Metoda Risk Score (1971) - tłum. W. Kołodziejczyk (dr inż. Romuald Żyłła) (PDF, 205.4 KB, ilość pobrań: 4421)

(1)

Matematyczna ocena służąca kontrolowaniu zagrożeń

William T. Fine

Streszczenie: Aby ułatwić szybką kontrolę zagrożeń dla celów zapobiegania wypadkom, muszą być spełnione dwa warunki. Są to po pierwsze posiadanie określonego sposobu oceny względnej wagi wszystkich zagrożeń w zakresie ustalania priorytetów dla działań zapobiegawczych oraz po drugie metody dające jednoznaczną informację, czy szacunkowy koszt planowanych działań naprawczych w celu wyeliminowania zagrożenia jest uzasadniony.

Aby spełnić te potrzeby, został opracowany wzór, który „waży” czynniki kontrolne oraz "kalkuluje ryzyko" niebezpiecznych czynników w sytuacji zagrożenia, dając liczbową ocenę wskazującą na pilność podjęcia działań naprawczych. Obliczone wyniki ryzyka są następnie wykorzystane w celu ustalenia priorytetów dla działań naprawczych. Dodatkowy wzór „waży” szacunkowy koszt i efektywność każdego rozważanego działania korygującego. Wobec tego ocena ryzyka daje informacje na temat tego, czy poniesione koszty są uzasadnione.

Publikowano: 8 marca 1971 r.

Metody opisane w niniejszym raporcie zostały stworzone i opracowane przez autora w myśl potrzeby opracowania sposobu ustalania ważnych zagrożeń i prostego systemu mówiącego o tym czy, szacunkowy koszt projektu inżynierskiego podjętego, aby wyeliminować zagrożenie jest uzasadniony. Potrzeba ta spełniona jest przez zastosowanie wzoru, który wskazuje na różny stopnień ważności czynników zagrażających. W ciągu kilku miesięcy od rzeczywistego wykorzystania w laboratorium Naval Ordnance, opracowane wzory otrzymały solidną podstawę dla wykorzystywania ich do zaleceń dotyczących bezpieczeństwa i działań inżynierii. Program ten zapewnił lepszy kierunek całego bezpieczeństwa wskazując względną potencję wielkości wszystkich zagrożeń.

Ocena ryzyka zależy od wagi lub wartości przypisanych do różnych czynników. Opracowane wzory są empiryczne, rozszerzone doświadczalnie dlatego też, można wskazywać celowość podnoszenia lub opuszczania niektórych kryteriów.

Metoda ta dostępna jest do publicznej informacji w celu wykorzystania jej przez inne osoby. Uważa się, że ma ona uniwersalne zastosowanie oraz może zapewnić postęp w dziedzinie inżynierii bezpieczeństwa.

(2)

Spis treści:

ROZDZIAŁ 1 – Wprowadzenie

...3

Wstęp...3

Definicje

...4

RODZIAŁ 2. Wzór do oceny powagi ryzyka ze względu na

zagrożenie

...5

Wzór do oceny ryzyka

...5

ROZDZIAŁ 3. Wzór do wyliczenia pilności podjęcia działań

naprawczych.

...18

Kryteria klasyfikacji

...19

Zalecana procedura korzystania ze wzoru „J”...25

Wyjątki w poleganiu na wzorze „J”...26

Załącznik 1. Arkusz do oceny ryzyka

...27

Załącznik 2. Karta podsumowująca skalę ocen parametrów wzoru „J”

...28

(3)

ROZDZIAŁ 1 – Wprowadzenie

Wstęp

Celem tego rozdziału jest przedstawienie potrzeby ilościowej oceny ryzyka do celów kontroli niebezpieczeństwa oraz wyjaśnienie ogólnego planu całego sprawozdania.

Zazwyczaj to w odpowiedzialności pracodawcy jest ustalenie jakie zagrożenia występują w organizacji, i jakie zasoby przeznaczyć na skorygowania ryzyka związanego z tymi zagrożeniami.

Na podstawie procedur takich jak kontrole przeprowadzane przez różne inspekcje, czy dochodzenia powstaje lista czynników zagrażających, które należy albo usunąć albo zminimalizować. Nie wszystkie stwierdzone niezgodności da się jednak usunąć od razu dlatego należy ustalić, które z nich wymagają natychmiastowego działania. Również ze względu na to, że budżet w firmie zazwyczaj jest ograniczony istnieje konieczność określenia priorytetów odnośnie kosztownych projektów mających na celu minimalizację zagrożeń. Pytanie, czy kosztowne przedsięwzięcie inżynieryjne jest uzasadnione jest zwykle odbierane przez ogólną opinię, która może polegać na zgadywaniu. Niestety, w wielu przypadkach, decyzja o przeprowadzeniu kosztownej korekty zagrożenia zależy w dużej mierze od siły perswazji personelu bezpieczeństwa. W rezultacie, z powodu niewystarczających informacji, koszt korygowania bardzo poważnych zagrożeń, może być uznany przez kierownictwo za wygórowany a co za tym idzie projekt zostaje odsunięty. Bardzo kosztowne rozwiązania mogą być zatwierdzone jedynie w sytuacji, gdy ryzyko związane z zagrożeniami można naprawdę uzasadnić.

W rozdziale 2 niniejszego raportu, przedstawiony zostanie wzór do "obliczania ryzyka" spowodowanego przez zagrożenia, lub do ilościowego oszacowania potencjalnej ciężkości skutków pochodzących od niebezpiecznych sytuacji. Korzystanie z tego wzoru zapewni logiczny system dla zarządzania bezpieczeństwem w organizacji. Celem tego systemu jest ustalenia priorytetów dla działań służących zapobieganiu sytuacją niebezpiecznych oraz określenie wytycznych dla personelu bezpieczeństwa, wspomagających określeniu obszarów, w których powinny się koncentrować ich działania i wysiłki.

(4)

W rozdziale 3 niniejszego raportu, wzór jest przedstawiony w celu określenia, czy koszty poniesione w celu eliminacji zagrożeń są uzasadnione. Zastosowanie wzoru zapewni solidne podstawy, na których personel bezpieczeństwa może oprzeć swoje opinie odnośnie określenia typu działań naprawczych. Zapewni to również, że projekty, które nie są uzasadnione, nie będą zalecane do wdrażania w organizacji.

Niniejszy raport dotyczy przede wszystkim uzasadnieniu kosztów ponoszonych w celu wyeliminowania zagrożenia. Nie oznacza to w żaden sposób, że koszty, bez względu na to, jak wielkie, nie są opłacalne. Gdyż jeśli będą prowadzić do uniknięcia wypadku i ochrony ludzkiego życia to są jak najbardziej opłacalne. Jednakże musimy również rozważyć zapobieganie wypadkom z rozsądku ponieważ, budżety w firmach zazwyczaj nie są nieograniczone. Dlatego maksymalnie możliwe korzyści dla bezpieczeństwa muszą pochodzić z jakiegokolwiek wydatku na bezpieczeństwo. Kiedy z analizy wyników wynika decyzja, że koszty podjęcia środków w celu wyeliminowania zagrożenia "nie są uzasadnione" może to sugerować, że ryzyko nie jest poważne i może być ignorowane. Możemy powiedzieć, że, na podstawie oceny czynników kontrolnych, zwrot z inwestycji, czyli innymi słowy, wysokość świadczenia zapobiegania wypadkom, jest poniżej ustalonych standardów. Zapewni się większe korzyści bezpieczeństwa, jeśli pieniądze wykorzystane zostaną do złagodzenia innych zagrożeń wyższego ryzyka, które również identyfikowane będą przez system. Jeśli chodzi o zagrożenia, o którym mowa, należy szukać mniej kosztownych środków zapobiegawczych.

Definicje

Dla celów prezentacji, czynniki są określone w następujący sposób.

a)Zagrożenie: Każdy stan niebezpieczny lub związany z potencjalnym źródłem awarii. Przykładami są: nieoznakowana dziura w ziemi; wadliwe hamulce pojazdu ;pogorszony stan drewna drabiny ; śliskie drogi.

b) Zagrożenie zdarzeniem: niepożądane zdarzenie; połączenie zagrożenia z jakąś czynnością lub osobą, które mogłyby rozpocząć sekwencję zdarzeń aż do wypadku. Przykłady zdarzeń zagrożenia są: człowiek chodzący w obszarze, w którym znajdują się zagrożenia, takie jak niestrzeżone i nieoznakowane otwory; osoba nie mająca na sobie ochrony oczu podczas, gdy

(5)

znajduje się w obszarze zagrożenia oczu ; osoby kierującej pojazdem, który ma uszkodzone hamulce; mężczyzna wspinający się po wadliwej drabinie; pojazd rozpędzony na śliskiej drodze.

c)Sekwencja wypadkowa: łańcuch zdarzeń lub zdarzenia, które miały miejsce począwszy od "zagrożenia zdarzeniem" i kończący się ze skutkami wypadku.

Dodatkowe definicje będą stosownie w kolejnych strony w zależności od potrzeb.

RODZIAŁ 2. Wzór do oceny powagi ryzyka ze wzgl

ędu na

zagro

żenie

Wstęp

Celem tego rozdziału jest przedstawienie pełnego wyjaśnienia metody ilościowej oceny powagi zagrożenia, oraz przedstawienie niektórych korzyści płynącej z takiej analizy.

Wyrażenie "obliczanie ryzyka" jest często używany jako „wyłapywanie” zagrożeń dla każdego przypadku, gdy praca jest wykonywana, bez zachowania odpowiednich środków bezpieczeństwa. Za pomocą tego wzoru, obliczana jest wielkość ryzyka. Stopień zagrożenia, ze względu na czynnik niebezpieczny jest oceniany biorąc pod uwagę potencjalne skutki wypadku, ekspozycję lub częstotliwość występowania zagrożenia zdarzeniem, które może doprowadzić do wypadku, a prawdopodobieństwo oznacza, że zagrożenie zdarzeniem spowoduje wypadek i konsekwencje.

Wzór do oceny ryzyka

Wzór jest następujący:

Ryzyko = Konsekwencje x Ekspozycja x Prawdopodobieństwo W skrócie: R = C x E x P

Definicje elementów wzoru i oceny liczbowej dla różnych stopni parametrów są podane poniżej.

(6)

Konsekwencje (C): Najbardziej prawdopodobne skutki potencjalnego wypadku, w tym urazu lub uszkodzenia mienia. Są one oparte na ocenie całej sytuacji wokół zagrożenia a także doświadczeniach związanych z podobnymi wypadkami. Klasyfikacje i oceny są podane niżej:

Opis Ocena

Katastrofa :liczne ofiary śmiertelne; straty finansowe (ponad 1.000.000$);

poważne zakłócenia w działalności o znaczeniu krajowym.

100

Wiele ofiar śmiertelnych; straty finansowe od 500000$ do 1.000.000$. 50

Ofiara śmiertelna, straty finansowe od 100.000$ do 500,000$. 25

Wyłączenie obrażenia; straty finansowe do 1000$. 15

Drobne skaleczenia, siniaki, guzy; drobne straty finansowe 1

Ekspozycja (E): Częstotliwość występowania zagrożenia zdarzeniem (niepożądane zdarzenie, które mogłoby rozpocząć sekwencje zdarzeń wypadkowych). Klasyfikacje podane są poniżej. Wybór opiera się na obserwacji, doświadczeniu i wiedzy z danej działalności. Zagrożenie-zdarzeniem wystąpi:

Opis Ocena

Ciągle (lub wiele razy dziennie) 10

Często (w przybliżeniu raz na dobę) 6

Od czasu do czasu (od raz na tydzień do raz na miesiąca) 3

Wyjątkowo (od raz na miesiąc do raz na rok) 2

Rzadko (wiadomo, że występuje) 1

Bardzo rzadko (nie wiadomo czy miało miejsce, ale uznaje się za możliwe) 0,5

Prawdopodobieństwo P: Jest to prawdopodobieństwo, że gdy pojawi się zagrożenie zdarzeniem nastąpi pełna sekwencja zdarzeń wypadkowych prowadząca do powstania konsekwencji. To zależy od starannego rozpatrzenia każdego kroku w sekwencji wypadku wszystkie drogi muszą być rozpatrzone na konsekwencje, a oparte jest na doświadczeniu i wiedzy, a także obserwacji aktywności osobistej. Klasyfikacje i oceny podane są niżej:

(7)

Opis Ocena

Jest najbardziej prawdopodobne i oczekuje się że rezultat zagrożenia

zdarzeniem ma miejsce 10

Jest całkiem możliwe, nie byłoby niczym niezwykłym, Szansa wystąpienia

wynosi 50/50 6

Będzie niezwykłą sekwencję lub zbiegiem okoliczności 3

Jest to możliwy przypadek. (To działo się tutaj.) 1

Mało prawdopodobne, ale niewykluczone. (Nigdy nie działo się po wielu

latach narażenia 0,5

Praktycznie niemożliwe ; szansa wystąpienia wynosi " jedna na milion"

możliwości. (nigdy się nie stało pomimo narażenia przez wiele lat) 0,1

Przykłady

Stosowanie tego wzoru jest wykazane na konkretnych przykładach. Sześć różnych powszechnie znanych z życia sytuacji zostało wybrane w celu zilustrowania szerokiego stosowania metody i sposobu obliczeń.

Przykład 1.

Problem: Jest to odcinek ćwierć mili dwupasmowej drogi często używanej przez pojazdy i pieszych. Przy drodze nie ma chodnika, więc piesi często wchodzą na drogę, zwłaszcza gdy jest mokro lub pobocze drogi zarośnięte jest trawą lub pokryte jest śniegiem. Nie ma zagrożenia dla pieszych, kiedy ruch samochodów odbywa się tylko w jednym kierunku. Niebezpieczeństwo występuje w przypadku, kiedy pojazdy będą nadjeżdżać z dwóch przeciwległych kierunków, ponieważ podczas mijania wymagać będą całej szerokość drogi. W takiej sytuacji pieszy musi zejść na pobocze. Uważa się, że może dojść do przypadkowego wypadku śmiertelnego, jeśli pieszy pozostanie na drodze w momencie, kiedy dwa pojazdy znajdować się będą na tej samej pozycji podczas manewru mijania.

(8)

Kroki użycia wzoru do oceny ryzyka:

Krok 1. Stwórz listę sekwencji zdarzeń wypadkowych, które mogą powodować wypadek.

a) Jest mokry i śnieżny dzień, pobocze wzdłuż drogi jest mokre i niewygodne do chodzenia.

b) W czasie takich warunków niektórzy piesi opuszczają pobocze, używając drogi. c) Jeden pieszych spaceruje po prawej stronie drogi, nie zwracając uwagi na ruch. (Jest

to zagrożenie zdarzeniem.)

d) Mimo, że ruch jest w danym momencie jest tylko z jednego kierunku nagle pojazd nadjeżdża z naprzeciwka i aby wyminąć samochód zbliża się do prawej krawędzi drogi.

e) Pieszy po prawej stronie drogi nie zauważa pojazdów i wchodzi na drodze. f) Kierowca jednego pojazdu nie zauważył pieszego i uderza go od tyłu. g) Pieszy zginął.

Krok 2. Określić wartości dla parametrów wzoru: a) Konsekwencje: 1 ofiara śmiertelna. Dlatego C = 25

b) Ekspozycja: zagrożenie zdarzeniem jest przypadek c z wymienionych powyżej, pieszy pozostaje na drodze i znajduje się w linii ruchu pojazdów. Uważa się, że tego typu zdarzenie pojawia się w warunkach sporadycznych. Dlatego E = 3.

c) Prawdopodobieństwo wszystkich sekwencji zdarzeń wypadkowych prowadzących do zagrożenia-zdarzeniem : "Niewykluczone jest to możliwe, mimo że nigdy nie zdarzyło się od wielu lat." Uzasadnienie jest następujące: wydarzenia d, e, f i g są mało

prawdopodobne, więc połączenie ich występowania jednocześnie jest również mało prawdopodobne. Wydarzenie e jest mało prawdopodobne, gdyż kierowcy trąbią aby wymusić uwagę pieszego. Wydarzenie f jest mało prawdopodobne, ponieważ nie ma kierowców celowo nierozważnych. Wydarzenie g, wypadek śmiertelny, jest mało prawdopodobne, ponieważ prędkość pojazdu nie jest duża, a najbardziej

prawdopodobne, konsekwencje zderzenie to lekkie obrażenia. W związku z powyższym prawdopodobieństwa P = 0,5.

(9)

Krok 3. Obliczenie wzoru

R = C x P = E x 25 x 3 x 0,5 = 37,5

UWAGA: Wynik oceny ryzyka tylko dla jednej sytuacji nie miałby sensu. Dodatkowe sytuacje niebezpieczne muszą być ocenione dla celów porównawczych. Poniżej przedstawionych jest pięć dodatkowych przypadków obliczonych w podobny sposób. Przykład 2. (Aktualna sytuacja z przed kilku lat. W hipotetycznym przypadku teraz.)

Problem: Pięćdziesiąt przewodów sprężonego powietrza jest używanych do ogólnych celów czyszczenia w warsztacie, używane są jednak bez odpowiednich dysz redukujących ciśnienie (przy różnych ciśnieniach niektóre do 90 funtów na cal kwadratowy). Powoduje to potencjalne zagrożenia dla oka, pomimo tego, że środki ochrony wzroku są noszone przez większość pracowników. Najbardziej prawdopodobną konsekwencją tego zagrożenia jest poważny uraz oka.

Kroki użycia wzoru do oceny ryzyka:

Krok 1. Stwórz listę sekwencji zdarzeń wypadkowych, które mogą powodować uszkodzenie oczu

a) Wielu operatorów maszyn używa strumieni sprężonego powietrza, aby wydmuchać metalowe wióry z elementów.

b) Większość pracowników raz na jakiś czas zdejmuje swoje okulary ochronne podczas, gdy jeszcze znajdują w strefie zagrożenia. (jest to zagrożenie zdarzeniem.)

c) Jeden pracownik, który nie ma na sobie okularów ochronnych przechodzi obok maszyny, podczas gdy wąż powietrza jest używany.

d) Metalowy wiór wpada do oka pracownika. e) Rezultatem jest poważny uraz oka.

Krok 2. Określić wartości dla parametrów wzoru: a) Skutek: wyłączenie uraz oka. C = 5.

b) Ekspozycja: zagrożenie zdarzeniem (pracownik zdejmujący okulary ochronne, a jednocześnie znajdujący się w obszarze zagrożenia oczu) może wystąpić wiele razy dziennie. E = 10.

(10)

c) Prawdopodobieństwo: sekwencja wypadków ogółem jest uważana za "całkiem możliwe." P = 6.

Krok 3. Obliczenie wzoru

R = C x E x P = 5 x 10 x 6 = 300 Przykład 3. Aktualna sprawa.

Problem. Zbiornik zawierający 12.000 galonów propanu jest przedmiotem dwóch zagrożeń. Jednym z zagrożeń jest fakt, że w zbiornik znajduje wzdłuż ruchliwej, stromej drogi. Stok drogowy jest czasami śliski z powodu deszczu, śniegu lub oblodzenia. Uznaje się za możliwe, że pojazd (w szczególności ciężarówka) może stracić kontrolę, zboczyć z drogi, i uderzyć w zbiornik doprowadzając do jego pęknięcia i wybuchu propanu. Ogień powstały w przypadku zajścia zdarzenia może zniszczyć kilka budynków i spowodować ofiary śmiertelne. Szkody szacuje się na 200,000$.

Drugim zagrożeniem jest lokalizacja zbiornika w pobliżu urządzeń linii wysoko sprężonego powietrza. Wybuch rurociągu wysokiego ciśnienia może wynikać z nieprawidłowego działania zaworu bezpieczeństwa, błędu ludzkiego w trakcie obsługi urządzenia, uszkodzenie rurociągu, lub z innych przyczyn. Podmuch lub rozprzestrzenianie się odłamków mogłoby potencjalnie uderzyć w zbiornik z propanem powodując pęknięcie i wybuch z tymi samymi skutkami, jak w przypadku uderzenia pojazdu.

Uwaga: W tym przypadku istnieją dwa zagrożenia, dlatego ocena ryzyka odbywa się w dwóch częściach, po jednej dla każdego z zagrożeń, a ostatecznie wyniki są sumowane.

Etap 1. Rozważenia tylko odnośnie pierwszego niebezpieczeństwa, wynikającego z uderzenia pojazdu. Lista sekwencji zdarzeń, które mogłyby doprowadzić do wypadku:

a) Wiele pojazdów przejeżdża obok zbiornika.

b) Droga nagle stała się śliska z powodu nieoczekiwanego marznącego deszczu. c) Jedna ciężarówka zaczyna przesuwać się na śliskiej drodze w dół wzgórza. (Jest to

zagrożenie zdarzeniem, które rozpoczyna sekwencję wypadku.)

d) Kierowca traci panowanie nad pojazdem w momencie, kiedy zbliża się do zbiornika. e) Hamulce samochodu ulegają awarii i nie przeciwdziałają ślizganiu.

f) Samochód jedzie niekontrolowany w kierunku zbiornika.

g) Samochód uderza w zbiornik z siłą wystarczającą do rozerwania go prowadząc do wycieku propanu.

(11)

h) Iskra pochodząca od silnika samochodu inicjuje zapłon propanu. i) Następuje wybuch i pożar.

j) Koszt uszkodzenia urządzenia wynosi 200,000$, jedna ofiara śmiertelna.

Krok 2. Określić wartości dla parametrów wzoru:

a) Konsekwencje: Jedna ofiara śmiertelna i straty finansowe 200.000 dolarów. Dlatego C = 25.

b) Ekspozycja: Zagrożenie zdarzeniem, które rozpocznie sekwencję wypadku jest wydarzeniem c, ciężarówka zaczyna ślizgać się na drodze. To dzieje się "rzadko". Dlatego E = 1.

c) Prawdopodobieństwo: Aby zdecydować się na prawdopodobieństwie, że pełna sekwencja wypadku spowoduje zagrożenie zdarzeniem, weźmiemy pod uwagę prawdopodobieństwo każdego zdarzenia.

Rozważmy zdarzenie d: Utrata kontroli kierownicy występują dokładnie w momencie, zbliżania się do zbiornika jest to możliwe, ale byłby to zbieg okoliczności.

Rozważmy zdarzenie e: Awaria hamulców gdy samochód zaczyna się ślizgać, w przypadku drogi pokrytej lodem może oznaczać, że nie uda się zatrzymać poślizgu.

Rozważmy zdarzenie f: Ruch pojazdu w kierunku zbiornika. Jest wysoce nieprawdopodobne, gdyż pęd spowoduje, że pojazd pojedzie dalej prosto w dół drogi.

Rozważmy zdarzenie g. Pojazd z wielką siłą uderzył prosto w zbiornik. Bardzo mało prawdopodobne.

Jeśli pojazd ślizgał się po pokryte lodem powierzchni w kierunku zbiornika istnieje duże prawdopodobieństwo, że uległby odwróceniu od jego kierunku ruchu przez szereg przeszkód znajdujących między drogą a zbiornikiem. Gdy drogi są śliskie, podróż jest ograniczona, a kierowca stara się jechać powoli. Mała prędkości pojazdu powoduje małe

(12)

prawdopodobieństwo stworzenia wystarczająco dużej siły, aby uszkodzić zbiornik. Kształt i położenie zbiornika są takie, że pojazd ma tendencję do odbicia się od niego.

Wydarzenia h do j mogą się wydarzyć, jeśli zdarzenie miało miejsce 7.

Podsumowując, bardzo mało prawdopodobny charakter większości wydarzeń od d do g daje prawdopodobieństwo netto prawie "jedna na milion"

możliwości. Nie nastąpiło jeszcze, ale nie jest wykluczone. Dlatego P = 0,5.

d) Podstawiając do wzoru:

R = 25 x 1 x 0.5 = 12.5

Krok 3. Powtórz całą powyższą procedurę dla drugiego zagrożenia (położenie w pobliżu urządzeń i linii wysokiego ciśnienia powietrza): lista sekwencję zdarzeń:

e) Zwykłe codzienne czynności obejmują pracę urządzeń rurociągów z których niektóre odbywają się w pobliżu zbiornika propanu.

f) Rurociąg zawierający sprężone powietrze (do 3000 funtów na cal kwadratowy), w odległości 50 metrów od zbiornika, uległ zniszczeniu lub uszkodzeniu. (Jest to zagrożenie zdarzeniem).

g) Rurociąg wybuchł.

h) Odłamki metalu są wyrzucane przez falę ciśnienia we wszystkich kierunkach, kilka z nich i uderza w zbiornik propanu z taką siłą, że zbiornik ulega pęknięciu.

i) Propan ulatnia się ze zbiornika.

j) Iskra powoduje zapłon oparów propanu.

k) Mieszanina propanu z powietrzem ulega wybuchowi.

l) Uszkodzenie budynków szacowane są na 200.000$, jedna ofiara śmiertelna.

Krok 4. Określić wartości dla parametrów wzoru:

a) Konsekwencje: Jedna ofiara śmiertelna i straty finansowe szacowane na 200.000$. C = 25.

(13)

b) Narażenia: Linie wysokiego ciśnienia powietrza były zaniedbane lub uszkodzone. Częstotliwość takich zdarzeń jest uważane za "niezwykłe". Zatem E = 2.

c) Prawdopodobieństwo: Teraz możemy oszacować prawdopodobieństwo, że uszkodzony rurociąg uległ wybuchowi i eksplozja nastąpiła na tyle blisko, aby odłamki uderzyły w zbiornik z siłą wystarczającą do uszkodzenia zbiornika.

Analizując podobne przypadki wynika, że kilka wybuchów miało miejsce w ostatnich latach, ale żaden z nich nie spowodował uszkodzenia zbiornika z propanem. Niewiele części rurociągu jest na tyle blisko, aby zagrozić zbiornikowi. Po wnikliwej

obserwacji, sekwencji wypadku uważa się je za bardzo mało możliwe. P = 0,5. d) Podstawiając do wzoru:

R = 25 x 2 x 0,5 = 25 Razem R = 12,5 + 25 = 37,5 Przykład 4.

Problem. Budynek zawierający 303 sztuk pieców, stosowanych do badania środowiska wybuchowego. W każdym piecu znajduje się do pięciu kilogramów materiału wybuchowego w tym samym czasie. Jedna strona budynku wykonana jest z "paneli", tak aby w razie przypadkowej detonacji materiałów wybuchowych, podmuch rozszerzył się na tą ścianę co spowodowałoby mniejsze zniszczenia całego budynku. Takie typy pieca mogą stać się nadmiernie ciepłe wskutek wady urządzeń sterujących ciepłem, a tym samym mogą spowodować, że materiały wybuchowe zawarte w piecu ulegną detonacji. Potencjalne zagrożenie rozważane jest dla osób, które od czasu do czasu przechodzą obok budynku od strony ściany z paneli. Osoby znajdujące się w tym miejscu w czasie wybuchu mogą odnieść poważne obrażenia ciała.

Krok 1.Potencjalne sekwencje zdarzeń:

a) Wszystkie piece są w użyciu i każdy zawiera po 5 kg materiałów wybuchowych poddawanych testom.

b) Osoby są zwykle obecne w obszarze na zewnątrz budynku od strony ściany z paneli. Jest to normalnym i akceptowanym warunkiem.

c) Urządzenia kontroli termostatycznej jednego z używanych pieców są niesprawne wtedy też, temperatura pieca wzrośnie powyżej bezpiecznego zakresu pracy (zdarzenia zagrożenia).

(14)

d) Awaryjne wyłączenie nie działa. e) Piec zaczyna się przegrzewać.

f) Zawartość pieca w postaci materiałów wybuchowych ulega wybuchowi. g) Przechodzący w pobliżu budynku człowiek ulega śmiertelnym zranieniom

spowodowanym przez odłamki. Krok 2. Użycie wzoru:

a) Skutek: śmiertelny. C = 25.

b) Ekspozycja: zagrożenie zdarzeniem, w postaci wadliwego pieca (awaria kontroli ciepła) wydarzyło się wcześniej, ale bardzo "rzadko". E-1.

c) Prawdopodobieństwo wystąpienia pełnej sekwencji wypadkowej : wszystkie piece są wyposażone w awaryjne wyłączniki kontrolne. Ustanowione zostały miesięczne procedury konserwacyjne w celu zapewnienia ich prawidłowego funkcjonowania. Awaria wtórnego wyłączania jest uważana za bardzo mało prawdopodobną. Byłoby to możliwe przypadkowo, gdy nie powiodłoby się awaryjne wyłączenie w tym samym czasie i w tym samym piecu, w którym zawiodło sterowanie termostatyczne. Dlatego ocena prawdopodobieństwa P = 1.

d) Podstawiając do wzoru:

R = 25 x 1 x 1 = 25

Przykład 5. Aktualny przypadek

Problem. Istnieje około 100 gospodarstw posiadające w użyciu lodówki (chłodziarki) różnego typu, w których przechowywane są różnego rodzaju chemikalia. Wiele z tych lodówek jest nie zapłonowych. W przypadku przechowywania łatwopalnego, lotnego rozpuszczalnika w lodówkach iskrzących może nastąpić wyciek i odparowanie, natomiast kontakt iskry elektrycznej może doprowadzić do wybuchu lub pożaru. Najprawdopodobniej wynikiem zdarzenia byłyby drobne urazy, ewentualne szkody oszacowano na 200,00$.

Krok 1.Konieczne sekwencje zdarzeń prowadzące do wypadku:

a) Różne rodzaje substancji chemicznych są umieszczone i przechowywane w około 100 lodówkach (normalna praktyka).

(15)

b) Czasami łatwopalne lotne rozpuszczalniki są umieszczone w lodówce nie zapłonowej (naruszenie bezpiecznych praktyk- jest to zagrożenie zdarzeniem).

c) Rozpuszczalnik przecieka z uszkodzonego pojemnika (lub pokrywa pojemnika nie jest mocno zamocowana).

d) Opary osiągają iskrę elektryczną.

e) Opary eksplodują i powodują straty 200,00$. Krok 2.Użycie wzoru:

a) Konsekwencje: Straty finansowe 200,00 dolarów. C=5.

b) Ekspozycja: zagrożenie zdarzeniem, w przypadku wystąpienia (b) powyżej, uważa się jako możliwe do częstego wystąpienia. E = 6.

c) Prawdopodobieństwo: prawdopodobieństwo wypadku następującej sekwencji naruszenia i w wyniku wypadku uważa się za "zdalnie możliwe." Dlatego P = 1. d) Podstawiając do wzoru:

R = 5 x 6 x 1 = 30

Przykład 6. Aktualny przypadek.

Problem. Korytarze budynku sklepu poddawane są dużemu ruchowi pieszych i wózków sklepowych lub wagonów. Niebezpieczna sytuacja może wystąpić przy jednym z rogu budynku, gdzie może dojść do kolizji pieszych z wózkami. Zdarzenie takie może spowodować niewielkie obrażenia.

Krok 1.Konieczna sekwencja zdarzeń:

a) Dwóch pracowników (jeden idzie a drugi pcha wózek) zbliżają się w jednakowym czasie i z różnych kierunków do niebezpiecznego rogu korytarza. (Jest to zagrożenie zdarzeniem.)

b) Obaj pracownicy zbliżają się do skrzyżowania w pośpiechu. c) Obaj pracownicy nie reagują na czas, aby uniknąć kolizji. d) Rezultatem są drobne urazy.

(16)

a) Konsekwencje: lekkie obrażenia ciała. C = 1.

b) Ekspozycja: zagrożenie zdarzeniem występuje wiele razy dziennie.E=10.

c) Prawdopodobieństwo: pełna sekwencja wypadkowa jest całkiem możliwa, nie należy do rzadkości. P = 6.

d) Podstawiając do wzoru

R = 1 x 10 x 6 = 60

Podsumowując ocenę ryzyka: Jak wykazano w tabeli poniżej, wyniki ryzyka dla 20

dodatkowych niebezpiecznych sytuacji zostały obliczone. Te 26 przypadków wymienione jest w kolejności stopnia powagi ich ryzyka.

Warto zauważyć, że krytyczne linie rysowane są tam gdzie wynik nakazuje pilne podjęcie działań naprawczych zgodnie ze skalami.

Tabela 1. Lista zagrożeń w kolejności stopnia powagi.

Opis zagrożenia Ocena

Osoba myjąca okno na trzecim Pietrze bez pasów

bezpieczeństwa, wychyla się przytrzymując się jedną ręką

1500

Mężczyźni pracujący w rowie na głębokości sześć stóp, 750

Malarze na rusztowaniu o wysokości 30 metrów bez poręczy, nie zabezpieczeni za pomocą pasów bezpieczeństwa

750

Benzen używany do czyszczenia podłogi sklepu, w ruchliwym miejscu, mężczyźni palą, inne źródła iskier w pobliżu.

450

Butle zawierające łatwopalny sprężony gaz stoją niezabezpieczone na palecie, wzdłuż ruchliwej alejki.

375

Niekontrolowane stosowanie sprzężonego powietrza podczas sprzątania w warsztacie

300

Mężczyzna palący w magazynie w którym

przechowywane są materiały łatwopalne bez instalacji tryskaczowej

270

Wkrętarka używana bez uziemienia 200

Sprężarka powietrza bez zaworu bezpieczeństwa wyłączającego przy ciśnieniu 200 psi, stary sprzęt

180

Ludzie przechodzący obok głębokiego otworu, słabe oświetlenie,

150

Wymagana natychmiastowe działanie. Prace

należy przerwać do

czasu kiedy ryzyko zostanie

zmniejszone

(17)

oświetlenie,

Ciężkie instrumenty niestabilni ustawione na półkach, przedmioty spadają na pracowników

150 135

Schody głównego budynku, wielu pieszych, brak poręczy. 90

Butle z tlenem stoją niezabezpieczone przy ścianie, mały ruch

85

Ruch pieszych i wózków na ślepym skrzyżowaniu korytarza w budynku sklepu

60

Butle z tlenem i acetylenem przechowywane razem pod dachem, dobra wentylacja, ognioodporne otoczenie

45

Nieodpowiednie poręcze wzdłuż zewnętrznej klatki schodowej używanej codziennie

40

Duży zbiornik propanu w ruchliwej dzielnicy: ruchu pojazdu i wysokie ciśnienie powietrza w operacjach

37.5

Piesi i samochody używają tej samej drogi, droga nie jest wystarczająco szeroka dla obu uczestników ruchu.

37.5

Chemikalia przechowywane wlodówkach nie

zapłonowych mogą czasem zawierać łatwopalne, lotne ciecze.

30

Popsuty chodnik, sporadyczny ruch pieszych, dziury w chodniku

30

Osoby znajdujące się w pobliżu budynków zagrożonych eksplozją, bezpieczne procedury budynku

25

Przenośna pompa próżniowa, bez osłony paska, sporadycznie przenoszona przez kilku pracowników

18

Mechanik używa codziennie ciężkiego pilnika bez uchwytu.

18

Pracownik używa młotka z uszkodzoną główką. 18

Podsumowanie

Wzór do oceny ryzyka oraz arkusz działań z tabeli powyżej obecnie są bardzo przydatnym narzędziem. Jeśli jest to konieczne lub wskazane lista zagrożeń powinna być przedstawiona najwyższemu zarządowi i zatwierdzana w kolumnie działania.

Korzyści z zastosowania listy:

1. Ustanawia priorytety, które należy wziąć pod uwagę zarówno pod względem

bezpieczeństwa jak i zarządzania. Sytuacje niebezpieczne wymienione są w kolejności ich

Ryzyko wymaga eliminacji, ale sytuacja nie jest pilna.

(18)

ważności. Pozycja każdej sytuacji może być obniżona przez działaniach naprawcze, które zmniejszą jej możliwe konsekwencje, ekspozycje lub prawdopodobieństwo.

2. Zawiera wskazówki mówiące na ile pilne są działania w stosunku do nowo odkrytych zagrożeń. Dla każdej nowej sytuacji niebezpiecznych, należy również obliczyć ryzyko.Za pilny jest wskazany obszar działania, w którym wynik ryzyka jest duży. W szczególności metoda będzie służyć jako wskazówka mówiąca o tym, czy należy przerwać pracę, jeśli poważne niebezpieczeństwo zostanie stwierdzone przy jej wykonywaniu. Jeśli wynik ryzyka jest powyżej górnej linii krytycznej, praca musi być natychmiast zatrzymany do czasu, kiedy zostaną podjęte działania korygujące zmniejszające chociaż jeden z trzech parametrów (prawdopodobieństwo, ekspozycja i skutki) i w wyniku których ryzyko obniżone zostanie do poziomu akceptowalnego.

3. Daje możliwość ustalania celów i zadań dla programu bezpieczeństwa, innego lub dodatkowego w którym wykorzystane są statystyki wypadków. Na przykład program bezpieczeństwa w którym można oceniać osiągnięcie bezpieczeństwa poprzez wskazanie liczby wypadków, w których działania naprawcze zostały podjęte i dzięki nim zaistniałe zdarzenia miały mniej poważne skutki. Stan bezpieczeństwa w organizacji może być wskazany przez liczbę elementów z każdej kategorii w każdej chwili.

UWAGA: W odniesieniu do tabeli 1, autor chce podkreślić, że bardzo niewiele z wymienionych sytuacji niebezpiecznych zaistniało w Naval Ordnance Laboratory, gdzie program ten powstał. Większość ciężkich przypadków zostało wybrane celowo z doświadczeń ubiegłych lat, są one hipotetyczne, lub powstają w wyniku połączenia doświadczenia i hipotezy. Zaleca się, aby potencjalni przyszli użytkownicy tego systemu również jak najszybciej przygotowali listę zdarzeń z ich dotychczasowych doświadczeń i hipotez, które mogą być stosowane jako wskazówka do oceny porównawczej sytuacji zagrożenia, które już występują lub są nowo odkryte.

ROZDZIAŁ 3. Wzór do wyliczenia pilno

ści podjęcia działań

naprawczych.

(19)

Celem niniejszego rozdziału jest przedstawienie sposobu ustalania, czy koszty działań naprawczych podjętych w celu zmniejszenia ryzyka jest uzasadniony. Gdy zagrożenie zostaje zidentyfikowane, należy ustalić jakie działania korygujące podjąć i oszacować wstępny koszt ich wykonania. Wzór przedstawiony niżej służy do uzasadniania czy koszt działań jest racjonalny.

Wzór „J”

Wzór jest następujący:

W skrócie:

Kryteria klasyfikacji

Należy zauważyć, że elementy licznika w tym wzorze są takie same jak we wzorze do obliczania wielkości ryzyka opisanym w rozdziale 2. Różnica polega na dodaniu mianownika składającego się z dwóch dodatkowych elementów są to:

a) Czynnik kosztowy (CF): miarą szacunkową jest koszt w dolarach proponowanych działań naprawczych. Klasyfikacje i oceny to:

Koszt Ocena Ponad 50.000 $ 10 Od 25.000$ do 50.000$ 6 Od 10.000$ do 25.000$ 4 Od 1000$ do 10,000$ 3 Od 100$ do 1000$ 2 Od 25,00$ do 100$ 1 Poniżej 25,00$ 0,5

(20)

b) Stopień korekty (DC): Oszacowanie stopnia, w jakim zaproponowane działania naprawcze wyeliminują lub zmniejszą ryzyko powstawania zagrożeń lub przerwą sekwencję prowadzącą do wypadku. Ocena ta oparta będzie na doświadczeniu i wiedzy z danej działalności. Klasyfikacje i oceny to:

Opis Ocena

Zagrożenie wyeliminowane w 100% 1

Zagrożenie zmniejszone o co najmniej 75% 2

Zagrożenie zmniejszone o od 50 do 75% 3

Zagrożenie zmniejszone o od 25 do 50% 4

Niewielki wpływ na zagrożenie (mniej niż 25%) 6

KRYTERIA UZASADNIENIA:

Wartości podstawia się do wzoru w celu określenia wielkości liczbowej „Uzasadnienia”. Maksymalna krytyczna wartość wynosi 10. Jeśli wydatki zostaną ocenione poniżej 10, uznaje się je za nie uzasadnione. Natomiast przy uzyskaniu oceny 10, koszt planowanej działań naprawczych, jest uzasadniony.

UWAGA: Krytyczna wartość Uzasadnienia została arbitralnie ustalona na 10, na podstawie doświadczenia i oceny obecnej sytuacji budżetowej. Jednak po dłuższym przeanalizowaniu sytuacji w każdej pojedynczej organizacji, w oparciu o jej doświadczenia związane z wypadkami oraz stan budżetowy jak i ekspertyzy na temat stanu bezpieczeństwa, można odpowiednio zwiększyć lub obniżyć daną wartość krytyczną.

Przykłady

Zastosowanie wzoru do wyliczania uzasadnienie zostanie zilustrowane na podstawie tych samych sześciu przykładów opisanych w rozdziale 2.

Przykład nr 1: Zagrożenie w postaci pieszych i pojazdów wykorzystujących tą samą drogą. Aby zmniejszyć to ryzyko, należy podjąć działania naprawcze w postaci budowy chodnika

(21)

wzdłuż drogi, którego koszt szacuje się na 1500,00$. Zastosujemy teraz wzór „J” do ustalenia, czy wydatki są uzasadnione.

a) Parametry C, E i P, zostały omówione w przykładzie nr 1 w rozdziale 2 niniejszego sprawozdania oraz określono je odpowiednio na poziomie 25, 3 i 0,5.

b) Współczynnik kosztów. Szacowany koszt to 1500,00$. Dlatego CF = 3.

c) Stopień korekcji. Prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia może być zmniejszone co najmniej 75%, ale nie o 100 %. Dlatego DC= 2.

Wniosek: Wynik „J” wynosi poniżej 10 dlatego koszt budowy chodnika nie jest uzasadniony.

Uwaga: Jest to koszt uzasadniony tylko na podstawie bezpieczeństwa. Zarząd firmy może

czuć potrzebę uzasadnienia moralnego lub innego.

Dodatkowe rozpatrzenie: Ponieważ wynik ryzyka jest nadal znaczny 37,5 to wskazane jest

rozważenie innych (mniej kosztownych) środków naprawczych. Obejmują one działania administracyjne takie jak ustalenie ruchu jednokierunkowego, ograniczenie prędkości, czy zachęcanie przechodniów do korzystania z innego przejścia. Takie działania spowodują ograniczenie poziomu ryzyka poprzez zmniejszenie zarówno ekspozycji jak i prawdopodobieństwa.

Przykład nr 2: zagrożenie spowodowane wykorzystywaniem sprężonego powietrza w war besztacie bez odpowiednich dysz redukcyjnych. Proponowane działania naprawcze to

zastosowanie instalacji do redukcji ciśnienia dysz na 50 przewodach powietrza w cenie 8,00$ każdy co daje w sumie 400,00$. Aby ustalić, uzasadnienie wydatków należy:

Określenie wartości dla elementów „J” wzoru:

a) Parametry C, E i P, zostały omówione w przykładzie nr 2 w rozdziale 2 niniejszego sprawozdania oraz określono je odpowiednio na poziomie 5,10 i 6.

(22)

c) Stopień korekcji. Prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia może być zmniejszone o mniej niż 50%,. Dlatego DC= 3.

Wniosek: Wynik jest znacznie powyżej 10. Koszt poniesiony na instalację redukcji ciśnienia jest uzasadniony.

Przykład 3. Niebezpieczne położenie zbiornika zawierającego 12000 galonów propanu. Proponowane działania naprawcze to przeniesienie zbiornika w miejsce, gdzie będzie mniej narażony na uszkodzenia przez dowolne źródła zewnętrzne. Koszt szacuje się na 16.000$. Określenie wartości dla elementów „J” wzoru:

a) Parametry C, E i P, zostały omówione w przykładzie nr 3 w rozdziale 2 niniejszego sprawozdania oraz określono je odpowiednio na poziomie 25,1 i 1,5 (łącznie dla obu zagrożeń).

c) Stopień korekcji. Nawet w bardzo dobrej lokalizacji istnieje możliwość uszkodzenia zbiornika. Dlatego DC=2.

Wniosek: Na podstawie ustalonych kryteriów, koszty przeniesienia zbiornika nie są uzasadnione.

Należy podkreślić, że mimo tego, że działania naprawcze nie są uzasadnione, nie oznacza to, że zagrożenie jest nieznaczne. Wynik ryzyka jest nadal na poziomie 37,5,a więc jest to ciągle znacznym problemem. Ponieważ potencjalne skutki wypadku są bardzo dotkliwe, działania powinny być nakierowane na ograniczenie ryzyka, poprzez zmniejszenie ekspozycji lub prawdopodobieństwo, lub poprzez zastosowanie innych mniej kosztownych działań naprawczych. W tym celu można użyć dodatkowej bariery w postaci stalowej blachy, która może chronić zbiornik przed działaniem sprężonego powietrza, oraz umieszczenie zbiornika

(23)

w ziemi co może zminimalizować niebezpieczeństwo od drogi. Dzięki takim rozwiązaniom prawdopodobieństwo poważnego uszkodzenia zbiornika od samochodu byłoby znacznie mniejsze. Tym samym ryzyko i koszt uległyby minimalizacji.

Przykład 4. Zagrożenia dla osób znajdujących się w pobliżu budynku, w którym testowane są materiały wybuchowe. Proponowane działania naprawcze to budowa barykady wzdłuż zewnętrznej strony budynku w celu ochrony przechodniów w przypadku wybuchu. Koszt szacuje się na 5000,00$.

b) Współczynnik kosztów. Szacowany koszt to 5000,00$. Dlatego CF = 3. c) Stopień korekcji szacuje się na ponad 75%. Dlatego DC=2.

Wniosek: Wydatek 5000,00$ na zbudowanie barykady, aby chronić przechodniów nie jest uzasadniony.

Dalsze _{rozważania: Przegląd tego problemu wykazał, że choć uznano, że}

prawdopodobieństwo wystąpienia pełnej sekwencji zdarzeń jest małe. Wynik ryzyka można zmniejszyć o połowę przy zastosowania działań organizacyjnych, takich jak zastosowanie przenośnych barier i znaków ostrzegawczych, w celu zmniejszenia lub wyeliminowania obecności przechodniów w strefie zagrożenia. Ponadto, tego typu rozwiązanie jak zbudowanie barykady nie usunie problemu u źródła. Nie stanowiłoby to ochrony dla mienia i osób wewnątrz barykady. Uważa się zatem że, lepiej skoncentrować się na szerszych działaniach mających na celu zapobieganie eksplozji, takich jak np. stosowanie dodatkowych mechanizmów bezpieczeństwa w piecach.

Przykład 5. Zagrożenie od lodówek typu nie zapłonowego wykorzystywanych do

przechowywania substancji chemicznych. Proponowane działania naprawcze to umieszczenie tablic ostrzegawczych (etykiet) na wszystkich lodówkach nie zapłonowych, przestrzegające

(24)

przed ich użyciem do lotnych rozpuszczalników, dodatkowo zalecana kontroli administracyjnej. Koszt znaków do 100 lodówek to 87,00$.

c) Stopień korekcji. Działania w postaci znaków ostrzegawczych może zredukować zagrożenie o 50 % do 75%. Dlatego DC=3.

Wniosek: Koszt zakupu naklejek znaków ostrzegawczych jest uzasadniony.

W tym przypadku ocena jest wskazana, ponieważ stopień korekcji działań naprawczych jest wynosi tylko 50% do 75%. Przed przystąpieniem do montażu znaków ostrzegawczych, wynik ryzyka (5 x 6 x 1) wynosi 30. Przy zastosowaniu działań administracyjnych, ekspozycja jest znacznie zmniejszona, tak że wynik ryzyka wynik R (5 x 2 x 1) wyniesie10. Jest to stosunkowo niskie ryzyko, nie stanowi poważnego zagrożenia ale też, nie może być całkowicie ignorowane. Na przyszłość można rozważyć takie rozwiązanie aby, zapewnić nabywanie wyłącznie lodówek zapłonowych.

Przykład 6. Zagrożenie związane ze ślepym rogiem korytarza w budynku sklepu.

Proponowane działania naprawcze, to zainstalować lustro tak aby osoby, zbliżające się do skrzyżowania łatwo mogły sprawdzić, czy ktoś zbliża się z innego kierunku. Szacowany koszt zamontowania lustra to 85,00$.

b) Współczynnik kosztów. Szacowany koszt to 85,00$. Dlatego CF = 1. c) Stopień korekcji wynosi od 25 % do 50%. Dlatego DC=4.

(25)

Wniosek: Koszt zainstalowania lustra jest uzasadniony.

Dalsze rozważania. Uważa się, że działanie naprawcze zmniejszające narażenie i

prawdopodobieństwo odpowiednio do wartości 6 i 3 zapewnią ryzyko na poziomie 18. Jako dodatkowe zabezpieczenie można również zastosować znak ostrzegawczy i/lub oznakowanie pasów ruchu.

Zalecana procedura korzystania ze wzoru „J”

Korzystanie z Arkusza (załącznik A) i podsumowania oceny(Załącznik B) pozwala w wygodny sposób przeprowadzać analizę zagrożeń w celu określenia uzasadnienia ocena. Po rozpoznaniu zagrożenia, zalecana jest następująca procedura:

1. Stwierdzić problem;

2. Określić najbardziej prawdopodobne skutki wypadku;

3. Przyjrzeć się ostrożnie wszystkim czynnikom, ustalić listę sekwencji zdarzeń krok po kroku, które mogą spowodować skutki.

4. Zdecydować jakie działania naprawcze będą najodpowiedniejsze i oszacować ich wstępny koszt.

5. Dokładnie rozważyć skutki proponowanych działań naprawczych w stosunku do zagrożenia i oszacować mniej więcej, w jakim stopniu wpłyną na zmniejszenie wystąpienia niebezpiecznej sytuacji.

6. Jeśli występują alternatywne środki korygujące powtórzyć kroki 4 i 5.

7. Wybierz zagrożenie zdarzeniem (pierwsze niepożądane zdarzenie, które może uruchomić sekwencję wypadkową).

8. Rozważyć dokładnie istniejącą sytuację, określić częstotliwość występowania zagrożenia zdarzeniem, a następnie zdecydować się na ocenę narażenia. W razie wątpliwości pomiędzy dwoma wartościami ocen zastosuj zasadę interpolacji. 9. Dla oszacowania prawdopodobieństwa, należy rozważyć prawdopodobieństwo

(26)

szkody i / lub uszkodzeń. Następnie należy wybrać ocenę na podstawie opisów słownych. W przypadku wątpliwości pomiędzy dwoma wartościami ocen, należy zastosować zasadę interpolacji. Należy rozważyć występowanie tylko tych skutków, które zostały ustalone w kroku 2 powyżej, np. jeśli zdecydowaliśmy się na

konsekwencje zgonu, to w następnym kroku może być brane pod uwagę tylko prawdopodobieństwo śmierci. Jeśli również chcemy rozważyć mniejsze obrażenia, trzeba przeprowadzić dodatkowe obliczenia, ponieważ zarówno konsekwencje jak prawdopodobieństwo będą w takiej sytuacji inne. Wyniki powinny być ostatecznie zsumowane.

10. Po uzyskaniu oceny wszystkich parametrów wzoru „J”, należy teraz podstawić je do wzoru i obliczyć uzasadnienie wyniku.

11. Jeżeli alternatywne środki naprawcze są rozważane w celu złagodzenia zagrożenia, obliczyć również dla nich uzasadnienie wyniku.

12. Jeśli istnieją alternatywne środki naprawcze, które są akceptowalne i pożądane z punktu widzenia bezpieczeństwa muszą to być takie, które spowodują największe obniżenie ryzyka. Dlatego, dla każdej nowej alternatywy, należy ponownie obliczyć ryzyko. Oczywiście na wybór środków mogą mieć również wpływ zewnętrzne czynniki inne niż bezpieczeństwo takie jak estetyka, wydajność, wygoda, łatwość wdrożenia, itp.

Wyjątki w poleganiu na wzorze „J”

Bardzo niebezpieczna sytuacja może występować w przypadku poważnych zagrożeń dla których nie można opracować działania korygujących tak aby, dawały akceptowalne uzasadnienie wyniku. Oczywiście w takim przypadku, bez względu na nieuzasadnienie kosztów, działania naprawcze muszą być podjęte w celu zmniejszenie skali ryzyka.

(27)

Zał

ącznik 1. Arkusz do oceny ryzyka

Problem:...

Sekwencja zdarzeń lub czynników niezbędnych do wystąpienia wypadku:

1. ... 2. ... 3. ... 4. ... 5. ... 6. ... 7. ...

Parametry wzoru: Ocena

1. Konsekwencje 2. Ekspozycja E 3. Prawdopodobieństwo P 4. Czynnik kosztów C 5. Stopień korekcji D 6. Uzasadnienie J =

Szacunkowy koszt działań naprawczych jest / nie jest uzasadniony.

(28)

Zał

ącznik 2. Karta podsumowująca skalę ocen parametrów wzoru

„J”

Parametr Klasyfikacja Ocena

Katastrofa ;liczne ofiary śmiertelne; straty finansowe (ponad 1.000.000$); poważne zakłócenia w

działalności o znaczeniu krajowym).

100

Wiele ofiar śmiertelnych; straty finansowe od

500000$ do 1.000.000$. 50

Ofiara śmiertelna, straty finansowe od 100.000$ do

500,000$. 25

Wyłączenie obrażenia; straty finansowe do 1000$. 15 Konsekwencje

Najbardziej

prawdopodobny skutek wypadku.

Drobne skaleczenia, siniaki, guzy; drobne straty

finansowe 1

Ciągle (lub wiele razy dziennie) 10

Często (w przybliżeniu raz na dobę) 6 Od czasu do czasu (od raz na tydzień do raz na

miesiąca) 3

Wyjątkowo (od raz na miesiąc do raz na rok) ₂ Rzadko (jest wiadomo, że występują) 1 Ekspozycja

Częstotliwość narażenia na zagrożenie.

Bardzo rzadko (nie wiadomo czy miało miejsce, ale

uznaje się możliwe) 0,5

Jest najbardziej prawdopodobne i oczekuje się że

rezultat zagrożenia zdarzeniem ma miejsce. 10 Jest całkiem możliwe, nie byłoby niczym

niezwykłym, Szansa wystąpienia wynosi 50/50. 6 Będzie niezwykłą sekwencję lub zbiegiem

okoliczności 3

Prawdopodobieństwo Prawdopodobieństwo, że nastąpi ciąg

wypadkowy.

(29)

Mało prawdopodobne, ale niewykluczone. (Nigdy

nie działo się po wielu latach narażenia). 0,5 Praktycznie niemożliwe; szansa wystąpienia wynosi

„jedna na milion” możliwości. (nigdy nie stało pomimo narażenia na wiele lat)

0,1 Ponad 50.000 $ 10 Od 25.000$ do 50.000$ 6 Od 10.000$ do 25.000$ 4 Od 1000$ do 10,000$ 3 Od 100$ do 1000$ 2 Od 25,00$ do 100$ 1 Czynnik kosztowy Szacunkowy koszt w dolarach proponowanych działań naprawczych. Poniżej 25,00$ 0,5 Zagrożenie wyeliminowane w 100% 1

Zagrożenie zmniejszone o co najmniej 75% 2 Zagrożenie zmniejszone o od 50 do 75% 3 Zagrożenie zmniejszone o od 25 do 50% 4 Stopień korekcji

Stopień w jakim ryzyko może być zredukowane.

(30)

Tabela 2. Raport z oceny ryzyka

DOKUMENT KONTROLNY

2a.Klasyfikacja raportu: niesklasyfikowany

1.Miejsce pochodzenia:

Laboratorium Naval Ordnance Silver Spring, Maryland 20910

2b.Grupa: N/A

3.Tytuł raportu:

Matematyczna ocena służąca kontrolowaniu zagrożeń

4.Autor (imię, nazwisko)

William T. Fine

5.Data raportu: 8 marzec 1971r. 7a. Liczba stron: 30 7b. Numer ref: 0

9a.Numer raportu: NOLTH 71-31

8a.Zamówienie

a. b. c.

9b.Inny raport (numer raportu)

10.Ochrona dystrybucji:

Niniejszy dokument został zatwierdzony do publicznego wydania i sprzedaży, jego dystrybucja jest nieograniczona.

11. Dodatkowe uwagi: 12. Sponsorowny przez działalność wojskową:

13.Streszczenie:

Aby ułatwić szybką kontrolę zagrożeń dla celów zapobiegania wypadkom, muszą być spełnione dwa warunki. Są to po pierwsze określony sposób oceny względnej wagi wszystkich zagrożeń w zakresie ustalania priorytetów dla działań zapobiegawczych i po drugie metody dające jednoznaczną informację, czy szacunkowy koszt planowanych działań naprawczych w celu wyeliminowania zagrożenia jest uzasadniony.

Aby spełnić te potrzeby, został opracowany wzór, który „waży” czynniki kontrolne oraz "kalkuluje ryzyko" niebezpiecznych czynników kontrolnych w sytuacji zagrożenia, daje ocenę liczbową wskazującą na pilność podjęcia działań naprawczych. Obliczone wyniki ryzyka są następnie wykorzystane w celu ustalenia priorytetów dla działań naprawczych. Dodatkowy wzór „waży” szacunkowy koszt i efektywność każdego rozważanego działania korygującego . Wobec tego ocena ryzyka daje informacje na temat tego, czy poniesione koszty są uzasadnione.

(31)

A B B Kluczowe słowa

Rola WT Rola WT Rola WT

Wzór „J”

Wzór na ocenę ryzyka

Sekwencja wypadku

Obliczone ryzyko

Zagrożenie zdarzeniem

Konsekwencje Ekspozycja Prawdopodobieństwo Czynnik kosztów Stopień korekcji Uzasadnienie Ocena ryzyka