Edmund Jankowski
Pracownia Edytorstwa i
Dokumentacji Literatury XIX w. w
latach 1976-1980
Biuletyn Polonistyczny 23/4 (78), 105-111
3 . "K siążka w Warszawie w XVII wieku"
P ra c a in d y w id u a ln a , wykonana (K. K o ro ta jo w a ). Ew entualne p rzy g o to w an ie c z ę ś c i do d ru k u .
4 . " P r z y w il e j e d r u k a r z y , k s i ę g a r z y i i n t r o l i g a t o r ó w XVII wieku" Praca in d y w id u a ln a (K. K o ro ta jo w a ).
Zbiór ź r ó d e ł do d z ie jó w k s i ą ż k i p o l s k i e j w XVII w iek u . (A nalogiczna p r a c a d l a XVII wieku p o w s ta je we W rocławiu.^
P o w sta je na m a rg in e s ie p r a c nad " D ru k a rz a m i". ( Termin ukończe n i a : 1986 r . )
Mgr Władysław K o ro ta j p . o . k iero w n ik a Pracowni
Pracownia Edytorstwa i Dokumentacji Literatury X IX w. w latach 1976— 1980
Pracownia z a t r u d n i a na e t a t a c h 10 pracowników (w tym 3 na ukowo-badawczych, 3 d o k u m en talistó w dyplomowanych, 4 naukowo-
- t e c h n i c z n y c h , 5 m ag istró w , 4 doktorów , 1 p r o f e s o r a ) , k ie ro w n i
kiem j e s t od r . 1966 p r o f . Edmund Ja n k o w sk i, s e k r e ta r z e m - d r C e c y li a Gajkowska. Pod o p ie k ą Pracowni z n a jd u je s i ę w Warszawie k a r t o t e k a b i b l i o g r a f i i r e t r o s p e k t y w n e j l i t e r a t u r y p o l s k i e j XIX
i XX w. (d o r . 19 3 9 )» zain icjo w an a i do r . 1953 prowadzona
p r z e z d o c . d r a Adama B ara w Krakowie, l i c z ą c a ob ecn ie około 1 m ilio n a f i s z e k . Z k a r t o t e k i t e j k o r z y s t a r o c z n i e p r z e c i ę t n i e około 400 c z y te ln ik ó w ( s ą t o p raco w n icy naukowi, p i s a r z e , r e d a k t o r z y wydawnictw, m a g i s t r a n c i p o s i a d a j ą c y odpowiednie p o l e ce n ia p ro fe so ró w i t p . ) . Do s t a ł y c h użytkowników k a r t o t e k i n a l e żą ta k ż e a u t o r z y i r e d a k t o r z y w i e l k i c h s e r i i b i b l i o g r a f i c z n y c h
i dokumentacyjnych., t a k i c h j a k "Nowy K o rb u t" , " P o l s k i Słownik B i b l i o g r a f i c z n y " , " P o lsk a B i b l i o g r a f i a L i t e r a c k a " i in*
A) Główne z a d a n ia Pracowni w z a k r e s i e d o k u m e n ta c ji l i t e r a
c k i e j
1) "S łow nik Pseudonimów P i s a r z y P o l s k i c h "
W p r a c y nad "Słownikiem Pseudonimów" b i e r z e u d z i a ł s z e ś c i u członków Pracowni E d y to rstw a i D o kum entacji, c z t e r e c h z in n y c h Pracow ni IBL, je d e n z U n iw e r s y te tu im. Adama M ickiew icza w Po z n a n iu , a ta k ż e k i l k a osób z a tr u d n io n y c h na p r a c a c h z le c o n y c h . W wyniku k i l k u l e t n i e j p r a c y zebrano obszern e m a t e r i a ł y p s e u d o n i- mowe ze w s z y s t k i c h okresów l i t e r a t u r y p o l s k i e j , k t ó r e p o d z i e l o no na dwie z a s a d n ic z e g ru p y : pseudonimów rozw iązan y ch i n ie r o z w ią z a n y c h . Do "Słow nika" w e jd ą w y łą c z n ie pseudonimy z grupy p i e r w s z e j , t j . t e , k t ó r y c h n o s i c i e l i u d a ło s i ę co n a jm n ie j h ip o
t e t y c z n i e u s t a l i ć - na p o d sta w ie dotychczasow ego s t a n u badań i w wyniku poszukiw ań w łasn y ch z e s p o łu a u t o r s k o - r e d a k c y jn e g o . Co do pseudonimów n i e ro z w ią z a n y c h , s ą one gromadzone w k a r t o t e k ach - u d o s tę p n ia n y c h c z y te ln ik o m . N ie k tó r e z n i c h z o s t a ł y r o z szyfrow ane d z i ę k i pomocy k o r z y s t a j ą c y c h .
"Słow nik" j e s t redagowany według zasad o b o w iązujących we w s p ó łc z e s n e j p s e u d o n im o g r a f i i. Będą w nim zgromadzone p s e u d o n i my v js z y s tk ic h ro d z a jó w : od " k la sy c z n y c h " p o s t a c i nazwiskowych i k ry p to n im ic z n y c h aż po g rafo n im y i r e b u s y . Z a ło ż e n ia programowe "S łow nika" sformułowano w r . 1970 w k s ią ż c e zbio ro w ej p t . "Do k u m entacja w b a d a n ia c h l i t e r a c k i c h " . Z o s ta n ą one omówione rów n i e ż we w s tę p ie do " S ło w n ik a " , w którym z n a j d z i e s i ę ta k ż e pod
stawowa b i b l i o g r a f i a , wykaz skrótów i t p .
P ie rw sz a c z ę ść "Słow nika" p r z y n i e s i e a l f a b e t y c z n y wykaz około 60 t y s i ę c y pseudonimów ro z w ią z a n y c h , k t ó r y c h znakom ita w ię k s z o ść otrzyma d o k ła d n ą l o k a l i z a c j ę : b ę d z ie wskazana d a t a ,
m i e j s c e , w którym dany pseudonim w y s tę p u je , o ra z ź r ó d ł a , na p o d s ta w ie których, pseudonim z o s t a ł r o z w ią z a n y . W m iarę p o t r z e by h a s ł a pseudonimowe o trz y m a ją o d n o t a c j ę d o t y c z ą c ą budowy pseudonim u, je g o p o ch o d zen ia i t p . Druga c z ę ś ć "S łow nika" b ę d z i e z a w i e r a ł a a l f a b e t y c z n y wykaz około 16 t y s i ę c y n azw isk a u t o r ó w - n o s i c i e l i pseudonimów, z podaniem i c h d a t b i o g r a f i c z nych ( j e ż e l i uda s i ę je u s t a l i ć ) , m e try k i l i t e r a c k i e j , w r e s z c ie wykazu pseudonimów używanych p r z e z danego p i s a r z a , w y lic z o n y c h w u k ł a d z i e a lfa b e ty c z n y m . P i o n i e r s k i na p o lsk im t e r e n i e słow n i k Bara z a r e j e s t r o w a ł ponad 6 t y s i ę c y autorów i ponad 11 500 h a s e ł pseudonimowych.
P ra c a nad "Słownikiem Pseudonimów" na obecnym e t a p i e j e s t zorganizow ana w te n sp o só b , że c a ł y m a t e r i a ł pseudonimowy, r o z d z i e l o n y według epok pomiędzy współpracowników, p o d d aje s i ę k r y t y c z n e j a n a l i z i e i po w e r y f i k a c j i r e d a g u je h a s ł a . R edakto rem naczelnym "Słow nika" j e s t p r o f , d r Edmund Jan k o w sk i, sekre tarzem - d r Dobrosława Ś w ie rc z y ń sk a . Funkcje redaktorów odpo w i e d z ia ln y c h - według s t a n u z 30 VI 19S0 r . - p e ł n i ą :
- l i t e r a t u r a s t a r o p o l s k a - d o c . d r h ab. Tadeusz W itczak, w spółpracow niczka mgr Ewa Szymczak
- ośw iecen ie - d o c . d r h ab . E l ż b i e t a Aleksandrowska - romantyzm - d r C e c y lia Gajkowska
- pozytywizm - d r Dobrosława Ś w ierczyńska
- Młoda P o lsk a - d r Ja n J ó z e f L i p s k i , w s p ó łp ra c o w n ic z k i: mgr mgr E l ż b i e t a Modrzewska, B a rb a ra Marzęcka ( od d n . 1 X 1979 r . , na m ie jsc e mgr Z o f i i B iłe k - D ą b r o w s k ie j, k t ó r a w yje c h a ła za g r a n i c ę ) , p o n ad to w pierwszym p ó ł r o c z u 19S0 r . mgr Wanda Roszkowska-Sykałowa.
- w s p ó łc z e sn o ść - d r hab. Jadw iga Czachowska, współpracow n i c z k i : mgr mgr Jadw iga Kaczyńska, Maria Kotowska, U r s z u la P io tro w s k a .
P ra c e r e d a k c y j n o - a u t o r s k i e z b l i ż a j ą s i ę do k o ń c a . N ie k tó r e d z i a ł y (rom antyzm , pozytywizm) ju ż u kończyły z b i e r a n i e mate r ia ł ó w k a rto te k o w y c h , dok o n u jąc o b e c n ie i c h m e l i o r a c j i i r o z p o c z y n a ją c s p o r z ą d z a n i e maszynopisów p i e r w s z e j r e d a k c j i .
Na z e b r a n i a c h Praoowni omawia s i ę w y n ik i p r a c y , rozw iązuje w ą t p l i w o ś c i n asu w ające s i ę w t r a k c i e redagow ania h a s e ł . Na k i l
ku z e b r a n i a c h poddano s z c z e g ó ło w e j a n a l i z i e z n aczn ą c z ę ś ć haseł d z i a ł u rom antycznego, k t ó r y ja k o p ie rw s z y ukończył opracow anie p i e r w s z e j r e d a k c j i m aszynopisu.
W r . 1981 p r a c e r e d a keyj n o - a u t o r s k i e w s z y s t k i c h d z ia łó w "S łow nika" powinny być zakończone i po s p o r z ą d z e n iu m aszynopi sów sukcesyw nie przekazywane do re c e n z e n tó w , któ ry m i b ę d ą b a d acze p o s z c z e g ó ln y c h epok l i t e r a t u r y o ra z s p e c j a l i ś c i w z a k r e
s i e d o k u m e n ta c ji. Po r e c e n z j a c h z o s t a n ą wprowadzone n ie z b ę d n e p o p ra w k i, dokona s i ę s c a l e n i a m ateria łó w w c i ą g i a l f a b e t y c z n e i "S łow nik" z o s t a n i e p rz e k a z a n y do d r u k u . P r z e d ł u ż a n i e s i ę p r a cy - poza wypadkami losowymi - wynika ze s z c z u p ł o ś c i k a d ry s p e c j a l i s t ó w , k t ó r z y rów n o cześn ie u c z e s t n i c z ą w in n y ch ważnych, d łu g o fa lo w y c h i terminowych p r a c a c h w z a k r e s i e d o k u m e n ta c ji. 2 ) "K ronika ż y c ia i t w ó r c z o ś c i Adama M ickiew icza"
P ra c e nad kolejnym tomem " K r o n ik i " , obejmującym l a t a 1829-1832, pro w ad zi d r K ry sty n a Czajkow ska, k t ó r a w o k r e s i e
sprawozdawczym o p ró cz kwerend w b i b l i o t e k a c h p o l s k i c h d okonała kwerend w b i b l i o t e k a c h i a rc h iw a c h NRD o r a z F r a n c j i . Zakończe n i e z b i e r a n i a m a te ria łó w p r z e w id u je s i ę na r o k 1884, r e d a k c j ę
t e k s t u - w ro k u n astępnym . 3 ) "Nowy K orbut"
Dwie c z ł o n k i n i e Pracow ni p rz y g o to w u ją d l a "Nowego Korbuta" m onografie b i b l i o g r a f i c z n e z d z i a ł u romantyzmu.
a ) Tom X - "Adam M ickiew icz" - a u t o r k a , mgr Wanda Roszko- wska-Sykałow a, s p o r z ą d z i ł a m aszynopis b i b l i o g r a f i i podmiotowej za l a t a 1817-1828 o ra z wydań zbiorow ych i wyborów utworów ( r a zem około 800 s t r o n i c ) , p o n adto opracow ała k a r t o t e k ą przekładów
utworów M ickiew icza (236 p o z y c j i b i b l i o g r a f i c z n y c h ) . Ukończenie
c a ł o ś c i p r a c y p rz e w id u je s i ę na r o k 1983·
b) Tom XI - " J u l i u s z Słow acki" - a u t o r k a , d r H a lin a Gaco- wa, s p o r z ą d z i ł a maszynopis b i b l i o g r a f i i podm iotow ej, l i c z ą c y
około 600 s t r o n i c . Ukończenie c a ł e j p r a c y p rz e w id u je s i ę na ro k 1981.
В) Prace e d y t o r s k i e
1) E d y c ja l i s t ó w Henryka S ie n k ie w ic z a
P e ł n ą e d y c ję l i s t ó w S i e n k ie w ic z a , z a in ic jo w a n ą p r z e z p r o f . J u l i a n a Krzyżanow skiego, r e a l i z u j e mgr Maria B o k sz c z a n in , k t ó r a po p rz e p ro w a d z e n iu odpowiednich kwerend i s p o rz ą d z e n iu z e s t a w ień b i b l i o g r a f i c z n y c h p rz y g o to w a ła do druku I tom l i s t ó w , wy dany w dwóch woluminach w PIW-ie w r . 1977· L i s t y t e , ułożone w po rząd k u a lfa b e ty c z n y m według nazw isk ad resató w (od A do j ) ,
z o s t a ł y o p a trz o n e komentarzem. Część wstępów w yszła j e s z c z e spod p i ó r a p r o f . K rzyżanow skiego. Większe z e sp o ły listow e a d r e sowane s ą m .in . do: Konrada D o b rsk ieg o , F r a n c i s z k a i M a rii E j s - mondów, D ionizego H e n k ie la , M ścisław a G odlew skiego. W opracowa n i u j e s t tom I I , k t ó r y p r z y n i e s i e ponad 600 l i s t ó w S ie n k ie w ic z a do t a d w i g i J a n c z e w s k i e j .
2) E d ycja lis tó w E l i z y Orzeszkowej
W Archiwum E l i z y Orzeszkowej Edmund Jankow ski k o n ty n u u je p r a c ę nad p e ł n ą e d y c j ą l i s t ó w O rzeszkow ej. W s t y c z n i u 1977 r · ( z d a t ą grudniow ą roku p o p rz e d n ie g o ) u k a z a ł s i ę tom V I I I " L i s tów z e b ra n y c h " , z a w ie r a ją c y ponad 400 l i s t ó w do 79 a d r e s a tó w ,
k tó ry m i s ą p i s a r z e i l u d z i e n a u k i , wśród n i c h : Henryk S i e n k i e w ic z , J a n Baudouin de C o u rte n a y , Wilhelm Feldman, Zenon P r z e
smycki, P i o t r Chmielowski, Maryla· Y/olska. Podobnie j a k w po p r z e d n i c h tomach t e j e d y c j i , l i s t y o p a trz o n e s ą kom entarzam i, w stęp y c h a r a k t e r y z u j ą s t o s u n k i Orzeszkowej z p o szczególnym i ad
r e s a t a m i . W d ru k u , ja k o tzw . p o z y c ja p o śliz g o w a z r o k u u b i e g ł e go, z n a jd u je s i ę tom IX "L istów z e b ra n y c h " , z a w i e r a j ą c y bez mała 500 l i s t ó w do 21 p r z y j a c i ó ł i znajomych, wśród n ic h do: Konstan t e g o S k ir m u n tta , J u l i a n a Ł ukaszew skiego, A p o lo n ii Makowskiej, Nikodema Erazma Iwanowskiego. W p rzy g o to w a n iu - tom X " L is tó w " . 3 ) E d y c ja "Pism w s z y s tk ic h " A leksandra F red ry
Po zgonie p r o f . S t a n i s ł a w a P ig o n ia p r a c e nad t ą e d y c ją k o n ty n u u je je g o w sp ó łp ra c o w n ic z k a , d r K ry sty n a Czajkowska, k t ó
r a w r . 1976 w ydała, jaKo tom XIV "Pism w s z y s tk ic h " , ko respo n
d e n c j ę F r e d ry (o p ra c o w a n ą wraz z P ig o n ie m ). Ukończona z o s t a ł a k o r e k t a XV, o s t a t n i e g o , tomu.
c ) P ra c e p o z a e ta to w e (zw iązan e z p r o f i l e m P ra c o w n i)
Członkowie P raco w n i, k t ó r z y w c ią g u d ł u g i e g o s t a ż u p r a c y w p i o n i e dokumentacyjnym I n s t y t u t u z d o b y l i poważne k w a l i f i k a c j e
t e o r e t y c z n e i p r a k t y c z n e , p o d ejm u ją p o n ad to - w ramach p r a c po z a e ta to w y c h - różne b a d a n ia z z a k r e s u s z e ro k o p o j ę t e j dokumen t a c j i naukow ej. M .in . d r Dobrosława Ś w ierczy ń sk a u z y s k a ła w r . 1978 d o k t o r a t na p o d sta w ie rozpraw y p t . " P o l s k i pseudonim l i t e r a c k i " . Temat t e j rozprawy z a i n t e r e s o w a ł a u t o r k ę w t r a k c i e p rac nad "Słownikiem Pseudonimów P i s a r z y P o l s k i c h " . Rozprawa t a , wy p e ł n i a j ą c a je d n ą z l u k w n a s z e j l i t e r a t u r z e naukowej, j e s t p rz e p r z e w id z ia n a do d r u k u . Ta sama a u t o r k a o p u b lik o w ała ta k ż e k i l k a a rty k u łó w p o r u s z a j ą c y c h z a g a d n ie n ia z p o g r a n ic z a p seu d o n im o g ra- f i i i h i s t o r i i l i t e r a t u r y o r a z b i b l i o g r a f i ę do "Nowej k s i ę g i p rzy słó w p o l s k i c h " .
Dr C e c y lia Gajkowska u k o ń c z y ła p r a c ę nad b i b l i o g r a f i ą opracowań d o ty c z ą c y c n p r a s y p o l s k i e j od czasów n a jd a w n ie js z y c h
do г . 1 9 З9 i ma poważnie zaawansowaną b i o - b i b l i o g r a f i ę T e o f i l a
L e n a rto w ic z a .
Mgr Maria B o k szczan in - wraz z r e d . H a l i n ą Geber - z e s t a w i ł a b i b l i o g r a f i ę do "Dziejów l i t e r a t u r y p o l s k i e j " J u l i a n a Krzyżanowskiego o ra z - z m odyfikacjam i - do a n g i e l s k i e g o p r z e k ła d u te g o d z i e ł a , sama za ś wykonała w i e l e p ra c e d y t o r s k i c h nad
"S zk icam i f o l k l o r y s t y c z n y m i ” ( 198C) i nowym wydaniem " P a r a l e l "
te g o ż a u t o r a .
Mgr Wanda Roszkowska-Sykałowa j e s t w sp ó łp raco w n iczk ą "Ro c z n ik a L i t e r a c k i e g o " , d l a k tó r e g o od r . 1974 z e s ta w ia d i a r i u s z ż y c i a l i t e r a c k i e g o .
I n t e r e s u j ą c e i n e d i t a e p i s t o l a r n e p o l s k i e i f r a n c u s k i e zo s t a ł y ogło szo n e p r z e z d r K ry sty n ę Czajkowską ( n ie z n a n y l i s t M ic k ie w ic z a ) oraz d r H a lin ę Gacową ( l i s t y Ch. de M ontalem berta do ad re sa tó w p o l s k i c h , opracowane wraz z p f o f . Jerzym P a rv im ).
P onadto członkow ie Pracow ni w s p ó ł p r a c u j ą ze "Słownikiem P i s a r z y P o l s k i c h " redagowanym p r z e z p r o f . J a r o s ła w a Maciejew s k ie g o ( d r H. Gacowa, mgr W. Roszkow ska-Sykałow a), z "Polskim Słownikiem B io g ra fic z n y m " ( l i c z n e biogram y p i ó r a d r C. Gajkow s k i e j ) , opracow ują n o t y do " B i u l e t y n u P o lo n is ty c z n e g o " i i n .
—P r o f . d r Edmund Jankow ski
i
Pracownia Dokumentacji Literatury W spółczesnej
Zadaniem Pracow ni ( u tw o r z o n e j w 1966 r . ) j e s t prow adzenie p r a c b i b l i o g r a f i c z n y c h , b i o b i b l i o g r a f i c z n y c h i f a k t o g r a f i c z n y c h ,
