Nr 4 (11)/2010
Piotr Grochmalski
ȗWedÏug wielu obserwatorów, polskie postrzeganie wschodnich s¦siadów Polski jest nadal zdeterminowane przez pryzmat patrzenia historycz-nego, w którym waĂniejsze od przy-szÏoäci wzajemnych stosunków jest rozpatrywanie symbolicznych spo-rów historycznych (KatyÑ, ludobój-stwo na WoÏyniu, Ponary, a ze strony s¦siadów: JeÑcy z wojny polsko-bol-szewickiej, czy akcja „WisÏa”). Czy ist-nieje moĂliwoä© doprowadzenia do sytuacji, w której polskiej polityki wschodniej nie b¸d¦ determinowa© spory historyczne?
N
¦ ¦ © ä ¦Ǥ ¸ Ïä Ǧ ǡĂäǦ ä ä ä Ǥ¦ ¦ ǡ Ă Ǧ Ï× ¦ Ǥ ¦ Ǧ Ǧ Ǥ Ǧ Ǥ ǡ Ă ¦ ¸ ¦ Ǧ ¦ ¦ǡ¦ǡ ¦ ϦǤ ǡ Ă ¸ ¦Ă© ¸Ă© ¦ Ǧ ¸ǡǤ × ǡ Ă Ǥ ¦¸Ǧ Ǧ ×Ï× Ǧ Ǥ Ï ¸ ¦Ǧ ×Ǥ ¦ Ǧ ä ×Ǧ ǤǡĂ Ƿ dz©¸¦ÏǦ ϐ Ăä ǡ Ǧ Ăǡæ©ä ¸© ¸ Ă × ä Ǧ Ǥ äĀǦ ǡ ×Ǧ Ï ä©ä× Ȃä ǤǦ ǡÏǦ Ǧ ÏĂǡ Ï Ñ ä Ï Ǧ Ǥ ¸ Ï Ǥ Ǧ Ï Ǧ Ï ¸Ǥ Ǧ Ï Ï ¸ Ï Ñ Ǥ Ǧȗ Dr hab. Piotr GrochmalskiǡǦ Ƿ dzǡǷÏǦ dzǷdzǤÏ ǤǤǡǡ Ǥ Ï Ǧ ¸Ă Ǥ×Ï ä× Ǥ
¦Ă ä Ǧ Ï © äĂ×Ǧ Ǥ ¦ ¸Ǧ ¦ Ïǡ ¸Ï © Ăä Ǧ Ǥ Ï Ï¸©Ǧ ¦ Ǧ ͳͻͺͻǤ ¸ͳͻͻͳǤ ǤǦ Ï Ï ǤÏǦ Ǧ Ǥ Ǧ ǡ×Ïǡ Ï ¸ ¦ ¦ǡ äǦ ¦ ͳͻͻ͵ Ǥ ÏǦ Ï××Ā© Ǧ ¸Ï×Ǥ ×Ï Ă © Ǧ ȋǤ ÏǦ Ï Ǧ Ǧ ǡ × Ï ¦ ¸ Ǧ ĂÏǦ ȌǤ Ï Ǧ ÏϐÏ×ǡ ¦ Ïä© Ï Ǧ ǤǦ × ÏĂÏ ¸ Ǧ Ǥ Ï ʹͲǦ Ǧ ä Ï×ÏĂä©Ǧ × Ǧ ǤĂ ǡ ©ä Ǧ ǡǡǦ ¸ ×Ï Ǧ ǡ × ¦ Ïä© Ñ Ïäǡ ÏĂ × ǤǦ Ǧ × Ǥ ä Ā ¸ Ǧ ʹͲ ǦǦ Ă ǡĂ ¸ ä Ǧ Ñ ǤǦ ¸ ää© Ǧ ǡ Ï ¸Ǧ Ǥ Ǧ Ǥ Ï Ǧ × Ǧ Ǥ¦Ă © Ǧ Ǥ¸ä© Ïä ÏǡĂǦ ×Ǧ Ǥ ø©ǡĂǦ 䦸¸Ǧ ÑǤǦ Ăä äǦ Ǥ Ï äȋ Ï ¦Ȍǡ Ǧ × ϐ Ǥ ¦Ă¦¸Ǧ ää Ǥ ǷǦ dz Ȃ ×Ă Ïä ¦¸ ÏǤ
äǦ Ñ Ǥ Ă Ï ä äǦ Ï Ǧ Ǥ ǡ ǡ¦ǡ ¦¸ Ǥ Ǧ ¦¸¸ Ǧ ä Ǥ ǡ Ă Ƿǥ ĂǡĂ ǡ׸Ǥ ä ¦ ¦ĂǡÏǡǦ ĀǦ Ǥ×ÏǡĂ ¦Ă¦ǣ ä© ǡ × Ǧ ǡ Ǥ ¸ dzͳǤ ǡ Ă ä© Ăǡ Ă Ǧ ǡ¸ǤǦ © äǦ Ñǡ¦ Ǥ Ï ¸ Ïǡ ĂǷͲǡĂͺͲΨ ¦dzʹǤǦ Ȃ Ǧ Ǥ
Czy nadal o Polsce moĂemy mówi© jako „pomoäcie mi¸dzy Wschodem a Zachodem”? Czy sytuacja, nie wy-gl¦da tak, Ăe wspóÏpraca mi¸dzy Uni¦ Europejsk¦ a Rosj¦ rozwija si¸ bez na-szego udziaÏu?
¸ ÏĂ ǷǦ
ͳ ǤǡMyälaÏem, Ăe Polska da rad¸ǡ
ÑʹͲͳͲǡͻǡǤͳͻǤ
ʹ ǡRosyjski „kompleks
polski” i obszar ULBǡͳͻͷǡͷǤ
dz¸ Ǥ Ă ÏÏ ǡĂ ͳͻͺͻ¦ ¸Ǧ ¦ͶͲͲǤ Ï ¸ ä ¸ ĂÏ ǤǦ ǡÏǦ ǡϸ Ǧ ä ǡ Ï ¸ × Ï × Ǧ ÏǤ Ƿdz Ă ǡ ÏǡǡǦ Ï Ǥ ¸ ǡ × Ï ¸ Ïǡ ©Ǧ ǡ Ï Ñ Ï ǡ Ï Ǧ Ǧ ÏǤ Ï Ǧ Ǥ×Ǧ ¸¸ Ï× ǡĂÏ Ǥ ¦Ǧ ¸ Ǧ ¸ ¦Ǥ Ï × Ǧ ǷĂǦ ä ¦Ï©ä ¸ĂǦ Ñdz͵Ǥ Ï Ï¸¦×ä©Ǥ ¸Ñ ͳǡͲͷ;ǡÏ ǡ ʹͲͷͲĂ ©ͳͳǡͳǦ ä ȋͳͶ ä ǡ ͻȌǤ
͵ cwiat w 2025. Scenariusze Narodowej
ǡĂ ¸ä©Ǧ ǡ Ă Ï Ǧ ¸ä ȋÏͺͲ Ǥ ʹͷ Ǥ ȌǡǦ Ǧ Ǥ ä© × ×ǤǦ Ă Ǥ ĂǦ ÑǷ Ǧ ¦¦Ǧ ¦Ïä ǡ Ă©Ǧ ä ǡĂ ¸dzͶǤ ä ¸ Ǧ ×ǡ ©¸Ǧ ǤʹͲǦ Ǧ ÏäǦ ȋǦ ǡ ǡ Ȍ Ǧ ¦ © ä ¸ Ǧ ÏĂǤĂÏ×Ǧ × × Ǧ × ä × Ïä × ¦Ǧ Ǧ Ǥ äÑǡǦ ǡϦǦ ¦ ¸ Ǥ¸ÏĂ ¦ Ǧ × Ǧ Ǥ Ï Ă Ăä Ȃ××Ȃ ¸ Ï× ǷÏ dz Ï ×Ǧ
Ͷ ǤÑǡWybór. Dominacja czy
przy-wództwoǡ×ʹͲͲͶǡǤͳʹʹǤ ¦ Ǥ ä ¸Ñ Ǧ Ă Ǥ Ǥ ä ʹͲͲǤ¦ÏǦ ¦ ϐ Ǧ ¦×Ǥ × ǣ ͳȌ ǡ Ă ǡ ϸ Ǧ Ǥ¸Ï ϸ¦ Ǧ ¸ǡ Ǧ Ǧ ×Ă ¸ Ǥ ¸ ¦ Ǧ c Ǧ Ǥ ʹȌ Ǧ ä ¸ ǡ ǡĂǦ ¸ Ǧ ×ä Ǥ ¸ Ǥ
Jak naleĂy oceni©, po roku dziaÏania, program „Partnerstwa wschodniego”? Czy zostaÏo ono naleĂycie zrozumiane przez innych czÏonków UE (poza oczy-wiäcie Szwecj¦)? Ƿ dz Ǧ © Ǥ Ǧ Ǧ ¸¦ ǣ ¦ © ¸ Ǧ Ǥ Ǧ ¦ ¸ Ñ Ǧ Ï Ȃ
¦Ă¦ Ǧ Ǥ Ǧ × ǡĂ © Ï Ñ ¸ © ¸ ¦×Ǥ Ï Ă Ñ Ñ Ǥ Ǧ ¸ × Ǧ ø ¸Ă ×Ǧ Ā×Ï Ǥ ǡ ä© ×Ï ǡǦ ǡ Ǧ ¦ Ϧǡ Ă × äǦ Ѧ©ǡĂ ÏǦ × Ǥ © Ï ä Ǧ × ¸ǤơǦ Ǧ¸Ǥ ǣǷÏä© Ă dzͷǤ ¦ ǷÏ ǷǦ ä dz ǤÏ ¸ǷäǦ dzÏ Ǧ ä Ï Ǥ×Ǧ ¦Ï¸ ǤǦ ǡ ϦǦ ϐ Ï× ͷ Ǥ ơǦ¸ǡ Ǥ ǡ PrzestrzeÑ
i polityka w niemieckiej myäli politycznej XIX i XX wiekuǡ ȏǣȐ PrzestrzeÑ i polityka. Z dziejów niemieckiej myäli politycznejǡ×Ǥ
ơǦ¸ǡ ǡÑʹͲͲͲǡ ǤʹǤ ¸ä ¦ Ǧ ǡ ä ȋȌǡ×Ï ÏǦ ǤǤ Ǯä ¦ ¦ ÏǯdzǤĀ ǤǦ ¦ä ǡ Ǥ × ¸ Ñ ÏĂÏǡĂǦ ¦ ¦ ¸ © ¸Ăä ¸ ¦ǤÏ ¸ Ï× Ǧ ǡ Ƿ ¦ Ǧ ĂʹͲʹͷǦ ¦¸Ï dzͺǤ Ǧ Ǧ ¦¦Ǧ ǡ ×ǡÏ Ï Ȃ Ï×Ǧ ǡ Ƿ ¸Ǧ dz¸Ǧ × Ǥ Ă© Ƿ dzǤ ¸ Ā ©ǡ Ă Ǧ Ǧ Ǥ ĂϦǦ ǡ × ¦ Ǥ äĀ Ǧ Ñ Ǧ ǡǤǤ cwiat w 2025…ǡǤͶͻǤ ͺ ǡǤ͵ͳǤ
Ǥ ¦ ×Ï ¦ Ï Ǧ ĂĂ ×Ǧ Ï ǤÏ ʹͲͲ Ǥǡ ǡ ×Ï ¸ ¦ ȂÏǦ Ǥ ¸ǡ Ă ¦ Ă ©Ïä Ǥ ¸ Ǧ¦ ¦Ǧ ¦ ¦ Ă © Ñǡ צ Ǥ ͶȂͷ ʹͲͳͲ Ǥ Ï ¸ Ǧ Ǥ Ǧ Ñ ¦ ǡϦǦ Ñ ¸ Ǧ Ǧ ÑǤ Ï ä© × Ñ ÏǦ ǡ Ǥ × Ǧ Ñ Ǥ Ïǡ ǡ Ï ǡ ĂǦ ¦ ¦ǡ × Ï ǡ¸ ¸¸ ǡǦ Ï Ï ǤÏ Ǧ ϸ ©×Ǧ ¦ ¸ ¦ ϐ× Ǥ ¸ Ǧ ÑǦ Ǥ ¸© ¸ ×Āǡ ͳͺȂͳͻ ĀǦ ʹͲͳͲ Ǥǡ ¸ Ǧ ǡ ǤǦ ǡ× Ǧ Ï ǡ Ï ×Ǧ ǡȂ ȂȂǤ ä ȋǡ ǡ Ǧ Ȍ Ñ Ï ¸ × ǡ Ï Ǧ Ă ¸Ǧ Ăǡ¦Ǥ ǡ Ǧ × × Ñǡ × ¸ Ǧ ©ǤĂǦ Ǧ ¦ Ñ ¦© Ï × Ǧ Ǥ× ¦ × Ñ Ȃ ȋ¦Ă Ïǡ×Ǧ Ñ ÑȌǤ Ǧ Ï Ǧ Ǥ Ă Ï Ñ Ï ¸ Ǧ ÑǤ ĂĂǡĂȂ ȂĂǡ¸ Ǧ ǡ¦×Ǧ Ǥ ¸ Ïä©ǡø × × ÑǤ
ǡ ǷǦ dzǡ ¦ǡ Ă × Ñǡ ¦ ¦ǡ × × Ă Ǧ Ï©Ǧ ǤǡĂ Ïǡ Ă Ǧ ä Ï × Ñ ©¦Ǧ Ǥ ¸ ǡ Ăϐ Ï Ïǡ¸ Ñ ǡ Ï ¸Ǧ Ǥ¸ ¦ǡø ©¸¸ ǡ ×ÏǤ× äǦ ¸Ñǡ × Ï ǡ ¸Ǥ Ï ¸ä Ǧ ĂϦ×䩸¦ǡ ¦ ¦ǡ Ă Ȃ Ā × Ȃ ¦ Ă Ǧ Ǥ Ă ¦ Ǧ ä© ȋ × ¸ ȌǤ Ñ ¦¸©ǡøǦ ¦¸© ¦Ǥ ǡ © ¸ ¸ǡ×¸Ï ¸Ñǡ ¦Ñä Ǥ ǡ Ă © ¸ ×Ăǡ ĀǤǦ Ǥ ¦¸ © ǡøǦ Ѹ Ǥ שǦ ¦ä©Ǥ ä ¦¦¦ Ă Ă ¦ ¸ä©ÑǦ ¦ ¸ ¦ ¦ Ñ Ǥ ¸ ÏǦ © Ǥ Ǧ ©¸ Ï ÏÑ ʹͲǤǦ ǡ Ă Ï Ǧ ¦ ¸ Ñǡ × Ï ¦ ¸ Ï×ǤĂ ×Ï ¦ ¸ Ï ¸ Ǧ ¦ ¸ ¦ Ǥ Ă ¦ Ă Ǧ Ï Ǧ Ǥ ä© Ǧ ǡĂ Ñ ÏǦ ǡ × ÏǦ Ăä©Ǧ ȂǤ ¸Ǧ Ǥ Ă Ï¦¦Ǧ Ǥ×Ǧ Ǧ × Ñǡ ¦ ¸ Ï Ǥ Ǧ Ă © Ƿ dzǤ ×Ă ¸Ǧ ¦ǡ Ǥ ×ǡ× Ǧ
© Ǧ ä Ñǡ × ¦Ǧ ¦ ¦ ¦ Ǥ ǡ ĂϦǦ ¸ ¦Ǧ ÏäǤÏ ÏÑ ¦ ϸ ¦Ǧ ¦ ¦¸ ¸Ǥ Ǧ © Ǥ© ǡ × ¦ × Ǧ Ñ ¦ ¸ Ǧ ¦Ǥ ĂÏǦ ¦ ¸ Ï Ǥ ¸ Ï Ǧ ǡ × Ï Ǧ × ×Ǥ ¦ ǡ Ï ¦ǡ ĀǦ ǡĂÏ×ȋǦ © Ā ʹͳ Ǧ ʹͲͲͻ Ǥ Oǡ ǡ × Ǧ ÏǷdz׸ ¸Ï× ȌǤ ä × ǡ ǡäǡĂǷǦ Ïä ¦ ¦ Ȃ ¦ǡ Ϧǡ ÏǦ ¦ǡ¦ǡæǤ ¦ ǡ ×Ǧ ¸ä ¦ Ǧ ¦ Ï Ǧ ¸ × ǡ ¦Ǥ¸Ǧ ¸¦Ïä © ¸¸ä××ǡ © × × ©×Ï ¸Ǧ ¦ dzͻǤ ¦Ă ѸǦ Ƿ dzǤ Ă © Ǧ Ăǡ×Ï ¸ ¸ ¦Ǥ Ă ǤǦ Ƿ ǡĂ Ă©Ǧ © Ǧ Ǧǡ × Ǥ ¸¦Russia firstdzͳͲǤ ¦ ×Ǥ Ï Ǧ ä Ƿ dz ǡ×ϸʹͶʹͲͳͲǤǦ Ǥ ×ÏĂ Ǧ ÑǤ¦Ǧ ¦ ¸ Ǧ ϸ ¦Ï¦ǡ×ÏǦ ä ¦Ă¦©ÑǤ ǡ ¦ ǡø × × ä× ¸ä Ѹ ǡÏǦ ¦ × ǡ Ǧ ĂǡǡÏ ǡ ¦ ¸ Ǧ ȋ¦ © ¦ ×Ï Ǧ Ñ ¸Ǧ
ͻ ǤǡNiemcy wobec Partnerstwa
Wschodniegoǡ ǣȀȀǤǤǤȀȀǦ
ȀǦȀʹͲͳͲǦͲǦͳͺȀ ǦǦ ǦǦ ǡȋͳͻǤͳͳǤʹͲͳͲȌǤ
Ȍä ©× ¸Ï¦Ǥ ÏÏ ¦ ¸ Ǧ ׸ Ǧ Ñ ¸ ¦ ¸ ǤÑ Ïǡ Ă ϐ Ǧ © © Ñ ǡ ä ¦ Ǧ ¦ Ǥ
Czy wybór Wiktora Janukowycza nie postawiÏ polskiej dyplomacji w doä© dziwnej sytuacji, przecieĂ przez ostat-nie lata jednoznaczostat-nie popieraliämy ärodowiska (od dÏuĂszego czasu we-wn¸trznie podzielone) „PomaraÑczo-wej rewolucji”, a zwyci¸ĂyÏ Janukowycz nie ciesz¦cy si¸ sympati¦ w Polsce? ä × © Ïä ȋ Ǧ ǡ Ǧ Ȍǡ × Ï ¸ ʹͲͲͻ Ǥ Ƿ dz Ñ ä ¦ ͲǤ ¦ äͳͳǤ Ǧ ÏǣǷÏÏǦǦ ä Ǧ ȂÏdzͳʹǤǦ ä ÏǦ
ͳͳ Min. Sikorski dla „Gazety”: 1 wrzeänia
– lekcja historiiǡ ǣȀȀ ǤȀͳǡͺͶʹǡ
ͻͺͲͻͺǡ̴̴̴̴ͳ̴̴ ̴ǤǡȋͳͻǤͳͳǤʹͲͳͲȌǤ
ͳʹ ǤǡPolska polityka wschodnia:
hi-storyczne inspiracje i wspóÏczesne dylematyǡȏǣȐ
ǣȀȀǤǤǤȀǤǫα ͳͺǡȋͳͻǤͳͳǤʹͲͳͲȌǤ ǡ ÏäǤ Ï ÑĀ ǤÏ Ï ¸ Ǧ ¸ Ǥ Ïä Ǧ Ǧ Ǥ Ǧ ¦ Ñ ¦ ǡ ÏÏ Ƿϐ Ǧ Ï×dzͳ͵Ǥ Ï ¦ ¦¸ ä ¦¸ÏǦ ×ǤÏĂǡĂ ǷǥÏä Ăä ¦Ñ Ǧ dzͳͶǤ ǷÑ dz Ï ¦ ¦ ¸ ǡ Ï ǤǦ ǡ Ǧ ÏÏǡÏǣǷ Ǧ Ñ × ϐ ǤǦ ×ÏÏǦ ǤǦ ǡ Ǧ Ǧ ÑdzͳͷǤ Ȃ ÏȂǮǦ ǯĂÏ ǡ ǡͳǤ Ǧ ǡǦ
ͳ͵ Min. Sikorski dla „Gazety”: 1 wrzeänia… ͳͶ Ǥ
ͳͷ Ǥ ͳ Ǥ
¦ Ǧ Ï ¦ ǦǤ Ǧ ǡ × ÑǦ ǡ Ï ¦ ¦ Ǧ ¦ͳͻͺͻǤ Ǧ Ǥ Ă× ʹͲͲǤ ¦ÏÏÏ×Ǧ ǡĂ © ĂǤÏ × Ǧ Ă Ǧ ¦ Ǥ Ă Ǥ ǣ Ƿ Ï Ǧ ȋ ×Ă Ñ Ï Ȍ Ǧ ä ͳ ä Ǥ Ǧ ä Ï Ǧ ǤÏÏ ¸¸× ©¸ ǡä ÏǡĂ ¸ǡ ©ǥǤ Ï ǡ¸ÏǦ ¦dzͳǤ ǡ Ï Ǧ ǦÑ ǡ Ï ¦ Ñǣ Ƿ Ïä ÏǦ ǡĂǤ Ïϸǡä ¸ÏǦ ÑǤÏÏǦ ä Ï Ǥ Ǧ Ǥ Ï ¦ ¸ǡ Ï
ͳ ǤǡPolska polityka wschodnia…
×ǡÏ ¸Ǥ Ǧ ä ¸Ï¸¸¸¦Ǧ Ǥ ȋǥȌ ǦÑ ¦ Ǧ ǡ©Ăä Ǧ ¦ ǡ Ă ¸¦¦ǤǡÏ ä Ǧ ¦ǡצäÏǦ ǡ ǡĂ Ï¸ǡǦ äǤ×ÏǦ ©ÏÏǡ ϸǦ ÏǤ äÏǦ Ï ǡǮ ǡ ǯǡ Ǥǡ×Ǧ Ï ǦÑ ǡ Ï ×ǡæ¸ǡ ¦ÏǦ Ă©ǤĂ©Ǧ ÏĂ Ǧ ä dzͳͺǤ Ă Ā ǡ Ă Ǧ Ȃ Ǧ ÏÑǡ× Ǧ ÑǤ Ï Ǧ ǤÑ Ă ÑǦ Ï Ǥ ͳͻͻǤǦ ÏǣǷÏä© ¦××ĂdzͳͻǤ ϦǤ ¦¸Ï¸Ǧ Ǥää ¦Ă
ͳͺ Ǥ ǡ Jak Donald Tusk
prze-graÏ Ukrain¸ǡ Ǥǡ ǣȀȀǤǤȀǦ
ȀͺͺͶͺǤǡȋʹͷǤͳͳǤʹͲͳͲȌǤ
ͳͻ Ǥ ǡ Notatki Redaktoraǡ
ǤǦ ä ¦ÏǤ Ǧ ÏÏǤ × ϐ× Ǧ ÑǡǦ Ă ä Ǥ Ǥä Ǧ ǡĂ Ǧ ÑǤ Ă Ǧ © ¸ǡ ¦Ă ǡĂÏ © ¸Ï¦ ¦ ¦ Ǧ ¦Ă ¸¸ Ǧ ×Ǥ Ï Ñ ǣ ǷǡĂ Ǧ ¦ ä Ǧ ¸Ï ©¸ǡ ¸Ñ ÏǡǦ Ï ǡ Ǥ Ǧ ¸ ÏǡĂ ǡǡĂ ¸ Ǧ × dzʹͲǤ ǡ©¸ǡǦ Ǥ¦Ă Ǥ Ïä ÑǤäǦ ©© Ǧ ǡ© Ǥ Ǥ Ǧ ϸ Ï ä Ïä Ǧ
ʹͲ ǤÑǡPolska mi¸dzy Niemcami a
Ro-sj¦ – determinizm czy pluralizm geopolitycznyǡ
ȏǣȐ Polityka zagraniczna Polski po wst¦pieniu
do NATO i do Unii Europejskiej. Problemy toĂsa-moäci i adaptacjiǡÏÑȋǤǦ ȌǡʹͲͳͲǡǤʹͷǤ Ǥ ¸ä© Ǧ ×Ă × ¸ Ǥ ǤÑ ¦ ¸ ¸¦¦ä©Ǧ × ÏǤ ǡ Ă × Ǧ 䩦 © Ǥ ¦ ä ¸¦ Ѧ Ǧ Ǥ Ǧ ¦ × ÑÏ ÑǡǦ ǡ ǤͳͻǤ Ǧ Ï Ï Ƿdzǣ Ƿ ©¸Ǧ Ǥ Ǧ © ¸ÑǦ Ǥ ǮǦ ¦ ǯǡÏä ǥ ¦ǡ¦ǡǤ × © äǦ ä© × ¦Ǧ ǡ Ă Ñ Ă © Ȃ © Ï ¦Ǧ Ǥ Ñ © ä ¸ Ǥ Ǯ ǯ ä ¦ Ǧ Ā©dzʹͳǤ ¸Ǧ Ñǡ ä ĂÑǤ ¸¦Ï ͵ͲȂͷͲ¸¦ÏǦ ÑǤǦ © ĂÑǡǦ ä©Ǥ ¸ǡ צ
ʹͳ ǤǡFinaÏ klasycznej Europyǡ
Ñ Ï ǡ ¦ ¸ǡǤ ¸× ǡ × ÑäǤ Ǧ Ǥ ¸ä© © Ǥ Ăǡ Ă Ǧ ¦ ä Ǧ ¸ ¦ ¦Ǥ ǡ Ă Ǧ © × ¦©ä ǡĂǦ ¦Ïä©Ǥ
Jak powinna wygl¦da© polska polityka zagraniczna wzgl¸dem reĂymu A. Ou-kaszenki, czy wspieranie wewn¸trz-nie podzielonych siÏ demokratycznych w tym kraju, nie doprowadzi (zakÏa-daj¦c, Ăe uda im si¸ w jakiä sposób zdoby© wÏadz¸), do sytuacji, w której powtórzy si¸ scenariusz sprzed roku 1994, gdy system polityczny na BiaÏo-rusi byÏ maÏo stabilny, co w przyszÏo-äci moĂe uÏatwi© penetracj¸ gospo-darki biaÏoruskiej przez oligarchów rosyjskich i podporz¦dkowania i tak zaleĂnej w duĂym stopniu gospodarki biaÏoruskiej od Rosji? Ǧ Ñ © ǡ ÏĂ© ¸ Ǧ Ăä ÏǦ ×Ǥ ¦ ¦ ä© Ă © × Ï Ñ Ǧ Ïǡ Ǧ ǡ × × × ǤÏ©¸Ǧ ä ¸ÑǤ¦Ǧ Ïä©ǤäĂǦ © ǡ× ¦© ¦ ¦ Ăä©ÏǡĂ © Ñ ¦ Ǧ ¸ Ǥ Po 1989 roku w myäli politycznej, czy teĂ praktyce politycznej cz¸sto odwo-Ïywano si¸ do dziedzictwa II Rzeczy-pospolitej. Wówczas bardzo pr¸Ănie rozwijaj¦cym si¸ nurtem byÏ prome-teizm. Czy obecnie osoby odpowie-dzialne za kreowanie polskiej poli-tyki zagranicznej powinny si¸ga© do dorobku chociaĂ WÏodzimierza B¦cz-kowskiego czy teĂ Instytutu Wschod-niego? ͳǤ¸ Ǧ Ï Ï× Ǧ Ǧ Ǥ Ï Ñ Ǥ Ǧ Ă ©ǡ Ă ÏĂ Ïǡ¸ ǡ ¸ Ă Ǥ Ñ Ï ¸ Ǧ Ǥ ¸ ǡĂÏÏ×Ǧ ȋ Ȍ Ï Ă Ǧ Ǧ ä× Ǧ ÏÑ Ǥ ¸ Ǧ Ƿ×dzͳͻʹǤÏ Ïä Ǧ Ǧ Ǧ ǡ × Ï ×Ā ¦ ϸ Ǧ ¦Ǥ צ¸ÏÏ