Ziemniak Polski 2005 nr 1 3
Ekonomika i rynek
INFORMACJA O RYNKU
doc. dr hab. Jerzy Rembeza
IHAR, Zakład Nasiennictwa i Ochrony ziemniaka w Boninie e-mail:jrembeza@poczta.onet.pl
owierzchnia uprawy ziemniaka w Polsce w 2004 r. wynosiła 713 tys. ha i w sto-sunku do roku 2003 uległa zmniejszeniu o 53 tys. ha. Spadek ten dotyczył przede wszystkim regionów Polski środkowej i połu-dniowo-wschodniej (mazowieckie, lubelskie, podlaskie) o relatywnie mniejszym znaczeniu dla produkcji rynkowej. W regionach północ-nych i północno-zachodnich (wielkopolskie, zachodniopomorskie, lubuskie) odnotowano natomiast niewielki wzrost powierzchni uprawy.
W związku z korzystniejszymi warunkami pogodowymi plony ziemniaka w 2004 r. były wyraźnie wyższe aniżeli w poprzednim roku i wyniosły 193 dt/ha. Wzrost plonów był noto-wany w regionach Polski środkowej oraz południowo-zachodniej. Dzięki temu łączne zbiory ziemniaka nie zmieniły się w stosunku
do ubiegłego roku i wyniosły 13,7 mln ton. Tym samym Polska jest największym produ-centem ziemniaków w krajach Unii Europej-skiej, chociaż różnica w wielkości zbiorów w stosunku do Niemiec nie jest już duża i w ostatnich latach uległa znacznemu zmniej-szeniu.
W związku z generalnie wysoka podażą na rynku ceny targowiskowe ziemniaków kształtują się na stosunkowo niskim, o około 10% niższym poziomie aniżeli w poprzednim sezonie. We wrześniu przeciętne ceny na targowiskach wynosiły 36,4 zł/dt. Nieco ko-rzystniejsza jest sytuacja producentów niaka skrobiowego. Cena minimalna ziem-niaków skrobiowych, ustalona w ramach UE, wynosi 178,31 euro/t skrobi, co przy aktual-nym kursie oznacza wzrost ceny skupu o prawie 10%.
Zbiory ziemniaka w wybranych krajach UE
Lata Kraj 2001 2002 2003 20041 Belgia 2564 2909 2522 3028 Francja 6050 6877 6348 6400 Hiszpania 2992 3099 3790 1852 Holandia 7015 7363 6469 7262 Niemcy 11503 11114 9916 12300 Polska 19379 15524 13731 13700 Wielka Brytania 6649 6966 5918 6300 1 szacunek
Biorąc pod uwagę dzisiejszą sytuację na rynkach zagranicznych, trudno oczekiwać wystąpienia impulsów sprzyjających wzro-stowi cen ziemniaka. W krajach będących głównymi eksporterami ziemniaków odnoto-wano w bieżącym roku wyraźny wzrost zbio-rów. W konsekwencji ceny ziemniaków
ja-dalnych uległy wyraźnemu obniżeniu. Na początku października ceny ziemniaka ja-dalnego uzyskiwane przez producentów wa-hały się od około 13 euro/dt na rynku brytyj-skim do około 3 euro/dt na rynku holender-skim i niemieckim. Na tych ostatnich były więc niższe niż na rynku polskim. Oczekuje
Ziemniak Polski 2005 nr 1 4
się, że do końca sezonu ceny pozostaną na niskim poziomie. W kontraktach terminowych na kwiecień 2005 ceny ziemniaka oscylują wokół 6 euro/dt. Pomimo zniesienia formal-nego zakazu eksportu ziemniaków do krajów
UE nie należy więc oczekiwać w bieżącym roku jego wzrostu. Większe możliwości kryją się w eksporcie do Rosji, która w bieżącym roku odnotowała dość wyraźny spadek zbio-rów.
Średnie ceny targowiskowe ziemniaków w Polsce (zł/100 kg)
Miesiąc Lata 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 VII 58,3 57,6 68,9 64,1 VIII 44,9 44,6 47,4 46,0 IX 39,6 35,2 38,0 36,4 X 41,4 33,8 35,9 XI 42,0 34,3 36,7 XII 43,0 35,8 38,0 I 45,6 36,4 38,7 II 48,4 37,0 39,2 III 50,1 37,5 39,7 IV 53,1 37,8 39,3 V 52,7 36,5 37,0 VI 58,7 38,1 40,3