Edward Rymar
Pobyty elektorów brandenburskich
w Nowej Marchii w latach 1454-1536
Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny nr 4, 11-22
N a d w a r c i a ń s k i Ro c z n i k
Hi s t o r y c z n o- Ar c h i w a l n y
NR 4 - ROK 1997
E d w a r d R y i m i r
Pyrzyce
Pobyty elektorów i margrabiów brandenburskich
w Nowej Marchii w latach 1454-1535.*
W obliczu buntów stanów krajow ych, które w yraziły w olę w łącze nia Pom orza N adw iślańskiego do K rólestw a Polskiego, 22 lutego 1454 r. Zakon K rzyżacki sprzedał N ow ą M archię elektorow i brandenburskiem u Fryderykow i II.1 Na pytanie, ja k ą rolę pełnił odtąd ten kraj w brandenbur skim państw ie H ohenzollernów , częściow o odpow iada prześledzenie po bytu tutaj tych w ładców . Z asoby źródłow e nie są jeszcze w pełni rozpo znane, toteż m ożna liczyć się ciągle z uzupełnieniam i poniższego zesta wienia. K ończym y je na roku 1535, kiedy to N ow ą M archię w ydzielono ja k o odrębne państw o dla m argrabiego Jana, który K ostrzyn uczynił sto
licą sw ego kraju, panując w nim do śm ierci w 1571 r.
“"Poniższy tekst jest kolejnym itinerarium w ładców brandenburskich. W cześniej u ka zały się tegoż autora: W ładcy B ra n b e n b u rg ii na d zis ie jsz y c h zie m ia ch po lsk ic h ,
zwłaszcza w N ow ej M archii i na Pom orzu w latach 1200-1319 (itinerarium ). Rocz
nik Słupski R. 1988-1989. Stupsk 1991. s. 27-52 oraz: B ra n d en b u rscy W ittelsba-
chow ie na dzisiejszych ziem iach polskich zw łaszcza tr N ow ej M archii i na Pom orzu 1323-1373 (itin era riu m ). Studia i M ateriały do dziejów W ielkopolski i Pom orza
1993 t. XIX. z. 1. s. 5-41. (red.).
lCode.\ d ip lo m a ticu s B ra n d en b u rg en sis (dalej: C D B . 1-4 H aupttheil ja k o A-D i Su-
plem entband jako SB), hrsg. A. F. Riedel, Berlin 1838-1869. B IV, s. 483: zob. o tej spraw ie o sta tn io E. R ym ar. N a b y cie N o w ej M a rc h ii p rz e z F ryd eryka II e lekto ra
bra n d e n b u rskieg o (1454-1455). Przegląd Z achodniopom orski 1995 t. X (X X X IX ).
12 E d w a rd R ym ar F R Y D E R Y K II - 1454-1470
1454
2 7 II - Gorzów , celem odebrania hołdu stanów krajow ych i rokow ań z nim i. O je g o tu pobycie donosił 6 III w ójt krzyżacki.2
5 III - D raw sko, w drodze do C złuchow a na rokow ania z K rzyżaka mi, skąd w krótce w raca; 17 III je st ju ż w K ölln k. B erlina..3
5 - 8 IV - Gorzów , gdzie odbiera hołd stanów i potw ierdza przyw ileje; stąd 13 IV udaje się do Chojny.4
18-24 IV - C hojna, dla odebrania hołdu m iasta.5
25 IV - M yślibórz. Stąd udał się do K ólln, gdzie był 5 V.6
23-24 VI - Św idw in i rycerstw o ziem i św idw ińskiej (dalej pod p an o w aniem Z akonu K rzyżackiego) prosi elek to ra o obronę i sie posłów na rozm ow y do M yśliborza.7
przed 7 VII - M yślibórz, spotkanie z w ójtem krzyżackim N ow ej M ar chii, K rzysztofem E glingerem .8
13 X - C hojna, w cześniej i później był w K ólln 4 i 29 X .9 29 XI - K ostrzyn; poprzednio 24 XI w e F ra n k fu rcie.10
10 XII - M yślibórz. W następnych dniach był w podróży do P ru s." 14, 16 X II - C hoszczno, w drodze do państw a krzyżackiego, je d n ak pow raca z drogi w obec niespełnienia je g o żądań w spraw ie w ydania zam ków w D rezdenku i Ś w idw inie; 25-26 X II w e F rankfurcie, 27 X II w G ubi nie, skąd udaje się do W rocław ia na rokow ania z P olską i Z akonem K rzy ża ck im .12
: R. Eckert, Geschichte von Landsberg a. d. Warthe, Stadt und Kreis, Landsberg 1890, s. 112; J. Voigt. D ie E rw erbung d e r N eum ark. Z iel und E rfolg d e r b randenburgi-
schen P olitik u n ter den K urfürsten F riedrich I u n d II von 14 02-1457, Berlin 1863,
s. 341.
3 CDB, A XXI, s. 477; J. Voigt, op. cit., s. 342; CD B , B V. s. 285. 4 CD B, B IV, s. 483-485; J. Voigt, op. cit., s. 343.
5 CDB A XIX, s. 93; XXI, s. 313; XIX, s. 382. ‘ J. Voigt, op. cit., s. 344; CDB A XIII, s. 374: 5 V. 7 Tam że, X V III, s. 242. 248.
R Tam że, XXIV, s. 159.
9 Tamże, XXI, s. 313; X X III, s. 235; X, s. 152. 10 Tam że, X V III, s. 249, s. 450.
11 Tamże, X V III, s. 489; Repertorium d e r im Kgln. Staatsarchive zu K önigsberg i. Pr.
befindlichen U rkunden zu r G eschichte d er N eum ark, bearb. E. Joachim , hrsg. P. v.
Niessen, Schriften des Vereins für die G eschichte der N eum ark, z. 3, 1895, nr 501. 12 Tam że, nr 1501, 1503; CD B , A XXIV, s. 440: 26 X II, J. Voigt, op. cit., s. 351.
Pobyty elektorów i m argrabiów brandenburskich 13
1455
W dniach 6-14 stycznia m argrabia prow adzi w e W rocław iu rokow a nia z Zakonem K rzyżackim w spraw ie w ydania zam ków w Now ej M archii i je g o pom ocy zbrojnej, przy czym Z akon m a pokryć koszty w ypraw y od F rankfurtu do Ś w idw ina lub dalej, do M alb o rk a.13 Po pow rocie elektor szybko organizuje w ypraw ę.
1 0 II elektor przebyw a w D raw sku w toku w ypraw y na w schód .T u spotyka się z nim w ysłany na zachód kom tur g d ań sk i.14
11 II elektor je st w raz z kom turem gdańskim w Świdw inie. Wobec niespełnienia żądań przez K rzyżaków zaw raca stąd na zach ó d .15
13 II je st w G o rz o w ie16 Po pow rocie do B erlina w znaw ia żądania w ypłaty przez K rzyżaków o dszkodow ań za straty poniesione podczas dw óch w ypraw na w schód. W iosną oferuje Z akonow i now ą w ypraw ę pod oblegane przez Polaków C hojnice, w lipcu czyni przygotow ania, w sierp niu otrzym uje glejt od w ielkiego m istrza.
K oniec VIII - przez N ow ą M archię w ypraw ia się do M alborka, w pierw szej połow ie w rześnia był w B ydgoszczy i w G niew ie. Tam 17 IX wielki m istrz ostatecznie zrezygnow ał na rzecz elektora ze Ś w idw ina i D rezdenka.17
25 IX - Ś w idw in. E lektor potw ierdza m iastu p rzyw ileje18, stąd udał się do Prus, 1-2 X był w M alborku, 18 X w G niew ie, 21-22 X w C hojni c a ch 19, pow racając na zachód:
24-25 X - Ś w idw in.20
30 X - M yśliborzu, gdzie w ystępuje z Jerzym v. Egloffstein, w ójtem Lipy, byłym w ójtem N ow ej M archii, w ysłanym w m isji dyplom atycznej na zachód. Był w M yśliborzu je szc ze 6 i 14 XI, 13 listopada ju ż był w
K ölln.21 •
IJ J. Voigt, op. cit., s. 3 5 1 n.
14 Tam że. s. 353; R egesta h isto rico -d ip lo m a tica O rdinis S. M ariae T heutonicorum ..., bearb. E. Joachim , hrsg. W. H ubatsch, Vol. I, G öttingen 1948, nr 13496. 15 Tam że, nr 13497.
16 J. Voigt, op. cit., s. 354.
17 Tamże, s. 354, 359-364; C D B , A X V III. s. 252. 18 Tam że, s. 250.
19 Tamże, B IV, s. 499; A XIX, s. 94; XXIV, s. 318, J. Voigt, op. cit., s. 369. 20 CD B, A X VIII. s. 250; Regesta, nr 13979.
14 E dw ard R ym ar
1456
N a początku lutego elektor pisał do w ielkiego m istrza krzyżackie go o planow anym zjeździe z krzyżackim i najem nikam i w C hojnie po 24 kw ietnia; ok. 22 lutego m istrz życzył sobie zjazdu w innym term inie, w Drawsku lub Ś w idw inie.22 Do zjazdu chyba nie doszło.
6 VII - K ostrzyn.23
22 VIII - Św idw in, nadaje w ójtostw o św idw ińskie O stenow i. 27 IX jest w K ölln.24
14-17 X - Kostrzyn. E lektor jest w K ostrzynie w raz z O ttonem III, księciem szczecińskim , Fryderykiem , biskupem lubuskim , licznym rycer stw em , w idocznie odbyw ając w ażny zjazd.25
3 XI - K ostrzyn,26 4 XI - M yślibórz.27
O sobiste rządy w N ow ej M archii pow oli się kończą. Elektor p o w o łał w ójtów krajow ych w K ostrzynie, D rezdenku, Ś w idw inie - D raw sku.
1457
5 II - K ostrzyn; poprzednio 7 I w K ölln.28
6 VII - zapew ne gdzieś w N ow ej M archii zleca w ójtow i św idw iń- skiernu D ionizem u v. d. O sten także zarząd nad okręgiem C hoszczna, Recza i B ierzw nika.29 5 VIII we F rankfurcie.
15 VIII - Św idw in, gdzie czyni M ikołaja Spät w ójtem D rezdenka.30 Już 17 VIII był w Kölln i we F rankfurcie.31
22 VIII - D raw sko; ju ż 2 IX w N eu -A ngerm ünde.32
22 R egesta, nr 14262. 14297. 11 J. Voigt, op. cit., s. 392, przyp. 2. 2J CDB, A XVIII. w. 251. B V, s. 19. 25 Tamże, A XIX, s. 383-385, 46. 2f’ Tamże, X VIII, s. 251; XXIV. s. 166.
27 O. G rotefend, G e sc h ic h te des G e sc h le c h ts von d e r O sten. U rku n d en h iw h . t. II, Stettin 1923. nr 1288.
2* CDB. A XVIII. s. 422; XI. s. 178. 2'' Tamże. XVIII. s. 44.
vt Tam że. XXIV. s. 168-170. 11 Tamże, XIII. s. 327; X XIII, s. 237. 12 Tamże. X VIII, s. 253; XIII. s. 377.
Pobxty elektorów i m argrabiów brandenburskich
15
1459
5-7 I - K ostrzyn, poprzednio 19 XII 1458 r. w L ehnin.33 21 XII - K ostrzyn.34
1460
31 X, 5 XI - K ostrzyn; poprzednio 28 X w Kölln; 24 XI w H oboli n ie ."
11 XII - K ostrzyn; potem , 22 XII w K ölln.36 W końcu 1460 r. zjazd z książętam i pom orskim i w C hojnie.37
1461
31 V, 1 VI - M yślibórz; 3 V w K otbus, 25 VI w K ölln.38
1462
30 V - K ostrzyn; 23 IV w Kölln, 4 VI w G ubinie.39
1463
30 I - K ostrzyn i tego dnia w Kölln; poprzednio 26 I w Kyritz.40 24 IV - C hoszczno.41
25 V - K ostrzyn, 28 V - Mys'liborz, 1 VI - K ostrzyn, 8 VI w Kölln.42 27 VI - C hojna; w Kölln 24 VI i 26 V II.43
v' Tamże. XXIV. s. 171; R egesta historiae N eom archicae, M ärkische Forschungen, t. XI. 1868. s. 244. J. D obosz zna też pobyt w K ostrzynie 8 I (K ostrzyn nad Odrą.
D zieje dawne i nowe. P od red. J. M arczew skiego, Poznań 1991, s. 88. bez źródła).
■M CDB. B V. s. 50.
55 Tamże, A XIX, s. 95; XVIII. s. 254; VII. s. 163; XXIV, s. 180. J. Dobosz op. cit. zna też pobyt 2 X w K ostrzynie fbez źródła).
* CDB. A XIX. s. 95; B V, s. 55.
,7 P. G aetgens, D ie B eziehungen zw ischen Brandenburg und P om m ern unter Kurfürst
F riedrich II (1437) 1 4 40-1470 , G iessen 1890 s. 53.
* Tamże, s. 53; C D B , A XXIV, s. 182; B V, s. 58; A XI. s. 247. ■*' Tamże. A XXIV. s. 183; SB. s. 346; A X XIII. s. 241. * Tamże. A XX. s. 290; XI, s. 178; A XIX. s. 48.
41 Tamże. XIX. s. 96.
J: Tamże. XXIII. s. 242: XIX. s. 97; XX. s. 291: XI, s. 393. n Tamże. XII. s. 372; XX. s. 291; X. s. 310.
16 E d w a rd R ym ar
1464
15 II - K ostrzyn; poprzednio 5 I i znów 17 II w K ópenick.44
1465
O dtrącona żona W arcisław a X w ołogoskiego, E lżbieta brandenbur ska, przebyw a 13 I w M yśliborzu, 12 III w K ostrzynie.45
25 I - C hojna.46
1 466
1 , 7 1 - C hojna; poprzednio 31 X II w odległym T angerm unde.47 12, 15 (16 ? ) I - K o s tr z y n .48
21 I - M yślibórz; w raz z bratem A lbrechtem odbyw a zjazd z książę tami w ołogoskim i w spraw ie sukcesji szczecińskiej.49
23, 25 I - K ostrzyn.50
2 8 IX, 2 ,5 X - K ostrzyn - zam ek, 14 X w „G retz” , m oże w G artz nad O drą.51
21 X - C hojna, rokow ania z książętam i pom orskim i; 29 X w K ólln.52 31 X II - C hojna, gdzie zaw iera układ z najem nikam i polskim i cią gnącym i po w ojnie trzynastoletniej na zachód; 21 XII książę w ołogoski W arcisław X pisał, że nie m oże się w C hojnie spotkać z elek to rem .53
1467
9 I - C hoszczno, w celu odbycia spotkania z książętam i w ołogoski mi; 8 I E ryk II tłum aczył się listow nie, dlaczego nie m ógł przybyć jego poseł, W edego B ugenhagen.54
44 Tamże, XIX, s. 98; Codex diplom aticus B randenburgensis c o n tin u a tu s, hrsg. G. W. v. Raumer, Berlin 1831, t. I, s. 230; C D B , SB, s. 38.
45 Tamże, B V, s. 74; C odex, I, s. 299. 46 CDB, A XIX, s. 396.
47 Tam że, XXI, s. 335; XXIV, s. 192; XXV, s. 378.
48 Tamże, X X I, s. 247, s. 247; J. D obosz, op. cit., zna też pobyt 16 I. 49 CDB, B V, s. 94.
50 Datę 23 I zna J. Dobosz, op. cit.; CDB, A XIX, s. 396. 51 Tamże, B V, s. 101, 99; A XIX, s. 49; XX, s. 163; B V, s. 101. 52 Tamże, XIX. s. 98; XX, s. 335.
53 Tamże, C I, s. 399; B V, s. 104. M Tamże, C I, s. 408; B V, s. 103 n.
Pobyty elektorów i m argrabiów brandenburskich
17 2 3 1 - K ostrzyn, potem 8 II w K ölln.55
25 III - K ostrzyn, poprzednio 24 III w Kölln. E ryk II w ołogoski 20 III znów tłum aczył się, dlaczego nie m oże przybyć do Chojny, ale w ysyła swych posłów 56, zapew ne w ięc elektor był w drodze do Chojny.
1468
W sierpniu, w toku w ojny z k siążętam i w ołogoskim i, w ojska elekto ra z kierunku Ł ęknicy podeszły pod m ury S zczecina, a następnie obiegły Gryfino. Kraj przyodrzański po B anie i Sw obnicę został poddany.
2 X II - C hojna; poprzednio 6 (13?) XI w K ölln, potem 8 XII w Pren- zlau na rokow aniach z P om orzem .57
1469
17 II - K ostrzyn; poprzednio 2 8 1 w K ölln, 31 I w ja k im ś „F errer” .58 7 III - w K ostrzynie hołd elektorow i składa H enryk W ussow, pom or ski starosta w P ełczycach i tam tejsze rycerstw o; 1 IV w P ełczycach hołd składa inna grupa rycerstw a ziem i pełczyckiej.59
27 VII - K ostrzyn.60
10 X II - K ostrzyn, potem 16 X II w K ölln.61
14 7 0
11, 13 IV - K ostrzyn; 11 i 20 IV w K ölln.62 E lektor Fryderyk II w lutym tego roku ustąpił z tronu na rzecz brata A lbrechta.
* Tamże. A X X III, s. 248; X IX , s. 380. 56 Tamże, XX, s. 73; C I, s. 419; B V, s. 107. 57 Tamże. A XIX, s. 385; X V III, s. 324; C I, s. 488. M Tamże. X V III, s. 425; C I, s. 524; C II, s. 38. " Tamże, B V, s. 136.
40 J. D obosz, op. cit.. (bez źródeł). 61 CDB, A XXIV, s. 448; SB, s. 325.
18 E d w a rd R ym a r
A L B R E C H T A C H IL L E S
z udziałem syn a J A N A C IC E R O - 1 4 7 0 -1 4 8 6 1470 (c.d.)
12 V - K ostrzyn, czynność m argrabiego Jana (3 V był w K ólln).63 20 VI - w ójtow ie W erner Pful z K ostrzyna i Jakub v. P olentz ze Ś w idw ina składają przysięgę w ierności A lbrechtow i.64
15, 20 V II - M yślibórz, kościół d om inikanów - hołd stanów krajo w ych.65
1472
6-7 III - C hojna; 21 II i 16 III w K ólln.66
2, 4 X I - C hojna, odbiór hołdu pom orskich poddanych; 11 XI w K olln.67
1473
N ow ą M archią zarządza m argrabia Jan .68
1 474
W K ostrzynie je st m argrabia Jan .69
1478
W ypraw a elektora z synam i na P om orze B ogusław a X po k o ncentra cji w ojsk w C hojnie w końcu czerw ca. Z ajęcie B ania, oblężenie P yrzyc, zajęcie Pełczyc, przem arsz pod D raw no, S zadzko, D obrą N ow ogardzką (lipiec - sierpień), pow rót pod G ardziec nad O drą do E bersw alde.70
63 Tamże, A X IX , s. 440, 202, 64 Tamże, C I, s. 130. 65 Tamże, C I, s. 36.
66 Tamże, XIX. s. 494; XIII, s. 289; VII, s. 170; X X II, s. 505. 67 Tamże, B V, s. 197; A X VIII, s. 427; XI, s. 407.
68 Tam że, V, s. 207. 219, 221. 69 R eg esta ...N eo m a rch ica e, s. 290.
70 O przebiegu tej kampanii E. Rym ar, P om orze Z achodnie w walce o granicę i su w e
renność (1 4 7 8 -1 4 7 9 ), Studia i M a teriały do H istorii W ojskow ości, t. 32, 1989, s.
Pobyty elektorów i m argrabiów brandenburskich
19
1479
16 III - C hojna; 24 III w B erlinie.71
25 IV - w C hojnie m iały się odbyć rokow ania m argrabiego Jana i książąt pom orskich.72
1482
12 X -K o s trz y n .73
Elektor A lbrecht zm arł 11 III 1486 r.
JA N C IC E R O -1 4 8 6 -1 4 9 9
1486
6 V - C hojna; poprzednio 4 i 6 V w e W rietzen; 10 V w K ölln.74 13-15 V - G orzów ; 20 V w K ölln.75
1489
2 0 1 - M yślibórz; 17 I i 4 II w K ölln.76
7 VI - G orzów , 8 VI w tajem niczym „S chönbek” .77
1492
13 II - C hojna, zjazd z udziałem delegacji pom orskiej w spraw ie lennego zw ierzchnictw a elektora.78 12 i 16 II w K ölln.79 N ow y term in
71 CDB, A XI, s. 418; C II, s. 38.
73 F. Priebatsch, P o litisch e C orrespondenz des K urfürsten A lb rech t A c h ille s, L eipzig 1897, t. II, s. 504.
v J. Dobosz, op. cit. (bez źródeł).
74 CDB, A XIII, s. 412 (tu data 3 V), XII. s. 459, 460; IX, s. 232.
w Tamże. X V III. s. 45; XXIV, s. 204; X V II, s. 448; X IX , s. 53; R. Wolff, P olitik des
H a u ses B ra n d e n b u r g im a u sg e h e n d e n 15. J a r h u n d e rt ( I4 8 6 - 1499), M ü n c h en
1919, s. 188.
76 Tamże, s. 193; CD B , B V. s. 254; A XXI, s. 436. 77 Tamże, XIX, s. 101; R . W olff, op. cit., s. 194. 78 Tamże, i inne liczne źródła.
20
zjazdu ustalono na 22 V, ale nie doszedł do skutku.80 26 V radcy ob y dw óch stron ustalili w C hojnie now ą turę rokow ań na 1 V 1493 r.81
1493
25 III - C hojna w zw iązku z ro kow aniam i z B ogusław em X; 26 III w Pyrzycach podczas w ielkiego zjazdu ułożono p relim inaria układu w spra wie sukcesji H ohenzollernów na P o m o rzu .82
28-30 III - C hojna, spotkanie z B ogusław em X pom orskim w spra wie ratyfikacji układu pyrzyckiego i so ju szu .83
9 IV - K ostrzyn; 2 6 IV w K ólln.84
JO A C H IM I -1 4 9 9 - 1 5 3 5
Po śm ierci Jana ( 1 9 1 1499), m łodociany syn (ur. 1484 r.) Joachim I z m łodszym bratem A lbrechtem (ur. 1490 r.), późniejszym arcybiskupem M oguncji, przybył do Now ej M archii dla o debrania hołdu. 7-8 III 1499 - C hojna85, 9 III - M yślibórz86, 10 III - B arlinek87, 12 III - C hoszczno i S trzel ce88, 13 III - G orzów 89, 14 III - D raw sko90, 15 III - Św idw in91, 16 III - D raw sko, 18 III - D raw sko, C hoszczno, S trzelce92, 19-20 III - G orzów 93, 21 III - K ostrzyn, 24 III - Frankfurt94.
1 ,7 , 18X11 K ostrzyn.95
80 Tamże, C II, s. 95; R. Wolff, op. cit., s. 147.
8.' CDB, B V, s. 478, z datą 31 VII, ale zob. tam że: C hronologisches Verz.eichniss, t. II, s. 394.
82 R. Wolff, op. cit., s. 155; CDB, B V, s. 479 i inne źródła. " Tam że, s. 453, 488, 492.
84 R. Wolff, op. cit., s. 202; CD B , C II, s. 394. 8J Tamże, A XIX, s. 420, 57 i inne źródła. 86 Tamże X IX , s. 164, 57, 504; C II, s. 439 n. 87 Tamże, C II, s. 440. 88 Tamże, s. 440-441; A X V III, s. 91, 46. w Tamże, C II. s. 441. 90 Tam że, s. 440. 9' Tamże, s. 440; A XXIV, s. 214 n.
92 Tam że, X V III, s. 198; XXIV, s. 215 n., C. Treu, G eschichte d er S ta d t Friedeberg i.
N eum ark..., 2 A ufl., F riedeberg 1865, s. 130.
9J CD B, A X V III, s. 48, 349, 91. 430.
94 Tamże. X V III, s. 431, 92; C II, s. 442; B VI, s. 151.
95 Tamże, XX, s. 314; B V, s. 154; XXIV, s. 218; J. Dobosz, op. cit., zna tu pobyt 12 XII (bez źródła).
21 1500 1 6 1 - K ostrzyn.96 1505 11 XI - K ostrzyn.97 1507
14 III - M yślibórz, 18 III - Świdwin98, 21 III - Drawsko, 22 III - Choszcz no99, 23 III - S trzelce, 23 III G o rz ó w 100.
1509
Zapew ne w N ow ej M archii w ystaw ia 2 3 1 przyw ilej dla B om stedtów z okolic D obiegniew a, 6 II dla kartuzów ze Ś w idw ina, 11 II dla w łodarza z C hoszczna.101
1510
Zapew ne w N ow ej M archii w ystaw ia 2 0 1 akt nadania M yśliborzow i łanu w N ow ogródku, 29 I w ystaw ia dokum ent w spraw ie M orynia.102
1511
6 IX lub 1 9 IX - G orzów ; 1 V w A n g erm u n d e.103 17 VI - M yślibórz; 23 VI w K o lln .104
% Tamże (bez źródła). ” Tamże (bez źródła).
** CDB, A XIX, s. 112; XV III, s. 271. 99 Tamże, XXIV, s. 222; X V III, s. 355. 100 Tamże, X V III. s. 356, 431. “ ■ Tamże, s. 357, 379, 51. ,o: Tamże, s. 508; X IX , s. 112.
m Tamże. X V III, s. 432. 272; XIII, s. 195.
22 E d w a rd R ym a r Do roli ośrodka adm inistracyjnego w tym czasie urósł zam ek w K o strzynie (32 pobyty). Zatarg z książętam i w ołogoskim i, a potem z B ogu sław em X o księstw o szczecińskie w latach 1464 - 1493 spraw ił, że p rzy graniczna C hojna w ysunęła się na drugie m iejsce (17 stw ierdzonych po bytów ), ja k o trad y cy jn e m iejsce rok o w ań p o m o rsk o -b ra n d en b u rsk ic h . M yślibórz, daw ny ośrodek stanów krajow ych, w raz ze spadkiem ich zn a czenia, odw iedzany był rzadziej, zw ykle przy odbieraniu hołdów przez now ych w ładców (13 pobytów ), ale w tym celu udaw ali się też oni do G orzow a (9 pobytów ), Ś w idw ina (7 pobytów ), D raw ska (6 pobytów ), C hoszczna (5 pobytów ), Strzelec (3), a naw et B arlinka (1). D raw sko, Ś w i dw in, G orzów i C hoszczno odw iedzane były zresztą głów nie w latach
1454-1457, tj. w okresie nabyw ania N ow ej M archii i utrw alania w niej swej w ładzy przez F ryderyka II (razem 12 pobytów ).
K ostrzyn stał się też centrum adm inistracyjnym m argrabiego Jana kostrzyńskiego poczynając od 1535 r.
