Ewolucja przedsiębiorstw społeczeństwa informacyjnego a elastyczność pracy

ISSN: 1896-382X | www.wnus.edu.pl/pl/epu/ DOI: 10.18276/epu.2016.123-25 | strony: 265-273

('<7$à<ĩ:$

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach1

(:2/8&-$35=('6,Ċ%,2567:632á(&=(Ĕ67:$,1)250$&<-1(*2 $(/$67<&=12Ğü35$&<

Streszczenie

Technologie ICT RGJU\ZDMą NOXF]RZą UROĊ we ZVSyáF]HVQ\P procesie transfor-macji gospodarki. Zmiany, które NUHXMą, UR]V]HU]DMą PRĪOLZRĞFL SU]HGVLĊELRUVWZ, w tym NV]WDáWRZDQLH nowej specyfiki relacji pracownik – pracodawca. Badania ZVND]XMą na to, ĪH Vą segmenty rynku pracy, których ewolucja PRĪH jednak QDSRW\NDü na opór, WDNĪH ze strony samych SU]HGVLĊELRUFyZ.

6áRZD NOXF]RZH VSRáHF]HĔVWZR LQIRUPDF\MQH WHFKQRORJLH LQIRUPDF\MQR-komunikacyjne,

LQQRZDFMHHZROXFMDSU]HGVLĊELRUVWZHZROXFMDJRVSRGDUNLNDSLWDáOXG]NL

Wprowadzenie

:Z\QLNX]DFKRG]ąF\FKZJRVSRGDUFHSU]HPLDQNU\VWDOL]XMHVLĊQRZ\V\VWHP IXQNFMRQRZDQLD VSRáHF]HĔVWZD GHILQLRZDQ\ MDNR VSRáHF]HĔVWZR LQIRUPDF\MQH ,GHQW\ILNRZDQD]F\ZLOL]DFMąLQIRUPDF\MQąLGHRORJLD*2:– Gospodarki Opartej na Wiedzy – EDUG]RVLOQLH]ZLą]DQDMHVW]NDSLWDáHPOXG]NLPLVLHFLowaniem (reali-]RZDQ\P G]LĊNL ,QWHUQHWRZL LQWUDQHWRZL HNVWUDQHWRZL RUD] VLHFLRP VSRáHF]Q\P i gospodarczym). Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT – Information

and Communication Technology RGJU\ZDMą ]DWHP NOXF]RZą UROĊ ZH

ZVSyáF]e-snym procesie traQVIRUPDFML JRVSRGDUNL 2EHFQRĞü ,&7 ZSá\ZD QD NV]WDáWRZDQLH LEXGRZĊSU]HZDJNRQNXUHQF\MQ\FKZDVSHNFLHSRGDĪRZ\PZ\GDMQRĞüJRVSRGa-URZDQLD ]DVREDPL UHJLRQXSU]HGVLĊELRUVWZD RUD] SRS\WRZ\P QRZH XVáXJL L SUo-dukty) (Kiercz 2015, s. 157–159). Powszechnej konfrontacji z nowymi

technolo-1

JLDPLLSU]HNRQDQLXRNRQLHF]QRĞFL]PLDQWRZDU]\V]\MHGQDNQLHMHGQRNURWQLHVLOQ\ RSyU ZREHF QLHM ZHZQąWU] VDPHM RUJDQL]DFML &HOHP DUW\NXáX MHVW SU]\EOLĪHQLH RF]HNLZDQ\FK NLHUXQNyZ UR]ZRMX SU]HGVLĊELRUVWZ Z VSRáHF]HĔVWZLH LQIRrmacyj-Q\P]HV]F]HJyOQ\PXZ]JOĊGQLHQLHP]PLDQZ]DNUHVLHJRVSRGDURZDQLDDNW\ZDPL QLHPDWHULDOQ\PLQDSU]\NáDG]LHZ\EUDQHJRVHJPHQWXU\QNXSUDF\

1. Rola ICT w gospodarce

5DFMRQDOQD L XPLHMĊWQD HNVSORDWDFMD ĞURGNyZ WHFKQLF]Q\FK ED]XMąF\FK QD cyfrowym pr]HWZDU]DQLX L WUDQVPLVML GDQ\FK RGG]LDáXMH Z JRVSRGDUFH QD trzech poziomach (Kiercz 2015, s. 159):

1) indywidualnym JG]LH GRW\F]\ FRG]LHQQ\FK F]\QQRĞFL GRVNRQDOHQLD ]a-wodowego, form rozrywki;

2) administracji publicznej – e-JRYHUQPHQWVSRáHF]HĔVWZRRE\ZDWHOVkie; 3) SU]HGVLĊELRUVWZ Z NWyU\FK ]ZLą]DQD MHVW ]H ]ZLĊNV]HQLHP HIHNW\ZQRĞFL

LFK IXQNFMRQRZDQLD Z\UDĪDQHM SRSU]H] UHGXNFMĊ NRV]WyZ PLQ WUDQVDk-F\MQ\FKSRGQLHVLHQLHMDNRĞFLOLF]Q\FKRSHUDFMLXPRĪOLZLHQLHRSHURZDQLD QDZLĊNV]\FK]DVREDFKLQIRUPDF\MQ\FKDNFHOHUDFMĊSURFHGXU]DU]ąG]DQLD ]ZLĊNV]HQLHZ\GDMQRĞFLSUDF\RV]F]ĊGQRĞüF]DVXUHGXNFMĊU\]\NDSU]y-VSLHV]HQLH UR]OLF]HĔ ILQDQVRZ\FK XVSUDZQLHQLH SURFHVyZ ORJLVW\F]Q\FK VW\PXORZDQLH LQQRZDF\MQRĞFL SURFHVRZHM L SURGXNWRZHM SU]HGVLĊELRUVWZ zwielokrotnLHQLHHODVW\F]QRĞFLG]LDáDQLDSRSU]H]V]\ENLHGRVWRVRZDQLHVLĊ GR RWRF]HQLD SRSUDZĊ NRQWDNWyZ ] SDUWQHUDPL L NOLHQWDPL EL]QHVRZ\PL PRĪOLZRĞüRWZLHUDQLDQRZ\FKNDQDáyZG\VWU\EXFMLUR]V]HU]HQLHPLĊG]y-QDURGRZ\FKU\QNyZ]E\WX QDXVáXJLLSURGXNW\SU]HGVLĊELorstwa, rozsze-U]HQLHPRĪOLZRĞFLUHNODPRZDQLDSURGXNWyZLXVáXJ

%LOO*DWHVWZLHUG]LáĪHÄ« ZV]HFKREHFQ\LMHGQDNRZ\GRVWĊSGRLQIRUPDFML VWZRU]\ U]HF] QDMEOLĪV]ą GRVNRQDáHPX U\QNRZL $GDPD 6PLWKD JG]LH SRGPLRW\ JRVSRGDUF]HPDMąZ\UyZQDQHV]DQVH´(Tabb 1999, s. 217; za: Kiercz 2015, s. 157). 0RĪOLZRĞü JURPDG]HQLD SU]HFKRZ\ZDQLD SU]HWZDU]DQLD L Z\NRU]\VW\ZDQLD in-IRUPDFMLZSU]HGVLĊELRUVWZLHRGE\ZDVLĊZRSDUFLXRMHJRDNW\ZDQLHPDWHULDOQH

$NW\ZDQLHPDWHULDOQHSU]HGVLĊELRUVWZDREHMPXMąWDNLHHOHPHQW\, jak:  NDSLWDáOXG]NLZLHG]DXPLHMĊWQRĞFLLWDOHQWSUDFRZQLNyZ

 NDSLWDáLQIRUPDF\MQ\ED]\GDQ\FKV\VWHP\LQIRUPDW\F]QHVLHFLRUD]Ln-frastruktura technologiczna,

 NDSLWDá RUJDQL]DF\MQ\ NXOWXUD SU]\ZyG]WZR GRVWRVRZDQLH ]DWUXGQLHQLD praca w zespole i zDU]ąG]DQLHZLHG]ą

,QZHVW\FMD Z NDSLWDá LQIRUPDF\MQ\ MHVW UDFMRQDOQD Z ZDUXQNDFK UyZQROHJáHM LQZHVW\FMLZNDSLWDáOXG]NLLRUJDQL]DF\MQ\7UXGQRWUDNWRZDüMHERZLHPRGG]LHOQLH LQLH]DOHĪQLH– ZVSyáXF]HVWQLF]ąZVWUDWHJLLILUP\, DZDUWRĞüNDĪGHJR]QLFK]DOHĪ\

od sposobu, w jaki zostanie on wykorzystany do jej realizacji (Kaplan i Norton 2011; za: Blikle 2014, s. 490).

$NW\ZDQLHPDWHULDOQHZSU]HGVLĊELRUVWZLHZLUWXDOQ\P

Efektywne struktury informatyczne i komunikacyjne Vą SRGVWDZą VSUDZQHJR funkcjonoZDQLD VLHFL LQIRUPDF\MQ\FK L UR]ZRMX W]Z SU]HGVLĊELRUVWZ ZLUWXDOQ\FK (Bogdanienko, Haffer i 3RSáDZVNLV–3RGPLRW\WHWZRU]ąHODVW\Fz-QHXNáDG\SRPLĊG]\SRV]F]HJyOQ\PLNRPyUNDPLQDU]HF]PRELOQRĞFLSUDFRZQLNyZ ZHZQąWU] RUJDQL]DFML F]\ WZRU]Hnia grup roboczych dla potrzeb rozwiazywania GRUDĨQ\FK ]DGDĔ :VSyáSUDFXMąFH Z RUJDQL]DFML MHGQRVWNL QS SU]HGVLĊELRUVWZD ]DFKRZXMąRGUĊEQRĞüSUDZQąLHNRQRPLF]Qą3U]HGVLĊELRUVWZRZLUWXDOQHPRĪHQLH PLHüVLHG]LE\RVRERZRĞFLSUDZQHMLE\üVWZRU]RQHGODpotrzeb wykonania jednego SU]HGVLĊZ]LĊFLD &HFKDPL SRGPLRWyZ WHJR URG]DMX Vą VSRQWDQLF]QRĞü V]\ENRĞü HODVW\F]QRĞü JRWRZRĞü GR ]PLDQ6WUXNWXUD RUJDQL]DF\MQD EXGRZDQD MHVW QD SRd-stawie poziomych sieci PLĊG]\ ]HVSRáDPL SRZRá\ZDQ\FK GR UHDOL]DFML SURFHVyw, F]\QQRĞFLF]\JUXSF]\QQRĞFL)XQNFMąOLGHUDMHVWEXGRZDQLHLXWU]\P\ZDQLHVLHFL NRQWDNWyZZHZQąWU]]HVSRáXLSRPLĊG]\]HVSRáDPL%LXURZLUWXDOQHSRWU]HEXMH

 ĞURGNyZNRPXQLNDFMLPXOWLPHGLDOQHM,  silnej kultury zaufania,

 Z\VRNLFKXPLHMĊWQRĞFLZV]\VWNLFKpracowników,

a ZLĊF wszystkich aktywów niematerialnych – NDSLWDáX LQIRUPDF\MQHJR RUJDQL]a-cyjnego i ludzkiego – dla dobrego funkcjonowania struktury heterarchicznej.

3U]HGVLĊELRUVWZRZLUWXDOQHZ\GDMHVLĊE\üSU]\NáDGHPSU]HGVLĊELRUVWZDSU]y-V]áRĞFL, tj. organizacji (Morgan 1997, s. 35):

 ]PRĪOLZLHSáDVNąVWUXNWXUąZHZQĊWU]Qą  opartej na grupach specjalistów,

 SR]EDZLRQHMNLHURZQLNyZQLĪV]HJRV]F]HEOD

 o przejrzystym podziale kompetencji i odpowiHG]LDOQRĞFL ]D RVLąJDQH efekty,  XPLHMąFHMQDZLą]\ZDüZHZQĊWU]QHL]HZQĊWU]QHRWZDUWHVWRVXQNLPLĊG]y-ludzkie,  FHQLąFHMZLHG]ĊLSRP\VáRZRĞü  ZNWyUHMSUDFRZQLF\QLHERMąVLĊSRGHMPRZDüGHF\]MLLSRQRVLü]DQLHod-SRZLHG]LDOQRĞFL. 3RGPLRW\WHJRW\SXMDNRRUJDQL]DFMHLQWHOLJHQWQHXF]ąFHVLĊV]\ENRDGDSWu- MąFHGRZDUXQNyZRWRF]HQLDRWZDUWHQD]PLDQ\Vą]GROQHGRDEVRUERZDQLDLQIRr-macji i wykorzystywania ich do uzyskania przewagi konkurencyjnej (Perechuda 2000, s. 215).

3U]HGVLĊELRUVWZDZJRVSRGDUFHSU]\V]áRĞci

3U]\V]áRĞü ]ZLą]DQD ] UHZROXFMą technologii informacyjnych, która obfituje ZLQQRZDFMHSUDZGRSRGREQLHEĊG]LHSRVWĊSRZDüLVWZDU]DüFRUD]OHSV]HPRĪOLZo-ĞFL 6KLOOHU  V  1RZH WHFKQRORJLH NRPXQLNDF\MQH NV]WDáWXMąF V\WXDFMĊ SU]HGVLĊELRUVWZ i gospodarki, áąF]ąVLĊ]WDNLPL]MDZLVNDPL, jak:

 XPRĪOLZLDMąOHSV]ąLQWHJUDFMĊSRV]F]HJyOQ\FKF]ĊĞFLĞZLDWD– szersze moĪ OLZRĞFL G\VNRQWRZDQLD QLVNLFK SáDF Z UyĪQ\FK UHMRQDFK ĞZLDWD, które SU]HGVLĊELRUVWZD X]\VNXMą G]LĊNL SRVWĊSRZL Z WHFKQRORJLDFK NRPXQLNa-F\MQ\FKLPRĪOLZRĞFL]OHFDQLDQD]HZQąWU]RXWsourcing) czy przenoszenia QDLQQ\REV]DURIIVKRULQJ]DGDĔ$FHPRJOXV0RĪQDVLĊVSo-G]LHZDü ĪH XáDWZLDMąF SU]HQRV]HQLH SURFHVX SURGXNFML QD LQQH WHU\WRULD OXE]OHFDQLHQD]HZQąWU]]DGDĔNWyUHZF]HĞQLHMZ\PDJDá\EH]SRĞUHGQLHJR kontaktu, postĊSUDF]HM]ZLĊNV]\MHV]F]HJOREDOL]DFMĊWHFKQRORJLL (Acemo-glu 2014, s. 62);

 SRMDZLDMąVLĊJáRV\]ZUDFDMąFHXZDJĊQDWRĪHZVSyáF]HVQ\SRVWĊSSUDZLH FDáNRZLFLHGRW\F]\WHFKQRORJLLLQIRUPDF\MQ\FK, DZNZHVWLDFK]ZLą]DQ\FK ]SURGXNFMąLNRQVXPSFMąQLHZLHOHVLĊ]PLHQLáRZFLąJXRVWDWQLFKWU]\G]Le-stu lat. „Internet, e-PDLO L3RG\ VPDUWIRQ\ L WDEOHW\ QLH Vą QLF]\P ZLĊFHM, MDN W\ONR ]ZRGQLF]\PL ]DEDZNDPL NWyUH OXG]NL GREURE\W SRSUDZLDMą ZWDN]QLNRP\PVWRSQLXZMDNLPSU]\F]\QLDMąVLĊGRZ]URVWXSURGXNW\w-QRĞFi” (Deaton 2014, s. 71);

 dRW\FKF]DVSRVWĊSZ]DNUHVLHZ]URVWXJRVSRGDUF]HJRPLHU]RQ\E\áLORĞFLą wyprodukowanych rzeczy – ]ZLĊNV]DQLHPVLĊLORĞci GyEUQDRVREĊ2EHc-QLH Z\GDMH VLĊ ĪH SURGXNW\ OLF]ąVLĊ PQLHM QLĪ XVáXJL D MDNRĞü MHVW ZDĪ QLHMV]DRGLORĞFL :]ZLą]NX]W\PĪHEDUG]RWUXGQRMHVWPLHU]\üXVáXJL DW\PEDUG]LHMLFKMDNRĞüZJRVSRGDUFHREHFQHMHVWSRZV]HFKQHQLHGRV]a-FRZDQLH Z RFHQLH VNDOL ZSá\ZX WHFKQROogii informacyjnych na dobrobyt (Deaton 2014, s. 75–76);

 sSRVyESRG]LDáX]\VNyZ]HZ]URVWXJRVSRGDUF]HJRZSDĔVWZLHRNUHĞODQ\ MHVWSRSU]H]MHJRLQVW\WXFMHLZ\ERU\SROLW\F]QHGDQHJRQDURGX0DMąRQH ZSá\ZQDSRGDĪXPLHMĊWQRĞFLXPRĪOLZLDMąF\FKSUDFĊ]UyĪQ\PLWHFKQROo-JLDPLG\VWU\EXFMĊĞURGNyZZVSRáHF]HĔVtwie oraz na rozwój technologii (Acemoglu 2014, s. 60);

 Ī\MHP\ZHSRFHRJURPQHMLORĞFLGDQ\FKNWyUHVąXGRVWĊSQLDQHQDFDá\P ĞZLHFLH,ORĞüWDEĊG]LHZSU]\V]áRĞFLZFLąĪURVáD, a decyzje i strategie go- VSRGDUF]HEĊGąRSUDFRZ\ZDQH]XZ]JOĊGQLHQLHPQLHXVWDQQLHUR]ZLMDMąFe-JRVLĊ]ELRUXLQIRUPDFML (Shiller 2014, s. 197);

 d]LHOHQLHVLĊFRUD]ZLĊNV]ąLORĞFLąLQIRUPDFMLVSRZRGXMHFRUD]áDWZLHMV]H QDPLHU]DQLH OXG]L G]LDáDMąF\FK Z SRG]LHPLX JRVSRGDUF]\P DOER JRVSo-darczej szarej strefie (Shiller 2014, s. 199);

 Ä-HĞOLZV]\VWNRSyMG]LHGREU]HNRPSXWHU\QLH]DVWąSLąMHV]F]HZQDGFKo- G]ąF\PVWXOHFLXOXG]LF]HJRZLHOXVLĊREHFQLHREDZLD1DWRPLDVWWHFKQo-ORJLHLQIRUPDF\MQHSR]ZROąOXG]LRPOHSLHMVLĊ]HVREąNRQWDNWRZDüLRVLą JDüZáDVQHFHOH´6KLOOHU2014, s. 214).

.DSLWDá LQIRUPDF\MQ\ VLOQLH RGG]LDáXMH QD HZROXFMĊ VSRVREyZ Z\NRU]\VWDQLD takich zasobów niematerialnych, MDNNDSLWDáOXG]NLL]ZLą]DQH]QLPHOHPHQW\NDSi- WDáXRUJDQL]DF\MQHJR,&7RIHUXMąQLHW\ONRPRĪOLZRĞFLZ\UĊF]DQLDOXG]LSU]\Zy-NRQ\ZDQLXPRQRWRQQ\FKSRZWDU]DOQ\FKF]\QQRĞFLOXENRU]\VWDQLD]RXWVourcingu QLH Z\PDJDMąFHJR EH]SRĞUHGQLHJR NRQWDNWX F]\ WHĪ WZRU]HQLD SU]HGVLĊELRUVWZ ZLUWXDOQ\FKDOHFREDUG]RLVWRWQHGDMąPRĪOLZRĞüXHODVW\F]QLDQLDF]DVXLPLHMVFD SUDF\V]HURNLHMJUXSLHSUDFRZQLNyZSU]HGVLĊELRUVWZ:\GDMHVLĊE\üWRV]F]HJyl-QLH XĪ\WHF]Q\P PHFKDQL]PHP Z SU]\SDGNX RVyE SRZUDFDMąF\FK QD U\QHN SUDF\ GODNWyU\FKU\QHNWHQVWDMHVLĊ]QDF]QLHV]HUV]\– QLHRJUDQLF]DVLĊERZLHPW\ONRGR PLHMVFD]DPLHV]NDQLD%DGDQLDQLH]DZV]HWRMHGQDNSRWZLHUG]DMą

4. Ewolucja pracy

Opuszczanie rynku SUDF\SU]H]JRU]HMZ\NZDOLILNRZDQ\FKOXG]LZSRáąF]HQLX ]EH]URERFLHPL]ZLą]DQ\PL]W\PWUXGQRĞFLDPLZSRZURFLHQDWHQU\QHNVSUDZLD ĪHNRPSHWHQFMHVáDEQąLPRĪHP\RF]HNLZDüZZDUXQNDFK]DEH]SLHF]HQLDVSRáHFz- QHJRĪHSRMDZLVLĊNODVDQLHSUDFXMąF\FKGRURVá\FKÄ%RJDWHVSRáHF]HĔVWZRSRUa-dzi sobie z NRV]WDPL XEH]SLHF]HĔ VSRáHF]Q\FK GOD WHM JUXS\ DOH ] SRZRGX GXĪHM ]DOHĪQRĞFL PLĊG]\ Ī\FLRZą VDW\VIDNFMą D ]DWUXGQLHQLHP WD JUXSD SR]RVWDQLH QLe-V]F]ĊĞOLZąF]ĊĞFLąERJDWHJRĞZLDWD´ (Glaeser 2014, s. 110). RozszeU]DMąFHVLĊmoĪ OLZRĞFL ]DVWĊSRZDQLD QLHZ\NZDOLILNRZDQHM VLá\ URERF]HM WHFKQRORJLą L NDSLWDáHP SRZRGXMą Īe QLH QDOHĪ\ VLĊ VSRG]LHZDü JZDáWRZQHJR wzrostu popytu na niewy-NZDOLILNRZDQąVLáĊURERF]ą*ODHVHUV

Andreu Mas-Colell (2014, s. 151–152) ]ZUDFD XZDJĊ QD SUDZGRSRGREQH ]PLDQ\GRW\F]ąFHSRGVWDZRUJDQL]DFMLSUDF\:

1. PRMĊFLHF]DVXSUDF\]XSá\ZHPODWSU]HVWDQLHLVWQLHü– pRMĊFLHG]LHQQHMOXE URF]QHM SUDF\ D WDNĪH SRMĊFLH VDPHJR PLHMVFD SUDF\, ulegnie istotnemu SU]HREUDĪHQLX. Technologie komunikDF\MQH RIHUXMą PRĪOLZRĞü XHODVW\Fz-niania czasu pracy – Z\JRGDLGąFD]DEUDNLHPSU]\ZLą]DQLDGRV]W\ZQ\FK harmonogramów jest nie do przecenienia. DyskusjeMDNLHWRF]ąVLĊZQLe-NWyU\FK NUDMDFK QD WHPDW RERZLą]NyZ SUDFRZQLF]\FK L URG]LQQ\FK Vą R]QDNąNV]WDáWXMąFHJRVLĊLWUXGQHJRGRSRZVWU]\PDQLDtrendu.

2. 5RVQąFD SR]\FMD VDPR]DWUXGQLHQLD EĊG]LH VLĊ GRNRQ\ZDü UyZQROHJOH ]WUDQVIRUPDFMąWUDG\F\MQ\FKSU]HGVLĊELRUVWZ, FRVSRZRGXMH]DFLHUDQLHVLĊ UyĪQLF SRPLĊG]\ NODV\F]Qą ÄXPRZą R SUDFĊ´ D ÄXPRZą R ĞZLDGF]HQLH XVáXJ´ : SU]\V]áRĞFL ] MHGQHM VWURQ\ EĊG]LHP\ PLHOL SU]HGH ZV]\VWNLP

XU]ĊGQLNyZ VáXĪE\ cywilnej (zatrudnionych w tradycyjnej formie umowy RSUDFĊD]GUXJLHM QLH]DOHĪQ\FKSUDFRZQLNyZNWyU]\XIRUPXMąJĊVWąVLHü kontaktów.

3. 3UDFD VWDQLH VLĊ EDUG]LHM LQWHUHVXMąFD JG\Ī V]DEORQRZH UXW\QRZH REo-ZLą]NLPRJą]RVWDü]DXWRPDW\]RZDQH0LPRZ\QLNDMąFHM]FRUD]WDĔV]HM DXWRPDW\]DFMLPRĪOLZRĞFLVNUDFDQLDGQLDURERF]HJR]MDZLVNRWRQLHEĊG]LH MHGQDN GRPLQXMąFH 5yZQRF]HĞQLH ERwiem motywacje Z\QLNDMąFH ]FKĊFLDZDQVXRVLąJQLĊFLDVXNFHVXEĊGąZFLąĪEDUG]RVLOQHVNáDQLDMąFGR Z\VLáNXLVSĊG]DQLDF]DVXZSUDF\

,QWHUHVXMąF\PREV]DUHPMHVWNZHVWLD]DWUXGQLDQLDNRELHW8G]LDáNRELHWZVLOH URERF]HMXVWDELOL]RZDáVLĊZODWDFK i od tego czasu jego wzrost jest niewielki. %UDN LVWRWQ\FK ]PLDQ GRW\F]\ JáyZQLH NRELHW ] PDá\PL G]LHüPL :  URNX  NRELHW SRVLDGDMąF\FK G]LHFNR Z ZLHNX SRQLĪHM V]HĞFLX ODW XF]HVWQLF]\áR w sile roboczej, DZZVNDĨQLNWHQZ\QRVLá1RZHtechnologie QLHPRJą ]DVWąSLü EH]SRĞUHGQLHMRSLHNL'RGDWNRZRVSRáHF]HĔVWZRPDNRU]\ĞFL]LQZHVW\FML URG]LFLHOVNLHMZHZF]HVQ\PG]LHFLĔVWZLHSRSU]H]ZSá\ZQDUR]ZyMNDSLWDáXOXGz-NLHJRZGáXJLPWHUPLQLH.RU]\ĞFLE\üPRĪHGRSURZDG]ąGRPQLHMV]HJRXG]LDáX Z VLOH URERF]HM URG]LFyZ PDá\FK G]LHFL – PRJą RQL XZDĪDü ĪH F]DV VSĊG]DQ\ ]G]LHüPLSU]\QLHVLHZLĊNV]HNRU]\ĞFL7\PF]DVHPG\QDPLF]QH]PLDQ\ĞURGRZLVND SUDF\VSRZRGXMąUyZQRF]HĞQLHV]\ENLZ]URVWDOWHUQDW\ZQHJRNRV]WXF]DVX, utrud-QLDMąFrodzicom powrót na rynek pracy (Glaeser 2014, s. 105–106).

5. (ODVW\F]QRĞü]DWUXGQLDQLDNRELHWZĞZLHWOHEDGDĔZ3URMHNFLH Innowacyjnym Novum subsydium

ZZLĊNV]HQLHDNW\ZL]DFML]DZRGRZR-VSRáHF]QHMLXáDWZLHQLHSRZURWXOXEZHj-ĞFLDQDU\QHNSUDF\EH]URERWQ\PNRELHWRPZ\FKRZXMąF\PG]LHFNROXEG]LHFLGR lat 6 VWDáRVLĊFHOHP projektu innowacyjnego SRGQD]ZąPI Novum subsydium re-alizowanego przez 0LHMVNL 8U]ąG3UDF\ Z .LHOFDFK Z SDUWQHUVWZLH ] 8QLZHUV\We-tem Jana Kochanowskiego w Kielcach, realizowanym w okresie 01.05.2012– 30.04.20152. 1DU]ĊG]LHP UHDOL]DFML FHOX E\áR ]DVWRVRZDQLH SU]H] 0LHMVNL 8U]ąG Pracy w Kielcach innowacyjnej formy wsparcia, nazwanej subsydium ½ etatu. :UDPDFKSURMHNWXNRELHWSU]HWHVWRZDáRten typ zatrudnienia3

.

2

W UDPDFK3URJUDPX2SHUDF\MQHJR.DSLWDá/XG]NL3ULRU\WHW9,Ä5\QHNSUDF\RWZDUW\ GOD ZV]\VWNLFK´ ']LDáDQLH  Ä3RSUDZD GRVWĊSX GR ]DWUXGQLHQLD RUD] ZVSLHUDQLH DNW\ZQRĞFL ]DZRGRZHMZUHJLRQLH´ZVSyáILQDQVRZDQ\](XURSHMVNLHJR)XQGXV]X6SRáHF]QHJRUHDOL]Rwany QD SRGVWDZLH XPRZ\ ] :RMHZyG]NLP 8U]ĊGHP 3UDF\ Z .LHFDFK SHáQLąF\P UROĊ ,QVW\WXFML 3RĞUHGQLF]ąFHMVWRSQLD

3

(OHPHQWHPSURMHNWXE\á\EDGDQLDZWym ankietowe, przeprowadzone w 2012 URNX QD WHUHQLH SRZLDWyZ NLHOHFNLHJR EXVNLHJR VNDUĪ\VNLHJR NWyU\FK FHOHP E\áR RNUHĞOHQLH ]DSRWU]HERZDQLD SUDFRGDZFyZ L SUDFRELRUFyZ – NRELHW Z\FKRZXMąF\FK dzieci do lat 6 – QD SURSRQRZDQą IRUPĊ DNW\ZL]DFML ]DZRGRZHM4. %DGDQLHP REMĊWR  SUDFRGDZFyZ RUD]  SRWHQFMDOQ\FK SUDFRELRUFyZ JáyZQLH NRELHW QLH ]a-WUXGQLRQ\FK L Z\FKRZXMąF\FK G]LHFNRG]LHFL GR  URNX Ī\FLD :ĞUyG Z\QLNyZ LZQLRVNyZ]EDGDĔ]QDOD]á\VLĊPLĊG]\LQQ\PLWDNLHMDNà\ĪZDV–118):

 spoĞUyG ZSURZDG]DQ\FK Z EDGDQ\FK SU]HGVLĊELRUVWZDFK Z latach 2009– 2011 innowacji LSODQRZDQHMDNW\ZQRĞFLW\FKSRGPLRWyZZtrzech kolej-nych latach) QRZHPHWRG\RUJDQL]DF\MQHZ]DNUHVLH]DU]ąG]DQLDNDGUDPL ZW\PZ]DNUHVLHSRG]LDáX]DGDĔLXSUDZQLHĔZĞUyGSUDcowników lub po-]\VNLZDQLDSUDFRZQLNyZVWDQRZLá\QLHFRSRQDGwg ZVND]DĔ;

 zZLą]HN SRPLĊG]\ ]DVWRVRZDQ\PL LQQRZacjami a spadkiem zatrudnienia ZVND]DáDZąVNDJUXSDSRGPLRWyZ(5,5%). :LĊNV]RĞüZVND]\ZDáDQDEUDN ]ZLą]NXOXEZ]URVW]DWUXGQLHQLD

 pU]HGVLĊELRUF\nie wskazali dodatkowego U\]\ND]ZLą]DQHJR]]DWUXGQLa-niem koELHW Z\FKRZXMąF\FK PDáH G]LHFNR %LRUąF MHGQDN SRG XZDJĊ ĪH  EDGDQ\FK SU]HGVLĊELRUFyZ QLH ]DWUXGQLDáR Z FKZLOL EDGDQLD NRELHW ] PDá\PL G]LHüPL, D  SU]HGVLĊELRUFyZ VWZLHUG]LáR ĪH ĞZLDGRPLH QLH ]DWUXGQLDNRELHW]PDá\PLG]LHüPL, WRQDOHĪ\EUDüSRGXZDJĊSUDZGRSo-GRELHĔVWZRĪHRGSRZLHG]LPLDá\cechy wypowiedzi neutralnych i zacho-wawczych, a nie szczerych, faktycznych opinii3RWZLHUG]HQLHPWHJRPRĪH E\üEDUG]RGXĪDSRZĞFLąJOLZRĞüUHVSRQGHQWyZw ]DNUHVLHRNUHĞOHQLDPRĪ OLZRĞFL VWZRU]HQLD PLHMVF SUDF\ GOD NRELHW ] PDá\PL G]LHüPL QD ò HWDWX w bliskiej perspektywie czasu (Z RFHQLH  SU]HGVLĊELRUFyZ E\áR WR niePRĪOLZHOXEUDF]HMQLHPRĪOLZH, a pewne szanse w tym zakresie widzia-áR QLHVSHáQD  EDGDQ\FK SU]\ UyZQRF]HVQHM WUXGQRĞFL z jednoznacz-Q\P ZVND]DQLHP LVWQLHMąF\FK QD SR]LRPLH LFK SU]HGVLĊELRUVWZD RJUDQi-F]HĔRUJDQL]DF\MQR-prawnych dla tego typu form zatrudnienia;

 mRĪOLZRĞü Z\NRQ\ZDQLD SUDF\ F]ĊĞFLRZR Z GRPX SU]H] ]DWUXGQLRQ\FK QDòHWDWXGODZLĊNV]RĞFLSU]HGVLĊELRUFyZE\áDIRUPąWUXGQąOXb niemoĪ OLZąGR]DDNFHSWRZDQLD

 pU]HGVLĊELRUF\ QLH E\OL ]DLQWHUHVRZDQL ĞZLDGF]HQLHP SUDF\ Z JRG]LQDFK ZLHF]RUQ\FKOXEZZHHNHQG\&RFLHNDZHWDNLHPRĪOLZRĞFLMDNRQDMPQLHM DWUDNF\MQHZVND]Dá\WDNĪHEDGDQHNRELHW\3UHIHURZDá\RQHVWDELOQąUHJu-ODUQąIRUPĊĞZLDGF]HQLDSUDF\ZJRG]LQDFKSRUDQQ\FKOXESRáXGQLRZ\FK 7X SRWU]HEĊ ZLĊNV]HM HODVW\F]QRĞFL Z ]DNUHVLH JRG]LQ SUDF\ ZVND]\ZDOL

4

TDNLH UR]ZLą]DQLH OHJLVODF\MQH QLH VWDQRZL IRUP\ ZVSDUFLD RVyE ]QDMGXMąF\FK VLĊ w szczególnej sytuacji na rynku pracy przewidzianej w ustawie o promocji zatrudnienia i instytu-cjach rynku pracy.

pracodawcy, SUHIHUXMąF UyĪQą OLF]EĊ JRG]LQ ĞZLDGF]RQHM SUDF\ Z FLąJX GQLD]DOHĪQąRGSRWU]HEILUP\

8]\VNDQH]EDGDĔZ\QLNLRUD]Sá\QąFH]QLFKZQLRVNLZ\GDMąVLĊQLHSRWZLHr-G]Dü ]PLDQ ]JRGQ\FK ]e wskazanymi kierunkami HZROXFML SU]HGVLĊELRUVWZ Z Jo-VSRGDUFHVSRáHF]HĔVWZDLQIRUPDF\MQHJR. Spodziewane trendy w relacji pracodawca – pracownik nie ]QDOD]á\RG]ZLHUFLHGOHQLDZVHJPHQFLHREMĊW\PEDGDQLHPQDSo-W\NDMąFQDRSyU]HVWURQ\SUDFRGDZFyZLEUDNIDNW\F]QHMRWZDUWRĞFLQDWZRU]HQLH PLHMVFSUDF\RZ\ĪV]\PVWRSQLXHODVW\F]QRĞFLQLĪUR]ZLą]DQLDNODV\F]QH

Podsumowanie

2F]HNLZDQLD L Z\PDJDQLD VSRáHF]QR-JRVSRGDUF]H VWDZLDMą ZVSyáF]HVQH SU]HGVLĊELRUVWZDZREOLF]XNRQLHF]QRĞFLLQQRZDF\MQRĞFLMDNRĨUyGáDXWU]\P\ZDQLD i budowania przewagi konkurencyjnej. Technologie informacyjno-komunikacyjne Vą V]F]HJyOQLH SUĊĪQLH UR]ZLMDMąF\P VLĊ REV]DUHP ]QDF]ąFR ]PLHQLDMąF\P IRUP\ DNW\ZQRĞFL SU]HGVLĊELRUVWZ Z HZROXXMąFHM JRVSRGDUFH Z W\P Z ]DNUHVLH UHODFML ]SUDFRZQLNDPL7\PF]DVHPZSU]\ZRáDQ\FKEDGDQLDFKMHG\QLHJUXSDSU]Hd-VLĊELRUVWZ ZSURZDG]DMąF\FK LQQRZDFMH ]DVWRVRZDáD MH L SODQRZDáD ]DVWRVRZDü ZNROHMQ\FKODWDFKZREV]DU]H]DU]ąG]DQLDSUDFRZQLNDPL:\UDĨQLH]D]QDF]\áDVLĊ SRVWDZD SU]HGVLĊELRUFyZ not in my backyard JG]LH PRĪOLZRĞü ]DWUXGQLHQLD Z HODVW\F]Q\FK JRG]LQDFK SUDF\ QLH ]QDOD]áD IDNW\F]QHJR ]DLQWHUHVRZDQLD SUDFo-dawców, a wykonywanie F]ĊĞFLRZR Z GRPX SRZLHU]RQHM SUDFRZQLNRP pracy ZLĊNV]RĞü UHVSRQGHQWyZ X]QDáD ]D QLHPRĪOLZH :\GDMH VLĊ ]DWHP ĪH ZVND]DQH w artykule kierunki zmian na rzecz uelastyczniania formy, czasu i miejsca pracy NRQFHQWURZDü VLĊ EĊGą UDF]HM Z REUĊELH relacji z GRĞZLDGF]RQ\PL pracownikami o wysokich kompetencjach i XPLHMĊWQRĞFLDFK.

Literatura

1. Acemoglu D. (2014), ĝZLDWMDNLRG]LHG]LF]ąQDV]HZQXNL, w: Gospodarka za 100

ODW1DMZDĪQLHMVLHNRQRPLĞFLSU]HZLGXMąSU]\V]áRĞü, red. I. Palacios-Huerta, s. 23–

70, Warszawa: Kurhaus.

2. Blikle A.J. (2014), 'RNWU\QD MDNRĞFL 5]HF] R VNXWHF]Q\P ]DU]ąG]DQLX, Gliwice: Helion.

3. Bogdanienko J. (2004), 0HWRG\ L QDU]ĊG]LD LQQRZDF\MQHJR ]DU]ąG]DQLa, w: ,QQRZDF\MQRĞüSU]HGVLĊELRUVWZ, red. -%RJGDQLHQNR0+DIIHU:3RSáawski, s. 99–171, 7RUXĔ8QLZHUV\WHW0LNRáDMD.RSHUQLND

4. Deaton A. (2014), 3U]H]FLHPQRĞüZVWURQĊMDĞQLHMV]HMSU]\V]áRĞFL, w: Gospodarka

]DODW1DMZDĪQLHMVLHNRQRPLĞFLSU]HZLGXMąSU]\V]áRĞü, red. I. Palacios-Huerta,

s. 71–86, Warszawa: Kurhaus.

5. Glaeser E.L. (2014), %RJDFWZR L VSRáHF]HĔVWZR VDPRRFKURQ\, w: Gospodarka za

 ODW 1DMZDĪQLHMVL HNRQRPLĞFL SU]HZLGXMą SU]\V]áRĞü, red. I. Palacios-Huerta,

s. 99–142, Warszawa: Kurhaus.

6. Kiercz O. (2015), Rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej w strukturze

prze-VWU]HQQHM ZRMHZyG]WZD PDáRSROVNLHJR, w: Infrastruktura w rozwoju regionalnym i lokalnym. Wybrane problemy, red. 7.XGáDF]$+RáXMs. 157–180, Warszawa:

CeDeWu.

7. à\ĪZD (  Subsydiowana forma zatrudnienia w opinii pracodawców, w: Mama w domu F]\ Z SUDF\" :\QLNL EDGDĔ L DQDOL] SU]HSURZDG]RQ\FK Z

Ua-mach Projektu Innowacyjnego PI Novum subsydium, red. $ '\EDáD, s. 108–119,

Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego.

8. Mas-Colell A. (2014), Keynes oraz jego i nasze wnuki, w: Gospodarka za 100 lat.

NaMZDĪQLHMVL HNRQRPLĞFL SU]HZLGXMą SU]\V]áRĞü red. I. Palacios-Huerta, s. 143–

162, Warszawa: Kurhaus.

9. Morgan G. (1997), Obrazy organizacji, Warszawa: WN PWN.

10. Perechuda K. (2000), =DU]ąG]DQLH SU]HGVLĊELRUVWZHP SU]\V]áRĞFL, Warszawa: Agencja Wydawnicza „Placet”.

11. Shiller R.J. (2014), 5yĪQHURG]DMHU\]\NDL]DU]ąG]DQLHQLPLZQDVWĊSQ\PVWXOHFLX, w: *RVSRGDUND ]D  ODW 1DMZDĪQLHMVL HNRQRPLĞFL SU]HZLGXMą SU]\V]áRĞü, red. I. Palacios-Huerta, s. 193–216, Warszawa: Kurhaus.

12. http://mup.kielce.pl/novum_subsydium/o-projekcie >GRVWĊS15.01.2016].

EVOLUTION OF ENTERPRISES IN THE INFORMATION SOCIETY

Summary

ICT technologies have a major role in modern process of economy transformation. Implemented changes spread many possibilities to companies such a new form of rela-tions between employee and employer. Research shows that there are some jobs mar-kets where evolution can be difficult also because of employers.

Keywords: information society, ICT, innovation, enterprise evolution, evolution of the

economy, human capital.

7UDQVODWHGE\(G\WDà\ĪZD