Kronika
861
DZIEJE INSTYTUTU iBAŁTYOKIBGO17 czerwca 1971 r. Oddział Miejski w Gdańsku Zrzeszenia Kaszubsko-iPomor-skiego zorganizował w Gdańsku odczyt dr Marii Boduszyńskiej-Borowikowej Dzieje Instytutu Bałtyckiego i jego problematyka naukowa. Instytut powstał w йв!25 r. w Toruniu, po wojnie działał w Gdańsku, zlikwidowano go w 1®50 r. Referentka przedstawiła okres do wybuchu wojny. W dyskusji mówiono o potrzebie napisania monografii tej placówki badawczo-wydawniczej.
Z. Br. М1Ш,SKANSEN W ZAKOPANEM
Sprawa lokalizacji skansenu Skalnego Podhala w Zakopanem nie może doczekać się załabwiieinia. Realizacja tego muzeum na wolnym powietrzu ciągle się zaltem prze-wleka i trwa już (nie do wiary!) ,13 lat Obiekty budownictwa zarówno mieszkalnego, jak i przemysłowego (folusz, browar, tartak, młyn, olejarnia) niszczeją tymczasem, aczkolwiek zakupione z myślą o ustawieniu ich w tym parku etnograficznym, są składowane i zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi. Tak np. ostatnio zaku-piony tartak Rożaków z Witowa (z przysiółka Roztoki) jest rozebrany na elementy i złożony niedaleko miejsca, na którym niegdyś stał2. Jak wiadomo, tartak ten uznany został iza czołowy okaz rodzimego tiartacznictwa ludowego, choćby ize względu na niezwykle interesujące elementy prymitywnej automatyki przecierania {wyłącznik krańcowy) 3.
W pierwsizych dniach czerwca Ш9711 r. dzięki inicjatywie Technikum Budow-nictwa Regionalnego w Zakopanem (szkole o niemal 'stuletniej tradycji), otwarty został przed budynkami tej szkoły i Muzeum Tatrzańskiego, na wysepce między •młynówką Pawlicy (dawniej Staszieczka) a Potokiem (Foluszowym, miniskansen bu-downictwa
regionalnegOL
Miniaturowe modele budynków wykonali z drewna z wiel-kim pietyzmem i precyzją uczennice i uczniowie Technikum pod kierunkiem nau-czycieli na podstawie planów inwentaryzacyjnych, znajdujących się w zbdoirach Muzeum Tatrzańskiego.Pokazano tu modele chat i obejść góralskich, szałasu z dachem obciążonym ka-mieniami (gwoli zabezpieczenia przed halnym wiatrem), starego drewnianego koś-ciółka zakopiańskiego w jego dawnej postaci (kilka lat temu zeszpecono go, prze-budowując wejście — chyba za zgodą konserwatora wojewódzkiego?) oraz modele młyna wodnego i folusza, napędzane wodą z obok położonej młynówki. Odtworzono przy tym (z pewnymi uproszczeniami) wyposażenie wewnętrzne tych zakładów, oba zakłady są zatem „czynne", pokazując sposób ich pracy. Podczas gdy jednak praca folusza jest łatwo widzialna przez otwory okienne i drzwiowe to wewnętrzne wysażenie młyna może być oglądane jedynie z bardzo niskiej — niemal leżącej — po-zycji obserwującego.
Urządzenie tego miniskansenu zasługuje na zainteresowanie i pochwałę. Spełnia on ważne cele dydaktyczne, informując — co prawda w namiastkowej formie — przewijających się w znacznej liczbie turystów o tym, jak dawniej budowano na tym terenie. Skupienie miniaturowych modeli poszczególnych budynków
mieszkal-1 Рог. пр. E. O l s z e w s k i : Muzeum papiernictwa w Dusznikach i skandal ze skansenem zakopiańskim. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki" 1968 nr 4 s. M5.
2 Por. notatkę H. Josta w „Wierchach" 1970, t. 39 s. 8711.
3 Por. np. J. i S. R e у с h m a n o w i e: Przemysł wiejski na Podhalu. Wrocław 1965 s. 54 (uzupełnienia H. Josta) .
862 Kronika
nych i przemysłowych umożliwia przy tym zwiedzającym syntezę charakerologiczną budownictwa regionu.
Dzięki uczniom i nauczycielom Technikum Budownictwa Regionalnego przybyła zatem Zakopanemu jeszcze jedna atrakcyjna i pożyteczna ekspozycja, mająca nie-wątpliwie wartości dydaiktyczne.
Henryk Jost
K R O N I K A Z A G R A N I C Z N A
PRZEDKONGRESOWE SPOTKANIE HISTORYKÓW NAUKI KRAJÓW SOCJALISTYCZNYCH
W dniach 25'—138 m a j a Ili97il r. odbyło się w Moskwie spotkanie przedstawicieli grup narodowych historii nauki z krajów socjalistycznych. W spotkaniu tym oprócz gospodarzy wzięli udział hisitorycy nauki z 'Bułgarii, Czech o sio wad jä, NtRD, Pölslki (doc. J. Baibicz, prof. E. Olszews.ki) i Rumunii.
Porządek dzienny spotkania obejmował informacje o przygotowaniach do XIII Międzynarodowego Kongresu Historii Nauki (Moskwa — Leningrad, li8—28 sierpnia 11971 r.)1 oraz dyskusje nad planem prac Sekjcji Historii Naiuki Międzynarodowej Unii Historii i Filozofii Nauki. Uczestnicy spotkania wzięli również udział w rozsze-rzonym plenarnym posiedzeniu Komitetu Radzieckiego Narodowego Zjednoczenia Historyków Przyrodoznawstwa i Techniki 2.
W dyskusiji nad przyszłymi pracami Sekcji Historii Nauki omawiano m.in. przy-gotowania do obchodów 500-letniej rocznicy urodzin M. Kopernika w poszczególnych krajach, podkreślając konieczność powołania narodowych komitetów tam, gdzie one jeszcze nie działają. Postanowiono poza tym przygotować wniosek w sprawie utwo-rzenia w ramach Sekcji stałej Komisji Polityki Naukoweij. Wyrażano niepokój 0 przyszłe losy wydawanych przez Sekcję „Archives Internationales d'Histoire des Sciences", a potrzeba dalszego kontynuowania tego wydawnictwa w Paryżu lub gdzie indziej była dla wszystkich bezsporna. Omówiono też projekt opracowania trzytoimowej historii przyrodoznawstwa, dającej zairówno obraz jego rozwoju w po-szczególnych krajach, jak i obraz jego ogólnych tendencji i problemów.
Posiedzenie Komitetu Radzieckiego Narodowego Zjednoczenia Historyków Przy-rodoznawstwa i Techniki poświęcone było zadaniom radzieckich historyków nauki 1 techniki w świetle uchwał XXIV Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radziec-kiego. Dyskusję zagaił przewodniczący Komitetu, członek Akademii Nauk ZSRR B. M. Kiedrow, postulując przestrzeganie, w szerszej niż dotychczas mierze, zasady integrowania badań nad historią nauki oraz wydobywanie z nich wniosków o p r a k -tycznym znaczeniu dla polityki naukowej i dla badań prognostycznych. W dyskusji wystąpił m.in. prof. Olszewski, zapoznając zebranych z doświadczeniami polskich historyków nauki zdobytymi w pracy nad Historią nauki polskiej. W drugim dniu obrad Komitetu odbyły się zebrania ijego sekcji, m.in. Sekcji Historii Astronomii. Podczas zebrania omówione zostały radzieckie przygotowania do jubileuszu Koper-nika.
J. В., iE. О.
1 Por. wstępną informację o Kongresie w nrze 3/1971 „Kwartalnika" s. 729—732. 2 Por. informacje o jednym z poprzednich posiedzeń Komitetu w mrze 4/1965 „Kwartalnika" s. ©93—696.
