Kalisz - Stare Miasto, osada i cmentarzysko, AZP 66-38

Tadeusz Baranowski,Leszek

Gajewski,Adam Kędzierski,Dariusz

Wyczółkowski,Grzegorz

Teske,Janusz Tomala

Kalisz - Stare Miasto, osada i

cmentarzysko, AZP 66-38

Informator Archeologiczny : badania 24, 78

78 W czesne średniowiecze

drew niano-kam lenno-zienm e oraz cztery fazy napraw lub reperacji. K onstrukcja ta p rze stała funkcjonow ać w XII lu b XIII w.

M ateriały zn ajdują się w Kaliskim Stanow isku Archeologicznym IHKM PAN w Kaliszu.

Przewiduje się kontynuację badań.

I

B adania prowadzili: d rT a d eu sz Baranowski, m gr Leszek Gajewski, m gr Adam Kędzierski, m gr D ariusz Wyczólkowsld, mgr Grzegorz Teske, m gr Ja n u sz T o m a la . Pierwszy sezon b adan. O sada i cm entarzysko w czesno­ średniowieczne, ślady osadnictw a k ultury łużyckiej i/lu b k u ltu ry gro­ bów kloszowych z wczesnej epoki żelaza.

B adania m iały n a celu w stępne rozpoznanie naw arstw ień kulturow ych odkrytego w 1989 r. stan o w isk a w południowej części Starego M iasta w Kaliszu, u wylotu ulicy Bolesława Pobożne­ go, przypuszczalnie w sąsiedztw ie kościoła (dotąd niezlokalizowanego). Intensyw na u p raw a teren u łagodnego w zniesienia n a sk raju terasy zalewowej dawnej doliny Prosny wydobyła n a wierzch liczne Kości ludzkie, a także drobne zabytki w czesnośredniowieczne — XI-XIII w. (głównie fragm enty naczyń glinianych).

Stanow isko leży w strefie „koście!no-cm entarnej" wczesnośredniowiecznego Kalisza — oko­ ło 1000 m n a południowy-wschód od kościoła św. G otarda n a Ryplnku, około 500 m n a północny-zachód od kościoła św. Wojciecha n a Zawódzlu, a 250-300 m n a północ od ta k zwanej kolegiaty św. Pawła (.kościoły A I B") oraz związanego z tym obiektem wielowarstwowe­ go, rzędowego cm entarza n a teTenie grodziska n a Zawodzili.

W części południowo-zachodniej stanow iska, n a fałdzie terenowej, za podmokłym obniże­ niem, znaleziono w 1988 r. w wykopie instalacyjnym rom ańskie ciosy z piaskow ca, grudki zapraw y wapienno-piaskow ej i cegły gotyckie, być może użyte wtórnie, a pochodzące zapew ne z rozbiórki m urów rom ańskich i/lu b budowli gotyckiej n a grodzisku.

P race w 1990 r. prowadzone były w obrębie dwóch wykopów o powierzchni 25 m 2 każdy, w przywierzchołkowej części wzniesienia, na stoku ekspozycji południowej, w m iejscu najw ięk­ szego zagęszczenia znalezisk powierzchniowych. Nie odkryło bruków an i m urów kam iennych, jedynie obiekty o charakterze gospodarczym w czesnośredniowiecznej osady zapewne typu wiejskiego, a także cztery uszkodzone groby w układzie rzędowym cm entarzyska szkieletowe­ go, Natrafiono również n a ślady osadnictw a halsztacko-lateńskiego (?).

Ja m y grobowe w dwóch przypadkach m iały k ształt prostokąta, w jednym grobie stw ierdzo­ no ślady trum ny drew nianej oraz gwoździe żelazne. Zmarli leżeli w yprostow ani, n a w znak, z gjowami n a południowy-zachód. Nie znaleziono przedmiotów ruchom ych z w yposażenia po­ chówków. Ujawniono też przem ieszane kości kilkudziesięciu szkieletów ludzkich, zniszczonych przez w kopy oraz intensyw ną orkę.

M ateriały i dokum entacja w Kaliskim Stanow isku Archeologicznym IHKM PAN w Kaliszu.

Badania n ie będą kontynuowane.

Polska A kadem ia N auk In s ty tu t Hi­ sto rii K ultury M aterialnej w W ar­ szawie

B adania prowadzi! d r Andrzej Buko. Finansowali: IHKM PAN 1 Urząd M iasta w Sandom ierzu. Drugi sezon bad ań . W czesnośredniowieczny zespól osadniczy (IX-XII1 w.) oraz relikty osadnictw a pradziejowego.

B adania realizowano przy kościele parafialnym (stan I) oraz w ogrodzie przy starej plebanii (stan. II).

Na stanow isku I otworzono działkę o w ym iarach 2,60 x 3.00 m, przylegającą od strony zachodniej do eksplorow anego w roku ubiegłym rowu sondażowego RSII. Lokalizacja la gwa­ rantow ała zbadanie odkrytej w roku ubiegłym wczesnośredniowiecznej ziem ianki. W trakcie eksploracji natrafiono n a XVIII-wieczną piwniczkę, w której zidentyfikowano liczne ułam ki naczyń szklanych i ceram icznych. U dokum entowano 6 dalszych pochówków należących do

rzędowego cm entarzyska badanego w roku biegłym. Poniżej w arstw cm entarzyskow ych odsło­ nięto w nętrze obiektu m ieszkalnego zagłębionego ok. 50 cm w calec lessowy. U dokum entowa­ no dw a poziomy użytkowania obiektu (w tym 2 paleniska) oraz stwierdzono, iż naziem na część b u d y n k u m iała ściany w konstrukcji słupowej. Czas użytkowania reliktów b u d y n k u określono za pom ocą ceram iki znajdowanej w jego w ypełnisku. n a 2 połowę w ieku IX. O pisywany obiekt, ze względu n a usytuow anie, przebadany został częściowo.

K leczanów , gm. Lipnik woj. tarn ob rzesk ie AZP 8 8 -7 2 tub 8 9 - 7 2 / —____________________

Polska A kadem ia N auk In sty tu t Hi­ storii K ultury M aterialnej Kaliskie S tan o w isk o A rcheologiczne Woje- wódzki K onserw ator Zabytków Ar­ cheologicznych w Kaliszu