ȱ9ȱȮȱ &ȱ9
Agnieszka Kulik
Katedra Psychologii Klinicznej KUL The John Paul II Catholic Univesity of Lublin
ȱȱ ȱȮȱȱȱȱ ȱ Summary. Chronic fatigue is a common symptom but a small investigated. ęȱȱȱȱȱȱę¢ȱȱȱȱ ȱ-cades. The same a large number of instruments have been developed to measure chronic fatigue. The aim of this article is to present a review of fatigue measures. These are divided in three groups: scales for healthy people, scales for people with chronic fatigue syndrome, scales for patients with other chronic diseases. Each scale is described in followed aspects: structure, way of answering, interpretation, ¢ǰȱęȱȱ¢ȱǯ
Key words: fatigue, scales, children, adults
Wprowadzenie
ï £ȱ£¿£ȱȱȱ £ȱȱàČǰȱČȱȱȱ ¢-Čȱ Ùȱ ȱà 1ǯȱ £ȱ£¿£ȱ£ȱ¿ȱȱ ¢ȱ ¢ÙǰȱÙȱǻȱ ¢£Ǽȱ¢£ȱȱę£¢£ǰȱ¢ȱ-ǰȱČȱ ïȱǻ Ȭ¡ǰȱ £ǰȱŗşşŚǼǯȱ ȱ££ȱ¢¢ȱ£ £¢ȱ£ȱ£ ȱ£àČȱ¿ȱ£¿£ȱȱ £¿£ǯȱ ¿£ȱ ȱ ȱ £ȱ ę££ȱ Ù ȱ £-ȱ ȱ Č¢ ǰȱ ȱ ¢ȱ ££ȱ ïȱ -£ǰȱ ¢ȱ ȱ ¢ ïǰȱ ¢à ¢ ȱ ȱ £ȱ £¢ǯȱ £¿£ȱïȱ¿ȱȱ£¿£ȱȱ¿ȱę££ǰȱ£¿£ȱ ǰȱ ȱ ¢Čȱ ǰȱ àȱ ȱ ȱ ȱ ££ȱ ¢£¢Dzȱ Čȱ¿ȱ£ȱȱ¿ȱ£ÙàÚȱ ȱ¢ ïȱČ¢ ǰȱȱČȱ £°ȱȱ ¢£ǯȱ Čȱ¿ȱȱ£ȱȱ£¢ǰȱà¢ȱ¢- £ȱ¿ȱ ȱ££ȱ¢¢£¢ȱǻ ïȱ£ȱ¢ȱ-1ȹǯȱ Ù ȱ ¢£à ȱ ££¢ȱ ǻŗşŞŝǰȱ ǯȱ ŘŞŘǼDZȱ £Č¢ǰȱ ¢ǰȱ ¢£¢ǰȱ £ ¢ǰȱ£¢ǰȱ ¢ǰȱ£Č¢ǰȱ££¢ǰȱ£¢£¢ǰȱ¢ǰȱÙ¢ǰȱ Ù¢ǰȱ ȱČ¢ ¢ǯȱȱȱ£¢ȱȱ¿ȱǰȱàȱȱ¿ȱ ȱ£¿£ǰȱ£ȱȱ£ȱ£¿£ȱȱȱǯ£à ȱ ¿£¢ǰȱàȱÙ ¢ǰȱ££ȱǰȱ£¢ȱ£ ǰȱ£Ùà-nie spostrzegania i in.) (Mandrowska-Xinxo, Zdunkiewicz, 1994; Cavanaugh, 2003). £ÙČȱ¿ȱ£¿£ȱ £ȱȱ£¿£ȱ£ǯȱ¿£ȱ ȱ ¢Čȱ £ïȱ ¿¢ǰȱ ïȱ ȱ ȱ £¿£ȱ £ȱ ȱ£¿ȱČȱ£ȱȱ ¢ȱǻǰȱǰȱŗşşŜǼǯȱ¢àČ°ȱ ȱČȱ ȱ¢ȱ££ÚDZȱ££ǰȱȱà¢ȱ£¿£ȱȱ ȱ ¢ǰȱ ¢ȱ £ȱ ££ǰȱ ȱ à¢ȱ £¿£ȱ ȱ ¢ȱ procesu chorobowego, jest objawem wtórnym w stosunku do zasadniczej choroby. ï°ȱ¢£¢ȱ£ę ȱ£ȱ££ ȱ¿ȱ£¿£ȱ ȱ ¢£¿ȱ ǯȱ ȱ ££ȱ ȱ Úȱ ȱ £ ȱ £¿£ȱ ¢£ÙÙ¢ȱ¿ȱ ȱ DZȱŗǼȱ£ïǰȱ࣢ȱ ČǰȱČȱ-Č¢ȱÙČ¢°ȱ £ȱÚǰȱ¢ȱ ¢ï°ȱ£¢ȱ£¿£ȱȱŘǼȱ¢¢ǰȱ ࣢ȱ ČǰȱČȱ£¿£ȱȱï £ȱ£¢ȱ¢ ¢ǰȱ-£¢ǰȱ ¿ȱ ȱ¢°ȱ¿ȱ£ȱÚȱ ¢ǯȱȱ£ ȱ Ùȱȱàȱ¢¢ȱ£¿£ȱ ¢ȱȱ ¢£¢¢ ¢ȱ ȱȱȱ£¿£ǯ ¢ȱȱȱȱ£¿£ ¢ȱ ȱ £¿£ȱ ȱ ȱ £¢ǰȱ ȱ ȱ ȱ à¢ȱ ȱ ęȱ ȱ ȱ ¢à ȱ ¢£¢ǰȱ ££Ù¢ȱ àČȱ ¢ǯȱ £ ȱȱÙ¢ȱ¿ȱȱȱ¢£¢ȱȱ¢Ù£¢ȱ £ïǰȱ££àÙà ȱ£ £¢ȱ£ȱ ȱ¿ȱ¢à ȱǻ¡ǰȱŘŖŖŖǼǯȱ ȱ£Ùȱ£Ùȱ¿ȱ¢°ȱ ¢£ǰȱ Čȱȱ ÙȱČ - ïȱ¢ȱ¢ȱ£ ȱȱ à ȱ ¢ǯȱÙ£ȱ ¿ȱȱ-ȱ¢£¢ȱ£¿ȱȱ£ ȱ¢£ȱȱę£¢£ȱ ȱȱ £ ¢ǯȱȱ ¢ȱȱ ȱȱȱ£¿£ȱ¢Ù¢ȱà¢ȱ ¢ïȱ¢£¢ȱ£¢£¢ȱ££Úǰȱȱ ȱ£ȱïȱ £ȱȱ ¢ȱȱ£ǯȱȱïȱÚȱȱïȱČ¢ȱ££¿ȱ- °ȱà¢ȱ£ ȱ Ù¢ ȱ¢à ȱ£ Ùȱ£¿£ȱȱ¢ȱ Č¢ȱàȱȱ¿¢ǯȱ ȱ£Ùȱ£Č ȱ ȱ£¿ȱ£¿£ǰȱȱ£ Ù££ȱ£-Ùȱ£ Ùȱ£¿£ǰȱȱ ¢ ǯȱȱ££àÙ ȱȱ lekarskie, analizy laboratoryjne oraz badanie psychologiczno-psychiatryczne.
ȱȱȱȱ£ȱ Ù ïȱ¢ȱ-¢£ȱ ĊàÙȱ ££Úǯȱ ȱ ȱ ¢£ȱ ££ȱ ȱ £ȱ ȱȱȱČ¢ȱ¢ȱȱ£¢ȱ ¢¿ ȱ££Úȱ¢£¢ǰȱ- £ȱȱǰȱČ¢ ȱïà ȱ£¢ǰȱïȱ-alnych oznak psychomotorycznego zahamowania, oceny funkcjonowania psycho- Ù£ǯȱ £ȱ¢ȱČ ¢ȱ£ïȱ ¢ȱ ¢¿-ȱ¢¢ȱ ¢£ȱČ ï°ȱ£¢ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ȱ £¢ȱ£ ȱČ ïȱ£¢ȱ£ Ùȱ£¿£ȱȱ ȱ innych stanów chorobowych.
ȱȱ£¢ȱ£ȱȱÙ£Č¢ȱ ȱȱ£¢ȱ£¿£ȱ ȱ¿ȱ
Čȱ£¢ȱ£ ¢ǯȱï°ȱ ȱȱȱȱ£ȱȱ-ïȱ ȱ à¢ȱ ǯȱ ȱ £ Ùȱ £¿£ȱ ȱ ££ ¢ȱ ȱȱȱ ǰȱȱ¢¢ȱȱàČȱȱ£ǯȱ £ȱïȱ £¿£ȱȱ ȱȱȱȱ£¢ȱ£ Ùȱ£¿£ǰȱ¢£-ȱȱ£ȱȱÙ£Č¢ȱȱ£ £ȱȱȱ£ȱ¢ȱ¢ǯȱ £ȱ¢ȱ ¢ȱ¿ǰȱČȱ£ȱȱ¿ȱȱȱ£¿£ȱČȱïȱȱȱ-dziej plastyczne (Jordan i in., 2000).
ïȱ ȱȱ£¿£ȱ£à ȱȱàȱ£ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿-£ǰȱȱȱȱ¢ȱ£ȱ¢ȱ££ȱ£¢ȱ£¢ȱČȱ ȱȱ £ ¢ȱ ¢ȱ£ȱȱ£¢£¢ǰȱȱDZȱ£Čï°ȱȱ ȱ£¢ǰȱ àČï°ȱï°ȱ £¢ǰȱȱàȱęȱȱ £ȱ£¢¿ȱ ȱ£¿£ǰȱ£ï ï°ȱ£ȱǻǰȱŗşŝŝǼǯȱà¢ȱȱ¢ -ȱ £¿£ȱ ȱ ȱ ȱ ¢ȱ ¢ȱ ȱ £¢£ȱ £ǰȱ¢Čȱ£¢ȱ¢ ¢ȱȱ¢ °ȱȱ¿ȱ ȱ ȱ £ ǰȱȱ ȱ ȱ¢ȱȱȱ °ȱȱ£¢°ȱ ¢£¿ȱ£ǯȱȱȱ£ïȱ¿£¢ȱ¢ȱ£¢¢ȱ ȱ-ȱȱ¢ȱ£ȱ¢à ȱ¢ǯȱȱ££ȱ£ï°ȱȱ ȱ ȱ ££à¢ȱ à ȱ ǻ¢¢Ǽȱ £¿£ǯȱ ȱ ȱ £¢ȱ ŘŘŞśȱ Úȱ £ȱ Úȱ ȱ ¢ȱ ȱ ȱ ŗşŝśȬŘŖŖŚȱ ȮȱǰȱǰȱȱǻŘŖŖŝǼȱ£¢ę ȱàČȱ¢ȱȱ£¿£-ǯȱ ¿£ȱ£ȱÚȱÙȱ¿ȱȱȱȬ, a tylko w 416 przy-ȱ£ ȱȱ¢ę£ȱȱȱ£¿£ǯ ȱ¢ę£ȱȱȱ£¿£ȱȱ¿ȱȱàČ¢ȱ£ÙČǰȱ ę¢ȱ £¿£DZȱ £ȱ £¿£ǰȱ Ù¢ ȱ £¿£ȱ ȱ ¢ -ï°ǰȱ ¢ǰȱęȱ£ ȱ££ȱ¢ȱï ǯȱ¢ȱ ¢ȱȱȱ¢Ȭȱȱǰȱàȱ£Ùȱ£ ȱȱ ȱ£ÙČÚȱȱȱ¢ȱȱȱ¢ȱǯ ¢àČ°ȱČȱ¢ȱȱȱàČ¢ȱ ïǰȱ£ȱ£ ȱ àČ¢ȱȱ £¢ȱǻ £ǰȱȱǼǰȱȱȱà ȱ £¿£ȱǻ ï°ȱ ¢ȱ£Úǰȱïȱ ǰȱǼǯȱ¢ȱȱ ¢°ȱ¢ ȱǻȱ Ċà ȱ¢ę££¢Ǽȱȱ¢ ȱǻ-Ǽǰȱ£ïȱǻ£ ȱȱȱ£ȱ ȱ£ȱ¢£ȱȱ Ù¢ ȱ£¢à Ǽȱȱïȱǻȱȱ ȱ ¢ à ȱ Ù¢ȱ ȱ ¢ȱ £Ùȱ ¢ȱ £¢à Ǽǰȱ ę££ȱ ȱ ¢£ǯȱ ¿£ȱ ȱ £ ǰȱ àȱ Čȱ ¢°ȱ ïȱ ¢ ǰȱ ££ȱ ¿ȱ ï -£ȱ ȱ ȱ ¿ȱ £ȱ £ £ǰȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ¢ȱ £ȱ £¿£ȱ ȱ £ȱ ȱ ï £ȱ ǰȱ ȱ £¿ïȱ ¿£¢ȱȱȱȱ£Čǯȱȱ ¢ ȱȱ¢-ę ȱ ȱ£Čïȱȱǰȱ ȱàȱȱ£ ǯȱ ȱȱ £ȱ £ÚȦ¢ÚȦ£¢à ǰȱ ȱ ȱ ȱ £¿ǯȱ ȱ ȱ ¢ ȱ £ȱ¢£ȱàȱ£¿£ȱǻǯȱ£¿ȱ¿ȱ£¿£¢Ȧ ¢£¢Ǽǰȱ ȱ £ £ȱ ǻǯȱ ïȱ £ȱ ȱ Ǽǰȱ ȱ ę-£¢£ȱǻǯȱ£¿ȱÙȱ¿ïǼǰȱȦ¢ ǰȱ£Úǰȱ£ïȱȱ
¿ČȱǻĵǰȱǰȱǰȱŘŖŖřǼǯȱ¢ȱÙČȱȱȱ£¿£ȱ ȱȱȱ ¢ ¢ǰȱȱ ¢ ¢ȱȱ -£¢ȱǻĴǰȱ¢ǰȱ ǰȱŘŖŖŚǼǯȱ Čȱ££ ȱ ¢ȱȱȱ¢ȱ£¿£ǯȱ ¢ȱ ¢- ȱ¢£¢ÙȱàČïȱà ȱ£¿£ȱǻ ¢à Ȧ à Ǽǰȱ- ¢ȱȱČ ïȱ£ ǯȱȱ £ȱȱȱ£¿£ȱ£££ȱȱ ȱ£ Ùȱ£¿£ȱȱàȱ£ ¢ȱȱà ȱ £ȱ-ǰȱ ȱȱ££ȱȱ£¿£ȱȱȱ£ Ùȱ£¿£ȱȱàȱ £ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ǰȱȱ ȱ£ȱȱȮȱȱȱ£ Ùȱ £¿£ȱȱàȱ£ȱ¢ȱȱ£ Ù¢ǯ £¿£ȱȱȱ£¿£ȱȱàȱ£ ¢ȱȱà ȱ £ȱ kontaktu ¿£ȱȱ ǰȱà¢ȱ £ȱ £¢£¢ȱ£Ù ȱ ȱ- £¢ȱČ¢ǯȱÙȱ ȱȱ Čȱ¿ȱ¢£ȱȱ ¢£¢ ȱ¿ȱ- £ ȱ¢£¢ȱȱ£Č¢ȱ¿ȱ£Čȱ£ǯȱȱ¢ȱÙ- Ùȱȱȱ¿ȱ£¿£ǰȱ ȱȱ£ǰȱ£ȱȱ -ȱ££Úȱ¢ȱ¢£ȱȱę£¢£ǯȱȱȱ £ȱ£ȱȱ ȱǰȱ¢ȱ£¿£ȱ£ȱ¢°ȱȱ¢ȱȱȱ¿ȱȱ £¢ǯȱȱŗȱ£ ȱ¢¢¿ȱ ¢¢ȱ£¿£ȱȱȱ £¿£ȱ ȱȱǯ ȱŗǯȱȱ¢¢ȱ ¢¢ȱ£¿£ȱȱȱ£¿£ȱȱàȱ zdrowych i pacjentów pierwszego kontaktu
Nazwa £¿£ Autorzy Przeznacze- ȱ£¿-dzia Podskale/ czynniki Budowa skali Sposób odpowiedzi Ċȱ psychome-tryczne An Adjec-tive Check-list to Mea-sure Five FACES of Fatigue and Sleepiness Shapiro i in. do pomiaru £¿£ȱȱ osób zdro- ¢ȱ ȱ-gu ostatnie-go tyostatnie-godnia £¿£-nie, ener- ǰȱï - ï°ǰȱ-dzenie, sen-ï° Ùȱ¿ȱ z 50 przy-miotników ‘wcale nie’(0), ‘nie-znacznie’(1), ‘umiarkowa-nie’ (2), ‘sil-nie’(3), ‘nie umiem po- £°ȂǻşǼ ΅ = 0,78-0,97 ǻĴȱȱǯǰȱ 2004; Shap-iro i in., 2002)
Checklist Individu-al Strength (CIS) Vercou-len i in. do pomia- ȱ£¿£-ȱ ïàȱ osób pracu- ¢ȱ ȱ-gu ostatnich dwóch tygo-dni £¿£ȱ ogólne, su-biektywne ï £- ȱ£¿£-nia, koncen-tracja, mo-tywacja, ak- ¢ ï°ȱę-zyczna Ùȱ¿ȱ z 20 twier-£Ú skala od 1 (tak, to jest prawda) do 7 (nie, to nie jest prawda) ΅ = 0,90, dla skal 0,83-0,92 (Michielsen, de Vries, van Heck, 2003) wersja pol-ska: Kwestiona-riusz Oceny Samopoczu-cia CIS20R Mako- Ȭ-browska, Koszada- ȬÙ-czyk do oceny poziomu £¿£ȱ £ Ù-go w popu-lacji pracow-ników subiektyw-ne odczu- ȱ£¿£- ǰȱČ-nie motywa-cji, zmniej-szenie ak-¢ ïǰȱ pogorsze-nie koncen-tracji zawiera 20 £Ú ocena na skali 1-7 ΅ = 0,912 dla wyniku ogól-nego, 0,611-0,879 dla skal; tymcza-sowe normy stenowe (Ma- Ȭ-browska, Ko- £ȬÙ-darczyk, 2006) Cummula-tive Fatigue Symptome Index Kosugo do badania skumulowa- ȱ£¿-czenia ¿ǰȱ stan depre- ¢¢ǰȱ£¿-czenie ogól- ǰȱČ- ï°ǰȱ utrata moty- ǰȱÙ-bienie wital- ïǰȱ- £ȱ£¿-czenie wyni- ȱ£ȱ¢- ȱȱ£-¿¢ǰȱȱ £ ȱę-zycznego Ùȱ¿ȱ z 81 twier-£Úȱ ocena ‘tak’, ‘nie’ brak danych cd. tabeli 1
wersja pol-ska: Kwestio-nariusz do Badania ¿£ȱ R. Kosugo Kulik, Szewczyk do badania £¿£ȱ £ Ù-go u dzieci ȱÙ£Č¢ȱ (14-19 lat) ȱȱ ostatnich £ïȱ-¿¢ ogólne poczucie £¿£ǰȱ Ùȱ ïǰȱ £Čȱ psychiczne, symptomy ę££-ne, niepokój, £¿-ȱȱ ȱ£Ù Ùȱ¿ȱ z 59 twier-£Ú ‘nigdy’, ȁ£¿Ȃǰȱ ‘zawsze’ ΅ = 0,94 dla Ùȱȱ i 0,54-0,80 dla podskal; wariancja wspólna w skalach 29%-64,8%; normy tym-czasowe tenowe, ste-nowe i centy-lowe Empirical Sleepiness and Fatigue Scale Bailes i in. do badania ïȱ ȱ£¿£ȱ jako nie-£Č¢ȱ konstruktów ï°ǰ £¿£ Ùȱ¿ȱz 9 twier-£Úȱ ocena sen- ïȱȱ-li 4-punkto-wej o war-ïȱ (0-3), ocena £¿£ȱ na skali 6-punktowej o warto-ïȱǻŗȬŜǼ ΅ = 0,92-0,95 dla skali sen-ïȱȱŖǰŝŚȬ 0,86 dla skali £¿£Dzȱ test-retest ȱïȱ 0,69-0,88, dla £¿£ȱ 0,87-0,91 (Bailes i in., 2006) Fatigue Assessment Instrument (FAI) ĵȱ i in. do oceny ï ȱ ȱï ȱ £¿£ȱȱ ȱȱ ostatnich dwóch ty-godni; do diagnozy àČ ȱ £¿£ȱ normalnego ȱ£¿£- ȱ£ £-nego z zabu-rzeniami ¿Čï°ȱ £¿£ǰȱ ¢ęȱ sytuacji, konsekwen- ȱ£¿£-nia, odpo-czynek/sen Ùȱ¿ȱ z 29 twier-£Ú ocena na skali od 1 ǻȁ£Ùȱ ¿ȱȱ£-dza’) do 7 ǻȁ£Ùȱ ¿ȱ££ȂǼ ΅ȱƽȱŖǰŝŖȬŖǰşŘDz test-retest 0,51-0,69 dla trzech czyn-ników i 0,29 dla czynnika odpoczynek/ sen (Schwar-ĵȱȱǯǰȱŗşşřǼ Fatigue Assessment Scale Michiel-sen, de Vries, van Heck do oceny samopoczu-cia Ùȱ¿ȱ z 10 twier- £Úȱǻ-£¢ȱ z innych skal) ocena na 5-stopniowej skali (1 = nigdy, 2 = czasami, 3 = regular-nie, Śȱƽȱ£¿ǰȱ 5 = zawsze) ΅ = 0,90 (Mi-chielsen, de Vries, van Heck, 2003)
Skala ¿£ȱ Chronicz-nego Ú jw. jw. jw. ΅ = 0,86 (Ur-ÚǰȱŘŖŗŖǼ Iowa Fa-tigue Scale (IFS) ĵ i in. do oceny £¿£ czynnikpoznawczy, £¿£ǰȱ energia i produk-¢ ï° Ùȱ¿ȱ z 11 twier-£Ú ocena na skali 5-stop-niowej, od- Ċȱȱ ‘nie zawsze’ do ‘ekstre-malny’ ΅ = 0,90, dla skal 0,71-0,84 ǻĵȱȱǯǰȱ 2003) Kwestio-nariusz ¿£ȱ ¢ȱ-dziennym Ú do pomiaru przejawów £¿£ȱ w funkcjo-nowaniu codziennym £¿£ȱ ę£¢£ǰȱ £¿£ȱ psychiczne, £¿£ȱ Ù£ Ùȱ¿ȱ z 24 twier-£Úȱ (12 wprost) Ċȱ tak/nie ΅ = 0,89, dla skal 0,74-0,79 ǻÚǰȱ 2010) Multidi-mensional Fatigue Inventory (MFI) Smets i in. do opisu £¿£ǰȱ jego nasile- ȱȱ Ù¢-wu na funk-cjonowanie w ostatnich dniach £¿£ȱ ogólne, £¿£ȱ ę£¢£ǰȱ ograniczenie ¢ ïǰȱ ograniczenie motywacji, £¿£ȱ psychiczne Ùȱ¿ȱ z 20 twier-£Ú Ċȱ na skali 7-punktowej od ‘tak, to jest prawda’ do ‘nie , to nie jest prawda’ ΅ = 0,85-0,90, dla skal 0,53-0,93 u zdrowych ȱ΅ȱƽȱŖǰŞřȬŖǰŞŚǰȱ dla skal 0,77-0,91 u cho-rych (Smets i in.,1995) ęȱȱ Mood States POMS McNair, Lorr, Dropple-man do oceny intensywno- ïȱ£¿£-ȱ ȱȱ ostatniego tygodnia u osób zdro-wych £¿£ǰȱ energia Ùȱ¿ȱ z 15 twier-£Ú ocena na skali od 0 do 4 ΅ = 0,90-0,94 ȱ£¿£-nia i 0,87-0,92 dla energii, test-retest = 0,43-0,66 (O’Connor, 2004) Schedule of Fatigue and Aner-gia (SOFA/ ǼȱȮȱ-¢ęȱ SOFA dla pacjentów pierwszego kontaktu Hickie i in. do badania nasilenia £ÙČ-ȱ¿ȱ £¿£ȱ w populacji pierwszego kontaktu ȱȱ ostatnich kilku tygo-dni Ùȱ¿ȱ z 10 twier-£Ú ocena na 4-stopniowej skali: 1 (brak ȱÙǼǰȱ 2 (czasami), řȱǻ££ȱ £¿ï°ȱ£Ǽǰȱ Śȱǻ ¿£ï°ȱ czasu) brak danych ǻĴȱȱǯǰȱ 2004) cd. tabeli 1
Short Form SF-36 vital-ity scale of Short Form Health Survey Ware, Sherbo-urne do pomiaru ę£¢£ȱ i/lub psy-chicznego dobrostanu ȱȱ ostatniego ȱ w katego-riach energii Ȯȱ£¿£ poziom energii, £¿£ zawiera 4 twierdze-nia Ċȱ na skali od 1do 6 ΅ = 0,87; test-retest = 0,80 (Neuberger, 2003; O’Con-nor, 2004) Situational Fatigue Scale (SFS) Yang, Wu do oceny £¿£ȱ w specy-ę£¢ȱ aktywno-ïȱȱ codziennego w okresie ostatniego £¿£ȱ ę£¢£ǰȱ £¿£ȱ psychiczne zawiera 13 twier-£Ú Ċȱ na skali od 0 ǻȱ£¿-czenia) do 5 ǻ£¿£ȱ ekstremal-ne) ΅ = 0,76, dla skal 0,64-0,75; test-re-test = 0,69, dla skal 0,65-0,69 (Yang, Wu, 2005) Tampa Scale of Kinesiopho-bia, Fatigue Version (TSK-F) Silver i in. do badania obaw przed nasileniem £¿£ȱ jako rezul-tatu aktyw-ïȱ przekonania chorobowe, przekonania ¢£ȱ ¢ ï Ùȱ¿ȱ z 17 twier-£Ú ocena na skali 4-stop-niowej od ȁ£ȱ¿ȱ nie zgadza’ do ‘bardzo ¿ȱ££Ȃ test-retest = 0,89, dla £Úȱ chorobowych 0,78, dla £Úȱ dot. aktyw-ïȱŖǰŝŖȱ (Silver i in., 2002) ïàȱ£ ¢ȱ£¿£ȱȱȱ£¿£ȱȱ ȱ-cesieàČ ȱ£¿£ȱȱȱ£ȱ ¢ȱ¿ȱ¢°ȱȱ
FormSF-36ȱ¢ȱ oraz FAI. Niektóre skale, np. CISǰȱȱ ¢£¢¢ ȱȱ Čȱȱȱ£¿£ȱ ȱàČ¢ȱȱ ¢ǰȱȱČȱ £°ȱ¿ȱ £ȱȱ££ȱ Č ïȱ¢£ǯ £¿£ȱȱȱ£ Ùȱ£¿£ȱȱàȱ£ȱ£Ùȱ£ Ùȱ £¿£ ȱ¢ȱ¢£¢ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ȱïȱ¿ǰȱ Čȱ£¿£ȱȱ ¢ïǰȱ ǰȱ£¢ ǰȱ¿ȱȱ- £¢ȱǻȱ ¢ȱȱ ȱ£¢Ǽǰȱ£ȱȱ-ȱ£ȱ¢ ï°ȱǻȱȱǯǰȱŗşŞŞDzȱ¢ȱȱǯǰȱŗşşŖDzȱȱȱǯǰȱ ŘŖŖřǼǰȱȱ ȱ¢¿ȱ à ȱà ¢ȱȱïȱ£ £¢ȱ ǻȱȱǯǰȱŗşşŗǼǯȱȱȱ ¿ǰȱ¢ȱ£¿£ȱ ¢£¢¢ ȱ ȱ£ȱ
£¿£ȱ£ Ù¢ȱȱ ¢ȱȱà ǰȱDZȱ£ȱȱȱ- à ȱ£¿£ǰȱ£ȱȱ£ȱ£Úȱ¢ ïȱ ¢¢ȱ£ȱ£¿£-ǯȱ¢ȱ Č¢ȱ£ȱ ¢ȱ¿ȱ¢°ȱČ ï°ȱ ¢£¢ȱ£¿£ȱ ȱ £ȱ àČ ǰȱ £ Ù££ȱ ȱ àČ ȱ àȱ £ ¢ȱ ȱ ¢ȱ £ȱàȱ£ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ȱȱàȱ£ȱ££ȱ¢£-nymi czy chorobami somatycz£ȱàȱ£ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ȱȱàȱ£ȱ££ȱ¢£-nymi.
£ȱ ¢¢ȱ£¿£ȱ ¢ȱ ïàȱà ȱ£ȱ£Ùȱ£- Ùȱ£¿£ȱ£ȱȱŘǯ ȱŘǯȱȱ¢¢ȱ ¢¢ȱ£¿£ȱȱȱ£¿£ȱȱàȱ£ȱ£-Ùȱ£ Ùȱ£¿£ Nazwa £¿£ Auto-rzy Przezczenie na-£¿£ Podskale/ czynniki Budowa skali Sposób od-powiedzi Ċȱ¢-chometryczne Activity Ra-tio for Chro-nic Fatigue Syndrome Bell do oceny poziomu ¢ ïȱ u dzieci ȱÙ£Č¢ȱ £ȱ£Ùȱ chroniczne- ȱ£¿£-nia podczas typowego 24-godzin-nego odcin-ka czasowe-ȱ ȱȱ ostatnich dwóch ty-godni poziom ¢ ïǰȱ ¢ ï°ȱ £ǰȱ ¢ ï°ȱ £ȱ oceniane aktywno-ïDZȱǰȱȱ odpo-czynek, ¢ ï°ȱ £ǰȱ lekka ak-¢ ï°ǰȱ umiar-kowana ¢ ï°ǰȱȱ wigor w aktyw-ï oznaczenie liczby go-dzin prze-znaczonych na poszcze-gólne typy ¢ ï brak danych CDC Symp-tom Inven-tory (SI) Wagner i in. do oceny ¢¿-powania, £¿ïȱ i nasilenia symptomów £ £¢ȱ £ȱ£¿-czeniem ȱȱ ostatniego ȱ ŗşȱ¢Úȱ ¢£-cych ze- Ùȱ£- Ùȱ £¿£ȱ Ùȱ ęȱ z 1994 roku ocena na skali 4-stop-niowej £¿ïȱ ǻȱȁÙȱ czasu’ po ȁÙ¢ȱ£ȂǼȱ i nasilenia (od ‘brak symptomu’ po ‘silny’) brak danych
CFS Activi-ties and Par-ticipation Question-naire (CFS-APQ) Nijs i in. do oceny £Úȱ i restrykcji £ £¢ȱ £ȱ£Ùȱ £¿£ satysfakcja, Čï° ŘŜȱàČ¢ȱ aktywno-ïȱ ocena na skali 1(zu-Ùȱ¿ȱ nie zga- £Ȧ£Ù- ȱ Č- ǼȬŚȱǻÙ- ȱ¿ȱ zgadza/bar-£ȱ ČǼ ΅ = 0,94; test-re-test = 0,57-0,96 (Nijs i in., 2002a, 2002b, 2003) Chalder Fa-tigue Scale ǻǼȱȮ wersja 14 Chalder i in. ȱÚȱ klinicznych i epidemio-logicznych w celu iden-¢ęȱ osób z chro-nicznym £¿£ȱ w oparciu o kryteria oxfordzkie symptomy ę£¢£ǰȱ symptomy ¢Ù Ùȱ¿ȱ z 14 twier-£Ú zazna-£ȱȱ z 4 odpo-wiedzi: ‘le- ȱČȱ£-zwyczaj’, ‘nie lepiej Čȱ££ ¢-czaj’, ‘gorzej Čȱ££ ¢-czaj’, ‘o wie-ȱ£ȱČȱ zazwyczaj’ ΅ = 0,88-0,90 (Chalder i in., 1993) Chalder Fa-tigue Scale ǻǼȱȮȱ wersja 11 do oceny ¿Čïȱ ï £- ȱ£¿- £ȱę-zycznego i psychicz-nego ïȱ poznaw-cze, trudno-ïȱ£ȱǰȱȱ Ùȱȱ ¢-£¢Ùï°ǰȱȱ utrata zain- Úȱ i motywa-cji (Morris i in., 1998); £¿£ȱ ę£¢£ǰȱ £¿£ȱ psychiczne (Cella, Chal-der, 2010) Ùȱ¿ȱ z 11 twier-£Ú ‘nie za-wsze’, ’nie £¿ïȱČȱ zazwyczaj’, ȁ£¿ïȱČȱ zazwyczaj’, ‘zdecydo- ȱ£¿- ïȱČȱ£-zwyczaj’ ΅ = 0,89 dla ca-ÙȱǰȱŖǰŞśȱȱ £¿£ȱę-zycznego i 0,82 ȱ£¿£-nia psychiczne-go (Neuberger, 2003);΅ȱ = 0,92 dla osób z ze- Ùȱ£¿-czenia i 0,88 dla zdrowych (Cel-la, Chalder, ŘŖŗŖǼDzȱ΅ = 0,89 ȱÙȱǰȱ ŖǰŞŜȱȱ£¿£-ȱę£¢£ȱ i 0,85 dla psy-chicznego (Ba-iles i in., 2006)
ME/CFS Fa-tigue Types Ques-tionnaire (MFTQ) Jason i in. do oce- ¢ȱàČ-go typu £¿£-nia u osób £ȱ£Ùȱ £ Ù- ȱ£¿£-nia ¢Ù- ǰȱȱ£ -zane z nad- ȱ¢-ǰȱ £ £ȱ z procesami poznawczy- ǰȱ£ -zane z bra-kiem ener- ǰȱ£ £-ne ze stana-mi pogrypo-wymi Ùȱ¿ȱ z 22 twier-£Ú ȱ£¿- ïȱ- à ȱ£¿-czenia na skali 5-stop-niowej typu Likerta (‘ni-gdy’, czasa-Ȃǰȱȁ£¿Ȃǰȱ ‘zazwyczaj’, ‘zawsze’) w aspekcie ȱȮȱ na skali od 1 do 100 ΅ = 0,76-0,92 od-powiednio dla poszczególnych ¢à ȱ£¿£-nia (Jason i in., 2011) ęȱȱ Fatigue Re-lated Symp-toms (PFRS) Ray i in. ȱï- ȱ¿Č- ïȱ£- Ùȱ£ - Ùȱ£¿-czenia, jego modelu i oceny efek-tów lecze-ȱ ȱȱ ostatniego tygodnia dystres emocjonal-ny, trudno- ïȱ£ - £ǰȱ£¿£-nie, symp-tomy soma-tyczne Ùȱ¿ȱ z 54 twier-£Ú ocena na skali 7-stop-niowej typu Liker-ta od 0 (‘nie zawsze’) przez 3 (‘umiarko-wanie’) do 6 (‘ekstremal-nie’) ΅ = 0,88-0,96 dla skal The AYME Function-al Ability Scale Moss do pomia-ru pozytyw-nych zmian ȱ¿Č-ïȱ¢ȱ w celu po-mocy w dia-logu z leka-rzami 13 cha- raktery-styk funk- cjonowa-nia w za-Čïȱ od stopnia nasilenia £¿£ȱ ȱČ - ïȱ-cjonowania dziecka ocena funk- cjonowa-nia na skali przez wybór jednej cha-rakterystyki od 0% (bar-£ȱ¿Čȱ Ù¢ Ǽȱȱ ŗŖŖƖȱǻÙȱ wyzdrowie-nie) brak danych ïàȱ££ ¢ȱ£¿£ȱ ȱȱǻȱȱ£ȱǼȱȱ¢°ȱ ¢£¢ȱȱ£¢ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ȱ£ȱ ȱ- ȱǻǼȱȱïȱ£¢£¢ȱ£¿£ǯȱ£Ùȱȱȱ- ȱàȱ£ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ȱ ȱïȱ¢ ïȱǻȱȱ CFS, CFS-APQ, The AYMEȱ¢ȱǼǰȱ£ȱȱǻǼǰȱ Ù¢ ȱ cd. tabeli 2
£¿£ȱȱȱ£ Ùȱ£¿£ȱ ȱ¢ȱȱ £ Ù¢
ȱȱ££Úǰȱ ȱà¢ȱ£¿£ȱȱ àȱȱ ¢ȱ- à ȱ ¢àČȱ¿ȱ££ȱ¢¢£ȱǻǯǯȱ¿ǰȱ££ȱ¿ ǰȱ somatyzacyjne) i choroby somatyczne (np. anemia, choroby tarczycy, zaburzenia ǰȱǰȱ££ȱČ¢ ǰȱ¢ȱ ȱȱǯǼǯȱïàȱ-à ȱÙ¢ȱ£ȱ£¢ȱ£¿£ȱşśƖȱï £ȱ£¿£ȱ£ £ȱ z zaburzeniami psychicznymi (50% ma zaburzenia depresyjne, 14% somatyzacyjne, ŞƖȱ¿ ȱȱǯǼȱĊȱę£¢£¢ȱǻǰȱǰȱĴ ǰȱŗşŞŞǼǯȱ £¿£ȱȱ £ǰȱȱ¿ȱȱ£¿£ȱ à¢ȱ ȱȱ ¢ǰȱ¢£ȱà ȱ£¢ȱǻǰȱŘŖŖŜǼǯȱȱ-£ȱȱ ȱ ¢ȱȱ¿ ȱ ȱ£¢ȱ£¿£ȱ ȱàȱ£ȱȱ ¢ȱǻǰȱŘŖŖŗǼǯȱȱ¢ȱïȱȱȱ £¿£ȱ ¢£¢¢ ¢ȱ ȱ£ȱ£¿£ȱȱȱ£¢ï°ȱ ȱ-ȱȱȱ£ȱȱȱ ¢ȱïȱČ¢ȱàȱ ȱï¢ȱȱ £ ȱ¢£Ȧę£¢£ǯ £ȱ£ȱ¢ȱ£¿£ȱ ¢ȱ ȱȱàȱ-rych przewlekle zawiera tabela 3.
ȱřǯȱ¢¢ȱ ¢¢ȱ£¿£ȱȱȱ£¿£ȱ à Nazwa £¿£ Auto-rzy Przeznacze- ȱ£¿-dzia Podskale Budowa skali Sposób odpo-wiedzi Ùï ïȱ psychome-tryczne Brief Fati-gue Inven-tory Mendo-za i in. do oceny ak-tualnie od- czuwane- ȱ£¿£-ȱȱȱÙ¢ȱ £ȱ Ù¢- ȱ£¿£-nia na ak- ¢ ï°ȱȱ£-dowolenie pacjenta £¿£ǰ Ù¢ ȱ£¿-czenia na funkcjono-wanie Ùȱ¿ȱ £ȱşȱ¢Úȱ ǻřȱ¢£ȱ £¿£ȱ i 6 dotyczy Ù¢ ȱ £¿£ȱ ȱČ¢Ǽ ocena na ska-li typu Li-kerta od 0 ǻȱ£¿- £Ȧ Ù¢-wu) do 10 (sil- ȱ£¿£-ȦÙ ¢ȱ Ù¢ Ǽ ΅ = 0,82-0,96 (Shahid i in., 2010) Krótki In-wentarz ¿£ Ùǯȱ Buss jw. jw. jw. dla oceny £¿£DZȱ Ŗȱǻȱ£¿-czenia) ȮȱŗŖȱǻ-sze jakie sobie Č£ȱ ¢-£°Ǽ dla oce-¢ȱ Ù¢ DZȱ 0 (nie prze-££ÙǼȱȮȱ ŗŖȱǻÙ -cie przeszka-£ÙǼ brak danych (Buss, 2006)
Cancer Fa-tigue Scale Okuy-ama i in. do badania poczucia £¿£ǰȱ którego ï £ȱ pacjent aktu-alnie £¿£ȱ ę£¢£ǰȱ ¢ ï°ȱ emocjo-nalna, ¢ ï°ȱ poznawcza Ùȱ¿ȱ z 15 twier-£Ú Ċȱȱ skali 5-stop-niowej: ‘wca-Ȃǰȱȁ¿Ȃǰȱ ‘nieco’, ‘znacz-nie’, ‘bardzo mocno’ ΅ = 0,88, dla skal 0,79-0,89; test-re-test = 0,80, dla skal 0,52-0,78 (Okuyama i in., 2000) Childhood Fatigue Scale Hoc- kenber-ry i in. do badania £¿£ȱ u dzieci z chorobami nowotworo-wymi brak energii, Čï°ȱ funkcjo-nowania, £ï°ȱ nastroju Ùȱ¿ȱ z dwóch £¿ïǰȱČ-da po 14 £Úȱ cz. I: odpo- ĊȱȁȂȱ lub ‘nie’, w przypadku odpowiedzi ‘tak’ ocena objawu na skali 5-punk-towej (‘wcale nie’, ’niewiele’, ȁ¿Ȃǰȱȁï°Ȃǰȱ ‘znacznie’); cz. II: odpo- ĊȱǮȄǰȱ ‘nie’ i pytanie otwarte ΅ = 0,84, dla cz. I 0,73 i cz. II 0,56 (Hockenberry i in., 2003) Parent Fa-tigue Scale Hoc- kenber-ry i in. do badania ï -czania £¿£ȱ przez dziec-ȱ ȱȱ ostatniego tygodnia w percepcji rodziców brak energii, Čï°ȱ funkcjono-wania, zabu-rzenia snu, £ï°ȱ nastroju Ùȱ¿ȱ z dwóch £¿ïǰȱČ-da po 18 £Ú ocena na skali 5-punktowej (‘wcale nie’, ’prawie ni-gdy’, ‘czasa-mi’, ‘prawie zawsze’, ‘za-wsze’) ΅ = 0,88, dla cz. I 0,88, dla cz. II 0,87 (Hockenberry i in., 2003) ěȱ-tigue Scale Hoc- kenber-ry i in. do oceny przez perso- ȱȱ£¿£- ȱï -czanego przez dziec-ȱ ȱȱ ostatniego tygodnia brak energii Ùȱ¿ȱ z 9 twier-£Ú ocena na ska-li 4-punkto-wej (‘wcale nie’, ‘czasami’, ȁ£¿Ȃǰȱȁ£-wsze’) ΅ = 0,86 (Hoc-kenberry i in., 2003) Fatigue Im-pact Scale (FIS) Fisk ȱ Ù¢- ȱ£¿£-nia na ja-ï°ȱČ¢ǰȱ ¢ęȱ konsekwen- ȱ£¿£- funkcjono-wanie po- £ £ǰȱę-zyczne, psy- Ù£-ne Ùȱ¿ȱ z 40 twier-£Ú skala 5-stop-niowa od 0 (brak proble-mu) do 4 (eks-tremalny pro-blem) ΅ = 0,87 (Sha-hid i in., 2010) cd. tabeli 3
¢ę-cja: Daily Fa-tigue Im-pact Scale (D-FIS) Fisk, Doble do oce-ny zmiaoce-ny w subiek-tywnym co-dziennym ï £- ȱ£¿£-nia jw. Ùȱ¿ȱ z 8 twier-£Ú jw. ΅ = 0,91 (Fisk, Doble, 2002) Fatigue Se-verity Scale (FSS) Krupp i in. do bada-ȱ Ù¢ ȱ £¿£ȱ ï £-nego przez pacjentów £ȱàČ¢ȱ chorobami i zaburzenia-mi neurolo-gicznymi na funkcjono-wanie Ùȱ¿ȱ z 9 twier-£Ú ocena na 7-punktowej skali (od 1 do 7) ΅ = 0,89 dla chorych i 0,88 dla zdro-wych i test--retest = 0,84 (Neuberger, 2003; Shahid i in., 2010) Fatigue Symptom Inventory (FSI) Hann i in. do bada- ȱ£¿£-nia postrze-ganego jako ££Ȧ szkodliwe, ȱ¿Č-ïǰȱ Ù¢ ȱ ȱ£ïȱ w czasie £¿ï°ǰȱ- ȱ£¿-czenia, per-cepcja szko- ïȱ £¿£ȱ ǻ Ù¢ ȱȱ inne obsza-ry) liczba dni w tygo-dniu i oce-na wiel- ïȱ£¿-ïȱǰȱ ¢ȱ¢Ùȱ £¿£-ny; 4 ska-le do oce- ¢ȱ¿Č-ïDzȱŝȱȱ do oceny szkodliwo-ï ocena od 0 (wcale) do 10 ǻÙ¢ȱ£ÚǼDzȱ ocena na ska-li 11-punkto-wej od 0 (‘ni- ¢ȱȱ£¿-czony’) do 10 ǻȁ£¿£¢ȱȱ ȱČ- ïȂǼDzȱȱ na 11-punk-towej skali od 0 (‘brak za-ÙàÚȂǼȱȱŗŖȱ ǻȁ£Ùàȱ ekstremalne’) ΅ = 0,94 (Sha-hid i in., 2010); ΅ = 0,93-0,95 test-re-test = 0,35-0,75 (Hann i in., 1998; White-head, 2009); ΅ = 0,94 (Hann i in., 2000) FibroFa-tigue Scale Zach-risson i in. do badania ęȱ i chroniczne- ȱ£¿£-nia w celu ¢ȱ¿-pów w pro-cesie zdro-wienia ocena do-tyczy 12 sympto-mów skala od 0 (normal-ny stan, brak ȱ£ï-wy symptom) ȱŜȱǻ¿Čǰȱ ¢ȱ symptom) ΅ = 0,98 (Zach-risson i in., 2002)
Functional Assessment of Chronic Illness Ther-apy-Fatigue (FACIT-F) Yellen i in. ȱï-nia nasile- ȱ£¿£-ȱȱ Ù¢ ȱ £¿£ȱ na pacjentów z nowotwo-rami i choro-bami prze- Ù¢ Ùȱ¿ȱ z 13 twier-£Úȱȱ ocenianych na 5-stopniowej skali typu Li-kerta ΅ = 0,95-0,96, test-re-test = 0,89 (Yellen i in., 1997);΅ = 0,93, test-re-test = 0,90 (Shahid, 2010) Identi- ty-Con-sequence Fatigue Scale (ICFS) Paddi-son i in. ȱ¢ę-kacji aspek- à ȱ£¿£- ȱ£ £-nych z kon- ȱ¢- ȱ- poczucie £¿£ǰȱ poczucie wi-ǰȱ Ù¢ ȱ na poziom energii, Ù¢ ȱȱ koncentra-¿ǰȱ Ù¢ ȱ na aktyw- ï°ȱ-£ zawiera 28 twier-£Ú 6-stopnio-wa skala: 0 (nie zawsze) śȱǻÙ¢ȱ£Ȧ £¿ïȱČȱ£-zwyczaj) ΅ dla skal = 0,87-0,92 (Paddison i in., 2006) Multidi-mensional Assessment of Fatigue (MAF) Scale Belza i in. do oce- ¢ȱ£¿£-nia w kate-goriach su-biektywnego ȱ ȱ-gu ostatnie-go tyostatnie-godnia u pacjentów z reumato-idalnym za-paleniem stawów ¿Čï°ȱ-jawów, dy-namika i rytm zmian, Ù¢ ȱȱ £ȱ ¢ ï°ȱ Č¢ Ùȱ¿ȱ £ȱŗŜȱ¢Ú £¿ï°ȱ£¿-czenia oce-niana na ska- ȱȱŖȱǻȁČ-nego dnia’) ȱŚȱǻȁČ¢ȱ £ÚȂǼDzȱ¢ȱ stopnia zmia-ny nasilenia £¿£ȱȱ skali od 0 (‘ob-ČȂǼȱȱ 4 (‘wzrost’); ŗŚȱ¢Úȱ ȱ Ù¢ ȱ£¿-czenia ocena na skali od 1 (‘wcale nie’) ȱŗŖȱǻȁČ¢ȂǼ ΅ = 0,93, test--retest = 0,47-0,87 w bada-ȱàČ¢ȱ pacjentów (Bormann i in., 2001; Ne-uberger, 2003; www.mapi--research-inst. com) ¢ę-cja: Global Fa-tigue Index (GFI) Bor-mann i in. do oceny £¿£ȱ u osób z HIV jw. Ùȱ¿ȱ z 15 twier-£Ú jw. (bez oceny stopnia zmian) ΅= 0,96 test-re-test = 0,66 (Bor-mann i in., 2001); dla zdrowych ΅= 0,93 test-re-test = 0,47-0,73 i dla chorych ΅= 0,88 test-re-cd. tabeli 3
Multidi-mensional Fatigue Symptom Invento-ry-Short Form (MFSI-SF) Stein i in. do opisu nasilenia £¿£ȱ ȱȱ ostatnich siedmiu dni ǻĴȱȱǯǰȱ 2004) ogólne £¿£ǰȱ £¿£ȱ ę£¢£ǰȱ £¿£ȱ psychiczne, £¿£ȱ ¢Ù ǰȱ wigor Ùȱ¿ȱ z 30 twier-£Ú ocena na skali 5-punktowej (‘nie zawsze’, ȁ¿Ȃǰȱ ‘umiarkowa-nie’, ‘znacz-nie’, ‘ekstre-malnie’) r£ = dla skal 0,87-0,96 (Stein i in., 2004); r£ = 0,85-0,96 test-re-test = 0,51-0,70 (Whitehead, 2009) Patient/Cli-nician Glob-al Impres-sion Scale (PGI-S/ CGI-S) Targum i in. ȱ¢ę-kacji i oceny symptomów £¿£ȱ ȱȱ ostatnich 7 dni, w tym efek-tów leczenia na nasilenie symptomów ȱȱ Ù¢ ȱ na funkcjo-nowanie u pacjentów z zaburze-niami psy- chiatrycz-nymi Ù¢ ȱ£¿-czenia na samopoczu-ȱę£¢£ǰȱ Ù¢ ȱ £¿£ȱ na stan emocjonal-¢ǰȱ Ù¢ ȱ £¿£ȱ na procesy poznawcze 7-punktowa skala, gdzie 1-3 oznacza wzrost, 4 brak zmian, 5-7 pogorszenie ΅ = 0,998 dla CGI-S; test--retest = 0,68 dla PGI-S i 0,79 dla CGI-S; brak àČȱ ȱ-ȱ¿£¢ȱ pacjentem a lekarzem (Targum i in., 2012) Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQLTM) Multidi-mensional Fatigue Scale Varni i in. do pomiaru £¿£ȱ u dzieci (2-18 lat) chorych przewlekle i zdrowych w okresie ostatniego £¿£ȱ ogólne, £¿£ȱ £ £ȱ£ȱ snem/odpo-czynkiem, £¿£ȱ poznawcze zawiera 18 £Úȱ oddzielnie dla dziecka i rodzica dla dzieci 5-7 lat skala 3-stopniowa, dla starszych 5-stopniowa dzieci: ΅ȱƽȱŖǰŞřȱǰȱȱ skal 0,64-0,81; test-re-test = 0,78, dla skal 0,69-0,77 rodzice: ΅ȱƽȱŖǰşŗǰȱȱ skal 0,77-0,92; test-re-test = 0,78, dla skal 0,69-0,73 Revised Piper Fa-tigue Inven-tory Piper i in. do opisu £¿£ȱ ȱïȱ jego nasile-nia u cho-rych na raka poczucie, afektywne rozumienie, poznanie/ nastrój, za-chowanie Ùȱ¿ȱ z 22 twier-£Ú ocena na 10-puntowej skali typu Likerta ΅ = 0,80-0,99 (Whitehead, 2009)
£ ȱ£¿£ȱÙȱ ȱ££ȱ ȱ£¢ïȱ ȱ-ȱ£ȱà ȱ£ȱàČ¢ȱȱ£ Ù¢ǯȱ ¿ȱȱ ¢£¢ȱ¢ȱ£¿£ȱ ȱȱ¢£¢ǰȱȱȱ£¢ȱ ȱ- ȱȱȱȱ¿à ȱ£ǯȱàȱ£ ȱȱ¿ȱ£¿£ȱ ȱ à ȱ £ȱ ££ȱ ¢£¢ȱ ǻǯȱ ȬȦ ȬǼȱ £¢ȱ £àČ ȱ ȱ¢ȱàȱ£¿£ȱ ȱȱ¢ȱ à ǰȱȱȱȱ£¢ȱ¿ǰȱ ȱà¢ȱ£¿£ȱȱ àȱǻǯȱǼǯ ȱȱ ¢¿ȱ£¿£ǰȱàȱȱ¢°ȱ ȱȱ£ȱȱÙ- £Č¢ǰȱǯȱȱ¢ȱȱ àÙ à ȱ£ȱȱȱȱ àÙ-pracowników. ¿£ȱ£ȱȱȱàČ¢ȱȱ ¢ȱ£ȱȱ ¢ȱ ȱȱȱȱ¿ȱ£¿£DZȱǰȱǰȱǰȱǯ
Podsumowanie
£ ȱ£¿£ȱȱȱ£¿£ȱ£ȱ£ȱ £ȱ Č ïȱ£ ǯȱȱ £¢ȱǰȱȱ¿ȱ£ǰȱȱ ȱ ï°ȱ £ȱȱ¢£ǯ ¿£ȱ ȱ ȱ ȱ £ £¢ǰȱ ȱ à¢ȱ £ȱ ¢£°ȱ Č¢ȱČï°ȱȱ£ȱȱ£¿£ȱ ¢ǰȱČ¢ȱàȱ°ȱ ¢¢ȱ ¢ȱȱ¢ȱ¢ȱ¢Ùȱ ȱȱ°ȱ¢ǯȱȱà£ȱȱ ǰȱàȱȱ £ȱȱȱ£¿£ȱȱȱÙ ȱ¢-ǰȱ ¢ȱ àȱ £ȱ ȱ ȱ Ùï ïȱ ¢¢£ǰȱ £¿£ȱ £££ȱȱȱ£¿£ȱ ȱ¢°ȱČȱàǯȱȱȱ £¿ȱ £ȱȱȱ£¿£ȱȱȱ ¢ ȱȱȱȱ ¿Čǯȱ£¿£ȱȱȱȱ¢°ȱ ¢£¢¢ ȱȱ£ȱȱ ¢ȱ¿à ȱ£ȱ£¢ȱÚȱ£ ¢ȱȱ£ȱ ¿¢ȱȱ ȱ ȱ££ȱȱÙȱČ¢£ǯȱȱ¿ ȱ¢£¢ȱ£ȱȱ £ȱ¢¢ȱ£¿£ȱȱ¢ȱǯȱ£ȱ£ÙČȱ¢ȱ ¢-ȱȱ Ùȱȱïȱȱ£¿£ǰȱ¢£ȱàȱ £¿£ȱ£ ȱ¢ȱ ï°ȱȱ¿ȱ£¿£ȱǻǯȱ ȱȱ¢Ǽǰȱ£¢ȱČȱȱÙȱïȱ££Ùȱ£ ¢ȱ-¢ȱȱǻǯȱȁ ȱȱȂȱ ȱȱȱȱ¢). ȱ ǻŘŖŖşǼȱ Ùȱ £¢ȱ ¢¢ȱ £¿£ȱ ȱ ȱ £¿-czenia u pacjentów z chorobami chronicznymi w oparciu o zaproponowany przez ȱ ȱ ȱ £¿£DZȱ Č¢£ȱ ǻÙ ȱ ȱ ££ǰȱ ¢Ù-ȱȱČ Ǽǰȱ£¢ȱȱÚȦ¢ȱ£ȱǻàČȱ¢ȱ ȱ£ ¢ǰȱïȱ ȱÙȱȱ£¿£ȱȱȱ Ù¢ ȱȱ -ǰȱ Č ȱȱ£¢ȱ£ £ȱ£ȱȱȱ£Ǽǰȱȱȱ Ċȱ¢¢£ǯȱȱ£ȱ£Ùȱ¿ǰȱČȱïàȱŘŘȱ£¿£ȱ££ȱ ȱ¢ǰȱ¢ȱŗŝȱÙÙȱàȱ¢ǯȱȱǰȱàȱȱȱ Ċ-ȱ¢¢£ȱ ¢ÙDZȱȱ¢ȱ, ȱ¢ȱ¢,ȱȱȱȱǯȱ ȱ£ȱ£¿£ȱȱ£Ùȱ¿ȱ¢°ȱ £à ȱČ¢£¢ǰȱ£¢¢ǰȱȱȱ¢ȱ¢¢£ǯȱ ĵȱ£ȱ àÙ ȱǻŘŖŖŘǼȱÙȱ£¢ȱ ¢¢ȱ£¿£ȱ ȱȱ¢ȱȱȱàČȱ ȱ ¢ȱȱ ȱȱ - ȱȱ££¢ ȱ£ȱ ȱ£ȱ£¿£ȱȱǯȱȱȱȱ Čȱ£ȱȱ £ȱ ȱ£ȱ£ £¢ȱ£ȱ£ǯȱ£Ùȱ ¿ǰȱČȱȱȱ ȱ£ȱ£¿£ǰȱïȱȱ £ǰȱ ȱ ȱ £ ǰȱȱ¢ȱȱ¢ȱ££ȱ¿Čȱ£¿£ȱ ¢-ȱ¿ȱ¢°ȱ¢£ǯ à Čȱ£¢ȱà £ȱ£¿£ȱ ¢ȱ££ȱ£àÙȱȱ- ȱȱǻŘŖŗŗǼȱ£ǰȱČȱȱ ȱǰȱàȱȱȱ ¢£-ȱ Č ïȱȱ ¢¿ȱȱàČ ȱàȱ£ȱ£Ùȱ£ Ùȱ £¿£ȱǻ£¢ȱ£¢¢ ȱȱ¢ ǼǯȱÙȱà ǰȱȱ£¿£ȱ jak:ȱȱǰȱȱ¢ȱǰȱęȱȱȬȱ¢ po- ȱ £ȱ Č ï°ǰȱ¢ȱ ¢àČ°ȱ¢ȱ£ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿-£ȱ£ȱ¢ȱàȱ£ ¢ǰȱ£ȱȱȱ¢ę£ïȱǻ£ȱ¢ Ǽǯȱ Inne skale, jak np. ȱȱ¢ǰȱȱ£ ȱȱàČ -ȱàȱ£ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ȱ£ȱȱà ȱ£ȱ££ȱ ¢£¢ǯȱ£¢ȱ £ȱȱ¿ȱ£¿£ȱ ¢Ù ȱ ȱȱ ME/CFSȱȱ¢ȱȱȱ£¿£ȱ£ȱ£Ùȱȱ¢ę£ȱ ȱ£¢ȱàČ ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ǯ £ȱ ȱ ȱ ȱ £¿£ȱ £ȱ ȱ ŗşŝśȬŘŖŖŚȱ ȱ ££ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǻŘŖŖŝǼȱ £ǰȱ Čȱ £¿ïȱ ȱ ï ȱ ¢-£¢¢ ȱ ȱ ¿ȱ £¿£DZȱ ȱ ¢ȱ ǰ ȱ ȱ , ȱ ȱ ¢, ȱ ȱ ¢, ȱ ȱ ¢, ȱ¢ȱ¢, ȱȱȱȱ. ȱ ȱ £ȱ ¢Ù¢ȱ ȱ £¢ȱ ¢£¢ȱ ȱ £¿-£ǰȱ DZȱ £ȱ ȱ ȱ ¿£ȱ £ Ùȱ ǻǼǰȱ ȱ ȱ ¢ ȱ¢ȱ¿£ȱǻǼǰȱ £ȱ¢ȱ£ȱ ǻȱ ŘŖǼǰȱ àȱ ȱ ¿£ȱ ǻǼǰȱ £ȱ ¿£ȱ ¢ȱ £¢ȱǻ Ǽȱȱȱ¿£ȱ£ȱǻǼȱǯ £ ȱ£¿£ǰȱȱ£àČ ȱ¢£ǰȱàČï°ȱ- ¢ǰȱČ ïȱ£ ȱ ¢ȱ£à ȱȱ£ǰȱȱȱ¢-ȱ£ïȱȱÙgo poznania. Literatura cytowana ǰȱǯǰȱǰȱǯǰȱĵǰȱǯǰȱǰȱǯǰȱǰȱǯǰȱǰȱǯǯȱǻŘŖŖŜǼǯȱȱ and distinct empirical sleepiness and fatigue scales. ȱ ȱ ¢ȱ
, 60, 605-613.
Bell, D.S. (1997). Illness Onset Characteristics in Children with Chronic Fatigue Syndrome and Idiopathic Chronic Fatigue.ȱȱȱȱ¢, 3, 2, 43-51.
in HIV-Positive Adults: Reliability and Validity of Global Fatigue Index.ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱ, 12, 3, 75-83.
Bultmann, U., Kant, I., Kasl, S.V., Beurskens, A.J.H.M., van den Brandt, P.A. (2002). Fatigue and psychological distress in the working-population-psychometrics, prevalence, and correlates. ȱȱ¢ȱ, 52, 445-452. Buss, T. (2006). ȱ £¿£ȱ ȱ à ȱ £¢ȱ ȱ ȱ ¢ȱ
ȱ ȱ £Ȭ¢£¢ǰȱ
ĴDZȦȦǯǯȦȦśŝŗŚȦȏ-masz.pdf z dn. 05.01.2013.
Carruthers, B.M., Jain, A.K., de Meirleir, K.L., Peterson, D.L., Klimas, N.G., Lerner, A.M., Bested, A.C., Flor-Henry, P., Joshi, P., Powles, A.C.P., Sherkey, J.A., van de Sande, M.I. (2003). Myalgic Encephalomyelitis/Chronic ȱ¢DZȱȱȱȱęǰȱȱȱȱ Protocols.ȱȱȱȱ¢, 11, 1, 7-97. ǰȱǯǯȱǻŘŖŖřǼǯȱȱȱ£ȱ£Ùȱ£ Ùȱ£¿£ȱȮȱ ǰȱà¢ȱ¢ȱȱČ¢ǯȱȱȱ¢, 7, 3, 28-39. ǰȱǯǰȱǰȱǯȱǻŘŖŗŖǼǯȱȱȱȱȱȱ¢ȱĴǯȱ ȱȱ¢ȱ, 69, 1, 17-22. ǰȱ ǯǰȱ ĵǰȱ ǯǰȱ ǰȱ ǯǰȱ Ĵǰȱ ǯǰȱ ¢ǰȱ ǯǰȱ ǰȱ ǯǰȱ Wallace, E.P. (1993). Development of a Fatigue Scale.ȱȱ¢ȱ
, 37, 2, 147-153.
Cox, D.J. (2000). ȱ¢ȱȱȱȱ¢. London: Whurr Publisher.
Ĵǰȱǯǯǰȱ¢ǰȱǯǯǰȱ ǰȱǯ ǯȱǻŘŖŖŚǼǯȱȱȱȱǯȱȱȱ guide for clinicians and researchers. ȱȱ¢ȱ, 56, 157--170.
Fisk, J.D., Doble, S.E. (2002). Construction and validation of a fatigue impact scale for daily administration. ¢ȱȱȱ, 11, 263-272.
Hann, D.M., Denniston, M.M., Baker, F. (2000). Measurement of fatigue in cancer patients: Further validation of the Fatigue Symptom Inventory. ¢ȱȱȱ
, 9, 847-854.
Hann, D.M., Jacobsen, P.B., Azzarello, L.M., Martin, S.C., Curran, S.L., Fields, K.K., Greenberg, H., Lyman, G. (1998). Measurement of fatigue in cancer patients: development and validation of the Fatigue Symptom Inventory. ¢ȱȱȱ
, 7, 301-310.
ĵǰȱǯǰȱǰȱǯǰȱǰȱǯȱǻŘŖŖřǼǯȱȱȱ¢ȱȱ¢ȱȱ patients.ȱȱ¢ȱ, 54, 515-521.
Hjollund, N.H., Andersen, J.H., Bech, P. (2007). Assessment of fatigue in chronic disease: a bibliographic study of fatigue measurement scales. ȱȱ¢ȱ
ȱȱǰȱ5, 12, doi: 10.1186/1477-7525-5-12,
ĴDZȦȦ ǯǯȦ-tent/5/1/12.
Hockenberry, M.J., Hinds, P.S., Barrera, P., Bryant, R., Adams-McNeill, J., Hooke, C., ȬĴǰȱ ǯǰȱ ĴȬ ¢ǰȱ ǯǰȱ Ĵǰȱ ǯǯǰȱ ěǰȱ ǯȱ ǻŘŖŖřǼǯȱ
ǰȱ ǯǯǰȱ ǰȱ ǯǯǰȱ ĵǰȱ ǯǯǰȱ ěǰȱ ǯǯǰȱ rger, L.B., Straus, S.E., Jones, J.F., Dubois, R.E., Cunningham-Rundles, Ch., Pahwa, S., Tosato, G., Zegans, L.S., Purtilo, D.T., Brown, N., Schooley, R.T., Brus, I. (1988). ȱ ȱ ¢DZȱ ȱ ȱ ȱ ęǯȱ ȱ ȱ ȱ
, 108, 387-389.
Jason, L.A., Evans, M., Brown, M., Porter, N., Brown, A., Hunnell, J., Anderson, V., Lerch, A. (2011). Fatigue Scales and Chronic Fatigue Syndrome: Issues of ¢ȱȱę¢ǯȱ¢ȱȱ¢ǰȱřŗǰȱŗǰȱĴDZȱȬǯȦ article/view/1375/1540/.
Jethon, Z. (red.) (1977). ¿£ȱ ȱ ȱ àÙ£ȱ ¢ £. Warszawa: PZWL.
Jordan, K.M., Ayers, P.M., Jahn, S.C., Taylor, K.K., Hung, C.F., Richman, J., Jason, L.A. (2000). Prevalence of Fatigue and Chronic Fatigue Syndrome-like Illness in Children and Adolescents. ȱȱȱȱ¢, 6, 1, 3-21.
Kosugo, R. (1991). Validity and reliability of Cumulative Fatigue Symptoms Index.
ȱȱȱ, 67, 4, 145-157.
Kosugo, R., Fujii, H. (1987). An index for rating cumulative fatigue symptoms (CFSI) ȱěȱǯȱȱȱȱ, 63, 5, 229-246.
ǰȱ ǯǰȱ £ £¢ǰȱ ǯȱ ǻŘŖŖśǼǯȱ £ȱ ȱ ȱ £¿£ǯȱ ¢Ȭ ¢£ȱ Ùï ïǯȱDZȱǯȱïȱǻǯǼǰȱ¢ȱ£ȱ£ȱ¢ȱȬ
£ȱȱ ïǯȱ¢ȱ¢£ (s. 41-61). Lublin: TN KUL.
¢ǰȱǯǯǰȱǰȱǯǰȱǰȱǯǯǰȱǰȱǯǰȱęǰȱǯȱǻŗşşŖǼǯȱȱ of chronic fatigue syndrome in an Australian population. ȱ ȱ ȱ
, 153, 522-528.
Ȭ ǰȱǯǰȱ £ȬÙ£¢ǰȱǯȱǻŘŖŖŜǼǯȱ£¢ï°ȱ Ȭ £ȱȱŘŖȱȱȱ£¿£ȱ£ Ùǯȱ¢¢ȱ¢, 57, 4, 335-345.
Ȭ¡ǰȱǯǰȱ £ǰȱǯȱǻŗşşŚǼǯȱȱ¢ȱ£ǰȱ£¿£ǰȱ wypoczynek. W: A. Jaczewski (red.), £ȱȱ¢£ȱ ¢ȱ£ ȱ
ȱ ¢ ȱ(cz. II) . Warszawa: WSiP.
ǰȱǯǰȱǰȱǯǯǰȱĴ ǰȱǯǯȱǻŗşŞŞǼǯȱȱ¢ȱȱȱȱȱ Syndrome in Patients with Symptoms of Persistent Fatigue.ȱȱȱ
, 109, 554-556.
Michielsen, H.J., de Vries, J., van Heck, L.L. (2003). Psychometric qualities of a brief self-rated fatigue measure The Fatigue Assessment Scale. ȱ ȱ
¢ȱ, 54, 345-352.
Mock, V. (2001). Fatigue management: evidence and guidelines for practice. , 92, 6, 1699-1707 (supplement).
Morris, R.K., Wearden, A.J., Mullis, R. (1998). Exploring the validity of the Chalder Fatigue Scale in chronic fatigue syndrome. ȱȱ¢ȱ, 45, 411-417.
Moss, J. (2005). Development of a functional ability scale for children and young people with myalgic encephalopathy (ME)/chronic fatigue syndrome (CFS).
Neuberger, G.B. (2003). Measures of Fatigue.ȱǭȱǻȱȱ
ǭȱǼ, 49, 5S, S175-S183.
Nijs, J., Vaes, P., McGregor, N., van Hoof, E., de Meirleir, K. (2003). Psychometric Properties of the Dutch Chronic Fatigue Syndrome-Activities and Participation Questionnaire (CFS-APQ). ¢ȱ¢ǰȱ 83, 444-454.
Nijs, J., Vaes, P., van Hoof, E., de Becker, P., McGregor, N., de Meirleir, K. (2002a). Reliability and convergence validity of The Chronic Fatigue Syndrome Activities and Participation Questionnaire. ȱȱ¢ȱ, 52, 327.
Nijs, J., Vaes, P., van Hoof, E., de Becker, P., McGregor, N., de Meirleir, K. (2002b). The Chronic Fatigue Syndrome Activities and Participation Questionnaire: con-ȱȱȱȬęȱǯȱȱȱ¢ȱ, 52, 379.
O’Connor, P.J. (2004). Evaluation of four highly cited energy and fatigue mood measures.ȱȱ¢ȱ, 57, 5, 435-441.
Okuyama, T., Akechi, T., Kugaya, A., Okamura, H., Shima, Y., Maruguchi, M., Hosaka, T., Uchitomi, Y. (2000). Development and Validation of the Cancer Fatigue Scale: A Brief, Three-Dimensional, Self-Rating Scale for Assessment of Fatigue in Cancer Patients.ȱȱȱȱ¢ȱ, 19, 1, 5-14. Okuyama, T., Wang, X.S., Akechi, T., Mendoza, T.R., Hosaka, T., Cleelandm Ch.S., Uchitomi, Y. (2003). Validation Study of the Japanese Version of the Brief Fatigue Inventory. ȱȱȱȱ¢ȱ, 25, 2, 106-117. Paddison, J.S., Booth, R.J., Hill, A.G., Cameron, L.D. (2006). Comprehensive
as-sessment of peri-operative fatigue: development of the Identity-Consequence Fatigue Scale.ȱȱ¢ȱǰ 60, 615-622.
Ream, E., Richardson, A. (1996). Fatigue: a concept analysis. ȱȱȱ
ȱ, 33, 5, 519-529.
ĵǰȱ ǯǯǰȱ ǰȱ ǯǯǰȱ ǰȱ ǯǯǰȱ ǰȱ ǯǰȱ ǰȱ ǯǰȱ ǰȱ ǯǰȱ Grainger, M., Throckmorton, T., Mateo, M. (2002). Measurement of fatigue ȱ ¢ȱ ȱ ȱ ěǯȱ ȱ ȱ ȱ
¢, 55, 239-244.
ĵǰȱǯǯǰȱǰȱǯǰȱ ǰȱǯǯȱǻŗşşřǼǯȱȱȱȱDZȱȱ ȱ instrument.ȱȱ¢ȱ, 37, 7, 753-762.
Shahid, A., Shen, J., Shapiro, C.M. (2010). Measurements of sleepiness and fatigue.
ȱȱ¢ȱ, 69, 1, 81-89.
Shapiro, C.M., Flanigan, M., Fleming, J.A.E., Morehouse, R., Moscovitch, A., Plamondon, J., Reinish, L., Devins, G.M. (2002). Development of An Adjective Checklist to Measure Five FACES of Fatigue and Sleepiness: Data From a National Survey of Insomniacs.ȱȱ¢ȱ, 52, 467-473. Shapiro, C.M., Moller, H.J. (2002). Chronic fatigue: listen and measure. ȱȱ
¢ȱ, 52, 427-436.
Behan, P.O., Rose, F.C., Peters, T.J., Wallance, P.G., Warrell, D.A., Wright, D.J.M. (1991). A report-chronic fatigue syndrome: guideliness for research. ȱȱ
ȱ¢ȱ¢ȱȱ, 84, 118-121.
ǰȱǯǰȱ¢ǰȱǯǰȱ¢ǰȱǯǰȱǰȱǯǰȱĴǰȱǯǰȱǰȱǯǯȱǻŘŖŖŘǼǯȱȱ role of fear of physical movement and activity in chronic fatigue syndrome.
ȱȱ¢ȱ, 52, 485-493.
Smets, E.M., Garssen, B., Bonke, B., de Haes, J.C. (1995). The Multidimensional Fatigue Inventory (MFI) psychometric qualities of an instrument to assess fa-tigue.ȱȱ¢ȱ, 39, 315-325.
Stein, K.D., Jacobson, P.B., Blanchard, Ch.M., Thors, Ch. (2004). Further Validation of the Multidimensional Fatigue Symptom Inventory-Short Form. ȱ ȱ
ȱȱ¢ȱ, 27, 1, 14-23.
Targum, S.D., Hassman, H., Pinho, M., Fava, M. (2012). Development of a clinical global impression scale for fatigue. ȱȱ¢ȱǰ 46, 370-374. ÚǰȱǯȱǻŘŖŗŖǼǯȱ¿£ȱČ¢ȱ£¢ǯȱg ȱȱ£ ȱ Ȭ
ȱ£ȱČ ïȱȱ ȱǯȱ£ÚDZȱ¢ ȱ ȱ
¢£ÙȱȱÙ£¢ȱǯ
Whitehead, L. (2009). The Measurement of Fatigue in Chronic Illness: A Systematic Review of Unidimensional and Multidimensional Fatigue Measures.ȱȱ
ȱȱ¢ȱ, 37, 1, 107-128.
ǰȱȬǯǰȱǰȱȬǯȱǻŘŖŖśǼǯȱȱȱȱDZȱȱěȱȱ to measuring fatigue. ¢ȱȱȱǰ 14, 1357-1362.
Yellen, S.B., Cella, D.F., Webster, K., Blendowski, C., Kaplan, E. (1997). Measuring Fatigue and Other Anemia-Related Symptoms with the Functional Assessment of Cancer Therapy (FACT) Measurement System.ȱȱȱȱ¢ȱ
Management, 13, 2, 63-73.
ǰȱ ǯǯ ǯǰȱ ǰȱ ǯǰȱ ǰȱ ǯǰȱ ǰȱ ǯǰȱ Ĵǰȱ ǯ ǯȱ ǻŘŖŖŘǼǯȱ ȱȱȱȱę¢ȱȱȱȱ¢ȱǻȱȱ scale).ȱȱ¢ȱ, 52, 501-509.