R
E
C
E
N
Z
J
E
ROCZNIKI FILOZOFICZNE Tom LXI, numer 3 – 2013
Wies<aw S z u t a, Potrójnie o sumieniu, Kraków: Wydawnictwo PETRUS 2013, ss. 192. ISBN: 978-83-7720-114-5.
Recenzowana ksiRSka autorstwa doktora Wies<awa Szuty, Kierownika Zak<adu Nauk Spo<ecznych i Humanistycznych Wydzia<u Zdrowia i Rekreacji WySszej Szko<y Medycz-nej w Sosnowcu, odnosi siY do tych zagadnie[, które w sposób ]wiadomy lub nie]wia-domy dotyczR kaSdego cz<owieka. TakR powszechnR, wewnYtrznR sferR ludzkiej moral-no]ci jest sumienie.W przedmowie do ksiRSki prof. Stanis<aw Ziemia[ski SJ zauwaSa, Se odniesienia do sumienia towarzyszR nam w codziennych rozmowach, przy czym od-nosimy siY w nich zarówno do sumienia w<asnego, jak i do sumienia innych. CzYsto teS uSywa siY s<owa ,,sumienie” bez g<Ybszej wiedzy co do jego znaczenia (por. s. 5-10). KsiRSka Wies<awa Szuty moSe prowokowad do g<Ybszej refleksji nad zagadnieniami zwiRzanymi z sumieniem, ajednocze]nie rozja]niad niejednoznaczne rozumienie samego s<owa ,,sumienie”. Oprócz przedmowy i w<a]ciwych rozdzia<ów ksiRSka zawiera równieS kilkustronicowy wstYp Autora publikacji, zako[czenie, przypisy, wykaz skrótów, biblio-grafiY, streszczenie w jYzyku polskim i angielskim oraz spis tre]ci.
Z informacji zawartej na tylnej stronie ok<adki dowiadujemy siY, Se ksiRSka ma cha-rakter analityczno-rekonstrukcyjny, i rzeczywi]cie takR funkcjY, w okre]lonym przez Autora zakresie, dobrzespe<nia. Tytu< ksiRSki Potrójnie o sumieniu moSna rozumied w ten sposób, Se zagadnienia zwiRzane z sumieniem ujYte sR w ramy pewnych propozycji roz-strzygniYd moralnych autorstwa trzechpolskich etyków: prof. Tadeusza flipki SJ, prof. Tadeusza Stycznia SDS oraz prof. Andrzeja Szostka MIC. Tych trzech znaczRcych filo-zofów moralno]ci <Rczy wspólna p<aszczyzna rozwaSa[ etycznych – tomizm oraz chrze-]cija[ski personalizm. Autor ksiRSki w swej wYdrówce po zawi<o]ciach moralnych dyle-matów, obierajRc za przewodników te trzy znaczRce postacie etyki chrze]cija[skiej, stara< siY wy<uskad najbardziej warto]ciowe elementy ich dorobku naukowego i wskazad czy-telnikowi na kluczowe rozstrzygniYcia w kwestii sumienia. Nie omieszka< przy tym przybliSyd czytelnikowi sylwetek filozofów, których poglRdy referuje. W przedostatnim za] rozdziale przedstawianej publikacji znajdziemy podsumowanie trzech opisów sumie-nia dokonanych przez prezentowanych czytelnikowi filozofów. Dodatkowo analiza i
re-RECENZJE 180
konstrukcja poglRdów filozofów stanowi dla doktora Szuty punkt wyj]cia do w<asnych refleksji i przemy]le[, co teS uczyni< – co prawda do]d skrótowo – w ostatnim rozdziale ksiRSki (s. 127-145). W przedstawionych tam rozwaSaniach oprócz poglRdów omówio-nych w poprzednich rozdzia<ach Wies<aw Szuta uwzglYdnia równieS definicjY ,,sumienia” prof. Tadeusza Biesagi SDB. W tym rozdziale Autor zawar< definicje sumienia jako ,,z<oSonego zjawiska wewnYtrznego o charakterze moralnym, w którym decydujRcR rolY odgrywa rozum i wola, wspomagane uczuciem” (s. 187). Jak zauwaSa: ,,Sumienie jest tym miejscem w strukturze ludzkiego bytu, gdzie podejmuje siY autonomicznR decyzjY dotyczRcR konkretnego czynu; wed<ug tego czy jest on zgodny z normR moralnR, czy od niej odbiega. W czasach dzisiejszych zdolno]d do dokonywania dojrza<ego wyboru miYdzy warto]ciami niejednokrotnie ambiwalentnymi i podawanymi nam w formie spryt-nie zakamuflowanej jest szczególspryt-nie waSna. Od sumienia oczekujemy w<a]ciwej od-powiedzi na pytanie: jak post0powa2, jak 4y2 etycznie?” (s. 15). Czytelnik, w ]lad za Autorem, sam moSe próbowad okre]lid rolY tego ,,kompasu”, jakim jest sumienie, w naprowadzaniu na dobro i prawdY moralnR w naszym codziennym Syciu.
RecenzowanR ksiRSkY moSna uznad za dobry wstYp do zagadnie[ synejdezjologicz-nych zarówno dla studentów filozofii i teologii, jak i osób, które na co dzie[ nie zajmujR siY tego typu zagadnieniami. To teS stanowio warto]ci tej publikacji. Ma ona równieS warto]d dlatego, Se Autor nawiRzuje wprost do wybitnych polskich etyków, których osiRgniYcia i dorobek naukowy siYgajR daleko poza granice kraju.
Na zako[czenie warto podkre]lid zalety edytorskie ksiRSki. Jest ona <adnie wydana, a uk<ad rozdzia<ów przejrzysty. Jak juS wspomniano, ksiRSkY przedmowR opatrzy< prof. Stanis<aw Ziemia[ski SJ, który wraz z prof. Ireneuszem fwita<R jest teS recenzentem wydawniczymprezentowanej publikacji.
Rafa; Kupczak
Dan Z a h a v i, Fenomenologia Husserla, t<. Marek fwiYch, Kraków: Wy-dawnictwo WAM, 2012, ss. 208. ISBN: 978-83-7505-760-7.
Edmund Husserl jest jednym z najwaSniejszych i najbardziej wp<ywowych filozofów XX wieku. Gdy w 1913 r. wyda< Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii – swoje najwaSniejsze dzie<o, majRce stanowid wprowadzenie do fenomenologii trans-cendentalnej – nie zosta< zrozumiany nie tylko przez wspó<czesnych mu filozofów, ale takSe przez najbliSszych uczniów. W nastYpnych latach, do ko[ca swojej drogi filo-zoficznej, próbowa< napisad dzie<o, próbujRc odeprzed jej idealistyczne interpretacje, które mog<oby wprowadzid czytelnika w istotY fenomenologii, jej metod, analiz oraz wyników. Pomimo Se samemu twórcy fenomenologii nie uda<o siY napisad poSRdanego (i moSe teS porzRdnego) wstYpu, to od wielu lat pojawiajR siY monografie majRce w ko[cu uzupe<nid
