Przemiany funkcji handlowo-usługowych w mieście postsocjalistycznym na przykładzie Nowej Huty

(1)

Kraków 2014

Społeczno-ekonomiczne i przestrzenne

przemiany struktur regionalnych

redakcja naukowa

Elżbieta Kaczmarska

Piotr Raźniak

(2)

Rada Wydawnicza Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego: Klemens Budzowski, Maria Kapiszewska, Zbigniew Maciąg, Jacek M. Majchrowski Recenzja:

dr hab. Andrzej Zborowski, dr inż. arch. Monika Gołąb-Korzeniowska Redaktor prowadzący: Halina Baszak-Jaroń

Projekt okładki: Joanna Sroka

ISBN 978-83-7571-316-9

Na zlecenie:

Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego www.ka.edu.pl

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Ofi cyna Wydawnicza AFM, Kraków 2014

Żadna część tej publikacji nie może być powielana ani magazynowana w sposób umożliwiający ponowne wykorzystanie, ani też rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie za pomocą środków elektronicznych, mechanicznych, kopiujących,

nagrywających i innych, bez uprzedniej pisemnej zgody właściciela praw autorskich. Sprzedaż detaliczną, hurtową i wysyłkową prowadzi:

Księgarnia u Frycza

Kampus Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego ul. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1, 30-705 Kraków

tel./faks: (12) 252 45 93 e-mail: ksiegarnia@kte.pl Skład: MarWar

(3)

Spis treści

ELŻBIETA KACZMARSKA, PIOTR RAŹNIAK

Wprowadzenie ...7

ZBIGNIEW DŁUGOSZ, SZYMON BIAŁY

Imigracja ludności do Polski w pierwszej dekadzie XXI w.

Wybrane aspekty ... 9 PIOTR RAŹNIAK

Zróżnicowanie migracji ludności w Gminie Wielka Wieś, jako wyraz procesów suburbanizacji strefy podmiejskiej Krakowa ... 25 RAJMUND MYDEL, DOROTA TAKAHASHI

Struktura wielkościowa miast megamiasta Tokio oraz jej

zróżnicowanie w zależności od odległości od centrum ... 46 PIOTR RAŹNIAK, AGNIESZKA BRZOSKO SERMAK

Zmiany warunków mieszkaniowych w regionie miejskim Krakowa ....66 MONIKA PŁAZIAK

Przemiany funkcji handlowo-usługowych w mieście

postsocjalistycznym na przykładzie Nowej Huty ... 85 PÁSZTOR SZABOLCS

Special Border Development Issues

in Central and Eastern Europe ... 101 ANNA WINIARCZYK RAŹNIAK

Wymiary poziomu życia w Polsce

w świetle wybranych wskaźników ... 116 PIOTR L. WILCZYŃSKI, KINGA SYNOWSKA

Jakość rozgrywek lig zawodowych piłki nożnej w Polsce

(4)

In the study there were described transformations occurring in the space and structure of commercial-service activity in the area of the oldest part of Nowa Huta, came into existence as the separate town, which soon was incorporated into Krakow and nowadays is the subject of a constant process of integration with the rest part of the city. Nowa Huta in many signs of the life, these connected with the essential needs of residents, also in the commercial-service sphere, since beginning was ideologically marked and in that context was developing and changing. As the most famous Polish socialist city, Nowa Huta is a kind of laboratory, in which it is possible to analyse transformations associated with introducing the market econ-omy to the world centrally steered before, where the central power and the major employer (huge steelworks) were organisers of living. There were analysed conditionings of commercial-service functions development in the socialist period and their influence on transformation period, after 1989, additionally with marking the poorly becoming scratched of globalization and marginal gentrification (Gądecki, 2005). The author paid attention to the following issues – changes in the assortment of shops and the offer of services, their spatial organization and house conditions, in the aspect of adapting to consumers’ needs dynamism.

key words: post socialist city, soc-real, commercial-service functions, transformation, gentrification, globalization

Literatura

Binek T. (2009), Służby inwestycyjne Nowej Huty, Kraków: Wydawnictwo Towarzy-stwa Słowaków w Polsce.

Bieroń, W. (1957), Huta im. Lenina i Nowa Huta, przewodnik z planem miasta, Kraków-Nowa Huta: Huta im. Lenina z inicjatywy Koła Przewodników PTTK. Dzieszyński R., Franczyk J.L. (2006), Encyklopedia Nowej Huty, Kraków:

Wydawnic-two Towarzystwa Słowaków w Polsce, współpraca: „Głos – Tygodnik Nowohuc-ki”, Nowohuckie Centrum Kultury.

Gądecki J. (2012), I Love Nowa Huta. Gentryfikacja Nowej Huty?, Warszawa: Wy-dawnictwo IFiS PAN.

Górka Z. (2005), Nowa Huta – nowa fizjonomia, nowe funkcje i nowa symbolika

dzielnicy. Badania i podróże naukowe krakowskich geografów, II, Kraków:

Pol-skie Towarzystwo Geograficzne, 56–62.

Lorek A. (1999), Kompozycja przestrzenna Nowej Huty w kontekście teorii i

prak-tyki urbanistycznej socrealizmu, W: Narodziny Nowej Huty, Materiały sesji naukowej odbytej 25 kwietnia 1998 roku, Kraków: Towarzystwo Miłośników

Historii i Zabytków Krakowa.

Malinowska-Petelentz B., Petelentz A. (2009), O Nowej to Hucie refleksja – kulturowe

konteksty miejsca po Leninie, „Czasopismo Techniczne”, 3-A (2008), 197–204.

Raźniak P. (2013), Globalne powiązania metropolii europejskich – próba typologii, „Studia Miejskie”, 9, 83–94.

(6)

Monika Płaziak

-Raźniak P., Winiarczyk--Raźniak A. (2013), Spatial distribution and differences in

migration patterns and revenues of gminas in the Kraków Metropolitan Area,

“Bulletin of Geography. Socio-economic Series”, 19, 73–86.

Salwiński J., Sibila L.J. (red.) (2008), Nowa Huta – przeszłość i wizja. Studium

mu-zeum rozproszonego, Kraków.

Stanek Ł. (2007), Nowohuckie symulacje: polityka tożsamości i konsumpcja

prze-strzeni w Nowej Hucie, [w:] M. Kaltwasser, E. Majewska, K. Szreder (red.), Futuryzm miast przemysłowych. 100 lat Wolfsburga i Nowej Huty, Kraków:

Korporacja ha!art.

Winiarczyk-Raźniak A. (2008), Wybrane usługi a jakość życia mieszkańców w

re-gionie miejskim Krakowa, Prace Monograficzne Uniwersytetu

Pedagogiczne-go, 508. Kraków: Wydawnictwo UP.

Zborowski A. (2005), Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu

miej-skiego w okresie realnego socjalizmu i transformacji ustrojowej (na przykła-dzie Krakowa), Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ.

Źródła statystyczne

Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego – www.stat.gov.pl Serwis WWW StatKrak – www. msip2.um.krakow.pl/statkrak