Jerzy Okoński
Dębina Łętowska, st. 2, gm. Wojnicz,
woj. tarnowskie, AZP 104-65/56
Informator Archeologiczny : badania 28, 29
informator Archeologiczny 29
brukiem znajdowała się duża po piel nica-waza, zawierająca wśród przepalonych kości ludzkich fragm. szpili brązowej z profilowaną główką. Obok wazy ulokowano zwyczajowe przystawki: amforę, garnek, misę i włożony weń kubek. W niewielkiej, kolistej jamce pomieszczono resztki stosu. Podobne konstrukcje, będące niewątpliwie zniwelowanymi kurhanami, wystąpiły w pobliskim Pleszewie na stanowisku 2. Inne, bogaciej wyposażone pochówki ze schyłku epoki brązu (grób 354, 359) zawierały skręty spiralne z drutu brązo wego. Z zespołów datowanych na okres halsztacki wyróżnia się grób 374, jamowy, pod brukiem kamiennym z obstawą, zawierający aż trzynaście naczyń lub ich znacznych fragm., w tym zdobioną delikatnie rytymi rowkami i stempelkami „grafitowaną” misę i czarkę esowatą. Na schyłkową fazę tego okresu datować należy grób 361 — z inkrusto waną czarką i prawie nieuszkodzonym, małym, glinianym rożkiem; pochówek 380 — z miniaturowym czerpakiem i dwoma brązowymi koralikami wewnątrz znamiennie zdo bionej popielnicy amforki; jamowy grób 383 — z grusz ko watą grzechotką, zdobioną głębo ko nacinanym ornamentem, wyposażony ponadto w brązową szpilę z profilowaną główką. Największą niespodzianką było odkrycie (przypadkowo, na działce J. Jam rozika położonej na niewielkiej kulminacji terenu w południowej części osiedla, C2yli już znacznie poza zwartym zasięgiem cmentarzyska) bogatego grobu, zawierąjącego prócz ceramiki dwie bransolety brązowe, bransoletę żelazną, fragm. tordowanego naszyjnika. Wskazuje to, że i tu chowano zmarłych i że należy przebadać skraj lasu w pobliżu szosy Brzezie Tursko. Inną niespodzianką było odkopanie resztek grobu ciałopalnego (356) wśród pochówków schyłkowobrązowych, tuż przy krawędzi lasu, na polu W Komorskiego, w odległości ok, 80 m od zwartego zasięgu przebadanego już cmentarzyska ludności kultury przewor skiej z okresu wpływów rzymskich. Na dnie zdobionej głęboko rytymi rowkami popielnicy prócz kości odkopano dwuzwojowy skręt spiralny z płasko kolistej taśmy brązowej. W nie wielkiej odległości od opisanego pochówku odsłonięto zespół kolistych jamek, układąjących się w trapezowaty, nieokreślonej bliżej funkcji, niewielki obiekt słupowy podparty w środ ku. Wymiary jego wynoszą 140 x 160 cm, głębokość posadowienia słupków sięga 40-79 cm.
D ę b in a Ł ę to w s k a , s t. 2 Państwowa Służba Ochrony Zabytków gm . W ojnicz, w oj. ta rn o w s k ie w Tarnowie
AZP 104-65/56
Badania prowadził mgr Jerzy Okoński. Finansowane przez Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych w Rudawie.
W związku z lokalizacją żwirowni na terenie odkrytej w trakcie AZP w 1985 r. osady kultury łużyckiej zalecony został nadzór archeologiczny nad pracami ziemnymi. Prace w 1994 r. objęły wschodnią część rozległego wyniesienia na krawędzi starorzecza Dunajca. Odsłonięto i wy eksplorowano 23 obiekty występujące w zasięgu szerszym niż stwierdzone podczas AZP zaleganie m ateriału na powierzchni stanowiska. Wyróżnić wśród nich można 3 o charakterze mieszkalnym, 3 wolno stojące paleniska, co najmniej 2 jamy o charakterze zasobowym oraz 15 przeważnie niewielkich, nieregularnych jam, typowych dla osad kultu ry łużyckiej.
Nąjciekawszy obiekt 15/94 miał wymiary 2,7 x 1,6 m, zagłębienie w calec na 50 cm od poziomu odkrycia, wyraźny poziom użytkowy dna nasycony spalenizną i polepą oraz bogaty zespół zabytków ruchomych, m.in. placków glinianych. Nieregularny rzu t zbliżony do czworokąta z zaokrąglonymi narożnikami oraz znaczna ilość polepy w wypełnisku pozwalają przyjąć plecionkową konstrukcję ścian pólziemianki.
Ceramika z osady pochodzi z młodszych okresów epoki brązu i wykazuje wspólwystę- powanie elementów grupy górnośląsko-małopolskiej i tarnobrzeskiej.
