rz e w n e o r a z p rz e p a l o n e k a m ie n ie p ia sk o w c o w e /Ś l a d y p a l e n i s k a ? / . D no j a m y z a le g a ło n a g lę b .0,7
n i, d p a dołkow p o eh ip o w y ch s ię g a ły g łę b .1,1
в m .Z w ypałniska obiektu pochodzą: fragm ent przed m io tu wy k to anego z b rązu - zapinki / ? / , frag m en t p rz ę śllk a glinianego, w id r k rz e m ie n n y , и З атИ kości zw ierzęcych i ponad 600 ułamkdw naczyź lepionych rę c z n ie . Sp o śrd d nich n a uwagę z asłu g u ją fra g m e n ty паса j ć o błjrazczącyoh, czarn y ch pow ierzchniach zdobione m . In. orn am en tem m eandrow ym .
P o d o b ie k te m
56
n a tr a fitm o a a t a d ls tą Ja m ę o ś r e d n i c y i ,6
m . w p rc d ilu tr a p e z o w a tą , z d n e m n a g łę b .1,18
n , z a w i e r a j ą c ą m a t e r i a ł z e p o k i b r ą z u .Wyniki teg orocznych badać po tw ierd ziły w c z e śn ie jsz e o e ta lm la dotyczące c h a ra k te ru 1 chronologii stanow iaka.
M a te ria ły znajdują s ię w Muzeum Okręgow ym w K rośnic. N ie p rzew id u je s ię k o n tjn u sc jl b a rt,.
I
JA R O S ZOWKA* g ro , C hoyidw U n iw e rs y te t W ro c ła w s k i
w o j. l e g n ic k ie K a te d ra A rc h e o lo g ii
Badania prow adzi! m g r C e z a ry B uiko. Finansow ał WKZ n a woj* leg n ick ie. D rugi ее zen badań, C m en tarzy sk o kurhanowe k u ltu ry h tty c k le j.
Dokończono e k s p lo ra c ję kurhanu n r 17* p rzeb ad an o ł / i кйгЬаац~вг_9 o ra z frag m en t p ła s k ie j c z ę ś c i c m e n ta rz y sk a p o ło to n e j pom iędzy tynń ku rh an am i. Badania kurhanu i ? n ie p rz y n io sły nowych usłałeś* p o tw ie rd z a ją c wyniki uzyskane w roku u b le ÿ y m . Kürhan d r
9
/wys>0
*8
;ψ
6*0
m / p o sia d ający 'p l a s z c z y s to - tw iro w y nasyp otoczony był ro w em e s z e r.60-90
c m 1 gł.40
cm , w ypełnionym Żwirowym w ałem oblepio nym gliną* Od a tro n y południowo-w ochockiej w row ie zaobserw ow ano p rz e rw ę s z e r . 1 ,5 m, przed Id d rą o dk ry to śla d y ogni акт« W c e n tru m kurhanu* n a poziom ie calca* znajdow ał s ię grdb bezptyielnicow y /5 5x
50
c m / t w którym p rö c z k o śc i odkryto sz p ilę brązow ą z ku ll etą główką 1 pogrubi cną szyjką* 11 brązow ych g ro d k ó w s tr z a ł o ra z k ilk an aście grudek brązu, W bezp o śred n im są sied ztw ie grobu sta ły guzowy kubek 1 dzban. P r z y w ew nętrznej k raw ęd zi row u odkryto g rób n r 2* Lakśe bespcplelnlcowy* z a w ierający p ró cz k n i d frag* m ent brązow ego d ru ta 1 du*ą ilo ś ć drobnych fragm entów , согатдкз* a obok niego sta ła /odw rócona do góry ‘d n em / c z a rk a a w yodrębnioną sz y jk ą . Pozyskany m a te ria ł pozw ala datow ać kurhan na epokę H a llsta tt D.W p ła z k la j c z ę ś c i c m e n ta rz y sk a o d kryto 13 grobów popielnicow ych 1 ? bezpoplelnlcow ycb datowanych n s V o k re s epoki brązu.
B adania będą kuuLynuowaa^
t
JE Ł G U N / gm . Stawiguda Jfezeum W arm ii i M szur woj. o la ity ń s k ie w O lsztynie
Ststufw lłko 1
Badem* prow adził m g r M irosław Hoffmann p rz y w ep Ä p racy m gr Izab eli M ellln, K onsultantem je a t d o c .d r hab. Ł u c ja O k u llci, F inansow ało MWM w O lsztynie; D rugi sezon badań. C m e n ta r z y s k o kurhanow e i grobów p łask ic h t w czesnej epoki 1кЦ* г · ,
2 P rz e b a d a n o fra g m e n t p r z e s tr z e n i p ła s k ie j cm ent& rzyaks o ra z kurhan X. Ł ą c z n ie - 187* 3 m po- w le rsc lm l cojen ta r zyska* *
K urhan TC /ś r e d n ic e nasypu: wg osi N -S -
9*0
m, wg o s i W -E - 6 ,2 m; w ysokość nasypu 0, 85 та /, p o sia d a ł fo rm ę kopca o stosunkow o stro m y ch stokach. B ezpośrednio pod w a rstw ą próchnicy znajdował s ię nasyp kamienny* ktOrego m lą ls z o ś d w c e n tra ln e j p a r tii kurhanu w ynodła0
*9
*0*7
m* P od naayjiem w ystąpił p rz y k ry ty kulkucentym etrow ą w arstw ą plasku p ła s z c z z w iększych kamieni* k tó ry ograniczony byt owalnym krę g ie m kamiennym* P od p łaszczem * b ezp o śre d n io na południe od punktu O kurhanu* znajdował s i ę owalny w p lan ie bru k kam lenny /śre d n ic e * wg osi N -S - 1*2 m . wg oal W -E - 2 * 1 m /* n a którym znajdowało SÇ* «б *
со tiajmiriąj 15 popielnic, w w iększości mocno u s z k o d z ą jc h . W szystkie naczy n ia /ró w n ie ż m isy / m ają <Ma p ła sk ie ЫЬ apłaazczone. W o brębie p o w ie rz d n i o g ra o lc tc n a j k rę g ie m , na poziom ie bru k u , w y s t a l i у trz y Jam y ze spaleni m ą . W Jednej z olch odkryta irag m eo ty u n tz y a la sitow atego 1 n ie s ta ra n n ie wykonanego kubka. P o zakończenia badań k u r bau zrekonstruow ano.
W wyniku badań p rz e s trz e n i p ła sk ie j c m e n ta rz y sk a odkryto 5 p łask ic h , owa'lnycb w p lo n ie, bruków kam iennych. Obiekty te sk ład ały alę z Jednej kib dwóch w arstw kam ieni 1 z a w ie ra ły pochówki ciało p aln e bez* pcpleJnlcowe / jedynie w o b ręb ie uszkodzonego bruku XXI o d kryto fra g m e n ty dwóch n a c z y ń /.
M a te ria ły 1 dokum entacja a badań złożone mą w Muzeom W arm ii 1 M azur w O lsz ty n ie .
KALISZ-ZA WODZIE G rodzisko
p a tr z neolli KOLONU LODZAiJgra- Dobroń
woj. sie ra d z k i* Stanowisko 1
p a tr z
w czesne Ś reA iiow iecze
KOPOJNO, gm. Zagórów p a trz
woj. koniński* neolit
Stanowisko 6
KOWALEWKO, gm . O borniki p a tr z
woj, poznańskie epoka brązu
Stanow isko 3
KRASNYSTAW p a trz
woj. zam o jsk ie późne śred n io w iecz e Stanow isko ■ Z am ek
KUNICE P o la k a A kadem ia N auk
woj, leg n ick ie Instytut H isto rii K ultury M a terialn ej Stanow isko 1 Z akład A rch eo lo g ii N adodrza
w« W rocław iu
Badania prow adził m gr A n d rz e j M ierzw iński. F inansow ało Muzeum H utnictw a 1 O dlew nictw a M etali K olorowych w Głogowie, P ie rw sz y We zoo badań. O sada obronna k u ltu ry łu ży ck iej z o k ra sa h a ls z ta c kiego 1 śla d y oaachuctwa a w czem eg o śreckiiowiecza*
Stanow isko p o lo ż m e je a t na w schodnim b rzeg u J e z io r a K unickiego, uform ow anym w p o sta c i ro z le g łe g o cypla, k tó ry w yniesiony 8 m penad lu s tr o wody opada stro m y m zboczem od s tro n y je z io r a . J e s t ono oddalone ok. 2 ,0 - 2 ,2 k m od ce n tru m n a d b rzeżn ej c z ę śc i w a l, m ie rz ą c tę odległość wzdłuż południowego o b rzeża zb io rn ik a. P o w ie rz c h n ię obiektu m ożna szacow ać n a 7 -8 ha*
O sad a z o sta ła o d kryta w i960 r . 1 w ów czas też przeprow adzono badania sendażow e /m a te r ia ły zabyt kowe i do kn m en tac ja z tych badań z a g in ę ły /. C elem badań było spraw d ze n ie datow ania /H a lls ta tt D / o ra z „ ^ c h a ra k te ru zabudowy o sie d la od stro n y wysokiego b rzeg u je z io ra . Z a ło ż m o jeden wykop o po w ierzch n i 300 m /1 5 z 20 m / , usytuow any w m ie jsc a ku lm in acji brzegu 1 tuż p rz y kraw ędzi sk a rp y . Podobnie ja k w 1950 r , , nie stw ierdzono ta m obecności k o n stru k c ji obronnych, z a ś b ezpośrednio pod w a rstw ą o rn ą / o m ią ż s z o śc i
0 ,1 « 0 ,4 m / w y s i l i ł y ЗЭ o biekty zabudowy g o sp o d a rc z o -m ie sz k a ln e j / n r 1*32, 1 5 a/. MLaly one fo rm ę p r z e w ażnie k o listą lub ow alną, o ro z p ię to śc i n a jc z ę ś c ie j do 1, 5 m , a w p rz e k ro ja c h p rz y b ie ra ły k sz ta łty n ieck o wa te , się g a ją c zwykłe n a głębokość do 0 ,2 5 m w poniżej poziom u ic h o d k ry c ia /n ie lic z n e tylko odbiegają f o r m ą 1 w y m iaram i od w yżej n a k re ślo n y c h /. Jeden obiekt / n r 15/ stanow i p o zo stało ść budowli m ie sz k a ln e j typu półzlem lankow egó, o zachow anej w ielk o ści ok. 5, S m2 / 2 , 6 z 2 ,1 m / . P ię ć dalszy ch / n r I5 e , 2 3 ,2 4 ,3 1 ,3 2 / za lic z y ć m ożna do ja m poełupowych, z k tórych dw ie / n r I5a i 3 4 / w iążą alę z k o n stru k c ją domostwa* N a stę p n ie p ię ć obiektów / n r 3 , 4 , 7 , 1 0 , 18/ to u rz ą d z e n ia ogniowe, tzn . ogniska lub p ie c e /o b ie k t a r 3 ze śla d am i kopuły g lin ia n e j/, sk ła d a ją c e alę a dwóch ja m * paleniskow ej i p rz y p a le filetow ej · ro z d z ie lo n y c h p ro g iem calcow ym .
Badanie d o sta rc z y ły b ard zo obfitego m a te ria łu c e ra m ic m e g o , stosunkow o liczn y ch fragm entów kości I gru d polepy o ra z kilkunastu odłupków 1 okruchów krzem iennych. Uzyskano rów nież zabytki sp e cjaln e: fra g m e n ty fo rm odlew niczych a p iask o w ca, gliniana fig u rk a zw ie rz ę c a , p r z ę ś lik gliniany, o b robiony k ieł d z ik a , frag m en t glinianego m odelu to p o rk a, g lin ian e k rą ż k i 1 p rz e d m io ty ro ik o w a te o ra z fra g m e n t c y lin d ry cz nego w ałeczka.
