R ys z ar d S z t y c h m i l e r , Isto tn e o b o w ią z k i m a łż e ń sk ie , W a r s z a
wa: W y d a w n i c t w a A k a d e m i i Te ol ogii Ka to li ck i ej 1997, ss. 549.
A uto r j e s t j e d n y m z n a jw ybitnie jszyc h zn a w c ó w p r a w a m a łż e ń s k ie g o i r o d z in n e go. W śród je g o w a rtośc iow ych dzieł n ie w ą tp liw ie n a jw a ż n ie jsz e m ie jsc e zajm uje r e c en zo w a n a rozpraw a, będąca p r a w d z iw y m k o m p e n d iu m w sp ó łc z e sn e j w iedz y na temat ob o w iąz k ó w i upraw nień m a łżo n k ó w , o p arta na g r u n to w n e j analizie d o k u m e n tów doktrynalnych K ościoła katolickiego, k o d e k s ó w p ra w a k a n o n i c z n e g o (kodeksu K ościoła ła cińskiego i kodeksu K ościołów w sch o d n ich ), ja k ró w n i e ż n orm p raw a m ię d zy n a ro d o w e g o i p raw a polskiego, z u w z g lę d n ie n ie m p o d s ta w o w y c h e le m e n tó w współczesnej w iedzy psyc hologic znej i soc jologic zne j.
P ro b le m a ty k a za została p r z e d sta w io n a w je d e n a s tu ro z d z ia ła c h , te m a ty c z n ie ze so bą pow iązanych.
R oz dział pierw szy - sto s u n k o w o najo b sze rn iejsz y - za ty tu ło w a n y „ Ź r ó d ła w s p ó ł czesnej nauki o istotnych obo w iąz k ac h m a łż e ń s k ic h ” , z a w ie r a w n ik liw ą ana liz ę p o ró w n a w cz ą d o k u m e n tó w kościelnych z a w ierając y ch w sp ó łc z e s n ą d o k tr y n ę te o lo g ic z n ą na temat m a łże ń stw a i rodzin y, ja k ró w n ie ż d o k u m e n tó w n a le ż ą c y c h do ró ż n y c h system ów prawnych: praw a k anonicz nego, p r a w a m ię d z y n a r o d o w e g o i p r a w a p o ls k i e go, w celu ustalenia odpow iedzi na pytanie: co j e s t p r a w d z i w ą p o d s ta w ą is totnych o b o w ią z k ó w -u p r a w n ie ń m a łże ńskic h?
W trzech następnyc h rozdz iała ch (II-IY) została p r z e d s ta w io n a an a liz a te kstów p raw nych oraz różnych opinii współczesnej nauki p raw a k a n o n i c z n e g o w celu u sta le nia katalogu istotnych o b o w ią z k ó w m a łże ń sk ic h . W sposób s y s t e m a ty c z n ie u p o r z ą d kowany A utor p rze d staw ia tu sz ero k ą g am ę opinii, j a k ie p o ja w iły się w ostatnich dziesięcioleciach, opinii fo rm u ło w a n y c h z pozycji o d m ie n n y c h za ło ż eń filo z o fic zn y c h i te oriopoznaw c zyc h, i zajm uje w obec nich w łasne z ja w is k o w celu w y ja ś n ie n ia is totnych atrybutów i celó w m ałżeństw a.
Rozdział V, zatytułow any „ Ś w ia d o m o ść sp o łe c z n a w za kresie o b o w ią z k ó w m a ł że ń sk ic h ” , za w ie ra stu dium socjo logiczne. A u to r z a p re z e n to w a ł tu w łas n e spojrze nie na tę problem atykę, oparte na bada nia ch p r z e p ro w a d z o n y c h przy uży c iu m e tody em pirycznej na różnych grupach społe cz nych, w celu usta le n ia o d p o w ie d z i na p y t a nie: ja ki je st stopień znajom ości i akceptacji o b o w ią z k ó w m a łż e ń s k ic h w s p o ł e c z e ń stwie polskim ?
Rozdział VI, zatytułow any „P rz y g o to w a n ie do realizacji o b o w ią z k ó w m a łż e ń s kich” , zaw iera r o zw aż an ia o ch a rak te rz e p r a k s e o lo g ic z n y m - w zna cz nej m ie rze pasto raln ym - w których o m ó w io n e zostały p roblem y z w ią z a n e z p r z y g o to w a n ie m kandydatów do m ałżeństw a, dotyczące: k a nonicz nej instrukc ji E p is k o p a tu Polski o p r zygotow a niu do m a łże ństw a, ja k ró w n ie ż ró ż n y c h e ta p ó w p r z y g o to w a n ia kandydatów do m ałżeństw a, roli i zadań r óżnyc h p o d m io tó w s p e łn ia ją c y c h funkcje po m oc nicz e w zględem k a ndyda tów do m a łż e ń s tw a (d u sz p a ste rz e , r o d zic e, katecheci, instytucje p a ństw ow e i sa m orządow e).
R o z w a ż a n ia za w arte w ro zd z iała ch V II-X zostały oparte na p rz e sła n k a c h za czer p n ię ty c h ze w sp ó łc ze sn ej w iedzy p sy c h o lo g ic zn ej oraz analizy orze cze ń trybunałów k o śc ie ln y c h w s p raw ac h o n ie w a żn o ś ć m a łże ństw a. Z m ie rz a ją one do w yjaśnienia przy c zy n nie zd o ln o ś ci do p o d ję cia is totnych ob o w ią z k ó w m a łż e ń sk ic h (ro zdział VII), j a k r ó w n ie ż p e w n y c h ustaleń d o ty c zą cy c h interpretacji n o w y c h tytu łów nie ważności m a łż e ń stw a , o k re ślo n y c h w kan. 1095 K odeksu P ra w a K a n o n ic z n e g o K o ścio ła ła c iń sk ie go i w kan. 1051 K o d ek su K a n o n ó w K o ściołów W s c h o d n ic h , o partych na anlizic o r z e c z e ń N a jw y ż s z e g o T ry b u n a łu Roty R zym skiej oraz n ie których trybunałów k o śc ieln y ch w Polsce.
W osta tnim r ozdz iale (XI) A u to r p rz e d sta w ia r o z w a ż a n ia na te m at bardzo d e likatnej p ro b le m a ty k i u za sa d n ien ia o b o w ią z k ó w m a łż e ń sk ic h oraz p rzyczyn nie w aż n o ści m a łż e ń s tw a w praw ie natu ra ln y m oraz w e w s p ó łc z e sn y c h u w aru n k o w an ia ch k u lturow ych.
Do is totnych w artości p o z n a w c z y c h prez en to w an e j pracy należy także z a m ie sz c z o na w niej b o g a ta bib liografia, o b e jm u ją c a o bszerny i w y cz erp u jąc y zestaw pozycji ź r ó d ło w y c h i literatu ry p rz e d m io tu - z a ró w n o publikacji po lsk ich ja k i zagranicznych (s. 497-536).
P o d s u m o w u ją c p o w y ż s z ą c h a r a k te ry s ty k ę najn o w s ze j publikacji ksią żkow ej ks. prof. R. S zty c h m ile ra , o śm ie la m się stw ierdzić, że je s t to pie rw sz e w literaturze polskiej tak w ie lo p ła s z c z y z n o w e op ra c o w a n ie p r o blem atyki istotn ych celó w m a łż e ń stwa, m a jąc e ch a r a k te r m onografii naukow ej. J e d n o c z e ś n ie r o z w a ż a n ia w niej zawarte m o g ą spełnić także funkcje p o z n a w c z e o zn a cz en iu p r a k ty c z n y m dla w szystkich z a in te re s o w a n y c h p r o b le m a ty k ą m a łż e ń s tw a i rodziny, a zw ła sz c z a dla w y c h o w a w ców , d u sz p a ste rz y i sę dziów nie ty lko try b u n ałó w kościelnych.
J ó z e f K ru ko w ski
Ti to A n t o n i o L ó p e z A p a r i c i o , Ig le sia , E sta d o y B ien Com ún.
E l p o lé m ic o a rtic u lo 3 de la C o n stitu c ió n P o lític a d e l E sta d o b o li
viano, S a n t a C r uz 1995, ss. XII, 229, nib. 1’.
A u to r publika cji - Tito A n to n io L ó p ez A p aric io - ma 30 lat i je s t adw okatem , a b s o lw e n te m U A G R M (U n iv ersid a d A u to n ó m a Gabriel Rene M oreno). Już w czasie studiów w y k a z y w a ł za in te re so w an ie stosunkam i K ościoła i p a ń s tw a w Boliwii. W celu u z y s k a n ia stopnia licencjata praw a, nauk sp o łe c z n y c h i politycznych p r z e d sta w ił ro z p ra w ę R ela cio n e s en tre la Ig lesia y el E sta d o b o liv ia n o , która stała się p o d s ta w ą dla pre z e n to w a n e j książki.
