Małgorzata Kaczanowska,Aurelia
Kogus,Andrzej Rachwaniec
Nowa Huta - Pleszów I. Stanowisko
17
Informator Archeologiczny : badania 7, 32-33
32
-O s a d a k u ltu r y p u c h aró w le jk o w a ty c h , ś la d y o s a d n ic tw u w c z e s n o b rą z o w e g o i k u ltu r y t r z c i n i e c k i e j .
S ta n o w isk o z n a jd u je s i ę n a w z n ie s ie n iu , c h a r a k te r y s ty c z n y m d la tz w . M a ło p o l sk ic h W yżyn L e s s o w y c h , p o ło żo n y m n a p ra w y m b r z e g u d o lin y S z r e n ia w y .
B a d a n ia s k o n c e n tro w a n e były w e w s c h o d n ie j c z ę ś c i s ta n o w is k a i m ia ły n a c e lu o k r e ś l e n i e w s c h o d n ie g o i p o łu d n io w o -w s c h o d n ie g o k r a ń c a o s a c z y .P rz e p ro w a d z o n o k i l ka row ów so n d a ż o w y c h o łą c z n e j d łu g o ś c i 275 m i p o w ie rz c h n i o k . 8 a r ó w .
R ow y s o n d a ż o w e s i ę g a j ą c e n a o d le g ło ś ć 100 m w k ie r u n k u p o łu d n io w y m i 80 m w k ie r u n k u w s c h o d n im od s k u p ie n ia ja m k u ltu r y p u c h a ró w le jk o w a ty c h n ie u ja w n iły w y s tę p o w a n ia o b iek tó w t e j k u ltu r y i p o z w o liły u s t a l i ć , ż e w te j c z ę ś c i s ta n o w is k a o b ie k ty k u ltu r y p u c h a ró w le jk o w a ty c h w y s tę p u ją n a k u lm in a c ji w z n ie s ie n ia i c z ę ś c i o wo n a sto k u p ó łn o c n y m , n ie o b ję te o s a d n ic tw e m były ła g o d n y s to k p o łu d n io w y 1 d a l s z e w s c h o d n ie p a r t i e w z n ie s ie n ia . W k ie r u n k u w s c h o d n im s tw ie r d z o n o n a to m i a s t n i e lic z n e o b ie k ty w c z e s n o b r ą z o w e . N ie s tw ie r d z o n o r ó w n i e ż śla d ó w ro w ó w c z y p a li s a d o ta c z a ją c y c h o s a d ę . Wy e k s p lo ro w a n o 13 o b ie k tó w - 5 j a m k u ltu r y p u c h a ró w le jk o w a ty c h . 5 ja m w c z e s n o b rą z o w y c h . 3 ja m y k u ltu r y t r z c i n i e c k i e j . W ś r ó d o b iek tó w k u ltu r y p u c h a ró w le jk o w a ty c h - 4 to ja m y ty p u g o s p o d a r c z e g o z a w i e r a j ą c e b a r d z o d u żo m a t e r i a ł u c e r a m ic z n e g o i k o ś c i z w i e r z ę c y c h . N a to m i a s t o b ie k t n r 117 j e s t c z ą s tk o w y m g r o b e m z w i e r z ę c y m . W r e g u l a r n i e k o l i s t e j , c e n t r a l n ej ja m i e z ło ż o n a b y ła n o g a m ło d e g o b y d lę c ia p r z y k r y t a 3 d u ż y m i k a m i e n ia m i .C e n t r a l n a j a m a z p o c h ó w k iem o to c z o n a b y ła k r ę g ie m j a m w z g lę d n ie r o w e m .W w y p e ł- n is k u te g o o b ie k tu z n a jd o w a ła s i ę n ie w ie lk a i lo ś ć s k o r u p k u ltu r y p u c h a ró w le jk o w a ty c h . NOWA HUTA - P le s z ó w 1 M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e w K ra k o w ie S ta n o w isk o 17 O d d z ia ł w N ow ej H u c ie B a d a n ia p r o w a d z ili m g r M a łg o r z a ta K a c z a n o w s k a , m g r A u r e l ia K o g u s i m g r A n d r z e j R a c h w a n ie c / a u to r s p r a w o z d a n i a /. F in a n s o w a ła H u ta i m . L e n in a . S ie d e m n a s ty s e z o n ba d ań . O s a da w ie lo k u ltu ro w a : n e o lit, ep o k a b r ą z u , o k r e s h a ls z t a c k i , o k r e s l a t e ń s k i . K o n ty n u o w an o p r a c e b a d a w c z e n a t e r e n ie d aw n eg o o s ie d la r o b o tn ic z e g o , w c z ę ś c i z a c h o d n ie j s ta n o w is k a .W z w ią z k u z w c z e ś n i e js z ą z ab u d o w ą b a d a n e g o te r e n u w a r s tw a k u ltu ro w a w g ó r n e j p a r t i i je 6 t m o cn o z n is z c z o n a .W s u m ie o d s ło n ię to i p r z e b a d a n o o b s z a r o p o w ie r z c h n i 19 a ró w o r a z w y e k s p lo ro w a n o 118 o b ie k tó w a r c h e o lo g ic z n y c h / n r : 894 - 1 0 0 4 / , k t ó r e g łó w n ie w y s tę p o w a ły n a p o z io m ie 6 0 -8 0 c m od p o w ie rz c h n i z ie m i.
Do n a js ta r s z y c h o b iek tó w n a le ż y z a lic z y ć ja m y k u ltu r y c e r a m i k i w stę g o w o r y t e j i sto su n k o w o n a jlic z n ie j sp o ty k a n e o b ie k ty o sa d o w e k u ltu r y le n d z i e l s k i e j .N a
33 o k r e s tr w a n ia k u ltu r y le n d z i e l s t d e j d a tu je m y 6 g ro b ó w s z k ie le to w y c h / 4 z n ic h w y s tę p u ją w g r u p a c h po d w a / , z o r ie n to w a n e g ło w ą n a p o łu d n ie w p o z y c ji s k u r c z o n e j / p o z y c ja o d c z y ta n a w c z t e r e c h p r z y p a d k a c h /, tw a r z ą ku W lu b E . T r z y g ro b y w y p o s a ż o n e b y ły w n a c z y n ia « dw a w z a b y tk i k r z e m ie n n e w ty m je d e n w s i e k ie r k ę k a m ie n n ą , a W je d n y m p rz y p a d k u n ie s tw ie r d z o n o ż a d n y c h z a b y tk ó w . N a s z c z e g ó ln ą u w a g ę z a s łu g u je o b ie k t k u ltu r y l e n d z i e l s k i e j w k s z t a ł c i e ro w u o s z e r o k o ś c i 40 c m i g łę b o k o ś c i 80 c m , n ie p r z e b a d a n y w c a ł o ś c i , k tó r e g o fu n k c ja ja k d o tąd t r u d n a j e s t do u ś c i ś l e n i a . P o n a d to w ś r ó d n e o lity c z n y c h k u ltu r r e p re z e n to w a n y c h n a s ta n o w is k u p le s z o w - s k im w y r ó ż n ia s i ę sto s u n k o w o d u ż a i lo ś ć o b ie k tó w k u ltu r y p u c h a ró w le jk o w a ty c h o r a z k ilk a o b ie k tó w k u ltu r y c e r a m i k i p r o m i e n i s t e j . O s a d n ic tw o e p o k i b r ą z u r e p r e z e n to w a n e j e s t p r z e z w c z e a n o b rą z o w y g r ó b s z k i e letow y« je d e n o b ie k t k u ltu r y t r z d n i e c k i e j o r a z p r z e z o b ie k ty k u ltu r y łu ż y c k i e j . P o
z a ty p o w y m i o b ie k ta m i o s a d o w y m i k u ltu r y łu ż y c k ie j n a w ię k s z ą u w a g ę z a s łu g u ją dw a g ro b y c ia ło p a ln e , p o p ie ln ic o w e d a to w a n e n a B IV o r a z dw a g ro b y s z k ie le to w e . J e d e n z n ic h / o b ie k t n r 9 0 0 / w y p o s a ż o n y był w t r z y n a c z y n ia , o r i e n t a c j a poch ó w k u g ło w ą ku S , w p o z y c ji s k u r c z o n e j d a to w an y j e s t n a B V , N a to m ia s t w d r u g im p r z y p ad k u z m a r ły p o ło żo n y b y ł w p o z y c ji s k u r c z o n e j , g ło w ą ku SW , tw a r z ą ku S E , w y p o s a ż o n y w t r z y w y ro b y k o ś c ia n e / d łu to , z a w ie s z k a , szy c& o /.
K ilk a o b iek tó w o sa d o w y c h p r z y p a d a n a o k r e s l a t e ń s k i , a w ś ró d n ic h n a j b a r d z ie j r e p re z e n ta ty w n y m j e s t o b ie k t n r 948 / d u ż a w a r s tw a p o p io łu , w ę g la d r z e w n e g o , z w ę g lo n e z ia r n a p r o s a / . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . NOWY D W O R E K , p o w .Ś w ie b o d z in S ta n o w is k o 7 p a tr z W ykopy u sy tu o w a n o w c z ę ś c i p ó łn o c n e j s ta n o w is k a n a w ią z u ją c do je g o c z ę ś c i p r z e b a d a n e j w 1970 r o r a z w c z ę ś c i p o łu d n io w ej s ta n o w is k a w c e lu d o k o ń c z e n ia e k s p l o r a c ji m a ło w y r a z is te g o z a c ie m n ie n ia o d k ry te g o w r o k u u b ie g ły m ,O b e c n ie z a k o ń c zo n o je g o e k s p l o r a c ję , je d n a k ż e z r a c j i s ła b e g o w y o d rę b n ie n ia s i ę od w a r s twy k u ltu r o w e j, w d a ls z y m c ią g u p o z o s ta je n i e r o z s t r z y g n i ę ta s p r a w a , c z y m o ż n a Cd z a c ie m n ie n ie u z n a ć z a p o z o s ta ło ś ć o b ie k tu m ie s z k a ln e g o ,T u ż z a n im , p o s u w a ją c s i ę d a le j w k ie r u n k u p o łu d n io w y m n a tr a f io n o n a w y r a ź n e z a c ie m n ie n ie k s z ta łtu w p r z y b liż e n iu p ro s to k ą tn e g o o w y m ia r a c h o k o ło 2 x 3 m , w y k o p an e z n a c z n ie p o n iż e j
w c z e s n e ś r e d n io w ie c z e O S JA K Ó W .p o w . W ie lu ń S ta n o w isk o 3 M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e i E tn o g r a f ic z n e w Ł o d z i B a d a n ia p r o w a d z iła m g r E w a N ie s io ło w s k a - ś r e d n i o w s k a . F in a n s o w a ł W K Z w Ł o d z i, S z ó s ty s e z o n b a d a ń . O s a d a w ie lo k u ltu ro w a z e p o k : m e z o litu , n e o litu i b r ą z u .
