Marek Mariusz Tytko
Wstęp do „Poezji Religijnej i
Sakralnej” (2)
Religious and Sacred Poetry : An International Quarterly of Religion, Culture and Education 1/2, 25-30
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education No. 2 (2) April-May-June 2013 pages 25 - 30
Wstęp do „Poezji Religijnej i Sakralnej” (2)
N i e c h b ę d z i e p o c h w a l o n y J e z u s C h r y s t u s ! S z c z ę ś ć B o ż e ! L a u d e t u r J e s u s C h r i s t u s ! B e n e f a c i a t v o b i s D e u s ! Ε υ λ ο γ ή μ ε ν ο ς ó Ί η σ ο υ ς Χ ρ ί σ τ ο ς ! Ό Θ ε ό ς υ μ ά ς α υ τ ο ύ ς ε υ λ ο γ ε ί ! S e r d e c z n i e w i t a m y n a s t r o n i e s e r w i s u i n t e r n e t o w e g o m i ę d z y n a r o d o w e g o c z a s o p i s m a n a u k o w e g o „ R e l i g i o u s a n d S a c r e d P o e t r y : A n I n t e r n a t i o n a l Q u a r t e r l y o f R e l i g i o n , C u l t u r e a n d E d u c a t i o n ” ( „ P o e z j a R e l i g i j n a i S a k r a l n a : M i ę d z y n a r o d o w y K w a r t a l n i k R e l i g i i , K u l t u r y i W y c h o w a n i a ” ) . T o p e r i o d y k n a u k o w y ( z z a ł o ż e n i a - k w a r t a l n i k ) o p r o f i l u i n t e r d y s c y p l i n a r n y m , s k o n c e n t r o w a n y j e d n a k w o k ó ł p r o b l e m a t y k i c h r z e ś c i j a ń s k i e j p o e z j i r e l i g i j n e j i s a k r a l n e j w r ó ż n y c h a s p e k t a c h : t e o l o g i c z n y m , f i l o z o f i c z n y m , l i t e r a t u r o z n a w c z y m , j ę z y k o z n a w c z y m , k u l t u r o z n a w c z y m , p e d a g o g i c z n y m , p s y c h o l o g i c z n y m i h i s t o r i o g r a f i c z n y m . M u l t i d y s c y p l i n a r n y , k u l t u r o w o - e d u k a c y j n y p r o f i l c z a s o p i s m a u m o ż l i w i a p r e z e n t o w a n i e n a j e g o ł a m a c h t e o r i i n a u k o w e j i r e f l e k s j i d o t y c z ą c e j p o e z j i b i b l i j n e j , p o e z j i s a k r a l n e j ( l i t u r g i c z n e j ) , p o e z j i r e l i g i j n e j o b e c n e j w t r a d y c j i c h r z e ś c i j a ń s k i e j w i e l u n a r o d ó w , o d s t a r o ż y t n o ś c i p o p r z e z ś r e d n i o w i e c z e , n o w o ż y t n o ś ć , a ż p o c z a s y w s p ó ł c z e s n e ( r ó w n i e ż i n s p i r a c j e c h r z e ś c i j a ń s k i e w p o e z j i ) . T r a d y c j e : k a t o l i c k a ( r z y m s k o k a t o l i c k a , g r e c k o k a t o l i c k a i i n n e ) , p r a w o s ł a w n a i p r o t e s t a n c k a w p o e z j i r e l i g i j n e j w s p ó ł t w o r z ą k o m p l e m e n t a r n e d z i e d z i c t w o c h r z e ś c i j a ń s k i e j p o e z j i E u r o p y O j c z y z n , k t ó r y m p r a g n i e m y s i ę w z a j e m n i e u b o g a c i ć . C h r z e ś c i j a ń s k a k u l t u r a p o e t y c k a j e s t b a d a n a p r z e z n a u k o w c ó w z r ó ż n y c h k r a j ó w w r o z m a i t y c h a s p e k t a c h , w m y ś l p o s z u k i w a n i a p r a w d y r o z u m i a n e j k l a s y c z n i e j a k o z g o d n o ś ć p o z n a n i a z r z e c z y w i s t o ś c i ą . P r z e d m i o t e m n a s z y c h b a d a ń s ą m . i n . P r a w d a , D o b r o , P i ę k n o , Ś w i ę t o ś ć w p o e z j i r e l i g i j n e j . Z a k r e s t e m a t y c z n y t e k s t ó w , k t ó r e p u b l i k u j e m y , o b e j m u j e w i ę c n a u k i d o t y c z ą c e c z ł o w i e k a ( o s o b y t w ó r c y i o s o b y o d b i o r c y p o e z j i r e l i g i j n e j ) , j e g o w y t w o r ó w w p o s t a c i r e l i g i j n e j t w ó r c z o ś c i p o e t y c k i e j . U m o ż l i w i a m y p r e z e n t a c j ę w y n i k ó w b a d a ń n a u k o w y c h n a d f e n o m e n e m p o e z j i r e l i g i j n e j i s a k r a l n e j p r z e d s t a w i c i e l o m w i e l u d y s c y p l i n . W s z c z e g ó l n o ś c i w o d n i e s i e n i u d o p o e z j i r e l i g i j n e j i s a k r a l n e j i n t e r e s u j ą n a s k a ż d o r a z o w o m . i n . z a g a d n i e n i a b a d a n e p r z e z d y s c y p l i n y ( l u b s u b d y s c y p l i n y ) t a k i e j a k : 1 ) t e o l o g i a , s z c z e g ó l n i e t e o l o g i a b i b l i j n a ( b i b l i s t y k a , w o d n i e s i e n i u n p . d o P s a l m ó w , h y m n ó w , L a m e n t a c j i , p o e t y c k i c h a s p e k t ó w B i b l i i ) i l i t u r g i k a ( t e o l o g i a l i t u r g i i , t e o l o g i a k u l t u ) ,
2) filozofia, zwłaszcza filozofia piękna poezji religijnej, estetyka literatury, aksjo logia literatury, filozofia poezji, szerzej: filozofia kultury, filozofia wychowania, teoria komunikacji,
3) literaturoznawstwo, głównie historia i teoria literatury oraz literaturoznaw stwo porównawcze wszystkich literatur europejskich (poezja religijna i sakralna w Europie, szczególnie w Europie Centralnej),
4) językoznawstwo, zwłaszcza językoznawstwo narodów słowiańskich (język poezji religijnej i sakralnej),
5) slawistyka, w odniesieniu do poezji chrześcijańskiej krajów słowiańskich, w tym:
6) polonistyka (polska poezja religijna i sakralna, także w odmianach gwaro wych),
7) bohemistyka (czeska i morawska poezja religijna i sakralna), 8) słowacystyka (słowacka poezja religijna i sakralna),
9) ukrainistyka (ruska, rusińska oraz ukraińska poezja religijna i sakralna), 10) białorutenistyka (białoruska poezja religijna i sakralna),
11) inne filologie słowiańskie (poezja religijna i sakralna innych narodów sło wiańskich),
12) kulturoznawstwo (religijna kultura literacka i artystyczna),
13) pedagogika, szczególnie pedagogika kultury, w tym - pedagogika sztuki i literatury, pedagogika kultury artystycznej, kultury religijnej, edukacja w zakresie poezji religijnej, wychowanie przez poezję chrześcijańską, literatura piękna w edukacji religijnej, dydaktyka poezji,
14) psychologia, w tym - psychologia twórczości, psychologia religii, psycholo gia artystycznej i literackiej twórczości religijnej,
15) historiografia kultury, szczególnie historiografia literatury religijnej (historia poezji chrześcijańskiej, dzieje kultury literackiej w związku z poezją religijną, dzieje poszczególnych chrześcijańskich poetów religijnych).
Koncentrujemy naszą uwagę zarówno na przedmiocie (utworach poezji religijnej), jak i na podmiocie (poecie religijnym, artyście religijnym tworzącym utwory religijne), dostrzegamy czynności i wytwory oraz osobę poety religijnego jako szerokie zagadnienie badawcze, możliwe do opisu, analizy, wyjaśnienia ze zrozumieniem w różnych aspektach. Dostrzegamy także jako zagadnienie ba dawcze odbiorcę utworów religijnych, czytelnika Biblii (np. Psalmów, hymnów, Lamentacji, poetyckich fragmentów Pisma Świętego), który jest adresatem komunikatu obecnego w poezji religijnej (w myśl zasad teorii komunikacji). Zwracamy uwagę na: proces wychowania przez wartości poezji religijnej, eduka cję przez chrześcijańską literaturę piękną, wychowanie biblijne.
O wysokim poziomie merytorycznym czasopisma świadczy m.in. obec ność w międzynarodowej radzie naukowej wybitnych specjalistów - naukowców z kilkudziesięciu ośrodków uniwersyteckich w kilkunastu krajach Europy i Ame
ryki. Zamierzamy spełnić wysokie standardy krajowej i międzynarodowej punk tacji za publikowane artykuły naukowe.
Oddajemy naukowcom różnych dyscyplin humanistycznych, uczonym pochodzącym z różnych krajów łamy naszego akademickiego czasopisma na ukowego (recenzowanego naukowo). Zapraszamy Autorów do publikowania swoich oryginalnych tekstów, będących wynikami własnych badań naukowych. Zachęcamy również Autorów do publikowania recenzji z przeczytanych książek naukowych, poświęconych problematyce chrześcijańskiej poezji religijnej, chrze ścijańskiej kulturze literackiej, wychowaniu przez poezję i podobnym kwestiom religijno-kulturowo-edukacyjnym. Czasopismo jest otwarte na to, by współtwo rzyli je uczeni (nauczyciele akademiccy) oraz praktykcy-dydaktycy, duchowni i świeccy, znający kulturę chrześcijańską, mający głębsze zainteresowania koncep tualne i wybitną, twórczą umysłowość naukową.
Preferowanym przez redakcję „Religious and Sacred Poetry: An Interna tional Quarterly of Religion, Culture and Education” językiem dla większości artykułów naukowych, w odniesieniu do tekstów autorskich jest język angielski, jako język międzynarodowy (kongresowy), powszechnie zrozumiały. Natomiast w miarę możliwości, publikujemy również niektóre teksty w następujących językach słowiańskich: polskim, rosyjskim, czeskim i słowackim. Chcielibyśmy łączyć Wschód z Zachodem i docierać z przekazem wyników badań do odbior ców międzynarodowych. Zachęcamy do publikowania w kolejnym numerze naszego czasopisma, czekamy na teksty autorskie pod adresem redakcji (ma- rek.mariusz.tytko@uj.edu.pl). Teksty przyjmujemy na bieżąco. Zachęcamy Autorów i Czytelników do zapoznania się z poszczególnymi podstronami (za kładkami) naszego serwisu internetowego:
http://www.religious-and-sacred-poetry.info
Zapraszamy Państwa, Szanowne Czytelniczki i Szanownych Czytelni ków, do zapoznania się z pełnym spisem treści - makietą najnowszego, bieżącego numeru naszego czasopisma. Każdy numer R eligious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education” zawiera dwie zasad nicze części: 1) Rozprawy - Artykuły - Studia - Sprawozdania z badań, stanowiące główny trzon naszego czasopisma, 2) Recenzje - Materiały, zawie rające recenzje - omówienia książek oraz inne materiały (np. źródłowe, bibliogra ficzne).
„Religious and Sacred Poetry” jest czasopismem z wolnym (bezpłatnym, swobodnym) dostępem do jego treści, co wynika z zasady Open Access (nie ma ograniczeń dostępu do pełnych wersji zamieszczonych materiałów). To ułatwia Autorom dzielenie się swoim dorobkiem naukowym z środowiskami naukowymi całego świata. Nasi Autorzy rozumieją tę zasadę i dlatego chętnie u nas publikują. Zapraszamy serdecznie do współpracy. Materiały spełniające odnośne kryteria
naukowe, otrzymane przez nas od Autorów po zamknięciu najnowszego, bieżą cego numeru zasilają łamy kolejnego numeru. Autorzy-naukowcy z różnych krajów mogą na bieżąco nadsyłać swoje artykuły do kolejnych numerów. Złożo ne do redakcji teksty podlegają procesowi recenzowania naukowego, a zamiesz czone na łamach czasopisma prace (teksty) są chronione prawem autorskim.
Czasopismo „Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education” („Poezja Religijna i Sakralna: Międzynarodo wy Kwartalnik Religii, Kultury i Wychowania”) jest periodykiem stosunkowo nowym, założonym w 2012 r., ale dobrze zakorzenionym w tradycji cywilizacji łacińskiej, greckiej i chrześcijańskiej poprzez swój profil oraz dobór współpra cowników świadomych chrześcijańskich korzeni narodowych kultur europej skich. Celem czasopisma jest udostępnienie, upowszechnienie i uprzystępnienie wyników badań naukowych prowadzonych w różnych ośrodkach uniwersytec kich, głównie europejskich, nad chrześcijańską poezją religijną w kontekście religijnym (teologicznym), kulturowym (kulturoznawczym), wychowawczym (pedagogicznym), literacko-artystycznym (literaturoznawczym), językowym (językoznawczym), psychologicznym i filozoficznym (antropologicznym, etycz nym, estetycznym).
O międzynarodowym charakterze czasopisma „Religious and Sacred Po etry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education” świadczy nie tylko wielonarodowy skład międzynarodowej rady naukowej, ale także Autorzy, reprezentanci wielu narodów, prezentujący swoje cenne teksty, oryginalne, nowe, ważne pod względem poznawczym ustalenia badawcze. Nasze czasopismo naukowe pragnie wciąż się rozwijać we współpracy z wieloma ośrodkami uni wersyteckimi. Troszczymy się o wysoki poziom merytoryczny i formalny, zwra camy uwagę na wysoką staranność procedur badawczych, dbamy o interdyscy plinarne bogactwo ujęć, staramy się o urozmaicenie zawartości periodyku, mimo wąskiej, tematycznej specjalizacji. Kieruje nami otwartość międzynarodowa przy zachowaniu zasady poszanowania idei Europy suwerennych Ojczyzn, Europy wzajemnie komplementarnych, niepowtarzalnych kultur narodowych, Europy cywilizacji łacińskiej i greckiej, Europy o chrześcijańskich korzeniach, z których jako kulturowe wspólnoty narodowe wyrastamy poprzez przekazywaną od dwóch tysiącleci Ewangelię, Tradycję i przebogate dziedzictwo Kościoła oddy chającego dwoma płucami: wschodnim i zachodnim.
Czasopismo nasze w istocie jest permanentnym, międzynarodowym, in terdyscyplinarnym wspólnotowym, społecznościowym, europejskim, niezależ nym projektem badawczym, poświęconym poezji religijnej i sakralnej. Wartości prezentowane w „Poezji Religijnej i Sakralnej” są wyrazem urzeczywistniania misji, która przyświeca Twórcom (Autorom) i Redaktorom. Misją naszego wspólnego, międzynarodowego przedsięwzięcia współtworzonego przez wiele środowisk naukowych, jest oddawanie do rąk Czytelników periodyku, który wprowadza naukowe odkrycia badawcze związane z chrześcijańską poezją
religijną i sakralną w obieg europejski i światowy. Dotychczas nie istniało na ukowe czasopismo o podobnym profilu tematycznym (nie jest notowane na wykazach czasopism międzynarodowych, w tym - europejskich). Redakcja wraz z Autorami pragnie wypełnić tę lukę, zagospodarowując niszę badawczą, swoistą „białą plamę” w naukach humanistycznych.
Czasopismo nasze ukazuje się głównie w pierwotnej formie elektronicz nej, dostępnej przez internet (otwarty dostęp), a także poza tym we wtórnej for mie papierowej. Zamierzamy dążyć do uzyskania wysokiego statusu czasopisma nie tylko w ramach krajowej (polskiej) oceny parametrycznej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, ale również do osiągnięcia pozycji na liście European Reference Index for Humanities (ERIH).
Koncepcja utworzenia czasopisma naukowego, które byłoby płaszczyzną wiedzy z zakresu literaturoznawstwa, kulturoznawstwa, teologii i pedagogiki, a także z humanistycznych dziedzin pokrewnych, powstała w 2010 r. u założyciela periodyku dra Marka Mariusza Tytko, pedagoga, historyka sztuki z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Ideę tę wsparł emerytowany profesor UJ dr hab. Bogusław Żurakowski, literaturoznawca, pedagog i kulturoznawca, który stanął na czele międzynarodowej rady naukowej. Czasopismo „Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education” zostało powołane do życia dnia 3 maja 2012 r. w Krakowie. W skład pierwszego zespołu redakcyjnego, poza dwoma wyżej wymienionymi naukowcami, wchodzą obec nie następujący uczeni z Polski: prof. UKSW dr hab. Wojciech Feliks Kudyba (literaturoznawca), prof. UJ dr hab. Maciej Jan Urbanowski (literaturoznawca), prof. KUL JPII dr hab. Piotr Juliusz Jaroszyński (filozof kultury, przedstawiciel tzw. Lubelskiej Szkoły Filozoficznej), prof. UMCS dr hab. Anna Marta Żukow ska (pedagożka, historyczka wychowania artystycznego), prof. US dr hab. Urszu la Jolanta Szuścik (psycholożka twórczości), s. prof. UPJPII dr hab. Adelajda Sielepin CHR (teolożka, liturgistka), ks. dr hab. Roman Bogacz (teolog, biblista), prof. AGH dr hab. Adam Michał Nodzeński (statystyk), dr Barbara Krystyna Niemiec (językoznawczym, pedagożka), z Republiki Czeskiej prof. UWr. doc. PhDr. Libor Martinek, Ph.D. (tłumacz, literaturoznawca), ze Słowacji: doc. dr hab. Marián Andricík (tłumacz, literaturoznawca), dr Ivica Hajduceková (literatu roznawczym), z Ukrainy: prof. dr hab. Svitlana Ivanivna Krawczenko (literaturo znawczym), z Republiki Białorusi: doc. dr Eugeniusz Arkadejowicz Pańków (literaturoznawca) i doc. dr Olga Eugenijewna Pańkowa (literaturoznawczym). Jesteśmy otwarci na naukową współpracę redakcyjną, a skład redakcji będzie się powiększał w miarę potrzeb w przyszłości o kolejnych specjalistów (lista redak torów nie jest zamknięta).
Powołanie czasopisma było odpowiedzią międzynarodowego środowiska naukowego na współczesny kryzys piśmiennictwa humanistycznego. Akt założy cielski czasopisma stanowi, że czasopismo jest powołane jako międzynarodowy kwartalnik naukowy, o treściach zgodnych (niesprzecznych) z nauczaniem Ko
ścioła Rzymskokatolickiego. Od początku istnienia periodyku jego profil jest wyraźnie interdyscyplinarny z zachowaniem pewnej równowagi pomiędzy naukami filologicznymi, pedagogiką, psychologią, kulturoznawstwem, teologią i filozofią. Funkcję redaktora naczelnego objął w maju 2012 r. dr Marek Mariusz Tytko.
Czasopismo, choć wyrosło z naukowego środowiska uniwersyteckiego Krakowa, nie jest związane wyłącznie z jednym uniwersytetem, ale od początku, z założenia łączy środowiska uczelni wielu krajów Europy, w tym sensie jest to międzynarodowe dzieło wspólne licznych uczonych, prezentuje wyniki badań prowadzonych głównie w środkowoeuropejskich ośrodkach akademickich (Eu ropa Środkowa/Centralna), obejmujących kilka humanistycznych dyscyplin naukowych. Zakres tematyczny uwidoczniony w tytule wyznacza ramy profilu czasopisma.
Jednocześnie od początku istnienia umożliwiliśmy uruchomienie profe sjonalnego serwisu internetowego w kilku językach: polskim, angielskim, rosyj skim, białoruskim, czeskim, słowackim i ukraińskim (inne języki w serwisie internetowym nie są wykluczone, jesteśmy otwarci na współpracę w przyszłości). Sprofesjonalizowana wersja elektroniczna czasopisma jest redagowana w ten sposób, że poszczególne strony narodowe (językowe) serwisu internetowego odnoszą się do tych samych treści periodyku umieszczonego w pliku w formacie pdf (PDF), możliwego do przeszukiwania i pobierania z dowolnego miejsca na świecie poprzez sieć internet: http://www.religious-and-sacred-poetry.info
Marek Mariusz Tytko Redaktor Naczelny / Editor-in-Chief
Key w ords:
religious poetry, sacred poetry, literature, culture, education, scholarly periodical, religious literary culture, Slavic philology, Christian culture
B ibliography:
“Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly o f Religion, Culture and Education”. Edited by Marek Mariusz Tytko. Year 1: 2013. Volume 2 (2). April - May - June 2013.
