Marketingowe właściwości wydawnictw fonograficznych

Pełen tekst

(1)Tomasz. Smoleń. Katedra MarketIngu. Marketingowe właściwości wydawnictw fonograficznych I.. Polęcle. produktu fonograflc:znego I lego. rdzeń. Wydawnictwa fonograficzne (zwane też fOllOgramami) są podstawowymi produktami wytwarzanymi i oferowanymi przez firmy fonograficzne. Można je zdefiniować jako: nośniki nagralI zawierające zarejestrowany materiał muzyczny. Obecnie są one dostępne na polskim rynku w postaci kaset magnetofonowych i płyt kompaktowych (Compact Disc). Okazjonalnie w sklepach muzycznych można spotkać również fonogramy w formie płyt gramofonowych czy nośnika o nazwie Mini Disc. Warto zastanowić się: jak można zinterpretować wydawnictwo fonograficzne jako produkt w ujęciu marketingowym? Jakie elementy składowe wchodzą w skład marketingowej struktury tego produktu? Co właściwie kupują nabywcy fonogramów? Podstawowym elementem produktów jest tzw. rdzeń produktu', czy podstawowy pożytek' - korzyść, bądź zestaw korzy ści nabywcy. Kupując fonogram generalnie uzyskuje się możliwość wielokrotnego odtwarzania i słucha nia muzyki przy wykorzystaniu odpowiedniego sprzętu elektroakustycznego, w dowolnym miejscu i czasie. Wśród podstawowych korzyści dla konsumenta wynikających z nagrań na fonogramach można wyróżnić ponadto: - wywoływanie wraże!! o charakterze emocjonalnym (zróżnicowane nastroje, np .: uspokojenie, wzruszenie, radość, smutek, podniecenie, euforia i in .) oraz estetycznym (obcowanie z muzyką,jej treścią słowną) występujących w trakcie słuchania muzyki, I T. Levitt, Marketing Myopia [w:] Modem Marketing Strategy. Thc Amcrican Library, New York 1965. 2 P. KoUcr, Marketing. AI/aliza, plallowatłte, wc/mumie, kontrola, Gcbcthner i Ska, Warszawa 1994, s. 400; H. Mruk, I.P. RUlkowski, Strategia prodllktll, PWE Warszawo 1994, s. 19..

(2) I. Tomasz Smoleli. - odbiór treści, przesłania wyrażonego i przekazywanego w muzyce przez jej autora i wykonawcę, - posiadanie egzemplarza produktu zawierającego materiał muzyczny zrealizowany przez ulubionego wykonawcę (np. idola muzycznego, przedstawiciela określonego pokolenia czy gatunku muzycznego), utwory autorstwa cenionego twórcy (np. dzieła klasycznego kompozytora), nagrania występujące w oglądanym filmie, spektaklu czy zarejestrowane w trakcie koncertów, w których słuchacz mógł uczestniczyć, - posiadanie kopii konkretnych nagrań, bądź egzemplarza fonogramu 3 w prywatnej kolekcji, co stanowi dla właściciela powód do zadowolenia, - satysfakcja wynikająca z przynależności do spoleczności (kulturowej, religijnej, narodowej, subkulturowej), w której posiadanie nagrań muzycznych określonych wykonawców, bądź twórców i słuchanie ich jest istotnym wyznacznikiem stylu życia, przejawem dobrego smaku, pod~lżania za modą, pożądanym zachowaniem itp. Fakt posiadania fonogramów moze ulatwiać identyfikację konsumenta z konkretną grupą spoleczną oraz jego akceptację przez innych przedstawicieli tej grupy.. 2.. Własności. fonogramu lako produktu rzeczywistego. Podstawową formę rzeczywistego produktu fonograficznego' określa nośnik nagrań. Rodzaj nośnika w zasadzie wyznacza cechy użytkowe i właściwości pro-. duktu fonograficznego. Podstawowym kryterium wyboru formy fonogramu przez konsumenta jest kwestia dysponowania przez niego sprzętem slużącym do odtwarzania nagrali , kompatybilnym z danego rodzaju nośnikiem. Dostępny sprzęt odtwarzający fonogramy ma wpływ na to, w jakich warunkach, gdzie i kiedy konsument będzie mógł korzystać z posiadanego fonogramu. Rodzaj sprzętu i wlaściwości nośnika wyznaczają również: jakość odbioru odtwarzanej muzyki (zakres dynamiki, poziom szumu i zniekształceń dźwięku, stopień zbież ności dźwięku odtwarzanego z dźwiękiem stanowiącym źródłowy materiał muzyczny fonogramu' itp.), maksymalny czas trwania nagrań zarejestrowanych na fonogramie, czas dostępu do poszczególnych utworów, trwalość i odporność nośnika oraz zapisu dźwięku na zuźycie fizyczne, a także wymogi dotyczące optymalnych warunków przechowywania i korzystania z [onogramów. Nagrania zawarte na fonogramach uosabiają następujące elementy: - markę wykonawcy muzycznego firmuj!)cego nagrania - stanowią ją: renoma, populamość, dotychczasowy dorobek twórczy, osiągnięta pozycja rynkowa wykonawcy, 3. Fonogfi1ffi występuje tu jako przedmiot stanowi:)cy dobro kolekcjonerskie,. Produkt w formie podstawowej (generic prod/lct - według Kollcm. op. cit.; produkt rzcczy~ wisty - według Lcvitta, op. cit.). sTa ostatnia cecha mn związek. z pojęciem "wysokiej wierności" diw ięku (High Pidclity - J·Ii-Pi). 4.

(3) Marketingowe. ków. właściwości. wydawnictw fonograficznych. I. markę muzyków uczestniczących w nagraniach jako wynajętych muzywspomagających proces realizacji nagrań (np. znany pianista akompaniu-. jący. wokalistce w kilku nagraniach na jej autorskim albumie), - styl muzyczny - oraz wynikające z tego możliwości wykorzystania muzyki: sluchanie w skupieniu, taniec, zabawa towarzyska , sluchanie "w tle" przy okazji wykonywania innych zajęć, - idee dziela autorskiego - pomysly muzyczne, melodie, teksty utworów, aranżacje, instrumentacja, wykonanie, dobór i kolejność utworów na fonogramie, - jakość techniczna nagrm\ muzyki' - wlaściwości akustyczno-techniczne wynikające z pracy inżynierów dźwięku (często również producenta nagralI) w czasie realizacji i obróbki nagralI w studiu nagraniowym. Fonogram jako produkt rzeczywisty zawiera zestaw odpowiednio dobranych i UPOl'Zlldkowanych w kolejności nagrań. Wybór nagl'3l\ na nośniku określa wlaściwości calego produktu - przede wszystkim stanowi o jego atrakcyjności dla potencjalnych konsumentów. Można wyróżnić kilka rodzajów fonogramów ze względu na dobór zawartych na nich utworów: - albumy autorskie z premierowym materiałem muzycznym, - albumy kompilacyjne (tzw. "skladanki"), - reedycje albumów z nagraniami archiwalnymi, - wydawnictwa promocyjne. Jako albumy określa się fonogramy długogrające, tj. takie, których czas trwania nagrań przekracza 30 min (maksymałnie ok. 74 min). Albumy z premierowym materiałem muzycznym zawierają nagrania nowe, specjalnie zrealizowane z myślą o określonym wydawnictwie. Jako premierowe określa się również wydawnictwa zawierające nowe wersje znanych wcześniej utworów (np. dzieła Beethovena w kolejnej, nowej interpretacji i wykonaniu). Przymiotnik "autorskie" oznacza, że wydawnictwa te zawierają utwory wykonane przezjednego wykonawcę muzycznego, który swoim nazwiskiem firmuje pl'Odukt fonograficzny. Fonogramy kompilacyjne występują na rynku w kiłku wersjach. Są to wydawnictwa bądź "autorskie" lub też gromadzące utwory w wykonaniu wielu różnych artystów. Mogą być to antologie z wyborem nagrm\ już wcześniej publikowanych lub nagrań dotychczas nie znanych pochodzących z archiwum. Często wydawcy nagraJ\ uatrakcyjniają kompilacje, dodając kilka nowych utworów premierowych, dążą w ten sposób do zwiększenia zainteresowania produktem ze strony tych konsumentów, którzy już posiadają "starc" nagrania". Kompilacje obejmują zwykle nagrania dobrane według określonego klucza. Kluczem mogą być najbardziej znane, najpopularniejsze dokonania muzyczne danego wykonawcy lub grupy przedstawicieli konkretnego gatunku muzycznego. Publikowane są także kompilacyjne wydawnictwa tematyczne. Obejmują one nagrania mające wspólny 6 Przeszło nagrań.. 97% respondentów kupujących fonogramy zwraca uwagę na jakości technicznej. Zob. A. Czubata, T. Smoleń,Analiza preferencji wydawnictw fOllograflcmyc/l, AE. Kra~. ków 1998, muszynopis..

(4) I. Tomasz SmoleJ'. motyw ,jak np. rodzaj muzyki (np. ballady, kwartety smyczkowe, arie, rock-androlle i in.), przesłanie (np. piosenki miłosne, protest-songi, kolędy i inne). Łącznikiem nagrań tworzących fonogram kompilacyjny może być również współne źródło inspiracji wykonawców muzyki (np. piosenki inspirowane twórczością wybitnego poety), okreśłony cel (np. przeznaczenie dochodów ze sprzedaży nagrań na szczytny cel- album "Help'" na rzecz Funduszu Ofiar Wojny w Bośni; hołd autorom czy oryginalnym wykonawcom muzycznym - "A Tribute to George Gershwin"). Wraz z pojawianiem się na rynku nowych form nośników nagrań (płyta CD, MiniDisk) wytwórnie fonograficzne oferują swoje stare, archiwalne wydawnictwa w nowych, zazwyczaj ulepszonych wersjach. Albumy mające swe premiery niejednokrotnie kilkadz iesiąt lat temu są ponownie publikowane . Nowe wersje starych produktów zazwyczaj są uatrakcyjniane poprzez dodawanie kilku nagrań wcześniej nie publikowanych, a zrealizowanych w okresie tworzenia źródłowego materiału muzycznego. Nagrania archiwalne poddawane są procesom technicznym, których celem jest osiągnięcie wysokiej jakości dźwięku , zgodnej z możliwościami ws pólczesnych nośników nagrań i sprzętu odtwarzającego. Wykorzystywane są m.in. nowoczesne urządzenia do usuwania zn iekształceń dźwięku i szumów ze starych taśm zawierających oryginalne nagrania. Zgodnie ze słowami dyrektora katalogu firmy EMI Records: "Osoby kupujące reedycję nagrań w wersji CD nie odnoszą się do niej jako do starego albumu. Jest to dla nich raczej dobry album"'. Kolejną grupę produktów fonograficznych stanowią wydawnictwa promocyjne. Jako takie okreśła się obecnie single, czyli fonogramy zawierające do 4 nagrań, których czas trwania wynosi średnio 15 min. Singieł (występujący w Polsce wyłącznie w formie plyty CD) mieści jedno nagranie, które pochodzi z aktualnie promowanego albumu oraz zestaw kilku innych nagrań zazwyczaj niedostępnych na innych fonogramach. Ze w zględu na niewielkie zainteresowanie nabywców singlami tylko część z tych, które są publikowane , trafia do sprzedaży detalicznej' . Zasadniczo single są wykorzystywane tylko do celów promocyjnych - jako zwiastuny nowych albumów, kierowane przez firmy fonograficzne do stacji radiowych, redakcji opiniotwórczych pism i gazet czy sieci llllltowni i sklepów muzycznych. Rola singli sprzedawanych detalicznie sprowadza się glównie do oddziały wania promocyjnego. Singiel (stosunkowo milszy od albumu) ma w zbudzić zainteresowanie słuchacza i sklonić go do nabycia długogrającego wydawnictwa danego wykonawcy. W przypadku wydawnictw kompilacyjnych najważniejszym elementem określającym atrakcyjno ść produktu jest wybór nagrań zawartych na fonogramie. Aktywni nabywcy fonogramów zwracają również uwagę na markę wydawcy. Bradlcy, WhicJ, ojthese Ballds is nllOt to Lasl? MOJO - Thc Musie Magazine, 111998 . 8 Firmy fonograficzne tworzą również specjalne kompilacyjne albumy promocyjne zawiera-. 1 L.. jące. muzyczne próbki nowości wydawniczych.. niekiedy. dołączane są. Są. one wyłączone ze sprzedaży detalicznej. Tylko. one bezplatnie (lub bardzo tanio) do egzemplarzy czasopism muzycznych..

(5) Marketingowe. właściwości. wydawnictw fonograficznych. I. Dla większości konsumentów nagralI wydawca fonogramu pozostaje niedostrzegany . Liczy s ię dla nich głównie wykonawca łub autor muzyki. Marka wydawcy gwarantuje: czy fonogram zawiera rzeczywiście materiał muzyczny opisany na obwołucie, czy jakość techniczna nagrań spełnia standardowe kryteria, czy wreszcie fonogram jest wydawnictwem w pełni autoryzowanym przez wykonawcę, autorów i producenta muzyki, czy też stanowi nielegalne wydawnictwo "pirackie". Przykładowo konsument kupujący nagrania grupy The Beatłes renomowanej firmy Pomaton EM! ma pewność, że otrzymuje produkt zawierający materiał dźwiękowy najwyższej jakości technicznej. Kupując nagrania The Beatles sprzedawane na płytach CD przez firmę Selles Records' otrzyma natomiast trzeszczące kopie nagrml pochodzących z płyt gramofonowych opublikowanych przez rokiem 1974 . Zasadniczą częścią składową rzeczywistego produktu fonograficznego jest jego opakowanie. Opakowanie, prócz roli ochronnej, spełnia także istotną rolę promocyjną. Każda okładka informuje klienta o umieszczonym wewnątrz produkcie fonograficznym. Projekt graficzny okładki, obwoluty, etykiety pozwalają konsumentowi na odróżnianie danego fonogramu spośród tysięcy innycII. Dła kupującego fonogramy, opakowanie i zawarta na nich treść ma bardzo ważne znaczenie informacyjne. Phil Stroker, dyrektor działu sprzedaży firmy Ace Records specjalizującej się w reedycjach ałbumów, twierd z ił: "Pięć łat temu nabywcy płyt CD akceptowali ośmiostronicowe książeczki [ ... l. Dzisiaj musi to być ł6 stron zawieraj1lcych esej napisany przez osobę znającą się na muzyce, wzbogacony o nie publikowane wcześniej zdjęci a". W porównaniu z opakowaniami nieobecnych już na rynku płyt gramofonowych, okładki płyt CD i kaset mają niewielkie rozmiary. "W związku z tym jeśli konsument nie ma czego oglą dać (tj. dużej okładki), to nałeży mu udostępni ć interesuj'lcy tekst do czytania w trakcie słuchania muzyki" , jak twierdzi P. StokerlO. Okładki fonogramów zawierają wybrane z następujących elementów: opisy danych dotyczących okoliczności w jakich nagrania były realizowane, teksty utworów umieszczonych na fonogramie, informacje na temat innych wydawnictw danego artysty dostępnych na rynku, zestaw ilustracji, zdjęcia, noty biograficzne lub krótki tekst omawiają cy nagrania. W przypadku wydawnictw zawierających więcej niż l fonogram (np. S-płytowy album poświęcony twórczości Agnieszki Osieckiej) do płyt (kaset) dołączana jest wielostronicowa broszura, mająca wpływ na niestandardowe gabaryty opakowania produktu. Projekt graficzny, "nastrój" i kolorystyka okładki zazwyczaj współgrają z mu zykl} zawartą na fonogramach. W przypadku wydawnictw o charakterze artystycznym (nie tyłko wyłącznie komercyjnym) okładka, oprócz muzyki ,jest również wyrazem wypowiedzi artystycznej. Dobra okładka to taka, która wyróżnia się spośród innych i za pomocą ok reślonej symboliki, ikonografii 9 Scllcs Rccord~ oferuje kopic nagrań na podstawie intcrprctncji łUt. 125, p. 2.USHlwy Z dnia 4 lutego 1994 r. o prawic autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U . nr 24, poz. 83). 111. Cytaty pochotlzij z MOJO - Thc Musie Magazinc, luty 1998..

(6) I. Tomasz Smoleri. pozwala potencjalnemu nabywcy rozpoznać jaki rodzaj muzyki zawiera dane wydawnictwo. Okladka ma ponadto reklamować produkt, zachęcać swym wyglądem przedstawicieli docelowego rynku do kupienia fonogramu. Obwoluty najbardziej popularnych albumów stają się nieraz identyfikatorami danego wykonawcy, niezależnie od cech charakterystycznych jego muzyki II. Jako drugą (w kolejności po jakości technicznej nagrań) najbardziej istotną cechą fonogramu (produktu rzeczywistego) dla potencjalnych nabywców jest jego cena 12. Cena fonogramu pozwala potencjalnemu nabywcy ustalić względną atrakcyjność produktu. Porównuje on subiektywne korzyści wynikające z faktu posiadania określonego fonogramu z korzyściami jakie móglby osiągnąć, przeznaczając kWGtę stanowiącą równowartość ceny na inne produkty lub cele (np. oszczędzanie). Oferowane na rynku polskim autoryzowane, legalne fonogramy dostępne są w kilku kategoriach cenowych. Zróżnicowanie cenowe wynika z rodzaju nośnika nagrmi, pochodzenia nagrań (muzyka wykonawców z Polski i z zagranicy) oraz pozycji jaką zajmują wykonawcy i poszczególne ich wydawnictwa w katalogu fonogramów oferowanych przez firmy fonograficzne . Ceny płyt kompaktowych są wyżs ze od cen kaset magnetofonowych zawierających ten sam materiał muzyczny. Ceny krajowych wydawnictw fonograficznych są niższe niż ceny wydawnictw pochodzących z zagranicy". Tabela l prezentuje kategorie cen detalicznych wydawnictw "pojedynczych" (tj. produktów nie stanowiących zestawów dwóch łub większej ilości plyt CD lub kaset w jednym opakowaniu). Wydawnictwa wieloplytowe (wielokasetowe) są dostępne w cenach będących krotnością ceny podstawowej pojedynczego nośnika lub w cenach niższych o 10-30 % od ceny wynikającej z przytoczonej. Tabela I. Sreunie wielkości cen detalicznych wydawnictw dlugogrających na rynku polskim w poszczególnych kategoriach cenowych (w zl) Kategoria cenowa. noś nika. nagrali. Muzykll polska. Muzyka z.,srnniczna. (naj wyższa kategoria cenowa). CD MC. 39-45 17-20. 42-60 18-22. Mid-price . średnia kategoria cenowa). CD MC. 30-38 12-16. 30-41 15-17. 8m/gel price. CD MC. mniej nii 20 mniej ni ż 12. mniej nii. 22 mniej niż 15. F//li price. (niSka kategoria cenowa). Źródło: opracowanie własne. Dane uzyskano. nych i innych pl:lcówek. w październiku 1998 r. na próbie sklepów mu zyczfonogramów na terenie Krakowa.. prowadzących sprzedaż. II Przykl.dem niech będzie choćby okl. dk. albumu Mikc'. Oldficld. 1'1. "Tubular Bells" (Vil'gin Records, 1973). 12 Cena zostala uznanIl przez ponad 86% respondentów~naby wców fon ogramów za "wa żną" bądż "raczej ważną" ccch~ fonogramu, zob.: A. Czubnła, T . Smoleń, op. cil.). 13 SytuHcja ta odbiega od standardów wystltPujl]cych nu rynkach krajów rozwiniętych gospo~. darew. gdzie ceny krajowych wydawnictw. są wyższe niż. ceny wydawnictw zagranicznych (szcze-. gólnie fonogramów firmowanych przez wykonawców znanych na arenie międzynarodowej) ..

(7) Marketingowe. właściwości. I. wydawnictw fonograficznych. kalkulacji. Na polskim rynku oferowane są również wydawnictwa fonograficzne w postaci czasopisma muzycznego z dołączoną płytą CD. Ich cena kształtuje się na poziomie 15-20 zl. Cena singli kompaktowych waha się w przedziale 12-25 zl. Odrębną grupę cenową fonogramów stanowiq wytwarzane niełegalnie "wydawnictwa pirackie". Atrakcyjność tego rodzaju produktów dla nabywców wynika głównie z ich niskiej ceny (plyty CD: 8-15 zl, kasety magnetofonowe: do 10 zl). Ceny większości legałn ych wydawnictw fonograficznych są niewspółmiernie wysokie w stosunku do zarobków przeciętnego polskiego konsumenta. Niska cena fonogramu jest bodźcem silniejszym niż moralne skrupuły znacznej liczby nabywców: czy kupować produkt kradziony czy nie'4.. 3. Produkt poszerzony Wśród. cech i elementów fonogramu jako produktu poszerzonego'5. wyróż-. nić należy:. - miejsce i warunki sprzedaży produktu, - jakość usług towarzyszących sprzedaży, - jakość usług posprzedażowych (np. gwarancje), - właściwości nośników wykraczające poza standard (np. kasety magnetofonowe zawierające taśmę magnetofonową wyższej jakości, nagrania na taśmie z użyciem doskonalszego systemu redukcji szumów'·, płyty CD pokryte 24-karatowym złotem zamiast tradycyjnego aluminium i inne), - właściwości zawartości produktu odbiegające od produktu standardowego (np. dłuższy czas trwania nagrań na płycie CD w porównaniu z kasetową wersją tego samego wydawnictwa, dodatkowe nagrania dostępne wylącznie w ści śle limitowanej czę ści nakladu fonogramu, elementy multimedialne (wideo, tekst) na płytach CD; nagrania zapisane na nośniku z wykorzystaniem najnowszej technologii cyfrowej - np. SuperBitMaping firmy Sony Musie i inne), - dostępność i jakość informacji o oferowanym fonogramie, które tworzą oddzialywanie promocyjne wydawców nagrml, - dodatkowe produkty sprzedawane lącznie z fonogramem (np. książki, plakaty, katalogi wydawnictw fonograficznych, bilety na imprezy muzyczne itp.), często stanowiące narzędzia promocj i dodatkowej (sprzedażowej). Respondenci w badaniach preferencji nabywców fonogramów wskazywali następujące warunki sprzedaży jako istotne przy podejmowaniu decyzji o zaku14 30% respondentów zndcklarowalo,żc dopuszcza możliwość kupienia fonogramów pirackich lub czyni to z prcmedytm:ją, zob.: A. Czuballl, T. Smolcli, op. cit.).. " P. KoUer, op. cil.; H. Mmk, LP . RUlkowski, ol' . cil . 16 kasety mngllctofollowe produkowane przez 1l1ljwi«rkszc firmy fonograficzne w Polsce (poma-. ton-EMI, PolyOram, Sony Musie, BMG oraz Warner Musie) l-lystanicm systemu redukcji szumów Dałby B.. są. standardowo nagrywane z wyko-.

(8) I. Tomasz Smolell. pie: gwarancje wymiany wadliwych fonogramów (93,5% badanych); zabezpieczenie gwarantujące, że nośnik nie był wcześniej używany (80,1 %); możli wość przesluchania nagrań przed ich kupieniem (64%). Nieznacznie mniej niż połowa badanych (49%) uznała jako ważne kwalifikacje sprzedawców pozwalające na udziełenie fachowych porad 17. Elementy produktu poszerzonego są wyznacznikami dalszego rozwoju wydawnictw fonograficznych. W Wielkiej Brytanii mają miejsce pierwsze próby sprzedaży fonogramów na indywidualne zamówienia'8. Klienci firmy Cerberus mają możliwość wyboru utworów muzycznych, które znajdą się na kupowanym fonogramie. Mogą skorzystać z zestawu nagrań, którymi dysponuje sprzedawca i jednocześnie wytwórca produktu. Plyty są wytwarzane przy użyciu urządzeń kopiujących na nośniku CD-R (Compact Disc - Recordable), kompatybilnym z dotychczas znanymi odtwarzaczami płyt CD. Fonogramy tworzone w omówiony sposób stanowią nową jakość dla konsumentów. Dotychczas konsumenci nie mieli żadnej możliwości wybierania nagrań stanowiących zawartość oferowanych im wydawnictw fonograficznych. Dalszy rozwój produktów fonograficznych najprawdopodobniej będzie związany z przesyłaniem informacji (w tym odpowiednio zakodowanego sygnału muzycznego) za pośrednictwem sieci Internet. Konsument nagrań być może będzie miał możliwość kupowania "informacji muzycznej", którą samodzielnie zapisze, korzystając ze swego domowego komputera wyposażonego w urządzenie nagrywające CD-R.. 4. PodsumowanIe Znajomość struktUly produktu fonograficznego pozwala marketerom z firm oferujących fonogramy efektywnie kształtować politykę marketingową , a szczególnie jej obszar określany jako polityka produktu. Dogłębne poznanie i zrozumienie różnych potrzeb, które konsumenci obecnie zas pokajają, kupując fonogramy, powinno pozwolić na opracowanie nowych, doskonalszych form. produktów muzycznych . Wydaje się, że w najbliższej przyszłości właściwości fonogramu - produktu rzeczywistego - będą ulegać modyfikacjom wynikającym z postępu technologicznego dotyczącego nośników danych i sprzętu slu:iącego do odtwarzania informacji muzycznej. Rozwój ten zapewne spowoduje pojawienie się nowych urządzeń czy nośników, których właściwości będą pozwalały na zaspokajanie w większym zakresie potrzeb konsumenckich związanych ze sluchaniem zarejestrowanej muzyki. Wiele przesłanek wskazuje na to, że dotychczasowe produkty medialne służące przekazywaniu i gromadzeniu informacji muzycznej zostaną polączone w jeden produkt multimedialny, który poza dźwiękiem 17 IS. Zob.: A. Czubala, T. SmoleJl, op. cit. L. Bradley, Suitr YOI/!, MOJO - The Musie Magazine, maj 1998; również: hUI'://edj.co.ukledjl..

(9) Marketingowe w!aśc iwości wydawnictw fonograficznych. wysokiej obrazu.. jakości. daje. mo żli wość. wykorzystywania równie. I doskonałego. Literatura Bradley L., Suits you! MaJO, "The Musie Magazine", maj 1998. Bradley L., Wllieh ofThese Baruls is Bllilt to Last? MOJa, "The Musie Magazine", IlIty 1998. Burgess RJ., The Art of Reeord Production, Omnibus Press, London 1997. Czubala A" Smolell T., Analiza preferencji wydawnictw fonograficznych, AE, Kraków 1998, maszynopis. Dann A" Underwood J HoltI 10 Sl/cceed ;11 ,he Musie Business, Omnibus Press, London 1997. Kotler P.. Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie, kontrola, Gebethner i Ska, Warszawa 1994. Lathrop T., PeUigrew jr. J" This Busilless oj Musie Marketing mul Prolllotiorl. Billboard Baoks, New York 1999. Levitt, T., Marketing Myopia [w:] Modem Marketing Strategy, The Ameriean Library, New York 1965. Mruk H. , Rutkowski I.P., Strategia produktu, rWE, Warszawa 1994. Negus S., Producing Pop, Edward Arnold, London 1992. Summers J., MakilIg and Marketing Musie, AlIworth Press, New York 1999. Weiss ma n D., The Musie Business, Thl'ee Rivers Press, New York 1997. ' t. Marketing Features of Phonographlc Producls The article presents an analysis of phonographie produet features aeeording to Philip Kaller's marketing concept of produet. The individual features and ełements af successive levels aF the prodllct are described in the context af their llseflllness For cansumers and as eomponents that can be shaped by marketers pursuing produet policy. The differenees between the twa main forms of phonograms currently available on the market (cassettes and CDs) are indieated. The author concludes by antieipating the future development and potenti.1 improvement of this kind of pro duet..

(10)