Leszek Kajzer
Raciążek, gm. Nieszawa, woj.
włocławskie
Informator Archeologiczny : badania 12, 247-248
247
nie udało s ię odsłonić relik ty gospodarczego zaplecza m urowanego zamku /w p ierw szej fazie zajm ującego zachodnią c z ę ś ć w zg ó rza/ ; a więc negatywu pom ieszczenia piwnicznego l znacznych rozm iarów ceglano-kam iennej k o n stru k cji piecowej z XVI w ieku. Na tak z n a cz nej pow ierzchni odsłonięto osiem zabudowań m ieszkalnych i gospo darczy ch , u lic ę o k rężn ą o ra z korony wieńców trz e c h Izbic. Nie najlep szy sta n zachowania elem entów p ierw szej w arstw y k o n stru k cji drew nianych utrudnia na tym etapie badań In te rp re ta c ję . Jednak układ domostw 1 kierunek przebiegu ulicy okrężn ej n arzu ca n ieo d p a r cie p rzy p uszczen ie o wielobocznym, a nie owalnym planie g ro d zisk a. H ipotezę tę potw ierdzały pobieżne o b serw acje czynione podczas p rac budowlanych, prowadzonych w południowym k rańcu sk rzy dła w schod niego. B rak m cćltw ości przeprow adzenia tam rozpoznania a rc h e o lo gicznego uniem ożliw ił jednak dokonanie pełnej In te rp re ta c ji. P r a c e w wykopach VIII, Di 1 X potw ierdziły także sygnalizow ane już przyp u szczenie o istnieniu zabudowy drew nianej na p rzeło m ie XIV I XV w leku. Niezbitym tego dowodem s ą p o z o sta ło śc i niew ielkiego zabudowania wzniesionego na m oszczeniu ulicy o k ręż n e j, odsłonięte" go w wykopie IX. In te rp re ta c ję układu p rze strz e n n eg o utrudnia wspom niane już zasyplsko późnośredniow iecznej piwnicy, zajm ujące znaczną c z ęść pow ierzchni wykopów VIII 1 IX nis'zczące najpraw do podobniej biegnący na te j lin ii rząd izb ic.
W bieżącym sezo n ie, w ram ach zatw ierdzonego projektu kon s e rw a c ji reliktów zabudowań drew nianych1 pułtuskiego grodu, z wyko pu I usunięto elem enty konstrukcyjne zabudowania gospodarczego, o wieńcu zachowanym a ż po d ziesiąty o k rąg lak. E lem enty te złożo ne zostały w specjalnych basenach i oczekują na podjęcie d ziałań kon se rw a to rsk ic h .
Uzyskany podczas p ra c m a te ria ł zabytkowy, z którego w yróż nić należy noże o drew nianych ręk o je ścia ch , s re b r n e zaw ieszki, sk ła daną ju b ile rs k ą w ag f, a także znaczną ilo ś ć przedm iotów drew nianych, znajduje s ię w m agazynach ekspedycji w Pułtusku l w P raco w n i A rch eo logiczn o -K o n serw atorsk iej w W arszaw ie.
RACIĄŻEK, gm .N ieszaw a U niw ersytet Łódzki
w oj.w łocław skie K atedra A rcheologii
w Łodzi
Badania prow adził d r L eszek K a jz er. F inan sow ał WKZ we Włocławku. P ie rw sz y sezon badań. Zam ek średniow ieczny /XIV w iek/ usytuowany na g rodzie, w ielokrotnie p rze b u dowywany /2 połowa XIV - 1 połowa XVIII w ./ P r a c e badawcze prowadzono na dziedzińcu zamkowym 1 w stępnie analizowano relik ty m urow ane "kam ienicy w ielk iej".
248
W wykopie I odkryto i zarejestro w an o s tr a ty g r a fię d zied ziń ca. Około 3 m poniżej d z isie jsz eg o poziom u stw ierdzono obecność w a r stw y osadnfczej, o m i ą ż s z o ś c i do 80 cm , w o b ręb ie k tó re j w ystępo wała tylko b ru n a tn o -sz a ra ce ra m ik a dookolnle żłobkowana, naw iązu jąc a do tra d y c ji g a rn c a rstw a w czesnośredniow iecznego. Znaleziono w niej r&wniei mocno zniszczony obiekt produkcyjny związany z ob róbką m eta li kolorow ych.
Powyżej występowały w arstw y nasycone gru zem ceglanym , zw ią zane z zam kiem m urow anym wzniesionym p rz e z M acieja z G ołańczy, po roku 1330, a następnie w ielokrotnie przebudowywanym /2 połowa XIV wieku - Z bllut z Gołańczy; 2 połowa XV wieku - K r z ea ław z Kuro z w ęk, Jan z Sienna, P io tr z Bnina; 1 połowa XVI wieku · J . Kartikowskl; 2 połowa XVI wieku - H. R ozdrażew skl; 1 połowa XVIII wieku - K .S zem b ek /.
Odnośnie "kam ienicy w ielkiej" stw ierdzono, że p a rtie c e g la ne pochodzą dopiero z XV wieku, w związku z czym m ożna p r z y p u sz cz a ć , Iż zam ek M acieja i Z bilu ta z Gołańczy sk ład ał s ię tylko
z murowanego obwodu i drew nianej zabudowy w ew nętrznej.
Z m ateriałó w ruchom ych znaleziono blisko 10 000 fragm entów c e ra m ik i w śród k tó re j blisko 85% stanow ią p o z o sta ło śc i naczyń wy palanych w a tm o sfe rz e redukcyjnej, duży zbió r kafli o motywach n arracy jn y ch i heraldycznych z około 1500 r . o ra z d estru k ty XVIII- wiecznych butelek Importowanych z A nglii.
Badania będą kontynuowane.
RA DZIKO WO, gm .C zerw iń sk p a trz
w oj,płockie w czesne średniow iecze
RESZEL, Muzeum W a rm ii i M azur
w o j.o lszty ń sk ie w O lsztynie
Badania prow adziła m g r Izabela S lk o rsk a- Ulfik. F inansow ał WKZ w O lsztyn ie. Szósty sezon badań. Średniow ieczny zam ek.
Badania były prowadzone na m iędzym urzu, p rzy południowym sk rz y d le zam ku.
Wykop 5 o w ym iarach 6 x 13 m znajdował s ię w odleg łości 5 m od ściany sk rzy d ła południowego. Odsłonięto w nim fundam en ty dwu m urów , równoległych do południowej ściany zamku w od leg ło śc i 7, 5 l 11,5 m od n ie j. Oba m ury, usytuowane na o s i w schód- zachód, zbudowane były z dużych k am ieni /m ie js c a m i z gruzu ceg la nego osadzonych w górnej p a r tii w zap raw ie, a w dolnej w glinie z p ia sk iem . Łączyły s ię ś c iś le z fundam entem bram y wjazdowej, odkrytej
