• Nie Znaleziono Wyników

Wspomnienie o Profesor Ewie Bojenko-Izdebskiej

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Wspomnienie o Profesor Ewie Bojenko-Izdebskiej"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

ARTYKUŁY

DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.53.02

WSPOMNIENIE O PROFESOR

EWIE BOJENKO -IZDEBSKIEJ

8 października 2017 r. zmarła Profesor Ewa Bojenko -Izdebska, adiunkt w Kate-drze Stosunków Międzynarodowych i Po-lityki Zagranicznej w Instytucie Nauk Poli-tycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, uznana ba-daczka problematyki niemcoznawczej, autorka licznych publikacji naukowych, tłumaczka przysięgła języka niemieckiego.

Ewa Bojenko -Izdebska urodziła się 25 maja 1951 r. w Krakowie. Ukończyła V Liceum Ogólnokształcące im. Augusta Witkowskiego w Krakowie, a następnie podjęła studia na Uniwersytecie Jagiel-lońskim na kierunku filologia germań-ska. Zgodnie z obowiązującym w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej nakazem pracy po studiach została skierowana do Biura

Turystyki Młodzieżowej „Juventur”. Do jej zawodowych obowiązków należało m.in. pilotowanie przyjeżdżających do Polski grup z Republiki Federalnej Niemiec i Berlina Zachodniego. Grupy te przygotowywały na terenach byłych obozów koncentracyjnych Auschwitz -Birkenau, Stutthof i Majdanek projekty i wystawy dotyczące zbrodni nazi-stowskich (Akcja Znaku Pokuty – Służba dla Pokoju – Aktion Sühnezeichen – Frie-densdienste). Współuczestnictwo w pracach tych grup ukierunkowało zainteresowa-nia Ewy Bojenko -Izdebskiej i zaowocowało rozpoczęciem badań nad historią Niemiec i nazizmem, a także wzbudziło jej zainteresowania aktualną polityką międzynarodową.

(2)

20 Edyta Chwiej, Janusz Józef Węc POLITEJA 2(53)/2018

W 1979 r. Ewa Bojenko -Izdebska rozpoczęła studia doktoranckie w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; w 1982 r. podjęła pracę na sta-nowisku asystenta, a następnie adiunkta w Katedrze Stosunków Międzynarodowych In-stytutu Nauk Politycznych. W instytucie tym pracowała przez 35 lat.

W pierwszej fazie badań zainteresowania naukowe Profesor Ewy Bojenko -Izdebskiej koncentrowały się głównie na działalności Młodych Socjalistów (Junge Sozialisten) – organizacji młodzieżowej SPD. Zagadnienie to zdecydowała się też uczynić tematem przyszłej pracy doktorskiej. Badania nad działalnością programową, koncepcjami dok-trynalnymi oraz praktyczną polityką tej organizacji prowadziła również w czasie sty-pendium naukowego, przyznanego jej przez Fundację im. Friedricha Eberta w 1981 r. Efektem tychże badań była obroniona w 1992 r. praca doktorska pt. Koncepcje doktry-nalne Młodych Socjalistów w SPD w latach 1969 -1981. Rok później za tę rozprawę dzie-kan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego przyznał Jej nagrodę indywidualną pierwszego stopnia.

Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora zainteresowania badawcze Ewy Bojenko--Izdebskiej uległy znaczącemu rozszerzeniu i koncentrowały się na niemieckim syste-mie partyjnym i politycznym, społecznej gospodarce rynkowej, polityce zagranicznej i bezpieczeństwa RFN, zagadnieniach niemieckiego federalizmu oraz transformacji ustrojowej w Niemczech Wschodnich. W 1991 r. otrzymała stypendium NATO De-mocratic Institutions Fellowship, które umożliwiło Jej podjęcie badań nad procesem wprowadzania systemu federalnego w NRD po zjednoczeniu Niemiec. W tym samym roku została członkiem Gesellschaft für Deutschlandforschung – organizacji zajmują-cej się kompleksowymi badaniami nad procesem transformacji w byłej NRD. Wyda-rzenia te zadecydowały o wyborze tematu przyszłej pracy habilitacyjnej, którym była właśnie transformacja polityczna w Niemczech Wschodnich.

W wyniku przeprowadzenia kompleksowych studiów nad tym zagadnieniem Ewa Bojenko -Izdebska napisała monografię pt. Przemiany w Niemczech Wschodnich 1989--2010. Polityczne aspekty transformacji. Ukazała się ona w 2011 r. i była podstawą do wszczęcia postępowania habilitacyjnego. W oparciu o cały dorobek naukowy i rozpra-wę habilitacyjną Rada Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwer-sytetu Jagiellońskiego nadała Ewie Bojenko -Izdebskiej w dniu 28 czerwca 2012 r. sto-pień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce.

Rozprawa habilitacyjna Ewy Bojenko -Idebskiej była pierwszą w Polsce i Niemczech analizą przemian na poziomie wszystkich tzw. nowych krajów związkowych, czyli te-rytorium dawnej NRD i Berlina Wschodniego. W książce tej Autorka dokonała re-konstrukcji przemian ustrojowych w Niemczech Wschodnich po 1990 r., badając spe-cyficzny przypadek transformacji przez zjednoczenie, jego konsekwencje dla ustroju zjednoczonych Niemiec, a także dynamikę zmian w poszczególnych krajach związ-kowych. Autorka wykazała w swej monografii, w jak specyficzny sposób przebiegały procesy transformacji politycznej i gospodarczej w Niemczech Wschodnich. Dokona-ła skrupulatnej i niezwykle rzetelnej analizy wszystkich istotnych uwarunkowań we-wnętrznych i międzynarodowych, czyli strategii zjednoczeniowej rządu RFN, wielomi-liardowej pomocy finansowej Niemiec Zachodnich dla nowych krajów związkowych,

(3)

21 POLITEJA 2(53)/2018 Wspomnienie o Profesor Ewie Bojenko -Izdebskiej

procesu integracji wschodnich landów ze Wspólnotami Europejskimi bez jakichkol-wiek warunków przedakcesyjnych oraz wpływu zjednoczenia Niemiec na wzmocnie-nie pozycji międzynarodowej tegoż państwa. Przyjęte w rozprawie hipotezy badawcze, w szczególności główna hipoteza opierająca się na założeniu, że transformacja w NRD, a potem w Niemczech Wschodnich miała charakter przypadku szczególnego (Son-derfall), zostały w sposób dobitny w tej monografii udowodnione i zweryfikowane na podstawie dostępnych materiałów źródłowych. Autorka przedstawiła w niej rów-nież wpływ przemian w dawnej NRD na strukturę systemu politycznego, społecznego i gospodarczego zjednoczonych Niemiec, podważając tym samym rozpowszechnioną zwłaszcza w pierwszym okresie po zjednoczeniu tezę, według której proces zjedno-czeniowy nie wpłynął w istotny sposób na zakorzenioną i ustabilizowaną już demo-krację zachodnioniemiecką. Autorka wykazała ponadto w swojej rozprawie, że nawet dwie dekady po zjednoczeniu naród i społeczeństwo niemieckie pozostają w dalszym ciągu pod wieloma względami podzielone. Z tych wszystkich powodów monografia Ewy Bojenko -Izdebskiej wniosła niezwykle istotny wkład w dotychczasowy stan badań niemcoznawczych w Polsce i za granicą.

Profesor Bojenko -Izdebska była autorką łącznie ponad 50 prac naukowych opubli-kowanych w kraju i za granicą. Uczestniczyła w ponad 40 konferencjach naukowych krajowych i międzynarodowych, zaś jej wystąpienia zawsze dowodziły rozległych ho-ryzontów badawczych. Oprócz przynależności do Gesellschaft für Deutschlandfor-schung była również członkiem Internationale Vereinigung für Germanistik, Stowarzy-szenia Germanistów Polskich, Polskiego Towarzystwa Studiów Międzynarodowych, a także Towarzystwa Polsko -Niemieckiego w Krakowie. Była mocno zaangażowana w rozwój współpracy naukowej z uczelniami w Niemczech, i to do ostatnich chwil. Nagła śmieć spowodowała, że Profesor Ewa Bojenko -Izdebska nie zdążyła już przystą-pić do realizacji międzynarodowego projektu z udziałem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu w Lipsku, Uniwersytetu w Pradze oraz Uniwersytetu w Budapeszcie za-tytułowanego „Managing multilevel transformation in Europe: An East Central Euro-pean perspective” – choć przecież była jedną z jego inicjatorek.

W dorobku Pani Profesor na uwagę zasługuje też różnorodna i bogata działalność dydaktyczna. Ewa Bojenko -Izdebska prowadziła związane także z tematyką swoich ba-dań liczne wykłady i ćwiczenia w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzyna-rodowych na trzech kierunkach studiów: politologii, stosunkach międzynaMiędzyna-rodowych i bezpieczeństwie narodowym, a także wykłady w Instytucie Historii oraz Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dużym zainteresowaniem cieszy-ły się ponadto Jej seminaria magisterskie i doktoranckie. Studenci i doktoranci cenili zwłaszcza Jej otwartość i serdeczność, szybko niwelujące dystans w relacjach mistrz--uczeń. Ponadto Profesor Ewa Bojenko -Izdebska posiadała znaczący dorobek dydak-tyczny w postaci wykładów wygłaszanych w kilku uczelniach Republiki Federalnej Nie-miec, np. na Uniwersytecie Friedricha Schillera w Jenie, Uniwersytecie Bundeswehry im. Helmuta Schmidta w Hamburgu i Uniwersytecie w Lipsku, a także wykłady pod-czas seminariów polsko -niemieckich organizowanych we współpracy z Instytutem Go-ethego w Krakowie, Międzynarodowym Domem Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu

(4)

22 Edyta Chwiej, Janusz Józef Węc POLITEJA 2(53)/2018

i Domem Współpracy Polsko -Niemieckiej w Gliwicach. Od początku lat 90. do 2000 r. organizowała z Kołem Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych, a następnie Instytutu Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych coroczne międzynarodowe seminaria studenckie w ramach projektu „Europa Środkowa”, któ-rych była koordynatorem ze strony polskiej, we współpracy z uniwersytetami z Nie-miec, Austrii, Węgier, Słowenii i Czech.

Profesor Ewa Bojenko -Izdebska była również znakomitym tłumaczem przysięgłym języka niemieckiego. Jej dorobek w tym zakresie obejmował tłumaczenia symultanicz-ne przebiegu konferencji naukowych oraz tłumaczenia wielu tekstów naukowych. Po raz pierwszy przetłumaczyła na język polski napisane w języku niemieckim Listy pol-skiego szlachcica do niemieckiego publicysty autorstwa Antoniego Helcla. Tekst ten zo-stał zamieszczony w zbiorze O prawdziwym i fałszywym konserwatyzmie. Wybór pism1.

Za swoją pracę naukową i dydaktyczną Profesor Bojenko -Izdebska była kilkukrot-nie nagradzana Nagrodą Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w 2014 r. została od-znaczona Złotym Medalem za Długoletnią Służbę.

Pozostała w naszej pamięci nie tylko jako znakomita badaczka problematyki niem-coznawczej, zaangażowany naukowiec i wspaniały nauczyciel akademicki. Zapamiętali-śmy Ją przede wszystkim jako ciepłego, bardzo życzliwego i otwartego na innych czło-wieka. Z niezwykłą łatwością zaprzyjaźniała się z ludźmi, chętnie pomagała wszystkim, którzy pomocy potrzebowali. Zawsze uśmiechnięta, wiecznie gdzieś się śpiesząca Pani Profesor…

Edyta Chwiej Janusz Józef Węc

Cytaty

Powiązane dokumenty

•Odgrywa decydującą rolę w mikroświecie, w zjawiskach, takich jak emisja i absorpcja światła, sprężystość, tarcie, spójność; leży u podstaw procesów chemicznych

Na vrchu pyramídy je koncept školská spôsobilosť, ktorý chápeme ako stav kedy je dieťa pripravené, čiže aj zrelé a súčasne spĺňa požiadavky legislatívy,

Potem przewraca butelkę i pyta, czy jest w niej tyle samo wody.. • Ustawianie butelek według wzrastającej w nich

Owocem prac w Komisji stała się książeczka pod redakcją Pani Profesor, nieoceniona dla sze- rokiego kręgu użytkowników, a mianowicie „Mały słownik odmiany nazw

W ramach kolejnego zlecenia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (od 2005) prowadziła także ba- dania (finansowane ze środków Unii Europej- skiej), związane z

However, the numbers of migration events are too small in the BHPS and the SOEP to do so (see Table A2 in the appendix). We selected two periods of time and pooled the subsamples

Normalized dose reduction without (open symbols) and with (solid symbols) the energy loss correction as function of thickness for single shielding materials exposed to 430 MeV/u 12

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie podstawowych założeń metodologicznych i teo- retycznych projektu „Cztery dyskursy o nowoczesności – modernizm peryferii na