A C T A U N I V E R S I T A T I S L O U I l I S I S _______________ ЮНА OBCO KO KICA 57, 1986
M arias N ledéw iedalóski
ANALIZA POTRZEB W ZAKRESIE KOMPUTERYZACJI V ŁÓDZKIM KOMBINACIE BUDOVUЯТМ "ZACHÓD"
W 1975 r . nawiązane » o s ta ły k o n ta k ty między U niw ersytetem Łódz-kim (Zakładem O rg a n iz a c ji P rz e tw a rz a n ia Danych ) а Ł ódskin K oablna- tem Budowlanym "Zaohód" ( ŁKB2 ), k tó r e doprow adziły do p o d ję c ia - pooząwezy od 1976 r . - p rao bedawoco-pro jektow yoh, m ająo/oh na o e lu tw o rzen ie 1 ro z w ija n ie s y r te mów inform atycznych d la p o trz e b Kombin a tu . P rz e sła Kombin k ą p o d p o la t y oh p rao było przeówiadozeKombin<* kadry k ie -ro w n iczej Kombinatu oo do ko nieozno áoi sze-ro k ieg o w y k o rzy stan ia w prak ty oe z a rz ą d z a n ia aowoo Besnej te c h n o lo g ii k o ^ u te ro w e j . Trady-cy jn e te o h n lk i p rz e tw a rz a n ia danyoh b y ły n ie z d o ln e do ro zw iąz an ia s z e re g u is to tn y c h problemów Kombinatu, do k tó ry c h n a le ż a ł w p ie rw - • a a j k o le jn o ś c i problem nadmiernych saperów prefab ryk atów p ix y je d -noczesnym nlezedow alejącym z a b e z p ie c z e n i« a a o rty u w to w y e pot r e e b p r o d u k c ji.
m a r e a l i s a c j i postaw ionego o e lu utworzony s o s t a ł zesp ó ł u o z e l- nlano-przenysłow y ułożony w o zęó oi z pracowników naukowych Uniwer-s y t e t u łó d z k ie g o , a w c z ę ś c i z praoowników komórki in fo rm a ty k i e r a Uniwer-s p r z e d s ta w ic ie li d y r e k c ji Kombinatu* Mieszany o h i.ra k te r z e sp o łu z a - pew nlł uo zestnlotw o kompetentnych p r z e d s ta w i c ie l i użytkownika we w aaystkioh e ta p a oh p rao badaw ozo-projektow yoh. ’h o d a lło o t o , aby wypracowane ro zw iąz an ia mogły by<5 t r a f n e n ie ty lk o z te o re ty c z n e g o , a l e rów nież z praktycznego punktu w id zen ia.
*
Zawarte w n in lejez y m tom ie a r ty k u ły mają c h a r a k te r r e p o r tu s prao badawo«o~pro jektowych »realizow anych prtse« z e s p ó ł. Wlękssośó pro jek tó w p o w stałe w wyniku w sp ó łd z ia ła n ia w ielu osób. A utorsy a r - tykułów p e ł n i l i fu n k c ję m erytorycsnyoh kierowników poezczególnyoh fragmentów p rao projektow yoh.
Zadaniem n in ie js z e g o wstępnego a r ty k u łu , poza przedstaw ieniem podstawowych I n f o m a o j l o Kombinacie, je e t zaprezentow anie metody a n a liz y . A n aliza b y łe pierwssym e te p e a prao z e s p o łu ..
ŁKBZ J e s t p rzed sięb io rstw em produkującym budynki n lo e ek ąln e w te c h n o lo g ii w ielkopłytow ej eystemem "se o se ció sk im ". Rozpoczął on p racę w 1971 r . In w esty cję zrealizow eno o p ie ra ją c ai<í na p r o je k e le 1 wyposażeniu pochodzącym « ZSRR.
W S tru k tu r« « o rg a n ls a o y jn e j p rz e d s ię b io rs tw a motna w yróinlć t r s y zasad n icze c z ę ó o lt fabrykę domów, eakład budowlany ora« u - r » ą d . Fabrykę domów produkuje elem enty prefabrykow ane, montowane n a s tę p n ie p ree* zakład budowlany na p lao aeh budów. Z arząd, obejmu-ją c y s z e re g wyapeojalizowanyoh komórek o rg an iz acy jn y c h , o b słu g u je oaioáó p rz e d s ię b io rs tw a . Zdolnoé o l produkcyjne Kombinatu, wynoazą- oe ok. 10 ty в . montowanych le b w s k a l i ro ku, s ta w ia ją go w r z ę d z ie d u ty ob obiektów tego typu w k r a ju .
Kombinat p e ł n i fu nkoję generaln eg o wykonawcy o s i e d l i m ieszka-niowych i odpowiada «a p o d łą o se n ie w szystkich i n s t a l a c j i , wykona-n ie domów m lesckalwykona-nyoh i obiektów tow arzysząoyoh, Jaki s k le p y , p rz e d sz k o la I t p . Kombinat w sp ółp racuje с liczn y m i podwykonawcami m. In . 1
- Łódzkim P rzedsiębiorstw em Robót In ż y n ie ry jn y o h , - P rzed sięb io rątw em Wodoolągów i K a n a lie a o jl m. Łodzi, - Inw ostproJektem ,
- Łódzkim P rzed sięb io rstw em I n s t a l a c j i S a n ita rn y c h , - P rzedsiębio rstw em Budowy Dróg i Mostów,
- P rzed sięb io rstw em T ran sp o rtu Budownictwa - Transbud.
In w estoram i, d la k tó ry ch Kombinat p ra c u je s ą : R obotnloza Spół-d z i e ln ia Mieszkaniowa " P o le s ie " o ra z "L okator".
Zespół ro zp o cz ął praoe badawczo-projektowe od a n a liz y wstęp-n e j . J e j zadawstęp-niem było o k r e ś le wstęp-n ie zapotrzebow awstęp-nia ŁJCBZ wstęp-na skompu-teryzowane system y in fo rm acy jn e.
. O k reślen ie p o trz e b inform aoyjnyoh użytkownika J e s t n a jw a ż n ie js z ą i zarazem n a j tr u d n ie j js z ą jspraw ą w p ro jek to w a n iu jsyjstemów l n
-form atycznych. Pxawie w szy stk ie metody postępow ania w ty * c ak r e a l* p o s ia d a ją I s t o t n a wady.
Ba z a p y ta n ie v t a ] a p ra v ia sklarow ana w p ro st do p o te n c ja ln y c h użytkowników in fo rm a o jl trudn o otrzym ać zadow alająoą odpowiedś. 0- biektyw ną teg o przyczyną J e a t nieanajom ośd ta o h n lk l kom puterowej, powodujące sta w ia n i« a b y t o s tro ż n y c h , bądś te ż z b y t wygórowanych, wymagarf inform aoyjnych. Po я a ty « l e t n i e Ją preessk od y subiektyw ne. Poswala Je w yjaśn ić t e o r i a tsw . dysonansu poznawczego, Zakłada o - n a , że po dejnująoy d eoy aje dyaponuja pewny* zbiorem h ip o te z d o ty -czących np . przyczyn tru d n o ś c i produkcyjnyoh, sk u te c z n o śc i różnych metod poprawy s y t u a c j i i t p . H ipotezy t e po w stały w związku s Jego dośw iadczeniam i życiowymi, św iatopoglądem , przesądam i i t p . W p ra k -ty ce w ystępują n ie k ie d y s ta n y n iezg o d n o ści między h ip o te z ą deoy- d e n ta a inform acjam i o r z e c z y w is to ś c i, napływającym i do * n ie g o , ozenu tow arzyszy p rzy k ry e ta n em ocjonalnego n a p ię o ia , C hcąc' Ja zredukować, decydent pow inien zm ienić h ip o te z ą . Ponieważ Jednak sc h e a a ty myślowe le ż ą c e u podstaw sform ułow anej h ip o te z y o h a ra k te - jy z u ją a lę pewną szty w n o śo ią, osobnik ła g o d z i nieprzyjem ny s ta n psychiczny p rzez n ie d o s trz e g a n ie in fo rm a c ji ^aprzeozająoyoh p rzy -j ę t e -j h ip o te z ie lu h niew ykorzystyw anie tyoh in fo rm a o -jl w p ro c e s ie deoyzyjny®. P rz e c ię tn y kierow nik skłon ny J e s t r e o s e j d o b ie ra ć in -form acje p a su ją c e do Jego d e o y z ji n iż od w ro tn ie. Opisane zjaw isko n o s i w p sy c h o lo g ii nazwę konserwatyzmu poznawozego.
O k reślen ie p o trz e b ln fo m ao y jn y o h na podstaw ie zadari, Ja k ie ma do s p e łn ie n ia d ecy d e n t, również n ie J e s t rozw iązaniem n ajlepszym , l^ynlka to z f a k tu , i t poszczególne inform aoJe p o trze b n e do p o d ej-mowania d e c y z ji mogą mleć różn ą wagą d la użytkow nika, co zw iązane
J e s t z konkretnym i warunkami Jego p racy o raz Jego indywidualnymi predyspozycjam i. Metoda t a n ie uw zględnia r ó ż n ic w s to p n iu z a i n te -resow ania użytkownika poszczególnym i Inform acjam i.
O k reślen ie p o trz e b inform acyjnych bezpo średn io o p a rte na a - n a l i z i e trady oyjneg o p rz e tw a rz a n ia danyoh J e s t do p r z y ję o ia , pod warunkiem, że system tra d y c y jn y zasp o k aja p o trz e b y użytkow nika, ż p rz e c ie ż samo p o d ję c ie p rao nad systemem inform atycznym świadczy Już o s y tu a c j i p rz e o lw n e j.
Wspólną s ła b o ś c ią omówionych t<yżej metod J e s t przede wszyijtklm le ż ą c e u ic h podstaw z a ło ż e n ie , i ż p o trz e b y inform aoyjne mogą być o k re ślo n e p rz e z osoby "zew nętrzne* w sto su n k u do użytkow nika, np.
przez analityków s oárodka usługowego. l e t n im i* tego zało żen ia wy-magało u n iw e rsaln e j, sform alizow anej procedury badawczej. Potrzeby iafęrm aoyjne natom iast - ja k w szystkie Inne p o trseby peyohiozne - mająo w ybitnie subiektywny c h a ra k te r, wymagają indywidualnego po- d e jś o la badawczego. Wymagają uw>głodnienia szerokiego kontek a tu wa-runków n ie ty lk o organizacyjnych, teohnioznyoh, ekonomicznych, a le tak że aocjologloenyoh 1 psychologicznych.
Mola adaniem , s ą dwa sposoby ro zw iąz an ia p r o b ie s a . Plezw ssy po-le g a na zbadaniu p o trz e b inform acyjnych p rs e s sp eo JallstÓ w "z zew-n ą t r z " w drodze d o g łę b zew-n ej a zew-n a liz y w ssy stk lo h wymiezew-niozew-nych .wyżej ozynników i ic h wzajemnych związków. Ze względu na swą ogromną p r a cochłonność j e e t to rozw iązanie p ra k ty o z n le n ie r e a ln e . D rogie ro z -w iązanie p o leg a na at-worż e n iu -warunkó-w, -w k tó ry c h sam użytko-w nik, Pr»y pewnej poaooy 1 ukierunkow aniu "z z ew n ątrz", byłby w s ta n i e w y starczając* dobrze sformułować a wo je p o trz e b y ln fo ra a o y jn e . To d ru g ie ro rw ią z a n le z o s ta ło zastosow ane w ŁKBZ,
W pierwszym e t a p ie dokonano wyboru grupy pracowników p r z e d s ię -b io rą tw a, re p re z e n tu ją c y c h n a s ta w ie n ie proinnow acyjne, mających zdolnoáó k ry ty c z n e j i tw ó rczej oceny o ta c z a ją c e j ic h rz a o z y w isto śo l e r a s znających doskonale i s t n i e j ą o e r e a l 14. P ray wyborze .grupy posłużo no s i ę metodą ankietow ą. A n k ieta a a w ie ra ła n a s tę p u ją c e i n f o r -macja o pracow nikach:
1) zajmowane stanow isko - ch o d z iło o u w zględ nien ie w szy stk ich osób z a jn iją a y c h tzw . kluczowe stan o w isk a w p r z e d s ię b io rs tw ie ;
2 ) w y k sz tało e n le - potraktow ano Jako czynnik ważący na m o ż li- wośoi k ry ty o z n e j, tw ó rczej oceny s y tu a o j i w m iejecu p ra e y ;
3 ) s ta ż p ra c y - uw zg lęd nien ie t e j ceohy w ynikało s fak tu « że d ług ość e t a t u p racy d eterm in u je w enaoznym s to p n iu tr a f n o ś ć i d o j-r z a ło ś ć ocen pj-rezentow anych p j-rzez pj-racowników;
4) bogactwo dośwladozeń zawodowych - m .in . li c z b a p ełn io n y ch f o n k o jl i m ie jsc z a tr u d n ie n ia , oo ma wpływ na możllwość dokonywania porównań 1 o b se rw a c ji г w ie lu punktów w id zen ia;
5) aktywność w różnego ro d z a ju kom isjach powoływanych okazjo-n a lokazjo-n ie w p r z e d s ię b io r s tw ie , okazjo-np. w o e lu uporządkow aokazjo-nia go sp o d ark i m a te ria ło w e J, r a o j o n a l i z a c j i z a tr u d n ie n ia i t p .
-te riu m aakw allfiko w anla do grapy ln w an ty o an aj1. Poniewa* i e t n i a ł o nleb eap ieo aeń atw o , to aform aliaow ana p ro ced u re ankietow e okato a l f n le w y sta ro a a ją o a 41« e tw ie rd a e n la to k aublektyw nej oeohy Jak "tw óroaa poatew a", »konfrontowano w yniki badań onklotowyok a . p ra e d a ta w io le la m i d y r e k o ji ora* d z i a ł u p o stęp u teo h n io an eg o , k tó - roy » J ą w ty « ta k ro o lo dobro ro z o a n a n le . V ro o u lta o lo dokonano ■ o s ta ły pewno k o re k ty .
Drugi e ta p prao a n a llty o a n y ą h p o le g a ł a a przeprow adzeniu wy-wiadów « wybraną w piervaeym e ta p ie grupą ok. 100 praoownlków. P rzy prceprow adsanlu wywiadów członkow ie z e sp o łu u c z e ln la n o -p rz e - «jrałowego p o s łu g iw a li a l ą aeetawern 9 oboaornyoh p y ta ń problemo-wych:
1. J a k ie aą a ad a n la kom órki, w k t ó r e j pan (.pani) p ra c u je ? 2 . J a k ie aą pow iązania fu n k cjo n aln e t o ] komórki s Innymi ko-mórkami p ra e d a lfb lo ra tw a ?
3. J a k ie tru d n o áoi w yatępują w oprawne] r e a l i a a o j l zadań ko-mórki? - propozycje usp raw n ień ,
4. J a k ie aad a n la w aa k ro a lo p ra e tw a ra a n la danych aą r o a lls o * wane w komórce«
- ro d e a Je dokumentów (o g ó ln ie )» - li c a b a dokumentów w вk a l l m lealąo a,
- o p e re o je o bliczenio w e ( I c h lio a b a i z ło io n o ó ó );
5. J a k ie aą pow iąaanla inform acyjne a innym i komórkami?
6* J a k ie oą n ie d o a ta tk i inform acyjn e? — propoaycje uaprew nieńt 7 . Jak p a n (p a n i) o o en la praw idłow ość o r g a n la a o ji p ra c y w r a -nach kom órki, p lo n u o ra a całeg o p ra o d a lą b lo ra tw a ? - propoayojo u - ap raw nleń;
8. J a k ie problemy n a le g a ło b y roaw ląaaó w p r z e d s ię b io rs tw ie Jako c a ł o ś c i , ąby uspraw nić jego funkoJonowanie?
9* J a k ie aą ró ż n ic e w o r g a n la a o ji i funkcjonow aniu miąday ŁKBS a Innymi p rz e d się b io rstw a m i budowlanymi, w k tó ry c h p a n (p a n i) pracow ał lu b a którym i a i ą ao tlm ął w lnnyoh o kolio zno óo iach? - porównania - w nioaki.
Taką nazw? p roponuje d la tego ty p u grupy inw entyka - nowa d a io d z ln a w iedzy, sejm ująca s i ę metodami p oatu k iw an la twóroayoh roaw ląaaó.
le le jn o é ó sa d * v sa l* p y ta ń a o a ta ła świadomi* « ło ż o n a t a k , atsy wywiady bjtty ja k n a jb a r d a le j o wo on*. V pooaątkow ej f u l * roamowy, « ly odpow iadający a* p y ta n ia Ъуг * r e g a ły ni*** akrfpow any, a ta * wiaa* b y ły p y ta n ia p ro * t* i j*daoanao*n*. V a l a r * trw a n ia zoaaowy poosąfkow* «krepow anie u * t4powało i re sp o n d en t a ta w a ł a i « o*raa b a r d a l* j o tw a rty o ra* ch ętn y do p o d a i* l* a ia e t ą w ł**nynl uw agaai. Sa t f f a * f roamowy pra*w id aiaa* były tru d n ie j« * * p y ta n i* p r o b l* - aow*, o e h a ra k te ra e ooeaowya, w a rto ż o iu ją o y a .
Ha poda taw i* nayakanyoh odpowiedni wyanaoaen* a o a ta ły k le r o n - k i praepływów inform acyjnych w p r a e d a i'b io r a tw le . S o h a ia k te ry a o - wan* a o a ta ły obaaary n ie d o s y tu ln fo raa o y jn eg * « wynagająo* s j o t e - gółowyoh * n a lla i p o d j 'o i a p rao aad a y a ta a a a i ko apu terow yai.
Uboosaya produkt** wywiadów b y ły in fO ra a o j* a t . tru d n o ż o l 1 a o ż liw o io i lo k w y*llainow anl* w różnyoh d a l* d sin a a k d a ia ła ln o d o l p r a e d a i f b i o r * f n i* sw iąaan* a * y at* a* a ln fo s a a o y ja y a . To w yol- k i a n a l ia y , jak o **nn* d la użytkow nika, a o a ta ły r ó « n i* t odpowied-n i* opraoowaa* i aapr*a*odpowied-ntow aodpowied-n* w d o k u a * a ta * jl et* p u a a a lia y .
f e r l a n V l*dśw i*dald*kl
ANALYSIS OF NEEDS IN THE FIELD OF COMPUTERIZA-TION IN LODZ HOUSING CONSTRUCCOMPUTERIZA-TION COMPANY «VEST*
Я 1* * » ti* l* * * rre s a* an ln tr o d u o tio n to a m ajor r e s e a r c h pjre- j* o t . I t o o n ta in * b aeio in fo rm a tio n a b o u t a re s e a rc h -d e s ig n in g t e - f * ijeplea*B tlng th e e y a te a * d eeo rib ed I n th i * v o lu a e . d e a e r i-b*a lo d e Housing C o n s tru c tio n Company " V e st", f o r which th * m . te a s b a re been d e sig n e d . Th* b ig g e e t p ark o f th * a r t l o l e i n ao o o r- danoe w ith i t * t i t l * h*a been devoted to a d e t a ile d p r e s e n ta tio n SS?17* 1“ ? “f * 1* o f t h * Company I n th e f i e l d o f o o a- K ä S ŕ i i í í i i g ^ í í k ^ “^7* *** * ■t * r t i a « P < » ^ f o r f u r t h e r m e
