Do podstawowych źródeł informacji niezbędnych do przeprowadzenia analizy zjawiska dyspersji systemów motywacyjnych zaliczyć należy dokumentację organizacyjno-prawną (ponadzakładowe i zakładowe układy zbiorowe pracy, porozumienia płacowe, protokoły dodatkowe do ZUZP i dokumentację ekonomiczną (głównie kadrowo-płacową), funkcjonującą w wytypowanych zakładach wydobywczych węgla kamiennego w okresie objętym badaniami. Cennym źródłem informacji jest zarówno kadra kierownicza, jak i pracownicy analizowanych zakładów wydobywczych.
Przedmiotem analizy są podstawowe elementy systemu motywacji ekonomicznej, w tym stosowane formy płac, składniki wynagrodzeń, ich struktura oraz funkcje, a także rozwiązania stosowane w premiowaniu i nagradzaniu, występujące formy kafeterii, a także środki motywacji pozaekonomicznej. Należy zwrócić uwagę, że dla potrzeb stworzenia modelu faz dyspersji systemu motywacyjnego konieczna jest analiza składników o charakterze ilościowym i jakościowym. W trakcie prowadzonych badań konieczne było zastosowanie określonych narzędzi, które zostały dostosowane do konkretnych problemów badawczych. Oprócz szeroko wykorzystywanej analizy polskiej i obcojęzycznej literatury zastosowanie znalazły również bardziej specyficzne metody badawcze, takie jak: ocena poprawności kryteriów analitycznych (koncepcja lejka), metody analizy elastyczności składników wynagrodzeń, a także uproszczone metody scenariuszowe (metoda delficka) czy analiza otoczenia PEST.
Primary sources of information necessary to research the phenomenon of incentive system dispersion include organisational and legal documentation (external and internal collective work agreements, pay agreements, additional reports for the ZUZP - Corporate Collective Employment Agreement) and economic documentation (mostly payroll), operating in selected coal mining sites during the research. Managers and employees of the analysed mines have both been a valuable source of information. The subject of the analysis are the basic elements of an economic incentive system, including any form of pay, salary components, their structure and functions, as well as the solutions used in employee rewarding and recognition system, existing forms of cafeteria, and non- economic motivational measures. It should be noted that for the purpose of creating the model of incentive system dispersion phases, both qualitative and quantitative analyses were needed. During the study it was necessary to use specific tools which were adapted to specific research issues. In addition to the widely used analysis of Polish and foreign-language literature, more specific research methods have been used, such as: the assessment of the accuracy of analytical criteria (the funnel method), methods of the analysis of salary component flexibility, as well as simplified scenario methods (the Delphi method) or PEST environment analysis.
