Zygmunt Perz
"Die persönliche Intimsphäre :
Gefährdung und Schutz", Antonellus
Elsasser, Augsburg 1969 : [recenzja]
Collectanea Theologica 44/2, 212-213
212
R E C E N Z J Ena przestrzen i h isto rii K ościoła. W tak i sposób od an alizy w sp ó łczesn ej ś w ia dom ości grzechu p o p rzez u w zg lęd n ien ie sp u ścizn y n au czan ia p rzechodzi do uk azan ia p rzesła n ek dalszego rozw oju nauki na tem a t grzechu.
K s. Z y g m u n t P e r z SJ, W a r sza w a
O tto H erm ann PESC H, D as G e b e t, A ugsburg 1972, V erlag W infried-W erk, s. 136.
P u b lik acja na tem a t ch rześcijań sk iej m o d litw y dzisiaj, a oto jej części:
1
. M o d litw a i w ia r a , 2. U k r y ty B óg, 3. M o d litw a w te c h n ic zn y m ś w ie c ie ,1. M o d litw a co d zien n a , 5. L itu rg ia — m o d litw a c z y te ż r y tu a ln y o b rzę d ,
5. M o d litw a m y ś ln a , 7. P r z e z C h ry stu sa , P a n a n a szeg o , 8. M o d litw a w c ie r p ie -
tiu . Z ak oń czen ie sta n o w i p o zy ty w n ą od p ow ied ź na pytan ie, czy m ożna się
jeszcze m odlić dzisiaj. W ła ściw ie jest to p od su m ow an ie odpow iedzi, której u zasadnieniem są rozw ażan ia zaw arte w książce.
W ujęciu autora m o d litw a je s t po prostu „oddechem w ia r y ”, a jej p o d sta w ow ą form ą (U rg eb et) w y zn a n ie: W ie rzę w C ieb ie, B oże. W opracow aniu a u torow i chodzi n ie tylko o u zasad n ien ie m o d litw y w życiu w sp ó łczesn eg o c z ło wieka. Z założenia zm ierza on do w sk azań p rak tyczn ych w zak resie p rak tyk i m odlitw y. Z w raca u w agę na m o d litw ę „op ow iad an ia” B ogu o spraw ach n a szego życia. Z a sta n a w ia się także nad trad ycyjn ą p rak tyk ą m o d litw y rano
w ieczorem , która p rzeżyw a sw ój kryzys. W skazuje na m ożliw ości w y k o rzy - itania w o ln y ch ch w il w ciągu dnia dla m o d litew n eg o k on tak tu z B ogiem .
N ie zn ajd u jem y w op racow an iu zask ak u jących propozycji, je s t w niej je d - iak n iejed n a ciek aw a su g estia , w której autor p od ejm u je i an alizu je trudno- ;ci, na jak ie nap otyk a w sp ó łczesn y ch rześcijan in w p rak tyce m od litw y. A utor laprow adza na rozw iązan ia, a to, co pisze, św ia d czy , że chodzi m u o m o d li- w ę i o życie m od litw ą, która jest św ia d ectw em w iary.
K s. Z y g m u n t P e r z SJ, W a r sza w a
\n to n e llu s E L SÄ SSE R , D ie p ersö n lich e In tim sp h ä re . G efä h rd u n g u nd S c h u tz, Augsburg 1969, V erlag W in fried -W erk, s. 128.
W łaściw y rozw ój czło w ie k a odpow iad ający jego godności jest m o żliw y je - iynie pod w a ru n k iem zach ow an ia proporcji w trosce o rozw ój jed n ostk ow ych sp ołeczn ych w ła śc iw o śc i osoby lu d zk iej. W iąże się z ty m zagad n ien ie tzw . sfery in ty m n e j” lub in a czej „św iata w ła sn e g o ” osoby lu d zk iej. T em u a k tu a l- lemu p rob lem ow i p ośw ięcon o jed en z tom ik ów p op u larn on au k ow ej serii pt.
r,y c ie c h rz e śc ija ń sk ie d zisia j. A utor op racow an ia stara się n ajp ierw ok reślić
>ojęcie „św iata w ła sn e g o ”. U w aża, że chodzi w tym w y p a d k u o sferę w o ln o ści b ezp iecz eń stw a człow iek a, która jest k on ieczn a dla jego życia i rozw oju god n ie z w y m a g a n ia m i jego lu d zk iej godności.
, W p ierw szej opracow an ia zm ierza on do u k azan ia zależn ości „św iata w ła - ń e g o ” od en ergii ży cio w ej, tem p eram en tu , ch arakteru oraz od społeczn ości, o których n a leży dana jed n ostk a. Z akres „sfery in ty m n e j” danej osob y m oże y ć różny, za w sze jed n a k sk ład a się nań to w szy stk o , co je s t jej b lisk ie b ezpośrednio jej dotyczy. W drugiej części p u b lik acji autor w sk azu je na agrożenie „św iata w ła sn e g o ” przez ciek a w o ść otoczen ia oraz sk łon n ość do ieu p ow ażn ion ej in g eren cji i kontroli tego św ia ta . To n ieb ezp ieczeń stw o przy- rało w naszych czasach ta k ie rozm iary, że n a zy w a się je „czasam i n ied y - k recji”. Z a stan aw iając się nad za b ezp ieczen iem tej sfery życia ludzkiego au - Dr ukazuje rolę w styd u , u m ow y sp ołecznej oraz p a ń stw a w tym zakresie. Twagi na tem at p ielęg n o w a n ia „sfery in ty m n e j” przez d ojrzew an ie osobow e
H £ ^ £ N Z J E
213
oraz na tem a t troski o w ła śc iw e p o g łęb ien ie sto su n k ó w m ięd zy lu dzkich zam yk ają rozw ażan ia zaw arte w tej in teresu ją cej i ak tu aln ej p u b lik a cji p o dejm ującej tem a t bardzo na czasie.
K s. Z y g m u n t P e r z SJ, W a r sza w a
E rn st ELL, D y n a m is c h e S e x w a lm o ra l. P sych o lo g isch e G ru n d la g en , m o r a lth e o
logisch e F olgeru n gen , p r a k tis c h e A u sw irk u n g e n , Z ü rich -E in sied eln -K ö ln 1972,
B en ziger V erlag, s. 230.
M am y poza sob ą p ra w ie dw a ty sią ce lat, w k tórych g łó w n y m n iep rzy ja cie lem B oga i k o n se k w e n tn ie życia d uchow ego b y ła płeć. G odziw ość życia s e k su aln ego ogran iczon o w y łą c z n ie do m a łżeń stw a , a radość sek su aln ą pod p o rządkow ano prok reacji. Oto zd an iem autora o w o ce trad ycyjn ej ety k i sek su aln ej. On zaś je s t rzeczn ik iem now ej dyn am iczn ej m oraln ości sek su . P o d sta w ę jej m a sta n o w ić tw ierd zen ie, że sek su a ln o ść je s t w ła śc iw o śc ią o s o b ow ości lu d zk iej. D la teg o też p raw o do życia sek su a ln eg o p rzysłu gu je osobie, a n ie w y łą c z n ie m a łż e ń stw u i to w zależności od fa z y rozw o jo w ej człow ieka. W obec tego sa m ozasp ok ojen ie sek su a ln e, a n a w et „od p o w ied zia ln e” w sp ó łż y cie sek su a ln e poza m a łżeń stw em je st p raw em m łod ych ludzi. D ecy zję jego zd an iem trzeba z o sta w ić jed n ostce, bo w sp raw ach m oraln ych n ie m a żadnej n ieo m y ln ej in stan cji. D yn am iczn a ety k a sek su a ln a autora p ostu lu je ro zd ziele nie asp ek tu p rok reacji od w y ra żen ia m iło ści i jak się on w y ra ża „w artości w ła sn e j” p rzeżycia sek su a ln eg o . A utor jest rzeczn ik iem szczególn ie tej o sta tniej, bo p rzecież sek s je s t zdrow y, seks p o d trzym u je m łodość, sek s u szczę śliw ia itd. W założeniu , że n ie istn ie je sp ecja ln a ety k a ży cia sek su aln ego, ani też n ie m ożna zasad n ie za cieśn ić go tylk o do m a łż e ń stw a fo rm u łu je on n a stę p u jące n orm y tzw . k ategorialn e: T rzym aj się m iary tw eg o osob ow ego dobra
(W o h lb efin d en ), staraj s ię w p rzeb iegu tw eg o ży cia u w zg lęd n ić, o ile to m o ż
liw e, w szy stk ie asp ek ty sek su a ln o ści, szanuj w o ln o ść drugiej osoby, bądź g o tó w pon ieść sk u tk i tw eg o czynu. T ym norm om m a b y ć podporządkow ana w iern o ść_ m a łżeń sk a , propoganda p ornografii, która zresztą zd an iem autora m o że oddać p rzy słu g ę w ie lu osobom w ich oso b isty ch trudnościach, m ięd zy in n y m i w tru d n ościach m a łżeń sk ich , a p rzery w a n ie ciąży jest po prostu w ok reślon ych przypadkach w sk azan e. P on ad to szu k an ie zad ow olen ia s e k su a ln eg o poza m a łż e ń stw e m n ie oznacza jego zd an iem zaraz n aru szen ia w ie r n o ści m a łżeń sk iej, a m o d el m a łżeń stw a i rod zin y m on ogam iczn ej n ie k o n ie c z n ie jest n ajbardziej od p ow ied n i.
A utor jed n a k u w aża się za ch rześcijan ina, w ięc pyta o n au k ę C hrystusa w tym zak resie. Jego zdaniem zależy to od tego, kim b y ł Jezus C hrystus, czy b y ł sy n em B ożym (S oh n G o tte s ), jak im i m y w sz y sc y jesteśm y , chociaż On w zgoła w y ją tk o w y m stopniu, czy też S y n em B oga (G o tte s Sohn), a w ięc B o giem . A utor n ie od p ow iad a w prost. S w o je w y w o d y k o n ty n u u je w założeniu , że „jeśli C hrystus b y ł (tylko) „synem B ożym ”, chociaż w szczególn ym stop n iu ”, to w a rto ść jeg o nau czan ia b y ła u w aru n k ow an a h istoryczn ie, a w ob ec tego n iek o n ieczn ie na n a sze czasy. W ydaje się, że w tym m iejscu autor m i m ochodem d otk n ął sp ra w y o n iezm iern ie d on iosłym zn aczen iu dla życia m o ralnego, a m ia n o w icie w a rto ści au torytetu . D ecy d u ją ce zn aczen ie p osiada to, jak im au torytetem w zak resie m oraln ości je st dla nas C hrystus i K ościół — czy tylk o au to ry tetem w y łą c z n ie ludzkim , chociaż w zn io sły m .
T rzeba ró w n ież p od k reślić, że w p u b lik a cji n ie m a n a w e t w zm ia n k i o p o trzeb ie p rzezw y ciężen ia w sob ie sta reg o człow iek a, n ie m a także śla d u tw ie r dzen ia o sk ażen iu n atu ry lu d zk iej, n ie m a n au k i C h rystu sa o k on ieczn ości zaparcia sam ego sieb ie. O w szem w p ro st p rzeciw n ie je st pogarda dla w str z e m ięźliw o śc i sek su a ln ej, która zd an iem autora sp rzeciw ia s ię n o rm ie n aczeln ej liczen ia się z sp o n ta n iczn o ścią i tw órczą p otrzebą seksu. To w szy stk o oznacza
