Uchwała Walnego Zjazdu Polskiego
Towarzystwa Historycznego podjęta
4 września 1988 roku w Toruniu.
Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 3-4, 431-433
UCHWAŁA WALNEGO ZJAZDU
POLSKIEGO TOWARZYSTWA HISTORYCZNEGO PODJĘTA 4 WRZEŚNIA 1988 ROKU W TORUNIU
1. W alne Zgrom adzenie PT H , będące n a jp e łn ie jsz ą re p re z e n ta c ją h i sto ry k ó w polskich stw ie rd z a n iepokojącą degradację p a ń stw a i społeczeń stw a polskiego o raz środow iska n a tu ra ln e g o naszego k ra ju . J e s t to re z u l ta t trw a ją c e j od w ielu la t sy tu a c ji politycznej, społecznej i gospodarczej Polski. Is tn ie je bezw zględna konieczność rzeczyw istego porozum ienia n a rodowego, o p arteg o n a zasadach pełnego p lu ralizm u społeczno-zaw odow e go, politycznego i ideologicznego, jak o p o d staw y zasadniczych i sk u tecz n y ch reform . państw a.
2. J e d n y m z elem en tó w ty c h zm ian w in n a być w olność b adań i p u b li k ow ania ich w yników . R ozum iem y to przede w szy stk im jako p e łn y i sw o bodny d o stęp do w szystkich arch iw ó w polskich i pom oc ze s tro n y w ładz p aństw ow ych w dostępie do arc h iw ó w i b ibliotek zagranicznych. Je s te śm y zdecydow anie p rzeciw n i w szelkim u tru d n ie n io m w uczestnictw ie polskich uczonych w m ięd zy n aro d o w y m życiu n aukow ym .
3. N aukow e p u b lik a c je histo ry czn e p o w in n y podlegać ocenom m e ry to ry czn y m a nie cenzurze.
4. P o p ie ra m y dotychczasow e zabiegi Z arząd u G łów nego P T H o peł ne i praw d ziw e przed staw ian ie społeczeństw u dziejów najnow szych. Jes te śm y za ustan o w ien iem re p re z e n ta ty w n e j dla środow isk h istorycznych k om isji m ięd zy p ań stw o w ej P olska— Zw iązek Radziecki, złożonej z w y b it n y c h uczonych obu stron.
5. P o p ie ra m y sta ra n ia p o d jęte przez R ad ę N au k o w ą Z ak ład u N arodo w ego im. O ssolińskich w spraw ie scalenia w e W rocław iu lw ow skiej części zbiorów teg o Zakładu, k tó re z o stały p rz e d la ty p rzek azan e n aro d o w i pol skiem u. Z obow iązujem y ZG P T H do pop ieran ia s p ra w y re w in d y k a c ji in n y ch zb io ró w polskich, zn ajd u jący ch się poza g ran icam i PR L.
6. A p e lu je m y do N aczelnej D y rek cji A rch iw ó w P a ń stw o w y c h o pod jęcie sta ra ń o przeniesienie do polskich arc h iw ó w 'ksiąg ziem skich i gro d z k ich sanockich, zgodnie z przynależnością te ry to ria ln ą archiw aliów . Roz w ażyć n a le ż y m ożliwość analogicznego postępow ania odnośnie ksiąg p rz e m yskich, n ie k tó ry c h a rch iw alió w przech o w y w an y ch w B erlinie Zachod n im i innych.
Z w racam y się ró w nież o przejęcie opieki przez p aństw ow ą służbę a r chiw alną n a d opuszczonym i arch iw am i kościołów ew angelickich, a ta k ż e
432 U c h w a l a W a l n e g o Z j a z d u PTH
innych w yznań. Zobow iązujem y ZG do przeprow adzenia analizy zgodno ści p ra k ty k i udostępniania a k t we w szystkich arch iw ach polskich, jej zgiodności z u staw ą a rch iw aln ą i p rz y ję ty m i zw yczajam i.
7. Z obow iązujem y ZG P T H do zaangażow ania się w opiekę n a d gro bam i polskim i i pom nikam i przeszłości w ZSRR oraz w in n y ch k rajach . P o p ieram y w szelkie sta ra n ia o zapew nienie opieki n ad opuszczonym i cm en tarzam i i g robam i w szystkich w y zn ań w k raju .
8. D om agam y się likw idacji w bibliotekach n au k o w y ch zakazu dostę pu do jakichkolw iek w ydaw nictw , zniesienia in s ty tu c ji „pro h ib itó w ” .
9. U w ażam y, że w działalności P T H trzeba poświęcić w ięcej uw agi szeroko pojm o w an y m spraw om e ty k i zaw odow ej h istoryka.
10. P rzy p o m in am y ZG o potrzebie ściślejszej w sp ółpracy z oddziała m i terenow ym i. Równocześnie zobow iązujem y ZG do w y p raco w an ia w ła ściwych fo rm w spółpracy i pomocy nauczycielom h isto rii P olski działają cy m za granicą.
11. Zobow iązujem y ZG do uw ażniejszej obserw acji sy tu a c ji i in t e r w encji u w ładz ośw iatow ych w obronie nauczycieli h isto rii szykanow a n y ch za głoszenie p ra w d y historycznej.
12. Z arząd G łów ny w inien w ypracow ać sk u teczn y m o d el w spółpracy ze środow iskiem studenckim , a b y je przyciągnąć do naszego T o w arzy stwa.
13. U ważam y, iż K o m itet N auk H istorycznych P A N n ie sp ełn ia obec n ie sw ych istotnych zadań. P rzy p o m in am y w cześniej już w y rażan e s ta now isko P T H w sp raw ie w y ła n ia n ia składu K o m itetu w drodze w yborów . Równocześnie uw ażam y, że zarów no r a d y naukow e, jak i d y re k to rz y oraz ich zastępcy, in s ty tu tó w n a u k o w y ch P A N w in n i być w y b ieran i, a nie m ianow ani.
14. S tw ierd zam y konieczność p rzyw rócenia P T I! bezpośredniego w p ły w u na skład zespołu red ak cy jn eg o i p rofil „ K w a rta ln ik a H istorycznego” , ongiś głów nego org an u naszego Tow arzystw a.
15. W alne Z grom adzenie P T H zw raca się do w ładz P olskiej A kadem ii N auk o przyw rócenie do p racy n a u k o w e j doc. dr. hab. B ronisław a Ge re m k a i doc. dr. hab. Jerzego Z drady, u su n ię ty c h z placów ek P A N z p rz y czyn pozam erytorycznych.
W alne Z grom adzenie uw aża za niedopuszczalne p ra k ty k i odsuw ania badaczy od pracy nau k o w ej z pow odu ich poglądów lu b działalności spo łeczno-politycznej. Stanow czą w alk ę z ty m i p ra k ty k a m i u zn aje m y za obo wiązek naszego T ow arzystw a.
Zobow iązujem y ZG do podjęcia odpow iednich działań dla w y k onania te j uchw ały.
U c h w a l a W a l n e g o Z j a z d u PTH 433
jące do zm ian w u staw ach o szkolnictw ie w yższym , idących w k ie ru n k u zapew nienie rzeczyw istej sam orządności szkół w yższych.
17. Z obow iązujem y ZG do pow ołania kom isji, k tó ra przy g o tu je p ro je k t zm ian w statu cie PTH .
18. Z obow iązujem y ZG do niezw łocznego podjęcia w ysiłków w celu p o p raw y s ta n u finansow ego T ow arzystw a, w szczególności poprzez rozw i janie działalności gospodarczej i w łączenie się do b adań n au k o w y ch kie ro w an y ch cen traln ie.
19. Z obow iązujem y ZG do w y stąp ien ia do w ładz polskich o re k o m p en satę za gm ach T ow arzy stw a pozostaw iony we Lwow ie.
20. W alne Zgrom adzenie po stan aw ia podnieść sk ła d k ę roczną do 600 zł, a dla em ery tó w i s tu d e n tó w do 240 zł rocznie od 1 sty czn ia 1989 r.
