Geozagro¿enia — zmniejszanie ryzyka, podnoszenie œwiadomoœci
— konferencja Pañstwowego Instytutu Geologicznego
podczas V Miêdzynarodowych Targów GEOLOGIA 2007
Warszawa, 30.05.2007
Maja Kowalska*,
Barbara ¯bikowska*
Konferencja zorganizowana przez Pañstwowy Insty-tut Geologiczny, pt. Geozagro¿enia — zmniejszanie ryzy-ka, podnoszenie œwiadomoœci, odby³a siê 30.05. 2007 r. w Pa³acu Kultury i Nauki w Warszawie, podczas jubileuszo-wych V Miêdzynarodojubileuszo-wych Targów Geologia 2007 (rela-cja z targów znajduje siê na str. 645).
Pañstwowy Instytut Geologiczny organizuje konfe-rencje podczas targów geologicznych corocznie, od pierwszej ich edycji. Konferencje te maj¹ na celu przy-bli¿enie spo³eczeñstwu szczególnie istotnych dla nauki i gospodarki kraju aspektów geologii. Tematyka pierwszej konferencji, zorganizowanej przez instytut w 2003 r., dotyczy³a wykorzystania systemu informacji geologicz-nej dla potrzeb gospodarki i spo³eczeñstwa. W kolejnym roku pracownicy PIG omówili sprawy zwi¹zane z wyko-rzystaniem i ochron¹ zasobów wód podziemnych jako surowca XXI wieku. W 2005 r. przedstawiona zosta³a problematyka ekologicznej rekultywacji terenów poprze-mys³owych, a podczas seminarium, zorganizowanego wspólnie z firm¹ SEGI AT, zaprezentowano problemy zastosowania technologii GIS w zagadnieniach wykorzy-stania i ochrony zasobów przyrody nieo¿ywionej. W ubieg³ym roku pracownicy instytutu zorganizowali kon-ferencjê poœwiêcon¹ kwestiom bezpieczeñstwa energe-tycznego Polski. Prace prowadzone w ubieg³ym stuleciu przez Pañstwowy Instytut Geologiczny w du¿ym stopniu przyczyni³y siê do poszerzenia bazy energetycznej pañstwa.
Celem tegorocznej konferencji, poœwiêconej geoza-gro¿eniom, by³o przedstawienie najwa¿niejszych rodza-jów zagro¿eñ naturalnych, obszarów i skali wystê-powania, sposobów rejestrowania, monitorowania, oceny i ograniczania ich skutków.
Geozagro¿enia to szerokie pojêcie, obejmuj¹ce wszel-kie procesy geologiczne mog¹ce spowodowaæ straty czy szkody dla spo³eczeñstwa lub œrodowiska. Do niedawna Polska postrzegana by³a jako kraj niemal pozbawiony zagro¿eñ naturalnych. Nie wystêpuj¹ bowiem w naszym kraju tak spektakularne i tragiczne zarazem w skutkach
zjawiska, jak wybuchy wulkanów, trzêsienia ziemi czy b³otne lawiny. Jednak katastrofalna powódŸ, która nast¹pi³a latem 1997 r. na Odrze i jej dop³ywach, oraz uaktywnione tego deszczowego lata na niespotykan¹ ska-lê osuwiska w Karpatach zapocz¹tkowa³y proces zmiany œwiadomoœci spo³eczeñstwa i decydentów w tym zakre-sie. Wiedza mieszkañców naszego kraju na temat rodzaju zagro¿eñ i mo¿liwoœci zmniejszania ich nieuniknionych niekiedy skutków nadal nie jest wystarczaj¹ca. Dotyczy to zw³aszcza osuwisk, powodzi i naturalnych wstrz¹sów sejsmicznych, czyli procesów ca³kowicie od cz³owieka niezale¿nych. Znaj¹c jednak geologiczne i klimatyczne uwarunkowania takich zjawisk, mo¿na unikaæ b³êdów, np. nie wydaj¹c zezwoleñ na posadawianie budynków i innych obiektów infrastruktury w strefach szczególnie zagro¿onych.
Poza pracownikami PIG do wyg³oszenia referatów zaproszeni zostali specjaliœci z G³ównego Instytutu Gór-nictwa, Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Jagielloñ-skiego.
W programie konferencji znalaz³y siê nastêpuj¹ce wyst¹pienia:
Za g ro¿enia osuwiskowe w polskich Karpatach —
dr Wojciech R¹czkowski, Oddzia³ Karpacki PIG;
Ge o z agro¿enia polskiego brzegu Ba³tyku —
mgr Ryszard Dobracki, Oddzia³ Pomorski PIG, dr hab. Szymon Uœcinowicz, Oddzia³ Geologii Morza PIG; Wp³yw podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchniê terenu — dr in¿. Olga Kaszowska, dr
in¿. Andrzej Kowalski, Zak³ad Ochrony Powierzch-ni GIG;
Wezbrania i powodzie rzek polskich — geneza, prze-bieg, skutki — dr in¿. Bogdan Ozga-Zieliñski, g³ówny
hydrolog kraju, zastêpca dyrektora IMGW;
M³ode ruchy tektoniczne i wstrz¹sy sejsmiczne — czy stanowi¹ istotne geozagro¿enie dla mieszkañ-ców Polski? — dr Janusz Badura, Oddzia³
Dolno-œl¹ski PIG, prof. dr hab. W. Zuchiewicz, Instytut Nauk Geologicznych UJ.
W konferencji wziê³o udzia³ ponad 80 osób. Byli wœród nich przedstawiciele ministerstw, urzêdów woje-wódzkich i marsza³kowskich, starostw, organizacji pozarz¹dowych, placówek naukowych i uczelni, licznych przedsiêbiorstw oraz mediów.
637
Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 8, 2007
*Pañstwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa; maja.kowalska@pgi.gov.pl; barbara.zbikowska@ pgi.gov.pl
