Piotr Kowolik
"Pedagogika przedszkolna", Anna
Klim-Klimaszewska, Warszawa 2005
: [recenzja]
Nauczyciel i Szkoła 1-2 (30-31), 261-263
Recenzja książki: Anna Klim-Klimaszewska,
Pedagogika przedszkolna.
Warszawa 2005; Polski Instytut Wydawniczy; ss. 286
E dukacja przedszkolna jest w Polsce pierw szym etapem system u kształcenia. Jego głów nym zadaniem je s t nie tylko pom oc rodzicom w spraw ow aniu nad dziećm i opieki w ychow aw czej ale przed w szystkim stym ulow anie ich w szech stronnego rozw oju i przygotow anie do szkoły. To w ym aga od nauczycieli przedszkoli rozległej w iedzy o dziecku, w ysokich um iejętności organizatorskich oraz tw órczej postawy. Sprostać tem u m oże tylko dobrze w ykształcony nauczyciel. Podstaw ę kształcenia kandydatów do pracy w przedszkolu, ja k i podnoszenia kw alifikacji czynnych zaw odow o nauczycieli, stanowi teoretyczna i praktyczna w iedza z zakresu edukacji przedszkolnej.
Od wielu lat odczuw a się w Polsce brak opracow ania m onograficznego z pe dagogiki przedszkolnej. Jedną z publikacji jest w ydana pod redakcją Marii Kwiatowskiej i Zofii Topińskiej "Pedagogika przedszkolna", której trzecie w ydanie ukazało się w 1978 r. Również dwa inne dzieła o dużej wartości, a mianowicie "W ychowanie i nauczanie w przedszkolu" pod redakcją Ireny Dudzińskiej z 1983 r. i "Podstawy pedagogiki przedszkolnej" pod redakcją Marii K wiatowskiej z 1988 w pew nym stopniu straciły ju ż na swej aktualności. Bowiem zm iany polityczno- społeczne, jakie dokonały się w Polsce w ostatnich latach XX wieku, nie ominęły także systemu edukacji, w tym i w ychowania przedszkolnego.
A utorka recenzow anej książki pokusiła się napisania opracow ania, którego treść je st dostosow ana do dokonujących się w Polsce reform edukacyjnych oraz w ym agań w ynikających z dostosow ania system u edukacji do standardów Unii Europejskiej.
Praca składa się z dziesięciu rozdziałów poprzedzonych wstępem . O to tytuły pierw szych dziew ięciu rozdziałów na kartach, których A utorka przedstaw iła teoretyczne podstaw y edukacji dzieci w w ieku przedszkolnym :
1. W ychow anie przedszkolne w e w spółczesnym system ie ośw iaty na tle rysu historycznego (s. 12-30),
2. B iopsychiczne podstaw y w ychow ania przedszkolnego (s .3 1 -48), 3. Podstaw y funkcjonow ania przedszkola (s. 49-55),
4. O rganizacja środow iska przedszkolnego (s.56-64),
2 6 2 Nauczyciel i Szkoła 1-2 2006
5. D ziałalność pedagogiczna przedszkola (s.65-85),
6. Treści program ow e w ychow ania w przedszkolu (s.86-102), 7. Przygotow anie dzieci do nauki w szkole (s. 103-114), 8. N auczyciel w ychow ania przedszkolnego (s. 115-128),
9. Innow acje pedagogiczne w edukacji przedszkolnej (s. 129-171).
Rozdziały pow yższe przedstaw iają w dość lapidarny sposób najw ażniejsze zagadnienia i problem y w ychow ania przedszkolnego oraz dostarczają pew ne m inim um w iadom ości, niezbędnych do podejm ow ania praktycznych działań w przedszkolu. S tanow ią one podstaw ę oddziaływ ań m etodycznych.
Rozdział dziesiąty zatytułow any:
10. W ybrane przykłady rozw iązań m etodycznych (s. 172-280), ma charakter ściśle praktyczny. A utorka przedstaw iła w nim w ybrane propozycje rozw iązań m etodycznych w form ie scenariuszy zajęć. K ażdy z nich dotyczy kształcenia um iejętności w określonej dziedzinie małego dziecka. Proponow ane przykładow e scenariusze zajęć są w zoram i rozw iązań praktycznych opracow anym i przez dośw iadczonych praktyków w ychow ania przedszkolnego. O bejm ują zajęcia z zakresu nauki języka, z w ykorzystaniem M etody Dobrego Startu, edukacji m atem atycznej, edukacji ekologicznej z w ykorzystaniem m etody R. Labana, metody C. Orffa, m etody A. i M. Kniessów, m etody W. Sherborne, metody K inezjologii Edukacyjnej P. D ennisona oraz zajęć w przedszkolu trady-cyjnym i w irtualnym .
W książce A utorka starała się przedstaw ić teoretyczne podstaw y edukacji przedszkolnej w połączeniu z rozw iązaniam i praktycznym i odnoszącym i się do działalności placów ek przedszkolnych jak o instytucji zbiorow ego w ychow ania dzieci. Przy opracow yw aniu m onografii korzystała z dotychczasow ego dorobku teorii i metodyki w ychow ania przedszkolnego oraz z dorobku w spółcześnie prow adzonych badań nad dzieckiem i jeg o w ychow aniem w przedszkolu. Starała się zam ieścić w niej treści uw zględniające najnow sze tendencje edukacji przedszkolnej w jej teoretycznym i praktycznym w ym iarze. W praw dzie naw iązuje w niej do problem atyki historycznej, ale przede w szystkim przedstaw iła w spółczesny stan edukacji przedszkolnej. Dlatego też, obok książek w ydanych w ostatnich latach, korzystała z pozycji klasycznych, w których pew ne treści nie straciły na swej aktualności.
W nowym ujęciu ukazała, np. rys historyczny wychowania przedszkolnego w Polsce, podstawowe formy działalności dziecka w wieku przedszkolnym, programy wychowania w przedszkolu, środki dydaktyczne w wychowaniu przedszkolnym, integrację elementów procesu edukacji w przedszkolu oraz pedagogiczną postawę nauczyciela przedszkola.
Do nowych zagadnień należy m.in. omówienie wychowania przedszkolnego w zreformowanym systemie edukacji oraz w krajach Unii Europejskiej zbyt
Recenzja książki: Anna Klim-Klimaszewska, Pedagogika przedszkolna 2 6 3
ogólnie i wąsko, uw arunkowania prawne funkcjonowania przedszkola, kształcenie nauczycieli wychowania przedszkolnego, warsztat pracy nauczyciela przedszkola a także pomoc przedszkolna.
Do w łasnych autorskich opracow ań należy rozdział pośw ięcony innow acjom pedagogicznym rozszerzony o now e treści dotyczące innow acyjnych koncepcji, m etod i rozw iązań m etodycznych w zakresie pedagogiki przedszkolnej.
W bibliografii, w alfabetycznym wykazie, podano podstaw ow ą literaturę w ykorzystaną przy opracow aniu m onografii oraz tę, która może służyć czytelnikow i do w łasnych studiów nad w ybranym zagadnieniem . W zam ierzeniu A utorki książka ma służyć przede w szystkim jak o pom oc studentom kierunków nauczycielskich na zajęciach z pedagogiki przedszkolnej.
Sądzę, że praca ta m im o pewnej skrótow ości ułatwi im opanow anie całości w iedzy i um iejętności niezbędnych w przyszłej pracy nauczyciela przedszkola. M oże rów nież służyć nauczycielom praktykom w celu w yw ołania inwencji pedagogicznych i inspiracji do w łasnych poczynań innow acyjnych.
