Dominik Abłamowicz,Jerzy
Szydłowski
Będzin-Żychcice, woj. katowickie.
Stanowisko 19 lub 20
Informator Archeologiczny : badania 20, 87-88
- 87 *
B A B IC E S T A R S p p Pra co w n ie K a n * e r * ic jl Z k b ^ H v w arszaw ekie P r ic o w n t i A r eh pologlcm o-KoAier * a (o rate
OddiLkl w W i r e u v l e
Badania prow adził m g r M a rla K u U alew lct- K u b leU a, Finansow ał K Z m , et, W a r tu w y . T r t « e l m o n b id tIL Stanowisko wielokulturowe; G m e b U rrp tD k e lt e r y p r e w o r ik ie ] z o F e n przedrzymakiego 1
okresu wpływów rz ym sk ich , cm entarzysko kultury grobów kloszowych, c m e o l t n p b ł k u ltu ry łn t y c k lfj* dwa groby neolityczne kultury cer* · m iki t s n t r o m j .
P r i e b a d m оЬажаг o pow ierzchni ok. 70fi m , położony na północnym i p o b d n lo vo - v ic h o à itm «tote w a i « d « t t l · Badaniam i objęto te re n y szczególnie za gro tone. N ie m al całk ow icie zniszczona t o iia l« strefa połud niowo-wschodni* stanowiska W m lc jic a lo k a b is e jt d « b v po k ł u c i e « otmk częściow ej n iw elacji terenu, Uchwyco no o rien tacy jn y zasięg cm entarzyska w cz ę ś c i północnej 1 wschodniej.
O dkryto 97 o tte M d v» w tym 52 groby t okresu prted rzym ek leg o 1 wczesnego okresu wpływów rzym skich, należące do ku ltu ry p rz e w o rsk iej, 1 grób k u ltu ry grobdw łdossowycfa, 9 grobdw k u ltu ry łużyck iej, 2 groby kultu r y c e ra m ik i sznurowej e ra s 7 obiektów b U le J n ie o k re ślo n ych
Spośród S2 grobdw k u ltu ry p rzew orsld ej w jr ö t n lm o : В grobdw i s tre s u p rzed rzyn ekleg o datowanych na k i f Λ ]- Α χ oraz 44 groby z wczesnego o teesn wpływów rzym skich , w tym И zaliczono do fas B i *02- W iększość i njcb była s iln ie zniszczę»* I uszkodzona p rzez wkopy nowożytne, O roby datowane na o kres przedrzym skl usytuowane ц w cz ę ści południowo-wschodniej stanowiska 1 stanowią n ajstarsz ą fazę k u ltu ry p rzew orsk iej, W obiektach dobrze zachowaoyęb wypctoloko stanowiła czarna ziem ia, w której znajdowały elę przepalone szcząt k i z m arłych oraz B cz n e a h m t t c e r* m ik i, niekiedy p acio rk i szklana 1 fragm enty bransolet brązowych /grób 159/, zaplute żelazna typu A wg K o etrtew akieg o /grób 157/, Po zo stałe pochewki ku ltu ry p rzew orsk iej pochodzą z młodszego okresu w płjw dw rz y m sk ich , z tym t e groby (falowane na fazę B | są dominująca. M a te ria ł ruchom y reprezentow any jest głównie przez ce ra m ik ę, czasam i ijnajdywane b yły fragm enty brązowych zapinek, okuć Że laznych , Łgty brązowe o raz p rz ę ś li ki gliniane, 4
Ha uwagę zasługuje grób I i i · Je s t to pochówek ciałopalny, popielnicow y i resztkam i stosu. Obok popiel· m e j ar fo rm ie naczynia watowatego znalezione zostały 2 groty żelazne, sprzączka do pa te , 2 nity żelazne oraz fragm enty M in ie «uiszczonego umba. H a podstawie a n aliz y m a te ria ł* zabytkowego ołdekt ten można datować na fasę fii okresu wpływów rz ym sk ich .
Ha stanowiska, podobnie Ja k w poprzednim sezonie b* dart, stwierdzono występowanie pochówków ku ltu ry grobów kloszowych · grób 155. M a te ria ł u b y tk o w y w postaci popielnicy, m isk i, m iseczki 1 ułamków klosza pozwala datować wstępnie oa wczesną epokę Żelaza,
G roby k u ltu ry łu ż yck ie j zlokalizowane zostały w cz ę ści południowo-wschodniej stanowiska. Są to pochów k i ciałopalne, popielnicowe o n ieczyteln ych Jam ach grobowych, s iln ie zniszczonych przez w kopy, W m ateriale ce ra m icz n ym o cechach typowo * ta ty c H e h " w ystąp iły elem enty ch arakterystyczn e dla ku ltu ry grobów kloszowych.
R a ] starsz ą fas ę cm o itarz y s k a reprezentuje kultura ce ra m ik i sznurowej, ? pdłooen o-w schodni ej części odkryto 2 otrtetay · groby; 189 11B0, Szczególnie In te re su jącym pochówkiem był grób Ш , W wypełnlsku w po^~~ o t a d szarobrązow ej ziem i z licz n ym i te w a łte m l węgli drzew nych w ystąp iły n iew ielkie fragm enty kości oraz m a te ria l krzem ienny, w tym 7 gro dkó w sercow stycb, 3 w ió rk i retuszowane, fi odłup ków, 7 odpadków, .4 łuski
I 1 toporek kamienny.
Dokum entacja z badań o raz m a te ria l archeolog iczn y znajdują alę w P A X P P P K Z O /W arszaw a, Efadanla z o s t a ł y е а к о А с м ю а .
* » B Ę D Z IN -2 T C H C łC ® Muzeum Ś lą sk ie w oj, katow ickie w Kato w icach Stanowisko 19 lub 20
Badania prow *dfał m gr D om inik Д Ы ащ o w ic i pod kierunkiem nauko w ym doc, dr. hab, Je rz e g o Szydłowskiego, P ie r w s z y sezon badać. Finanso w ał W K Z w Katow icach. Osada ku ltu ry p rzew orsk iej z pó£- nego okresu wpływów rzym skich.
Badania m ia ły ch ara k ter rato w n iczy. Stanowisko zlokalizowane Je s t na p a rce li należące] do miejscowego Domu K u ltu ry . Przeb adano obezar o łączn ej powierzchni 51,50 m .
Sytu acja stratyg raficz n a Istniejąca w poszczególnych wykopach przedstaw iała etę jed no licie: pod w arstw ą humusu z podglebiem grubości około 30 cm zalegało pasmo ziem i w kolorze etum ym grubości około lo cm , niżej w arstw a ziem i w kolorze brunatno-oliwkowo-brązowym /grubość około 2Л c m / , pod nią natom iast w arstw a w kolorze szaro -czarn ym , m iąższości nawet do 3ó cm /w a rstw * kulturow a/, a pod je j spągiem calcow y, żółty piasek.
Zlokalizow ano β obiektów, 1 ifo ip lik o · Fco rap # a t i k i e p o c y i k u D u ta c to e llo d d ułamków dbcx]i4 t « wspomnianej w y le j w arstw y kulturowej. W p rtew s ie ją c e j cz ę śrj pozyskany m a le rls l ce ra m ic z n y był identyczny pod w*g lądem przynależności kulturow ej 1 chronologiczne}, Hcrtiu w yrfliftlć skorupy pochodzące z naczyń lepto« rtych rfc z n l« , oraz wykonane p rz y pom ocy kola garncarskiego. Do p l t r w i i t j « w y m ienionych grup zafiesym y okazy pochodzące i naczyń o pow ierzchniach czarnych, aaarych lub brunatnych, wygładzonych lub szorstkich, n a jcz ęściej z domieszką tłucznia k m lennego, do d rugiej natom iast, m niej lic z n e j, e k o ru p y s nacryń “ siw y ch ", zazwyczaj koloru czarnego lub szarego, o powierzchni ech zarówno gładkich / wśród nich w ystą p iły skorupy zdobione ornam entem w yśM ecsn ym /, j * k l szorstkich, Ponadto znaleziono sz e re g fragmentów naczyń zasobo* wych, g n i boś den nych , typu K raueeng eflese / w skupisku I natrafiono na d a tą Ilo ś ć slco n p а p artit przydeonej naczynia tego rodzaju/.
W śród obiektów na uwagą saeJoguje oznaczony num erem 2, w którym znaleziono fragm enty dolnego la · m ienie Żarnowego, znaczną Ilo ś ć przepalonych ziaren zbóć /przede w szystkim Zyta/, a także przedm iot t e ł » · ny w kształcie k rą tk a o Ś re d n ic y około 25 cm 1 grubości 2-3 cm , o nie zdefiniowanej Je sz c z e fimkcjl /półprodukt kowalski 7 /. W ię k szą ilo ś ć skorup o raz polepy /w tym z odciskam i ko nstrukcji/ d t l c a l li o n s o w obiekt le В,
Z górnych w arstw z poszczególnych wykopów pochodzą ta k te zabytki krzem ienne /głównie od łupki, parą
fragm entów m ałych rd zeni/, które prawdopodobnie n a la ły odnieść do m ezołlbt I m łodszej epoki kam ienia. Stanowisko m oins na obecnym etapie uznać za oaadą k u ltu ry p rze w o rsk iej z pó£nego okresu wpływów rzym sklch,
*
M a te ria ły pozyskane w tra k c ie badać z to i ono w D ziale A rch eolo g ii Muzeum Śląsk ieg o w Katow icach, B IA Ł O G A R D U n iw ersytet Im . Adam s M ickiew icza woj. koszalińskie w Poznania
Stanowisko 17 Instytut P ra h le t o r li
Bad an ia p row ad ził m gr H e n ryk M ach ajew akl. Fin an so w ał U J 1 UAM» T rz e c i sezon badań. Stanow isko w ielok u ltu ro w e? ku ltu ra pom orska « cm en tarzysko , ko lfurz oksyw ska « osada / ?/ ; grupa dfbczyńeka · o s a fe ; k u ltu ra o k re sa w czesnego Śretfato w lecz* ■ osada.
Kontynuowano badania we wschodniej 1 p ołu d n io w aw scbaA itej cz ę ś c i stanowi eka. N a oba в а т те m* stwierdzono 194 obiekty związane z osadnictwem czterech kultur «rch eolo g iс znycb:
1. K u ltu rs pom orska · cm entarzysko /przełom okresu halsztackiego I wczesnego okresu przedrzym sklego/. Stwierdzono 2 groby. P ie r w s z y , to grób skrzynkow y zbudowany s p łyt granitow ych. W ewnątrz znajdowała s i f popielnica. D rug i, to p ó b popielnicow y bez re s z te k stosu.
2, K u ltu rs oksywska * osada /7/» /m łodszy o kres prsedrzymefcl/· Z e Śladam i osadhfctwa tej ku ltu ry łączyć motam tylko fragm enty klllaid m lM lfcin naczyń » г м ^ с ш у с Ь . w yW ąpują c e w w arstw ie k u ltu ro wej.
3. Grupa dfbczyśaka * osada /m łodsza fasa p d ś itg o okreeu rzym skiego/. Z pozostałoś d a rad po tej osadzie łą* c syć nm leiy 190 obiektów, w tym 4 ziem ianki, 12 p alenisk, Ig jam 1102 Ja m y posłupowe, Podstawą do o k reś lenia chronologii b yły Jedynie fo rm y naczyń ce ra m icz n ych , w tym głowm e w atow ate /tzw. Schalerramen/ o podwójnie łukowatym l baniastym b rzu icu , naczynia donteowate, garnkt* Oatą w rozplanowaniu obiektów aa osadzie było rozm ieszczenie ziem ianek, których okład był stosunkowo n ie re g u larn y ae słabo w y o d rą h a ln y m placem centralnym .
»
4, Kulturs o kresu wczesnego śred niow iecza « osada /Х«ЗП w , / . S U d y osadnictw a tej ku ltu ry, to kilka fragm en« tów naczyń ceram icznych w ystępujące w w a rstw ie kulturow ej o raz jeden obiekt. Ja m a, z nielicz n ym i f r a g m entam i naczyń ceram icznych .
M a te r ia ły znajdują a l f w I P U A M w Poznania. Badania będą kontynuowane.
B IS K U P IC E , gm, fr k u iO e Muzeom S ia ro ś y tn a fo Hutnictw a Mszowtacklegn woj, w arszaw skie · w P ru sz k o w ie *
Stanowisko 1
Badania prow adzili m gr Stefan W oyda I m gr Dorota Rudnicka. Fin a n sow ali « M is su m w P ru sz k o w ie 1 Stołeczna P ra c o w n ia Do kameo ta ej] Dóbr K ol tury. Je d e n asty sezon badań. Osada hutnicza póinolateńsko« rzym sk a i osadnictwo k u ltu ry t r z d n le c k ie j ] h t t j c k k } epoki brązu. Kontynuowano badania osady d ą lą c do rozpoznania je j ca łe j pow ierzcłm l. Zbadano obszar 1 .1+* na którym odkryto łącz n ie 191 obiektów. P o ś ró d nieb Ιβ β pochodziło z póśnalatcńsklego 1 rzym skieg o okresu* 22 w iązać b a le ty z oeatfcictw sm epoki brązu /poza tym 15 Jam n ieo kreślo n ej fu nkcji k u ltu ry łu iy c k le j 1 I Jam k u ltu ry trz d n le c k ie j/ .
