Rudy cynku i ołowiu triasu górnośląskiego oraz perspektywy ich poszukiwań

(1)

H 5) B npe~enax <Pal.\HI-1 "rote Faule". Heo6XO.IlHMO ~aJI&HeAwee Be,lleHHe HCCJie~OBaHHA 3THX npOL\eCCOB ~JIR peweHHR npo6neMbl ~BOACTBeHHOCTH OKHCJieHHblX OTJIOlKeHJłA H ~nR peweHHR aonpoca B03MOlKHOCTH H npe~eJIOB 06pa30BaHHR OCa~KOB rOPH30HTa Me~HO py~HOrO CJiaHL\a B MOpCKOM 6acceAHe B pe3yJI&TaTe CHHreHeTH'łeCKoA ce~HMeHTSL\HH pR~OM c snHreHeTH-'łeCKHM npoHCXOlK~eHHeM 3THX OCa~OB.

BepOSłTHaSł CBSł3b pacnpOCTpaHeHHH i:IoneA OKHC-JieHHbiX OTJIOlKeHHfl: H pa3BHTHSI repl.\JłHCKHX JIHHea-MeHTOB, 06HOBJifieMblX B CJie~yiO~HX oporeHH'IeCKHX ~BHlKeHJofSłX (OT CTapOKHMepH~lKCKHX DO napaMJłACKHe), yKa.3biBaeT Ha BJIHSłHHe naneor~pOnOrH'łeCKHX npo-I\eCCOB Ha 3TH paAOHbl H Ha HX pon& B Ka'łeCTBe MHrpal.\JłOUHbiX KaHaJIOB ~JISł py~006pa3y10~HX pa-CTOOpOB.

LONGIN WIELGOMAS Instytut Geologiczny

RUDY CYNKU I

OŁOWW

TRIASU

GORNOSLĄSKIEGO

ORAZ PERSPEKTYWY ICH POSZUKIWAR

Wy,s.t~wanie w Polsce złóż rud cynku i ołowiu o maczenilu przemysłowynl ~ jest głbwtnie z

osadami węglanQWym!i triasu M•klo-klraloowskiego, a

po części takiże z W)'Stłpljąx:ym'i w ich podłoilu utwo-rami dewtanu. Zl'OtA te romn'i~e są na obsza.rze

o powi.erwhni olroło 2500 km', międrzy Taa-IlfOWSilcimii Górami i By11omiem na zachodzie, a Ch.Teanowern,

Olkru&oom i Zatwterciem na WISchlod"Lie. Pó!lnooną gra-nicę obiszaJru wys.~ia złóż stanowi obecnie li-nia Za'Wiiercie - Poręba - Kalety.

zroża k.rvs~ w tym obszarze mane były od dSIWina, a ek&pliOialtowa·ne są dotychcZl&S w trrzech re-jonach: byt<~m~kJm, chrzanQWSk:im i oliwskim.

Po-czątki E!lkspl'Oaltacji rud oł.owilowych sięgają czasów wczesnego średn:iow'iecrm, natomi.ast wydobycie k:iruBz-cbw cynku zapoozą~.niO w u~łym stuleciu. Od

~ czas.u datuje się też ilntenSYJWillY rozwój kloipadni-ctwa rud cyibk.u i ołowiu. Zoożarni tych rud zajmo-wało się od daWI!la wielu gea1agów. W lalfach międrzy WIOjeonych nad tymi zagadnieniami p.rac<XWał, m.in. C. Ku:iJniax. Do nowszych oprac()wań, dotyczących problematyki zlaiJ()wej bądź budowy geoliOg'icmej

QP-sza·ru, należy zallczyć p.race: K. Bogacza i in., S. Buklc>wego, S. Dokf.or()w'.flcza-Hrebnickłiego, F. :E)Ider-ta, T. GaHdelw'ic·za, H. Gruszczyka, C. Ha.rańczy>ka, L. SZIOStlka, S. SUwifls.~, L. WieLogomasa i innych. W pracach tych ai\Jitorów zostały omów.i.one

obserwa-cje i rezultaty badań.

W budQWie geolJogicZine·j śląsko-k.ralrowski.ego ob-szaru złożowego bicrą udział dwie jednos.tki st.ruk-tura;me:

l - sfałdo-wane podrote pale"w.:;licme,

2 - mionoklfualn:ie zalegające u'twory permomezo-zu.icm.e.

Schemat bu:dOWy geollogicz.nej prz.edstaswia się

na-stępująco: utwory triasu z mineralizacją klruszc::>wą wchodzą w skład osłony permiOm8ZOZlOicmej, spoczy-wa(jąc.eJ ni.e~e na podłożu fl)all.eoZioic:Dnym, s· fald<>-wa.nym i rozciętym dyslokacjami nieciągłymi.

Najstall'Sze osady triasowe, występujące na obsz.a-ne śląsklo-kralwwsk:iim, ~.e do niższego piask::.-wca pstrego, są to osady pia:szc.zysto-ilasto-zle\l>~eń

cowe, pstre, o zmiennej przeważnie niew.ielddej miąż

sz.oścl. Górny pias·k.awiec ps.try - ret, rorz.pt()C(Lyna se-rię osadów morskich, klontyn·uującą się ai P<> górny wapień muszlowy. Osady retu zalegają z!POdn.ie m niższym piaslrowcu p&brym, ewentuaLnie n!.ezgodnie,

ł>ez,pośredoio na utworach sta·rszego podł()ża. Są to osady w dolnej części profilu w~ałcone w facj.i doLoońtyczno-marglisbo-Uastej, z przerostami gi!psów, a w wy1}Jszej części profiJu - ja.ko dolomity, z

pod-rzędnymi 'Włkładkaani wapieni.

WS!llień muszlowy. Na dolomitach relt·u zaleJają

o-sady węglanowe wapienia muszlowego. W bud·OfWie dolnego wapienia mus.zlowego biorą udział zgodnie

108

UKD 553.44.042

+

553.44.044:561.761

+

550.8(438-13 Górny Sląsk) po sobie na:st~uaące warstwy g.ogQlińlskie, gorai.diŻań

ski.e, terebralbulawe i ka.rohdwłibklie. We.rs·twy giOg'Ol~ń

skie w większości są reprerz.entawe.ne prz,ez wapienie szare, pel'ityc:zne, rzad!1Jiej skiry!tolgry.sta.Liczne,

partia-mi o chMa:klterystycznej budowie :faListej, zarmaaro-n.ej cienklmi plrzeWa.rs-t\Wenialrni i:la&tymi; ml!ejsca-mi wapioo.ie pra:echodzą w wapienie margliste Lub marg\).·e; w pa.rbili śrrodlrowej ~tępuje zarz:wyczaj se-ria z.lepieńcOw. wa~p.ienam::h.

!.Jeżące wyi7Jej wSil'stWy - gora.żdiańskie, terebra-tulowe i ka.rc-hłowłicklie piemvlatn'ie wytks'1Jtak:one jako wapienle, w macmej c:zęści obszaru śląsk!o-m!row

skie<'oil> uległy diQilomityZ&cj.i, tyl.k() 1-okad.lnie

zachowu-j~ (calilwwlicie Lulb częściJQwlo) pierWIQbną postać skał w&IPiennyx:h.

Na obszarze śJ.ąs-k<>-'krakowskim osady węgla.nowe triasu środladw'ego i ewentua1111!fe do1111e@)(), które Ule-gły dolomilt.~jii, są trakltmwne jadro jeden poaji!om olm"eśliOiny na21Wą doloaniitów kir•us'l.ConiQŚnych. W

po-z:i.omiie tym, a ŻWJasrlicm w jE®O s,pąg»wy,ch partiach, wyst~ą największe klc•ncentracje siarezkó'w Zn, Pb i Fe. Dolam.'ilty lm"uszconośne nte sta.n.<JiW'.ią ~io mu w sensie strait~!icznym. Są

.t()

S'Ziaa"e · Lulb ciem-noszaa-e dolomilty lub dolomirt;y wapndste, drobno- i śa-edniO'krystal~ne. o tetkslt.u.rze tbez!adn~, bez

wid<>-oznego uławi.cen<La, p.orowa.be, kawerniste, spękane. Zd·o'Lomilt)'2lowan,i,u uległy głÓWlnie wa,pienie WMstw gorażdtański'Ch, terebrat.uliowych i karchowickioh. Niekiedy dO'.omLtyrLSCja obejlmuje niożej zale,gające

wapienie W9Jl"Stw gog;olińskli.ch, górne ogniwa retu i

spą.g walfstw środk()wego wapienia m~ego. Mdąż szość dcdJomlitaw kiruszcOil'II()Ś.nyeh jest mnierma, docho-d-zi niekitedy do okiobo 100 m, a prz.ecięłlnie wy111C61 olrolo 30 m.

Srod•kowy wa!Pień musz.lowy. Na wtworach dolne-~o wapilen<La mus7Jl"OWego zal~aJą .zglOdonoie osady Ślr'Od kow:ego wa.pi.enia lll\liSILlowego, .rE!lPrezenbotwane przez

warstwy ddplloporowe. Stalllow.ią one z,azwycza.j

rno-nobcmly ~leks osad(;w: są to

dolomdltiY

żólitoslza

re, :z.iaomoiste, PIOJ."OIWBtte, g,rU!bołarwticCIWie, spękane, w

więksoości z.w:iet-rzrałe, lokalln:f,e I)ITzlechodzą w dOllamoi-ty Ill31rgli.ste Lub margle.

Górny waJpień mus'lJlowy. Na obsza:rze .triasu ślą sk~airow's\dego sedymentację wapienda

musrz:lawe-go kończą osady góa'neg() waJPien·ia mi.ISWwego,

ma-ne ja.koo wa.rstwy tarnowickie, wdłkl()wiokfie i ooru.sz'()-wickie. Osady górnego wapienia muszlowego reprę

z.ontcwane są przez utwory dol()IŃtyCm'O-wapienne p.r:z.ecbodząx:e ku .górrLe w W~8111'0Wo<>-ilaste. Miątis'L'Ość

osadów VYQpienoia musz.l'()(Wiegjo jest mnienna;

zmien-ność ta jest związ8111a zarÓ'Will!O ze zrrQ.żnioowaną

mor-fol.Qgią podbod:a, jak i z pó:iJn1ejszymd procesamii ero-zyjnymi, kltóre sięgały niekiedy nawet do wa.rs·tw. re-tu.

(2)

D

!:;::::;:.;::~ ]UM

[ZJ

Tri;J.s

0 ]

1'6/eoroik

~ obszary udokumenlowati!Jch zlriż

obszBr petspeldgwi~ng

/. .1"71'\ zasit;g rrystęporrBniB

~ do/Dmiforr ktWLconoinycJr dog/łb.500m Mapa rozmieszczenia złóż rud Zn-P'P i obszarów

perspektywicznych w regionie śląską-krakowskim.

T•rias górny reprezentowa•ny jest prz.ez p.stre iły,

iłowce, mułx:lwoe, ,piaslrowce z Wlkładkami zlepieńców,

d·01l01l'li1Ww; ~end i margld.

Millllera:ldlzacja cynlroWlO-łOłow:iJo.wa w, triasie, o pa-rametrach \Wil"·Unk.u.jących jej przyd-31f!n()Ść g>ospodar-czą, wys·tQpude w osadach wę~owyx;h warstw .retu

i wapienia nwLsaJLo.wego. W zclecydi()IW.anej wi~z.oś

ci ininera·~ja związe111a jest z dol~tami k.ruszx:o-nOO!lymi, krtóre stanaw~ą potiK;m c:henńeu1y, pod wtz~ędern straltygu-a:fic7J!lym od!piOW!iada~ący gł6!wn·ie

góroym ogn'lwom doLnego wapienlia mu.sz.lowego.

Sz.cze,gMIIlą predYJ;ipoozycją do lroncenk~ania się kru-srełiw odznacrmją się spągowe paocrt;,iei tego poeiomu. Z tymi dol'Omitami zwdąz:aate jest pomi.d 901_/o_rud Zn--~b w obszam'tze śłąsk!o-'~ra«row&~lm.

.N~~a mmerałbw kir.UKCayych w skałach

w~lanowych triasu tworzą ciała rudne o chaii'aklte-rze ·pookładowyim lub pelkładowo...gniaZdowym, o nie-foremnych ·konturach, :mniennej miążSzości i prooon-towej zawa.I1tości mEltalli. Pod :w7gl~em rz:awa.I'It<xści metald myltooznyc<h oglfulie - ~,a:ża cynk nad

oło,w.:em, prz.y czym nil!dnak proporoje te są zmienne w poszczegótnych ciałach rudnych, nawet w obrę b!e tego saane;<J"o .rejonu dotctwego.

~ wrz.gJ!~em teks:t.UII'y \VYil'Ó!Żnia • się tu gł~ie

rudy breirejowe, ruldy 7Jbllte d ~acyjjne. W

ru-dach brelrojowyK:h minerały lar\1132oowe - sfaleryt i

gaJlala .- cemen1ruiją okruchy skał węglaruliWy,ch.

Rlu-dy zbi!fle są reprezoentQwane masY'W'll:Ymi slwpiJeniiaanl galeny i sfaJerytt.u. W rudach ~~acyjny~h

sfale-Map of distribution of Zn-Pb ore bodies and per-spective areas in the Silesian-Cracow region.

rylt i ga.lena wysit~ują w postaci

d!l"obnok.rySitalicz-n~, drobnodY~SP&SY!Inej jrnpl"Eg.nacji, dość

rówM-miernie rwypemi.aljąc pory Sikały :węgtlanOiW'ej. Ze wii:gJlądu na chaii'akltler połączeń chemiemych cynlw i ol'OWilu wyii'ÓŻnia się w dOitach obszaru śtlą sko-dm"ailrowskilego dwa tYlPY rud Zlll-Pb, a to rudy

siaii'czllrowe i rudy utlenione. Wdęklszość rud tego ob-srza.Tiu rt!~Pl"ezenibude typ siaii'czkowy. Ru.dy utlenione

wy:s.tępudą zatliwy'C?Jad

w

st.refie

'Wiietr1Je!nda -

w par-tiach pm:ypqw:iem<:łmiowyeh i na wyebodniach

u•two-rów okrusz.cawa.nych. Główlnyroi składn'ikami rud siarCZikowy.ch jest galena · i sf~ery.t. Rudy tlenkowe

pow&tały z ut1lenilenia rud siaJrezklowych, tworząc W\Y.

galmany. GłównY!mi minerałami .rudlllymi gaiimanów

są smiJt.sonliit i cerusy,t.

Posz.czególne ciała l"llddlle twlorzą w wielu miej -scach pi07Jklm dość jedn!()]Jbty, przewamiile o mi~z.ośd

do k-illdw metrów, tyMto 4okałllllie osiągadący, a

nie-ldedy nawe!t p~ący miąiiS1Jość 20 m. Miedsca-mi ciała rudne sk:ładadą się z ki·!Jku IPOZLomów krusz-cowych, oddzielionych skałami pbtnymi, ~tlpJdą cycb w obręlbiie te®<> -samego horyzon~bu s·trlJityfJI"Q.ficz -ne~. Ndekied~ ~e sdę też pm!!lllfies~zanie się ollm'usz.cOIWBnia do

P<JIZ'iomów

strlłlty~fica.:nych

nit-szych Wb wyazych. ·

Gramce cia! l'ludnych są dość płYIIlille i trudne do uchwycenia. W per~er~yclt partiach ciała rudne

zanikają bądź wsiwitEk stqpnio'WiegiO Zlllln'iejsZEilłia się m.ią;ż&1.x>śc·i ar! do 7JI.II1)ekl~ wyklłlalowania, bądź też ~ ror&W'81l"Sillwilenie się na szereg cilenkfuh wkła.dł\k

o szybiQo madejącej za'WM'tości mitnerałów rudnych:

(3)

ObsE!Il"WWI..Je się w Oibsmrze zbżowym tEndencję do strefowiego rormrles:zx:zenia k:ruszców. Głębokość WY·

st~·ia ciał rudnych w znanych 7lożach oillszaru

śląslro-lm"akowsktiego wahQ się od. prz.ypowierzcłmW

wych wys.tąpdeń na wychodlnda~h - do pooad 250 m.·

WQJl"astaQą.ce po II

WIO!Ime

.ś'wda!tlawlej ~

nile na cynk i ~(iw i ~ z t)'lm ~7Jeln1Le się, ~k,utek etklsp!oaltacjd, barzy

&UI"OWOOWied

rud tych

me-tali w malllych rejooaoh zllorżlowych Gólmego Sląska s~, w lattach ~en.nyx:h, podjęcie sy;ste-lllaitycmych i kllbensYiWirlych pos7JUlkliwań nowych zł·6ż

tych rud. W efekt:Le tych prac 7l!Stały :twięks'ZIOOle za-soby ruid Zat-·Pb w są&ied7Jtwlie 2m00ych złóż, 7JWłasz

cza w rejiOllde o~k!im; ponadto w wyni1ru prac

pro-wad7JOOyx:h przez Instyiblit Geologdcmy :llOIStał odiklry-ty nowy rejoo zbodlo'wy - zat\Wierciański, w łm.órym

dlot.yt:hczas uda~Wmentawalno zbGża: Zaw.iercie, Parę·

ba i Goruchawice. Ud~

zrom

w rejanie Zawiercia w ogólonym zatysle m~ą podobny charak· ter do WOlle&niej poaJilQnyth :dóż obsrzarru ślą,s.kic>-dm"a

ko~.

W wymillru Wlielblettn.ich dośwliadmJeń

wyprarowa-na została • mełtiodyka zaa"ÓWIIlO olkreś!lelllia obszlalrów

perspekttywic7Jtlycil,

oaik

.też prowadzenia :prac posm-ldwaWX:Zyth i r07.1PQZ1Ila'W10Zych w terenie zaklrytym.

Wybór rejooów badań i ok.reślen.iie stopnia perspek-tywd.cmmści następuje IW opaa-oiJu o \JS!ta.Jooe klryrtler'ja

()QSI'llUokl:walwCze, wymlilkadące z zaOO.Ser'WQwooych

pra-Wiidl!owtoścl rząd'Lących ralJ!Dieszc~iem rni.nera~lizacji

krUSil.C~.

Spośród czynnilk~ ll"Ządzącyx:h il"oomie.w.czeniem

l®liSzców można ogó'Lnde przedstawać nast~PJdące:

l. P.rawtlldł>dwoślci lt~~sbra.t)'lgirat.icme.

MineraHIZ:acja c~wa zw.iązana jest z uitow!orami ;w~~ trla$u środłrow'egio i

dolne-go.· NadbaTdZiej predySponowany do lronoenbrowania

kTusrzc~ jest

trz:w.

~ dolomiltów 1«-uszcoooo-nych. W obszall"1Zie ich ~cr.wnia na,j1ba.rdeiej

per-spelk.ty;wicme są rejony prz~ do tzw. sbref

przej-ściowych, między doLon'dtama a wapmnoia.mi o.raz

re-jony, w ldórych pmtom d·olOI'Illitów lm'USil.Conośnyth

charak.teryoz.uje się dużą zmiErlrllością. Ciała rudne

sk,upla.ją się gł8wlnlie w spągiOWej części dolomi.tów,

ziwła52cza tam, gdaJie doliOI!llity te za!Legadą na osadach i.laSto-margtiiSotych. Opróoz porzfi,omu dOil!oom'Mtw

krosz-oonośnyt:h ·petspekrtyiWii.c7Jile piod wrzględem wys~

wanaa klrus:zx:~ 'Zin i Plb są asady węgJ.anowe ni<iej

7Jallegaj~ycll wan-stw retu i wasrst!w ~lińslt'ich oraz

wyrLej Jeżący~ dolarniltów dliplqplO!rowych. 2. Plra'Wiidłoow.ości st.rlllkitura.llno-telttoniczne.

Olała rudne · z'Wii~ane są z oblsza.rami o urO'ZJlllai· cooej rrz;e:IJb!iie plaWieorrz;lcbni m.orfool~<li]cmej utworów

palei::w.x:z~ podboża oraz z oibszart!m intensY'wnyt:h 7t3Jbulr7ień tektocnk:?mvch za~rÓWino w podh>7.u jak i w uliworach tll"iaSoU, chU~Y7JUj~ych się obecnością

stref spękań, uskt'lltów. rowów i zrębliw.

3. .Pira.Wiiidrowtośti geocłlern:lcmle.

Wtakół cdał ruld.nych wy\S~,e a.ureooa rO'Zd)roSrLe-nia cynk.u i ołoww, cha~raJdterYtZIUd~a się podW}'TiJse'o-nymi, w stoswnkiU do geoc~Jarn!K:mego tła obsrr.aoru, koncentracjallllii tych metati w skałach ataczających złO'Ze. PodwyŻlSrl.IOinle "ZaJWa'l"itośei meta1i mogą

wska-zyWać na obecność strefy złożaw~ w n.iewd.el!k!iej

od-ległooci. ZjaiWIIS·kJo

to

wyklolrzysot.uje również meb::da

bada·ń hydrocbern:icmycll. W obrębie ciał rudnych ob· serwuje się .rówtndeZ har~ontaolną strefoWiość mi.nera-li'Lacji: sialrcZJki cynlou i ol:io'Wiiu zadmują ~arzmycza•j

~sce cerJJbraJ.ne, a na peryferiach zł6ż wys:tłp.lją

s:ia:rczik!i żelarr.e.

Z przeds.ta!Monych w~j prawidŁawiOści ~Wynika, że duży oiooro 1000 km2 _{ołlsar wy&t~}_triasu śl~łro-dt·rałrows~, połoiJony w ~i p6łn'OCnej, jest obstza«"em perspeloty!wdczlnym. Budowa ~z

na tego oblnaro ~uile ~ anaqi,i. da. budowy

gool;oo_g.ic2Jnej rejoou za,wlercia~o, w krtóryjm z.o.

stały niedawno od1m"ytte i uddlwmenJtowa.ne zł.oża rud Zn i Pb. WskafW1ie to na rnio2iDilWIOŚć odlklrycia d8'aych

.złóż rud rw wa.pieniu muiszlowy.m, . w piask-owcu

~rv,m a także w osadach ,paileozoicmych ..

• Na tym terenie, w opa!l"ciu o projeklt. badań

wy-kooany ·.w 1974 r., w Plracmwli Uóż Kruszców

Cy·n-110

ku i Ołmv'iu - Zakładu Złóż Rud Metali Nieżelaz.

nych IG, prowadZiOne są obecnie prace poszukiwa-w-cze. Wyniki ich potwierdują słuszność ko.ncepcji za-wartych tWe wspomnianym !Pl'<)jeb:ie; m.in. stwierdzo-no w wielu otwtorach okruszcowanie o pa.ramet.rach

odPQWiadających rudom bilanso~. zwdą.zane z róż

nymi boryU.onotami stratygraflocznymi takimi jak ooa-dy węglalniowe dewonu, piaskowce k,warcowe niższe

go piaslrowca p6·t.rego, dolomity margliste retu i d'9-1cmity wapienia muszlowego.

Najbardziej zaawansowane są prace między Za-wierciem a Mrzygłodem - w rejonie Marc.iszow-ct, gdzie stwierdzo.ne w szeregu otWIOrów ciała rudne

są obecnie przednrlotem rozpoznawania do kategorii

c2.

LITERATURA

1. Bogacz K., Dż,ułyński S., Harańczyk

C., S

o

b c z y ń s ki P. - Contact relatioons of the ore-bearing dolomite in the Triassic of the Cracow-Silesian .region. Rocz. Pol. Tow. Geol.,

1972, t. 42, 4.

2. B u k o wy S. - Nowe JP()glądy na budowę pół

nocno-wschodniego obrzeżenia Górnośląskiego

Za-głębia Węglowego. Biul. Inst. Geol. 1964, nor 184.

3. B·ukowy. S., Cebulak S. - Nowe dane o lllUlgmatyzmie antyklinorium śląsko-krakowskie

goo Ibidem.

4. C i e m n i e w s k a M., Z i ę t e k - K r u s z e w s k a A. - Charakterystyka petrograficzna dolo.mi.tów

kruszconośnych okolic Goluchowie. Kwart. geO<l.,

1974, nr 2.

5. D ok t o r o w i c z -H r e b n ·i c k i S. - Przeglądo

wa mapa geologiczna Polski l: 300 000 ark. Kra-ków. Wyd. B. Inst. Geol. Warszawa, 1955.

6. E kier t F. - Geneza śląskich zl(lż cynkowo-oło

wiowych. P.rz. gool. 1957, nr 7.

7. E kier t F. - Budowa geologiczna podpermskie-go :podłoża p6łn«no-wschodniego obrzeżen'ia Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Pr. ln!>t. GeOil. 1971, t. 66.

8. G a ł k i e w i c z T. - Geneza. śląsko-krakowskich złóż cynkow~wiowych. Rudy ·i Met. nieżel.

1956, nr l.

9. Gałkiewicz T. - Geneza złóż Zn-Pb typ

s-c.

lbiden, 1968, nr 11.

10. Gałkiewicz T., Harańczyk C., Szostek L. - P<Jdurajskie okruszcowanie utworów w za.

sięgu dewon - jura rejo.nu Olkusz - Klucze.

Ibidem, 1960, nr 4.

11. G .rus z c z y k H. - Problem genezy polimeta-licznych kruszców triasowych w ,rejonie

górnO-śląskim na rtle ostatnich badań. Prz. geol. 1955, nr 10.

12. Gruszczyk H . - O wyks:z.tak:eniu i genezie

ś.ląsko-k.rakowskich złóż cynk.owo-ołowiowych.

Biua. ln&t •. Geol. 1956, nr 106.

13. Gr •U s :z czy; k H. - Uwa:gi w sprawie wyks21tał

cenia morskich utworów . tria&u ś•ląs·ko-lt!rakow

skie,go. IbidEllll, nr 107.

14. H ar a ń c .z y k C. - -Mineralogia •lcruszc6w ś•lą

s·ko-lkrakOWS!kich złóż cynku .i ołowlbu. Pr. geol. Kom. INaruk GeO<l. PAN Oddział w Klrakowie,

1962, nr 8.

15. Harańczy.k C., Szos.teik L . - Uwagi o nie-kltó.rych iPO!Itlądach na budowę doża rud cynku i ~owiJU "'IIrzebionka" i genezę dolomitów

krusz-conośnych. Rudy ł Met. nieżel. 1969, nr 4.

16. K. u źn ia~r C. - Złoża rud oŁowiJU w okolicy Siewietza. S(praw. Pańsitw. Inst. Geol. 1932, nr l. 17. P.~rzen.iosło S., Stę.pn:iewski M.,

Wiel-g o m a s L.. - Mineralizacja

galenowo-sfalery!to-wa piaskowców ttria&u dolinego z reóon.u iKoz.ie·

(4)

18. P r IZ e n i ~

s

ł o S. - Cynk i ołów w <U/tworach węglanowych .triasu ·rejonu za•wierciańskie,go. B!A.tll. lon&t. Geol. 1974, m 282.

\9. Ryka W., Sylwestr.zak H. - O porfirycie z Hulty Stalrej koło Siewiena. Kwai1t. geol. 1960,

nr l;

20. Sass-Gustlkiew.J.cz M . - Co1n8!PSe breccias kl tbe ~ring dolamite of Cihe Olllrusl: mine (Cracow-Siiesia.n ore-ddstridt). Rocz. Pol. To·.v.

Geoa., 1974, t. 44, z. 2--3.

21. S as s- G u s tk i ewi c z M. - Stra·ti·fied sulfide

ores

.in lkarst calvtties of the rnlwsz :mJ.ilne (Cra-oow-SiJesia,n region, Polalnd). Ibidem, 1975, t. 14,

nr

l.

22. S e :r a f ·i n -R a d l i c z J. - .Przydrutność anomalii hydrochemicznych do poozukiwań złóż klruszc6w cyndru i ołowiu w półllloonG-'\\'ISciltodniej części

Górnego Sląska. Biruil. linst. . Geol., 1972, nr 255. 23. S i e d 11 e ck~ S. - Za;gadndenia strall:ygrafii

mor-sikiich osadów trdasu kralkowskieg.o. Rocrz:. Pol. Tow. Geol. 1949, )t. 18.

24. Smolars ka I. - CharakterySltyka minerało

giczna dolcmtitów kruszconośnych wsch~dniej

części śl.ąsko-~rakowskiego Zagłębia

Kruszcowe-SUMMARY

The paper ;pres.ents glelleral cha.racteristics of the Silesian-Cra.cow 'l'lria.$sic rocks. Ln addiltion, rtinc a111d lead ores connected wioth thase rocks and forrne-rly kulowin and exploilted i·n othe reg,ioos of BYJta!n,

Chaa-nów and OLkiusz, and the newly discovered Ol1ieS in

the Zawdlerc:ie regioo are discussed.

'Dhe methods of ;Pil"OStPeeti.ng f.r<lfD cietermianing ol pe~ve ,an-eas to :recog~niltJ.on works U;P ito the Po-lish milnmg category

c2

in the d~it M"ea, bein.g

the resulit Olf many yean;' experience, a.re presenołt.!d

in the paper. The selectioo of areas for studies amd

the evaLuaJtioo of thehr perspectiveness a.re made u-sLng prospecting arllteria established takLn.g into ac-cooot regularLties d.n distributJ.on of ore min.~raliza

t!Jcm. ~g and :recQ@l~Ltion are carried cut ac-cording t~ previously IVII'Orlred out projects a.nd cri-teria of xiemonstra.tion of ore resources.

go. P·r. miner. Kom. Nauk Miner. ·PAN, Odd:z.

w Krakowiie, 1968, nr 13.

25.

S

1 i w .i ń ski S. - ~a wy mineral1zacji krusz-cOowej w outworach dewońsk.icll d •tl"iasowych

ob-sza·ru s'iewierskiego. Rocz. Poł. Tow. Geol., 1964,

t.

34, z. 1~.

26.

S

l i w i ńs ki

S. -

Rozwój dolomiltów łmls.zco

nośnych

w

obsurz.e ślą:sko-<krakOV\Itlllclm. Pr. geoł.

Kom. Na111'k Geol. PAN, Oddz. w. Krakowie, 1969,

nr 57.

27. Wieigornas L., Deczkowski Z. -Wstęp

ne dane o budoWie geolQgicznej obsrLa:ru Ogro-d.zieniec - Ohrząstoowice. Prz. geol. 1961, nr 2.

28. W i e l g o m a s L. - Mezozoik i jego podłoże w rejonie KO'Liegł6w. Lbidem, 1964, nr l.

29. Wy c z ó ł k o w s k 'i J. - Stra-tygrafia plaskowca

p<J~trego i dOLnego wapienia muszlowego północno

-wschodniego obrzeżenia Górnośląskiego Zagłę

bia Węglowego w świetle badań palecgeograficz-nych i sedymentologicmych. Biul. Inst. Geol.

1974, nr 278.

30. Znos k o J. - Pozycja tekitoniewa śl~ko-kra

kowskiego .zagłębia węgłowego. Ibidem, 1965, nr

188. .

PE310ME

B CTaT&e npHBe~eHa xapaKrepHCTHKa TpHacOB&IX

OTJIOlKeHJdł CHJie3CKO-KpaKOBCKOrO palli:OH3. 0nHCaHbl

MeCTOpo:JJt~eHHJI l.lHHKa H CBHH~a CBJł3aHHbie C 3THMH OTJIOlKeHHJIIIUf. B. palli:OHax: .6&ITOMCKOM, XIUaHOBCKOM H OJibJcy'CKOM HaXO~RTCR ~aBHO pa3Be~aHHbie H 3KC-DJiyaTHpyeM&Ie MeCTOpolK~eHHJI, a B 3aBep~HaHCKOM

palli:OHe - HOBO OTKpbiTbie. ITpHEe~eHHaR MeTO~HKa

DOHCKOB 6biJia pa3pa6oTaHHa ą Te'leHJ'IH MHorOJieT~HX

OIIbiTOB, Jła.'IHHaR C Onpe~eJieHHJI nepcneKTHBHbiX palli:OHOB, a KOH'ła Ha pa3Be~O'IHbiX pa6oTaX B KaTe-rOpHH C2• B&I6op palli:OHOB HCCJie~o.eaHJdł H onpe,~~;e

JieHHe CTeneHH HX Dei)CDeKTHBHOCTH DpOBO~RTCR H8 OCHOBaHHH Onpe~eJieHHbiX DOHCKOBbiX KpHTepHeB,

Bbi-TeKalO~HX H3 Ha6JIIO~aeMbiX 3aKOHOMepHOM'elli:. lł

pa3-Me~eiiHH py~HOili: MHHepaJIH3a~HH. noHCKH H

pa3-Be~Ka npOBO~RTC$1 DO paH&We pa3pa6oTaHHblM npo-eKTaM H B COrJiaCHJł. C Tpe6oBaHHRMH . 6aJiaHC0BbiX KpHTepHeB.

STANISŁAW BUKOWY

Instytut Geologiczny

AKTUALNE ZAGADNIENIA BUDOWY GEOLOGICZNEJ

Pi\l .. EOZOIKU REGIONU

SLĄSKO-KRAKOWSKIEGO

I JEGO OKRUSZCOW ANIA

UKD 551.243:551.'13:552.18

+

551.21:553.43/.44

+

553.462(438-13 reg. śląsko-krakowakl)

oZelnteresow.ani.e budową geologiczną regUOiliu ślą

sko-Gcraloowskiego, a 7JWłaszcza jego okruszcowaniem, okazane podczas wyja-zdu w teren Sekcji Oddziału

Waa-sza'Wskiegoo NOT jesienią 1976 r., s-kłan·ia do prze-kazania krótkich relacji z obecnego stanu ~a

nia budowy podłoża merowiku. :Ebdł>oże to nawierca-ne jest licznymi, na ogół płytkimi wierceniami

pro-wad7.::nymi głóVWlie w celu zbadania okruszcowania triasu. Ze względu na brak odpcfWiedndch wierceń

głębokich i 'niejednak~ sta.n r<Jel)oz:nanią

poszcze-.gólnych formacji is-tnieją jeszcze różn·ice zdań m. Ln. odnośnie do udziału orogenezy wwryscyjskiej w

bu-dowie ~ regionu oraz mineralWlicji kruszcowej

skał paleowicmych. Niemniej wyniki badań prowa-dzone w tym zalklresie przeiZ lnstY!tu·t GeoLogic.zny

po-zwaJ.ają na lrolejne podsumowatnie oraz prz)'g'Otowa-nie pr~amu badań nowego etapu.

·St.w:ierdrlxm'O, ile ~Y triasu, a naw,et pernw, le-żą ~rednio na różnych, Slbr.cmo u&taow:Lonych

for-macjach palecirl.Oillw i prekJ&mbru. Wnosić ·stąd·

nall,e-ży, że jest to góroliwór o bud'QW'ie fałldbwej; ·· kltó.ry

już pod ktoaUiec paJeO'lJOdiklu został głębolro śCięty· pnrez erozję (5). Za rCIZIW!Ojem J)aleawiklu tYIPU

oro5J€1!11ic7Jlle-go teg,o regitonu pr7Je!lla'Wiia ponadto ch!lJr8latęry&tyoz

ny rnagmaJt.ya.m ws·~ący na obecność batoWiltu (39,

B, 41). Ws~ua;e na

to

swoisty ~fia.lni. jak

róWinl:eż r021Wój sedYIIJ)e!rltacydny dilnanlt.u (3). Chalrak-ter"'tycma rOw.nież dla obiszalrów or<>genic7Jnych jest tu taJk2ie miiJnera1dlzaCja pa.leazx>ilw tYlPU poddlro'Wych

złÓ!Ż miedzi (32). Są to cęohy wyrómiają'Ce r~