Ewa Kierzkowska-Kalinowska
Radom. Stanowisko 1
Informator Archeologiczny : badania 7, 316-317
- 316 -M A RCINKO W O , po w . In o w ro c ła w K o n s e r w a to r Z ab y tk ó w A rc h e o lo g ic z n y c h S ta n o w isk o 1 w B y d g o s z c z y M u z e u m i m . J . K a s p r o w ic z a w In o w ro c ła w iu B a d a n ia r a to w n ic z e p r o w a d z ili m g r B a r b a r a M a c iu k le w lc z - C z a r n e c k a / a u to r k a s p r a w o z d a n i a / o r a z m g r C z e s ła w S i k o r s k i . F in a n s o w a ło P r e z y d iu m G R N w M a rc in k o w ie . P i e r w s z y s e zon b a d a ń . Ś la d y o s a d n ic tw a k u ltu r y a m f o r k u lis ty c h , g r ó b k u ltu r y iw ie ń s k ie j, o s a d n ic tw o z p r z e ło m u ep o k b r ą z u
1
ż e l a z a , z w ią z a n e z k u l tu r ą ł u ż y c k ą . * S ta n o w isk o d o ty c h c z a s n ie z n a n e , o d k r y te z o s ta ło w 1971 r . w t r a k c i e w y b ie r a n ia ż w ir u .U s y tu o w an e n a n ie w ie lk im w y n ie s ie n iu o p o d ło ż u ż w iro w y m , k t ó r e c ią g n ie s i ę p a s e m s z e r o k o ś c i o k o ło 80 m . n a p r z e s t r z e n i k i lk u d z ie s ię c iu k ilo m e tr ó w , w o to c z e n iu ł ą k o r a z c z a r n y c h z ie m .
B a d a n ia s k o n c e n tro w a n o n a p ó łn o c n e j k r a w ę d z i w y b le r z y s k a , g d z ie p o d c z a s e k s p lo
a t a c j i ż w ir u o d s ło n ię to
10
o b iek tó w o s a d n ic z y c h o r a z g r ó b k u ltu r y iw ie ń s k le j o p r o s to k ą tn e j f o r m ie , w o b s t a w i e k a m ie n n e j z w ię k s z y c h k a m ie n i p o ln y c h ,S z k ie le t z a c h o w a ł s i ę s z c z ą tk o w o w p o s t a c i f r a g m e n tu k o ś c i p r z e d r a m i e n ia .W y p o s a ż e n i e g r o b u s t a n o w iła o r n a m e n to w a n a s z p i la z g łó w k ą o r a z p o d k o w ia s ta b r a n s o l e t a z m a n k ie to w y m i w y p u s tk a m i, w y k o n a n a z b r ą z u . Z e b r a n o r ó w n ie ż , z a l e g a j ą c e n a w tó rn y m z ło ż u / w y b ra n e r a z e m z e ż w ir e m f r a g m e n ty a m f o r y / k u ltu r y a m f o r k u l i s t y c h / . W s tr z y m a n o d a ls z ą e k s p lo a ta c ję ż w ir u , p o n ie w a ż k o n ty n u o w a n ie p r a c b a d a w c z y c h u n ie m o ż liw iły w a ru n k i a tm o s f e r y c z n e / m r ó ż i ś n i e g / . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . RAD OM I n s ty tu t H i s t o r i i K u ltu ry M a t e r i a l n e j S ta n o w isk o 1 P o ls k ie j A k a d e m ii N au k - E k s p e d y c ja W y k o p a lisk o w a w R a d o m iu B a d a n ia p ro w a d z iła m g r E w a K ie r z k o w s k a - K a lin o w s k a . F in a n s o w a ło PM R N w R a d o m iu W y d z ia ł K u l t u r y , ó s m y s e z o n b a d a ń .G r o d z is k o w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e . K o n ty n u o w an o b a d a n ia w p o łu d n io w ej c z ę ś c i g r o d z ls k a l,P lo tr ó w k a l>, p r z e c in a j ą c w y k o p em g łó w n ą p a r t i ę k o n s tr u k c ji w a łu d r e w n ia n o - z ie m n e g o / w u b . l a t a c h b a d a n o w a r s tw y d o c h o d z ą c e do z e w n ę tr z n e j i w e w n ę trz n e j p io n o w e j ś c ia n y w ału / .
W ał s z e r o k o ś c i 12 m u p o d sta w y zbud o w an y b y ł z t r z e c h c z ę ś c i . Z e w n ę tr z n e
/
8
z e r o k o ś c i o k o ło 1 ,6 0 m / i w e w n ę trz n e / s z e r o k o ś c i o k o ło 2 ,5 0 m / Jeg o p a r t i ew z n ie s io n e b yły w k o n s t r u k c ji p rz e k ła d k o w e j / w a r s tw y d re w n a i w a r s tw y p ia s k u z d o m ie s z k ą ż w ir k u / a ś ro d k o w ą s ta n o w iły w a r s tw y g lin y p r z e m ie s z a n e j z z ie lo n k a w ym iłk le m i b r u n a tn ą z ie m ią , w k tó r y c h m ie j s c a m i w y s tę p o w a ły ś la d y d re w n a / p a ty k i ,g a ł ę z i e ? / .
U sp o d u z e w n ę tr z n e j c z ę ś c i p rz e k ła d k o w e j w a łu z a le g a ła w a r s tw a c ie m n e j
b r u n a tn e j z ie m i z d o m ie s z k ą z ie lo n k a w e g o iłk u
1
p r ó c h n a d re w n ia n e g o / g r u b o ś c i90 c m / , w k t ó r e j o d s ło n ię to d o b r z e z a c h o w a n e e le m e n ty d r e w n ia n e : k ilk a ró w n o
le g l e u ło ż o n y c h w s to s u n k u do l in i i w a łu g ru b y c h b e le k / d łu g o ś ć
2,0
• 2 , 3 m ,s z e r o k o ś ć 2 0 -4 0 c m / a n a n ie b z w a r ty p a s s z e r o k o ś c i 1 ,1 0 m p o p r z e c z n ie u ło ż o n y c h d r a n i c .
N a g r a n ic y m ię d z y z e w n ę t r z n y p rz e k ła d k o w ą c z ę ś c i ą w a łu , a ś ro d k o w ą w id o c z n e b y ły ś la d y p io n o w e j k o n s t r u k c ji d r e w n ia n e j, w y s tę p u ją c e do połow y w y s o k o ś c i
w a łu ; p o w y ż ej z n a jd o w a ła s i ę w a r s tw a g r u b o ś c i o k o ło
1
m i s z e r o k o ś c i ' o k o ło0,6
mlu ź n o u ło ż o n y c h k a m ie n i / o to c z a k i g r a n i t o w e / . P o d s ta w ę p io n o w e j k o n s t r u k c ji s t a n o w i r z ą d w b ity c h p io n o w o w p o d ło ż e g lin ia n e d re w n ia n y c h p a ll o p r z e c ię t n e j ś r e d
n ic y
20
c m , r o z m ie s z c z o n y c h w o d s tę p c a c h o k .10
c m .N a k o r o n ie w a łu w y s tę p o w a ły w y r a ź n e ś la d y p io n o w e j k o n s t r u k c ji d r e w n ia n e j, c z y te ln e z a ró w n o w p a s i e z ew n ę t r z n y m j a k i w e w n ę tr z n y m .
Z ło ż o n a k o n s tr u k c ja w a łu o r a z b r a k ś c i ś l e , d a tu ją c y c h zab y tk ó w n i e p o z w a la w c h w ili o b e c n e j n a u s t a le n i e k o le jn o ś c i e ta p ó w ^ K o s z e n ia w a łu . 317 -Ż A R N Ó W , p o w . O p o c z n o I n s ty tu t H i s t o r i i K u ltu r y M a te r ia ln e j S ta n o w is k o 2 1 3 P o l s k i e j A k a d e m ii N a u k E k s p e d y c ja W y k o p a lisk o w a w R a d o m iu B a d a n ia p r o w a d z i ł a m g r E w a K le r z k o w a k a - K A t e w s k a . F in a n s o w a ł W K Z w K ie lc a c h . O s a d a 1 c m e n ta r z y s k o w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e . B a d a n ie m ia ły c h a r a k t e r s o n d a ż # wy w ^ b a lu u s t a le n i a z a s ię g u o s a d n ic tw a w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e g o . S ta n o w is k o 2 o b e jm u j e p r z y p u s z c z a ln y t e r e n o s a d y p o d g ro d o w e j / n a p o łu d n ie o d g r o d u / w r a z z k o ś c io łe m z X II w . 1 c m e n t a r z e m p r z y k o ś c ie ln y m . S ta n o w is k o 3 - o s a d a p r z y g ro d o w a p o ło ż o n a j e s t o k o ło 150 m n a w s c h ó d od g r o d z is k a .
N a s ta n o w is k u 2 z a ło ż o n o w ykop o p o w ie r z c h n i o k o ło 20 m ^ n a m ie js c u d o m n ie m a n e g o w a łu p o d g r o d z ia . N a tr a f io n o n a c m e n ta r z y s k o s z k ie le to w e , k t ó r e c a łk o w ic ie z n is z c z y ło c z y te ln o ś ć w a r s tw o s a c k iic z y c h . O p r ó c z d u ż e j i l o ś c i lu ź n o le ż ą c y c h k o ś c i
lu d z k ic h , p o c h o d z ą c y c h z e z n is z c z o n y c h g ro b ó w , e k s p lo ro w a n o
21
pochów ków s z k i e l e to w y c h , z k tó r y c h 2 p o s ia d a ły o b s ta w ę k a m ie n n ą . N a p o d s ta w ie s t r a t y g r a f i i i m a t e r i a ł u c e r a m ic z n e g o c z a s tr w a n ia c m e n t a r z y s k a m o ż n a r o b o c z o o k r e ś l i ć n a k o n ie c X II- XVUI w . W w y k o p ie w y s tę p o w a ły b a r d z o l ic z n e f r a g m e n ty c e r a m i k i o d X I- X V III w . z p r z e w a g ą c e r a m i k i w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j l e ż ą c e j n a z ło ż u w tó r n y m .
