Ewa Łużyniecka,Halina
Śledzik-Kamińska,Ludwik Andrzej
Kamiński,Andrzej Tucholski
Jelenia Góra - Czarne. Dwór
renesansowy
Informator Archeologiczny : badania 20, 221-222
221
-(h ir te n d o s ta w io n y do « u r o 8 t r i e I n I с у w spoadb u n le n o H l w ia j a c y j a j fu n k c jo n o w a n ie , etano w i n i e w ą t p liw ie e le m e n t dawnych f o r t y f i k a c j i ranku 1 z w U u n y jem t n a jp e w n ie j z e ta p e n w yk o rz y s ty w a n ia s t r z e l n i c y na w y ż s z e j k o n d y g n a c ji. E le m en t t e n wynaga d a ls z e g o ro z p o z n an ia w wyniku b adań w p r z y s z ły c h sezonach w y k o p a lis k o w y c h .
M a t e r i a ł y re p rez e n to w an a n a j c z ę ś c i e j p rze z uło m k i n aczyń ce ra m ic z n y ch i k a f l i z wieku Ш - X V I i r o r a z d o k u m e n tacja z n a jd u ją s i ą w PAK PK1 O / L ü b lla .
B a d a n ia .będą kontynuowane·
J U O S U K p a t r z
w o j* p rz e m y s k ie późna ś r e d n io w ie c z e
Ц b ie ż ącym s e z o n ie kontynuowano b a d a n ie z a sy p a n e j f o s y . R ozp ozn an ie prowadzono w 4 wy
kopach n r 5/84, 9-11/8 6 , k t ó r e usytuow ano p rz y p o łu d n io w e j, z a c h o d n ie j 1 p ó łn o c n e j f a s a d z ie dw o ru. O d k ry to r e l i k t muru oporowego, k t ó r y b y ł zbudowany z łam anego k a m ie n ia łącz o n e g o g l i n ą , C em bruje on s k a rp ę f o s y od z e w h ą trz . Mur o s z e r o k o ś c i 0 ,8 0 - 1,00 m b ie g n ie ró w n o le g le do p o łu d n io w e j 1 z a c h o d n ie j fa s a d y v o d l e g ło ś c i 7 ,S n . Mur zachow ał s i ą w najwyższym m ie js c u do w y s o k o ś c i 1,8 m* И w y k o p ie n r 10/86 w p a r t i i fundam entowej /w ysokość 0 ,4 0 m/ u ż y to zapraw y. W ym ienione o d c in k i muru oporowego f o s y o r a z muru dworu w z n ie s io n o z jednakowego k am ie n ia*
Odmienną o r i e n t a c j ą /SW-NE/ i budulcem / e r a t y k i / r ó ż n i s i ę muг oporowy o d k r y t y w wyko p ie n r 11/86, k t ó r y z ało ż o n o p r z y p ó łn o c n e j f a s a d z ie dw o ru. S t r a t y g r a f i a w y p e łn is k a fo s y ś w ia d c z y o j e j zasypiskow ym n iw e la c y jn y m c h a r a k t e r z e . Z a s y p a n ie fosy p o łą c z o n e z r o z b ió r k ą — w y ż s z e j p a r t i i muru oporowego b y ł o w yn ik ie m je d n o ra z o w e j a k c j i , prawdopodobnie n a s t ą p iło to w d r u g ie j p o ło w ie X IX w . i zw iąz an e b y ł o z t r z e c im etapem przebudowy dworu /w yróżnionego w o p a r c iu o r o z w a r s tw ie n ia a r c h it e k t o n ic z n e / · P rz e m a w ia łb y zatem ta k ż e n i e l i c z n y m a t e r ia ł z a b ytk o w y / sk o ru p y n a cz y ń / z te g o o k r e s u , o i l e n i e t r a f i ł y one do w y p e łn is k a fo s y ju ż po j e j z a s y p a n iu , p od czas p r a c ziem nych z w iąz an ych z z ak ład an ie m i n s t a l a c j i , m .in . w o d o ciąg o w e j, e n e r g e t y c z n e j 1 odgromowej·
N a le ż y p o d k r e ś l ić b ra k v w y p e ła ls k u f o s y w a rs tw s e d ym e n ta cy jn y ch o c h a r a k t e r z e k u lt u rowym i p rz y ro d n ic z y m / p o w s ta ły c h w ś ro d o w is k u f o s y n a w o d n io n e j/ , co przem awia r a c z e j je d n o z n a c z n ie za is t n ie n ie m fo s y s u ch e j· Je d n a k ż e n i e w y k lu c z a lib y ś m y , i ż w początkowym o k r e s ie u ż y tk o w a n ia dworu / w z n ie s io n y w 1559 r . / f o s a b y ł a naw odn ion a, c h o c ia ż n i e » a na to p r z e s ła nek a r c h e o lo g ic z n y c h / s t r a t y g r a f i a / · D odajm y, że t a Is t n ie n ie m fo s y n aw o d n ion ej przem awia so lid n o ś ć w yk o n a n ia f o s y , w y r a ż a ją c a s i ę wybudowaniem muru oporowego cam brującym s k a r p ę . K le bez z n a c z e n ia j e s t te ż o d w o ła n ie s i ę do p o w s ta ły c h w X V I w. na Ś lą s k u renesansow ych re z y d e n c j i d w o r s k ic h , n p . B ę d k o w ie « , H o jn o w ic e , k t ó r e zach o w ały fo s y n aw o d n ion a. W yd aje s i ę , że r e z y d e n c ja z f o s y wodnej v p rzyp adk u dworu C z arn e n a s t ą p ił a » w yn iku n ie k o r z y s t n y c h warunków h y d r o g r a f ic z n y c h / p o d t a p ia n ie d w o ru/, co mogło n a s t ą p ić podczas d ru g ie g o e tap u przebudowy d ato w an ej na 1656 t *
Kontynuowano ta k ż e b a d a n ia na d z ie d z iń c u wewnętrznym dworu - wykop 5/8 4 , w którym od k r y t o w u b ie g ły m s e z o n ie r u in ę k am ien n ej s t u d n i. Podówczas z w y p e łn is k a s t u d n i wydobyto f r a g menty ś r e d n io w ie c z n y c h n a cz y ń g l i n i a n y c h . I n a ł a z i s k o t o przem aw ia za is t n ie n ie m o s a d n ic tw a ś re d n io w ie c z n e g o o b l i ż e j n i e sprecyzowanym c h a r a k t e r z e . Teg oroczn e b a d a n ia s t u d n i zw iązane
S t . Opactwo
J E L S ł l A GÓRA - C z arn e Dwór renesanso w y
W ojew ódzki Ośrodek
A rc h e o lo g ic z n o - K o n s e rw a to rs k i we W ro c ła w iu
B a d a n ia p r o w a d z ił z e sp ó ł HOAX* Ewa Lu t y n ie c k a , H a lin a Ś le d z ik - K a m iń s k a , Lud w ik A n d rz e j K a m iń s k i; A n d rz e j Tu c h o l s k i . F in a n s o w a ł WKi w J e l e n i e j G ó r z e .T r z e c i sezon badań* Dwór re n e sa n so w y i t e r e n p r z y l e g ł y , ś la d y osad n ic t w a ś re d n io w ie c z n e g o .
2 2 2
-zw iąz an e b y ł y ж r o z p o z n a n ie * w y p e łń le k * o r l i k o n s t r u k c j i d r e w n ia n e j w y s t ę p u ją c e j pod o s t a t nim spodnim wieńcem k a m ie n i cem browiny s t u d n i* U m ieszczona t u t a j d re w n ia n e k o ło zbudowane z segmentów p o łą c z o n y c h na cz o p y . Praw dopodobnie d re w n ia n e k o ło w y z n a c ia ło kraw ę dź dna cembro w in y , z a p o b ie g a ją c s e r a s « · g r z ę ź n ię c lu cem browiny w t r a k c i e budowy·
Prz e b ad a n o ró w n ie ż s to ż k o w a ty nasyp ziem ny, p o ło ż o n y w p o b liż u w s c h o d n ie j f o s y dworu* W yk a z a ły o n e , i e j e s t to w s p ó łc z e s n y , s z tu c z n y n asyp g ruzow e-ziem ny.
D okum entacja 1 z a b y t k i z n a jd u ją s i ę w НВДК ws W r o c ła w iu , po o p ra co w a n iu z o s ta n ą p rz e k a zane do KK2 w J e l e n i e j G órze*
KA2IMIERZ0W 0, g m .E lb lą g Muzeum A r c h e o lo g ic z n e s ta n o w is k o 7 w Gdańsku
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr M ie c z y s ła w H a f t k a . F in a n s o w a ł D I I w E l b l ą g u , P l a r v e zy sezo n b ad a ń . Osada now ożytna / X V I- - X V I I I w */
S ta n o w is k o j e s t jednym z l i c z n i e w y s tę p u ją c y c h w d e p re s y jn ym t e r e n i e Łerpów ż u ła w s k ic h * W y k o r z y s tu ją c wykop budow lany wykonano o b s e rw a c ję p r o f i l i i b a d a n ia sondażowe. S tw ie r d z o n o , i e t e r p j e s t zbudowany na p o d ło ż u t o r f la s t y m p rze k ład an ym c ie n k im i w arstew kam i p y l a s t y c h iłó w . W yró żnio no ogółem 18 w a r s tw , N a jn iż s z ą w a rstw ę k u ltu r o w ą t w o r z y ła z w a rta k o n s t r u k c ja z drewna olcho w eg o u ło ż o n a na r u s z t . S t a n o w iła ona p od staw ę, na k t ó r ą sypano k o le j n e w a rs tw y t o r f u 1
I l a s t e j z ie m i. Na t a k przygotow anym p agórk u s ta w ia n o zarówno drew nian e,· j a k i murowane budyn k i m ie sz k aln o - g o sp o d arc z e *
Na p o d s ta w ie pozyskanego m a t e r i a ł u , g łó w n ie c e ra m ic z n e g o , t e r p t e n można d atow ać na o k r e s od s c h y łk u X V I do k ońca X V I I I w , 1 w ią z a ć i o sad nictw em o le n d e r s k lm w p o s ia d ło ś c ia c h z ie m s k ic h m ia s ta E l b l ą g a .
Wykonano t a k ż e w s tęp n ą in w e n t a r y z a c ję 1 w i e r c e n ia ал 17- d a ls z y c h te r p a c h , p oło żo n ych w zd łu ż dawnego s z la k u z Gdańska do E l b l ą g a , s t w ie r d z a ją c na k i l k u o b ie k t a c h w y stę p o w an ie z j a w is k a kocspafccjl*
D okum entacja i z a b y t k i z n a jd u ją s i ę w Muzeum Zamkowym w M a lb o rk u * B a d a n ia z o s t a ł y zakończona*
RCZEWO-HLYNBK, gm .Przodkowo p a t r z
S ta n o w is k o 2 w czesne ś r e d n io w ie c z e K IE L C E W ojew ódzki O środek
S ta n o w is k o P a ła c - O g ró d A rc h e o lo g ic z n o - K o n s e r w a to r s k i w K ie lc a c h
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr Waldem ar G l i ń s k i * F in a n s o w a ł Р Р Г О 0/ K i e l c e . P r a c o w n ia D o k u m e n ta cji R a u k o w o - H is to ry c z n e j. T r z e c i sezo n b ad a ń . C z ę ś ć X V II- w ie c z n e g o o grod u p a ła c u b is k u p ie g o .
C e le * p r a c w y k o p a lis k o w y c h b y ł o ro z p o z n a n ie l o k a l i z a c j i 1 p la n u z a ło ż e n ia o r a n ż e r i i zbudowanej p rz e z b is k u p a A le k s a n d r a L ip s k ie g o /1 7 4 5/, k t ó r a p r z y l e g a ła do p ółn o cn e g o muru ogrodowego, oknami zwrócona na p o łu d n ie .
H 1985 r , o d k r y to p ołud n io w o -w sch o d n i n a r o ż n ik o r a n ż e r i i . W b r . p rzeb ad ano dwa wykopy o- p o w ie r z c h n i 47 в , k t ó r e w y ty cz o n o w k ie r u n k u zachodnim od wykopów b adaw czych z 1985 r . Uchwycono p o łu d n io w o -z ach o d n i n a r o ż n ik z dobudowaną do z a c h o d n ie j ś c ia n y /юl e p r z e w ią z a n e j z n ią / mtrern s i o n k i , z r o z g l l f l o n y * otworem drzwiowym . И te n sp osób uz ysk a n o pom iar c a ł e j
