"Budowle obronne ziemi gdańskiej", Franciszek Mamuszka, Gdańsk 1966 : [recenzja]

192 R ecenzje

Franciszek M a m u ś z tka, B u dow le obronne ziem i gdań skiej. Wydział K ultury FW RN w Gdańsku, Gdańsk 1966, ss. 81, ilustr.

Na zaw artość albumiku składają slię: krótkie opisy budow li obronnych 50 m iej­ scow ości w ojew ództw a gdańskiego, plany fortyfikacji (15), fotografie (24), w ykaz w czesnośredniow iecznych grodów obronnych, w ykaz źródeł i podstawowej litera­ tury.

Krótki w stęp do album iku napisał doc. Jerzy Stankiew icz.

Z. Br.

Franciszek M a m u s z k a, Z a b ytk o w e bu dow le drew n ian e w w o je w ó d ztw ie gdań skim . O kręgowa K om isja Opieki nad Zabytkam i przy Zarządzie Okręgu PTTK w Gdańsku i W ojewódzki K onserw ator Zabytków w Gdańsku, [Gdańsk 1966], ss. 12, ilu str. %

Popularna broszura przedstaw ia m in . drew niane w iatraki słu żące do m ielenia zboża, z w iatrakiem w Palczew ie (pow. nowodw orsko-gdański) n a czele. Jest to m onum entalny w iatrak typu holenderskiego, z obracaną głow icą i przejazdem pod budynkiem . W iatraków takich zachowało się n iew iele, jeśli zaś idzie o wiatraki słu ­ żą ce celom w odno-m elioracyjnym n a depresyjnych obszarach Żuław, to Zlikwido­ w ano je w szystk ie za czasów niem ieckich (do dzisiaj dochował się tylko jeden, prze­ n iesion y przed w ojn ą do Gdańska-Oiiwy).

N a w stęp ie broszura krótko w yjaśnia, jak oszczędzanie drew na jako m ateriału budow lanego w yw ołało zm iany w technice budownictwa.

; Z. Br.

Z C Z A S O P I S M K R A J O W Y C H CZWARTY TOM „ORGANONU”

W iększą część czwartego tomu „Organonu” >, który ukazał się we wrześniu 1967 r., zajm ują w ybrane m ateriały kongresu S tarożytn ość k lasyczn a a czasy d z i­ sie jsze , który odbył się w Brnie w dniach 12— 16 W 1966. Tom otwarty jest refe­ ratem Z w ią zek sta ro żytn o ści k la sy czn ej i n aszych czasów , w ygłoszonym na posie­ dzeniu inauguracyjnym kongresu przez znanego francuskiego m arksistow skiego te­ oretyka kultury R. Garaudy’ego, po czym zamieszczono część kom unikatów (lub ich tez) zgłoszonych na odbyte w ram ach kongresu sym pozjum S tarożytn ość k la ­

syczn a a p o czą tk i nauki n o w o żytn ej. Spośród 35 kom unikatów tego sympozjum „Organon” drukuje 19, a m.in.: B. K iedrow a (ZSRR) W spółczesność jako klu cz do rozu m ien ia sta ro żytn o ści (ros. *), G. Hariga (NRD) O d k r y ty k i sc h o la styk i do k r y ty k i sta ro żytn o śc i (ang.), S. N. Sena (India) E lem en ty in d y js k ie w odrodzeniu eu ropej­ sk im (ang.), M. L. Righini Bonelli (Włochy) O dżycie nauki sta ro ży tn e j w e F lorencji (ang.), A. Grigorjana (ZSRR) R ozw ój idei h eliocen tryczn ych w R o sji (ros.), A. Ju - szkiew icza (ZSRR) T ra d ycje archim edesow e w m a te m a ty ce średn iow ieczn ej (fr.).

Druga część tom u poświęcona jest 250 rocznicy śmierci L eib n iza3. Zamieszczono 1 Por. inform ację o trzecim tom ie w nrze 2/1967 „K wartalnika”, s. 434. 2 T ytuły artykułów zam ieszczonych w „Organonie” podano w polskim tłum acze­ n iu , zaznaczając w naw iasie, w którym z języków kongresow ych artykuł został opu­ blikowany.

3 Por. doniesienie W. Yoisego o obchodach Leibnizow skich w nrze 2/1967 „Kwar- xalnika”, s, 341.