Zbigniew Lissak,Brunon
Miszkiewicz,Jerzy
Rozpędowski,Jacek Kościuk
Strzelin, woj. wrocławskie. Kościół
św. Gotarda
Informator Archeologiczny : badania 13, 188-190
1 8 8
p o ż a r z n is z c z y ł g r ó d b y ć m o ż e p o d c z a s z b r o jn e g o n a ja z d u .
W ykop 5, z a ło ż o n y z o s t a ł n a p rz e d p o lu g r o d u , od s t r o n y p o łu d n io w e j, p r o s to p a d le do w ykopu 2 a z ro k u 1977, w o b r ę b ie k tó r e g o o d k r y to 2 p o c h ó w k i. J e d e n z a w i e r a ł 2 k a b łą c z k i s k r o n io w e , d r u g i n ó ż i k r z e s iw o .
W ykop te n n ie d o s t a r c z y ł ż a d n y c h z a b y tk ó w , a n i po ch ó w k ó w . Na g łę b o k o ś c i o k o ło 2 0 -3 0 c m w y s tą p ił tu j u t r u m o s z s k a ln y , p o w ią z a n y g lin ą , k tó r y s ta n o w ił w a r s tw ę c a lc o w ą .
N a p o d s ta w ie b a d a ń s t w i e r d z i ć m o ż n a , i ż g r ó d i s t n i a ł od 2 połow y X II w ie k u d o p o c z ą tk ó w w ie k u X IV . J e g o m ie s z k a ń c y z a jm o w a li s i ę g łó w n ie w y d o b y c ie m i p r z e tw ó r s tw e m r u d o ło w iu i s r e b r a . P o z n is z c z e n iu g ro d u i p r z e n i e s i e n i u o s a d n ic tw a n a t e r e n N ow ego O lk u s z a , n a je g o
z g l i s z c z a c h w y budow ano k o ś c ió ł k a m ie n n y pod w e z w a n ie m ś w . J a n a C h r z c i c i e l a o r a z z a ło ż o n o p r z y k o ś c ie ln y c m e n t a r z , W w ie k u X V I k o ś c ió ł z o s t a ł p o m n ie js z o n y i z a m ie n io n y n a k a p lic ę , k t ó r a i s t n i a ł a b y ć m o ż e d o p o ło w y w ie k u X V III. Od 2 poło w y te g o ż w ie k u z n a jd o w a ła s i ę o n a ju ż w s ta n ie r u i n y . Z a k o ń c z e n ie b a d a ń p r z e w id u je s i ę n a r o k p r z y s z ł y . S T O B N IC A -T R Z Y M O R G I, g m . R ę c z n o . p a t r z w o j. p io tr k o w s k ie n e o lit S ta n o w is k o 2 S T R Z E L IN W o je w ó d z k i O ś r o d e k A r c h e o -w o j. -w r o c ła -w s k ie lo g ie z n o - K o n s e r w a to r s k i K o ś c ió ł ś w .G o t a r d a we W ro c ła w iu « B a d a n ia p r o w a d z ił m g r Z b ig n ie w L i s s a k . W p r a c a c h u c z e s t n i c z y ł a n tr o p o lo g d o c . d r B ru n o n M is z k ie w ic z. K o n s u lta n ta m i b y li; p r o f , d r J e r z y R o z p ę d o w s k t i d r J a c e k K o é c iu k z In s ty tu tu H i s t o r i i A r c h i t e k t u r y , S ztu k i 1 T e c h n ik i P o l i t e c h n ik i W ro c ła w s k ie j, P in a n s o w a ł WOAK w e W r o c ła w iu , D ru g i s e z o n b a d a ń . K o ś c ió ł ś w .G o t a r d a p o ł. Χ Π -X V I/X V II w . , c m e n t a r z y s k o s z k ie le to w e , p r z y k o ś c i e l n e , ś r e d n io w ie c z n e i n o w o ż y tn e . K o n ty n u o w an o p r a c e w y k o p a lisk o w e z p o p r z e d n ie g o r o k u . D o p r o w a d z o n o d o c a l c a w ykopy: I, Π, ΙΠ. W w y k o p a c h ty c h o d k r y to 22 g ro b y s z k i e le to w e , w w ię k s z o ś c i z a c h o w a n e f r a g m e n t a r y c z n i e , z o r ie n to w a n e p o o s i E - W w p o z y c ji w y p r o s to w a n e j, g ło w a m i s k ie r o w a n e n a z a c h ó d , r ę c e s k r z y ż o w a n e i z ło ż o n e n a k o ś c i k rz y ż o w e j lu b n ie c o p o w y ż e j. W w y k o p ie Π z o s t a ł o d s ło n ię ty f r a g m e n t b y łe j p r z y p o r y , p o c h o d z ą c e j z w c z e ś n i e j s z e j f a z y ro z w o jo w e j k o ś c io ła , W w yk o p ie Ш o d k r y to d r e w n ia n ą t r u m n ę , z k tó r e j z a c h o w a ły s i ę w s t a n i e b a r d z o z ły m ś c ia n k i b o c z n e i d n o , w e w n ą trz z n a jd o w a ł s i ę f r a g m e n t k o ś c i n o g i p o s y p a n y w a p n e m . Z a ło ż o n y c h z o s ta ło 6 n o w y c h w ykopów o n a s tę p u j ą c e j n u m e r a c j i ; I V ,I V a w e w n ą tr z k o ś c io ła , V , V I o r a z I s , I ls n a z e w n ą tr z k o ś c io ła . E k s p l o r a c j ę w w y k o p a c h d o p ro w a
-189
dz ono do c a l c a , k tó r y s ta n o w i f lu w io g la c ja ln y ż w ir p r z e s y c o n y z w ią z k a m i ż e la z a , z a le g a ją c y p r z e c i ę t n i e n a g łę b o k o ś c i 1 ,4 m od w s p ó łc z e s n e j p o s a d z k i, 1 ;·7 m od p o w ie r z c h n i n a z e w n ą tr z k o ś c io ła . 2 W ykop IV - p o w ie r z c h n ia 12 m . U sy tu o w a n y c e n t r a l n i e w n a w ie p ó łn o c n e j, p r z y le g a do ś c ia n y w s c h o d n ie j, od Z achodu do z e w n ę tr z n e j ś c ia n y a p s y d y . O d k ry to 3 g ro b y s z k ie le to w e , z ło ż o n e b y ły o n e w t r u m n a c h , z k tó r y c h z a c h o w a ły s i ę f r a g m e n ty d e s e k i g w o ź d z ie . P o c h ó w k i w y s tę p o w a ł y n a g łę b o k o ś c i od 1 , 4 6 - 1 , 9 0 m . G ro b y n r 48 i 49 p o ja w ia ją c e s i ę n a g ł ę b o k o ś c i 1, 75 m i 1, 90 m b y ły p o s y p a n e w a p n e m . S z k ie le ty z o r ie n to w a n e b y ły po o s i E -W , g ło w a m i s k ie r o w a n e n a z a c h ó d . K o ś c i r ą k s k r z y ż o w a n e i u ło ż o n e n a w y s o k o ś c i k o ś c i k rz y ż o w e j lub n ie c o p o w y ż e j. W z a c h o d n ie j c z ę ś c i w ykopu z n a jd u je s i ę n o w o ż y tn a , p u s ta k r y p ta c e g la n a o s k le p ie n iu k o le b k o w y m . T r u m n y p r z e n ie s io n e z o s ta ły p ra w d o p o d o b n ie w in n e m i e j s c e . W w y k o p ie o d k r y to 8 m o n e t z X V III i XIX w. M o n e ty z n a jd o w a ły s i ę w w a r s tw ie g r u z u s iln ie p r z e m i e s z a n e g o . W y e k s p lo ro w a n o n ie lic z n y m a t e r i a ł c e r a m i c z n y , n a j s t a r s z y d a to w a n y j e s t n a k o n ie c ΧΠ w ie k u ,2
W ykop IV a - p o w ie r z c h n ia 4 , 5 m . U sy tu o w a n y w n a w ie p ó łn o c n e j, p r z y le g a do ś c ia n y p ó łn o c n e j k o ś c io ła , a od s t r o n y p o łu d n io w e j ł ą c z y s i ę z w ykopem IV. N a d n ie w ykopu z a c h o w a ły s i ę p o z o s ta ło ś c i po fu n d a m e n c ie ś c ia n y w p o s ta c i n e g a ty w ó w . W y dobyto m o n e tę z w a r s tw y g r u z u p o c h o d z ą c ą z X V III w. o r a z n ie lic z n e f r a g m e n ty c e r a m i k i . P o ch ó w k ó w b r a k . 2 W ykop V - p o w ie r z c h n ia 20 m . U sy tu o w a n y n a z e w n ą tr z k o ś c io ła , p r z y l e g a od s t r o n y p ó łn o c n e j do w ie ż y , W w y k o p ie o d k r y to 6 g ro b ó w s z k i e le to w y c h z a le g a ją c y c h n a g łę b o k o ś c i o d 1, 30 m do 1, 50 m od p o w ie rz c h n i. W je d n y m p rz y p a d k u / g r ó b n r V I / s z k i e l e t z a c h o w a ł s i ę f r a g m e n t a r y c z n i e , p o z o s ta łe w s ta n ie d o b r y m . P o c h ó w k i z o r ie n to w a n e b y ły r ó ż n i e - w p o z y c ji w y p r o s to w a n e j, k o ś c i r ą k s k rz y ż o w a n e n a w y s o k o ś c i k o ś c i k rz y ż o w e j lub n ie c o p o w y ż e j. Z m a r l i p o c h o w a n i b y li w d re w n ia n y c h t r u m n a c h o c zy m ś w ia d c z ą w y s tę p u ją c e p r z y s z k ie le ta c h f r a g m e n ty d r e w n a i g w o ź d z ie . W t r a k c i e p r a c w y k o p a lisk o w y c h p o p rz e d z o n y c h b a d a n ia m i g e o f iz y c z n y m i, o d s ło n ię to n a g łę b o k o ś c i 2 ,4 m od p o w ie r z c h n i, w y s tę p u ją c y n a p la n ie r o tu n d a ln y m , f r a g m e n t fu n d a m e n tu o s s u a r iu m / k a r n e r / . We w n ę tr z u z n a j d o w a ła s i ę 0 , 30 m g r u b o ś c i w a r s tw a k o ś c i s iln ie z m in e r a liz o w a n y c h , l e ż ą c a b e z p o ś r e d n io n a c a lc u . W y e k s p lo ro w a n o lic z n y n o w o ż y tn y m a t e r i a ł c ę r a m i c z n y . 2 W ykop V I - p o w ie r z c h n ia 6, 5 m . U sy tu o w a n y n a z e w n ą tr z k o ś c io ła , p r z y le g a od s t r o n y p o łu d n io w e j do w ie ż y , W w y k o p ie w y s tę p o w a ł n ie lic z n y , f r a g m e n t a r y c z n y m a t e r i a ł k o s tn y o r a z c e r a m i k a n o w o ż y tn a , 2 W ykop Is - p o w ie r z c h n ia 1, 5 m . U sy tu o w a n y n a z e w n ą tr z k o ś c io ła , p r z y ś c ia n ie p ó łn o c n e j. N a g łę b o k o ś c i 2 , 4 m o d p o w ie r z c h n i w y s tą p iła w a r s tw a k a m ie n i b ę d ą c ą p o z o s t a ł o ś c i ą po b y łe j p r z y p o r z e . B r a k m a t e r i a ł u k o s tn e g o , ja k i c e r a m ic z n e g o . 2 W ykop H s - p o w ie r z c h n ia 1 ,8 m . U sy tu o w a n y n a z e w n ą tr z k o ś c io ła , p r z y ś c i a n i e p ó łn o c n e j. W fu n d a m e n c ie ś c ia n y z a c h o w a ły s i ę f r a g m e n ty b y łe j p r z y p o r y n a r o ż n e j. B r a k m a t e r i a ł u k o s tn e g o i c e r a m ic z n e g o . W w yniku p rz e p ro w a d z o n y c h p r a c w y k o p a lisk o w y c h z o s t a ł a o d k r y ta ;
