Ziemniak Polski 2017 nr 2 3
Ekonomika i rynek
I
I
IN
N
N
F
F
F
O
OR
O
R
R
M
M
M
A
A
A
C
C
C
J
JA
J
A
A
O
O
O
R
R
R
Y
Y
Y
N
N
N
K
K
K
U
U
U
Z
Z
Z
I
I
I
E
E
E
M
M
M
N
N
N
I
I
I
A
A
A
K
K
K
A
A
A
I
I
IN
N
NF
F
FO
O
OR
R
RM
M
MA
A
AT
T
T
I
I
I
O
ON
O
N
N
A
A
AB
B
BO
O
O
U
UT
U
T
T
T
T
T
H
H
H
E
E
E
P
P
P
O
OT
O
T
TA
A
AT
T
T
O
O
O
M
M
MA
A
A
R
R
R
K
K
K
E
E
E
T
T
T
dr hab. Jerzy Rembeza, prof. nadzw.
Politechnika Koszalińska, Wydział Nauk Ekonomicznych, ul. Kwiatkowskiego 6e 75-343 Koszalin, e-mail: jrembeza@tu.koszalin.pl
achodzące od po-nad dekady na ryn-ku polskim zmiany o charakterze długookre-sowym wiążą się ze wzrostem wrażliwości na uwarunkowania rynków Unii Europejskiej oraz zanikiem sezonowych spadków cen w okresie wiosennym. Na przebieg kolejnego sezonu w naj-większym stopniu ma jednak wpływ wielkość zbiorów. W 2016 r. zmia-ny zbiorów na rynku pol-skim i rynkach zachod-nioeuropejskich różniły się. O ile na rynku pol-skim plony i zbiory zna-cząco wzrosły w stosunku do roku 2015, o tyle na większości najważniej-szych rynków zachodnio-europejskich odnotowano spadek zbiorów o 2-3%. Był on wprawdzie nie-wielki, ale to drugi kolejny spadek, co w istotny spo-sób wpłynęło na poziom cen i ich zmiany w trakcie sezonu 2016/17.
Biorąc pod uwagę wy-raźny wzrost plonów i zbiorów, ceny ziemnia-ków na rynku polskim w sezonie 2016/17 są sto-sunkowo wysokie,
wyż-sze niż w sezonie 2014/15.
Ich przebieg w trakcie sezonu
jest zbliżony do średniej. Najniższe ceny odnotowano w
listopadzie, po czym zaczęły one rosnąć do marca.
Wyraź-ny wzrost cen notowano zwłaszcza w skupie. W marcu ceWyraź-ny skupu osiągnęły 66,9 zł/100 kg, wzrastając w stosunku do lute-go o ponad 10% i osiągając poziom z roku 2016. Podobnie jak w poprzednich latach obserwowane jest duże regionalne zróż-nicowanie cen ziemniaków o typowym dla większości lat roz-kładzie. Ceny niższe o 10% od średniej notowano w okresie wiosennym w regionach Polski środkowo-wschodniej (podla-skie, mazowieckie i lubelskie), a wyższe o ponad 10% od śred-niej – w północnych i zachodnich regionach (zachodniopomor-skie, warmińsko-mazur(zachodniopomor-skie, dolnośląskie).Średnie ceny ziemniaka w obrotach targowiskowych (zł/dt)
Lata Miesiąc 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17 VII 76,84 93,88 99,0 90,0 106,52 VIII 63,01 118,42 82,7 97,7 95,98 IX 57,30 118,53 76,9 97,5 86,18 X 57,38 117,97 69,4 96,9 79,29 XI 60,01 118,12 68,0 96,5 78,50 XII 69,63 121,28 68,9 97,3 79,55 I 75,88 123,20 68,5 99,4 81,69 II 79,10 125,90 69,0 99,3 82,98 III 80,83 123,90 67.3 99,7 83,62 IV 87,56 121,80 67,3 100,7 V 92,76 124,10 67,2 110,9 VI 98,27 118,40 69,3 116,9 Źródło: GUS
Podtrzymująco na ceny w Polsce wpłynęła sytuacja na ryn-kach zachodnioeuropejskich. W krajach będących głównymi eksporterami (Belgia, Holandia, Francja, Niemcy) ceny ziem-niaków jadalnych uzyskiwane przez producentów jesienią wy-nosiły ok. 18-20 €/dt. W kolejnych miesiącach szybko rosły,
Z
Z
Z
Ziemniak Polski 2017 nr 2 4
przekraczając w marcu 25 €/dt. Na tym poziomie ustabilizowały się w ko-lejnych miesiącach. W połowie maja ceny w kon-traktach terminowych na czerwiec wynosiły ok. 28 €/dt.
Sytuacja cenowa w drugiej części sezonu jest istotna z punktu widzenia
decyzji o powierzchni uprawy w nowym roku. Informacje płyną-ce z najważniejszych rynków zachodnioeuropejskich wskazują na wzrost powierzchni uprawy o ponad 3%. Na wielu rynkach wystąpiły niedobory sadzeniaków kwalifikowanych, co ograni-czyło wzrost powierzchni uprawy. Niemniej jednak rośnie praw-dopodobieństwo wyższych zbiorów ziemniaków, a w konse-kwencji spadku cen na rynkach zachodnioeuropejskich. Gdyby plony w bieżącym sezonie ukształtowały się na poziomie śred-niej 5-letśred-niej, należy oczekiwać wzrostu zbiorów ziemniaków jadalnych o prawie 10%, co spowodowałoby silny spadek cen i presję cenową na rynek polski.
