Marcel Bulla (1958-2017) : rzecznik współpracy nadbałtyckiej, zwłaszcza Polaków i Niemców z Meklemburgii i Wielkiego Pomorza

Józef Borzyszkowski

Marcel Bulla (1958-2017) : rzecznik

współpracy nadbałtyckiej, zwłaszcza

Polaków i Niemców z Meklemburgii i

Wielkiego Pomorza

Acta Cassubiana 19, 589-593

MARCEL BULLA (1958-2017)

- rzecznik współpracy nadbałtyckiej,

zwłaszcza Polaków i Niemców

z Meklemburgii i Wielkiego Pomorza

Postać Marcela Bulli,nie tylko w mojej pamięci, pozostaniena zawsze zwią­ zana z rozwijającą się po 1990 roku wszechstronną współpracą polsko-nie­

miecką, przede wszystkim na stykudwóch bliskich sobie krain nadbałtyckich

- Meklemburgii i Wielkiego Pomorza, obejmującego Pomorze Przednie, czyli część niemieckiego Landu Mecklenburg- Vorpommernze stolicąw Schwe-

rinie.

Właśnie Szwerin - dawniej obodrzycki Zwierzyn, poło¿ony w krainie je­ zior, od wieków do dziśstolica,kiedyś Księstwa, dziś Landu wRepubliceFede­ ralnej Niemiec, stanowił miejsce pracy i oddziaływania Marcela na nasze rela­ cje polsko-niemieckie i kaszubsko-pomorsko-meklemburskie. Marcel pozjed­

noczeniu Niemiec, będącz urodzenia iducha Ślązakiem, wychowanymw Polsce, od 1978roku obywatelem RFN, zostałw 1991 roku pracownikiemkancelarii premiera nowego landu - kraju meklembursko-pomorskiego. W tejże kance­ larii, mimo zmieniających sięrządów i premierów, trwał jako niezwykle kom­ petentny i zaangażowany wrealizację zadań urzędnik, odpowiedzialny zakon­

takty zagraniczne - najpierw referent, wkrótce kierownik wydziału.

Nie pamiętamdziś, kiedy i gdzie spotkaliśmysięporaz pierwszy - w Gdań­ sku czy Szwerinie - iprzy jakiej okazji. Może było tow ramach Międzynaro­ dowej Komisji d/s Współpracy Polsko-Niemieckiej, w którejobok parlamenta­

rzystów byli wojewodowie i eksperci z obu stron, spotykający się zamiennie w Polsce iw Niemczech,w której obaj się znaleźliśmy? - Niemałą rolę wtych

kontaktach odgrywał wówczas Instytut Zachodni w Poznaniu, kierowany przez

wspaniałą prof. AnnęWolf-Powęską,odznaczoną w tym roku nagrodą „Pome­ rania Nostra”,przyznawaną przezuniwersytety Szczecinai Gryfii oraz te dwa uniwersyteckiemiasta. Instytutjako głównyorganizatorspotkań - konferencji

590

J

B

znająca Polskę ijęzykpolski, był jak zwykle szczególnym łącznikiem między

Polakami a Niemcami.Ze wzruszeniem wtedy i później wspominał swójpierw­

szy pobyt, śląskiego maturzysty, nad morzem - w Sopocie i Gdańsku i wza­ jemnie przedstawiałwieluuczestników z obu stron, jemu bliskich.

Jednakże najmocniej zapisały się w mojej pamięci jego starania, by dele­

gacja województwa gdańskiego uczestniczyła w uroczystościach 1000-lecia Meklemburgiiw 1995 roku. Centralne wydarzenia miały miejsce w Szwerinie iGüstrow, gdzie Marcel sprawował troskliwą opiekęnad delegacjami z Gdań­

ska i Szczecina. (Jego serdeczne kontakty z Szczecinemto osobna historia!).

Wówczas to poznałem i zaprzyjaźniłem się także z śp. dr Christą Drews-

-Steinsdorf, która przybyła do Szwerina z Koblencji i została kierowniczką,

organizatorką bardzo ważnej instytucji - Zentralefür Politische BildungMeck­ lenburg-Vorpommern (Centrali Kształcenia Obywatelskiego Meklemburgii

iPomorza Przedniego w Szwerinie). Był to czas bardzo przykrychrelacji Ossi

und Wessi. Marcel i Christanależelidotych, którzy utożsamialisię z rodakami z byłej NRD. Nie wywyższali się ponad innych, dając przykład partnerskich

relacji między różnymi ludźmi;skutecznie angażującinnych do współdziałania

- współtworzenia nowej rzeczywistości. Tworzyli, jak mawiamy u nas za

Cz. Miłoszem, tak bardzo ważną, niezbędną w społecznościach lokalnych, krajowych i międzynarodowych, tkankę łączącą. Nie tylko my gdańszczanie

mogliśmy odnieść wrażenie,że nas wyróżniali, botraktowaliwszystkichwofi­

cjalnych kontaktach jednakowo serdecznie.

Bez wątpienia nasze przyjaźnie i pozasłużbowe spotkania, rodzinne kon­ takty, służyłyteż sprawie publicznej. Dzięki Chriscie spędziliśmy z Cezarym Obracht-Prondzyńskim w grupie samorządowców z Meklemburgii-Pomorza

Przedniego pod jej kierownictwem kilkanaście dniw Brukseli, poznającstruk­ tury i urzędników EU.

Za kulminację naszych kontaktów i współpracy z Marcelem można uznać obchody 1000-lecia Gdańska i przebieg Kongresu Pomorskiego 1997 Gdańsk

- 1998 Szczecin.Obecność gości z Szwerinu, zwłaszcza rządowo-parlamen-tarnej delegacji w Szczecinie, była symbolicznym znakiem współdziałania

i współmyślenia o naszej przyszłości. Za cennym listem Premiera Berndta Seite w Gdańsku, czy obecnością i wystąpieniem Reinera Prachtla - przewodni­

czącego sejmu krajowego ze Szwerinu w Szczecinie, stała teżpraca Marcela.

- Wówczasto, pół żartempół serio, powiedziano, że Pomorze jestjedynym

regionem Polski,który ma już swoją reprezentację wEU.

Ślady naszych kontaktów, dobrej roboty Marcela, Christy, dyrektorówmu­ zeów i archiwów pomorskich zza Odry, znajdziemy w niejednym wydawnic­

twie po obu stronach granicy. (W1997 roku w lipcu gościliśmy w Gdańsku

„Pomorze--Gdańsk. Sąsiedzi ...” i„Lotne piaski - młoda sztuka z Meklemburgii-Pomorza

Przedniego, scena wruchu”. Wówczas wystąpiłatez z koncertem w Gdańsku

Meklemburska Orkiestra Państwowa). Wydarzeniem ogólno-pomorskim była

obecna m.in.w Gdańsku wystawa archiwalnych skarbów książąt pomorskich

z Krajowego Archiwum Pomorskiego w Gryfii i Archiwum Państwowego

w Szczecinie, także prezentowanau nasw CentralnymMuzeumMorskim. Gdymyślęo Marcelu, mamwpamięci m.in. przepiękne kalendarze, wyda­ wane co roku w Szwerinie, przysyłaneprzez Kancelarię Premiera wraz z ży­

czeniami świąteczno-noworocznymi, cieszące rodzinę, wzbogacające zbiory Muzeumw Wejherowie.

Polem dobrych kontaktówbyła też współpracawramach Zarządu Fundacji WspółpracyPolsko-Niemieckiej,któremu współprzewodniczył b. minister spra­ wiedliwościzeSzwerinu, z którym współpracowałMarcel. W tamtych latach

z jego udziałem zapoczątkowana została trwająca nadal współpraca policji i innychsłużb bezpieczeństwa państwowegokrajów nadbałtyckich.

O codziennejrzeczywistości decydowała takżeróżnorodna wzajemna pro­ mocja naszych regionów - tu wGdańskuitam wSzwerinie, stanowiąca okazję do dodatkowych spotkań z Marcelem, choćby podczas Dni Gdańska, kiedy to nie brakowało na Targu Węglowym stoiska ze Szwerinu.Marcel wspierał

też nas na drodze zacieśnienia kontaktów między środowiskami naukowymi. Ostatnim przykładem jestprzygotowanie październikowej konferencjinauko­ wej w Gdańsku,poświęconej 500-leciu Reformacji i postaciJohannesa

Bugen-hagena, autora pierwszej historii Pomorza, powstałej napoczątku XVI wieku,

a wydanej po raz pierwszy w1728 roku w Gryfii.

Sądzę, że wdzięczną pamięć oMarcelu Bullizachowa też grupastudentów,

z którą przed 10 jużlaty wędrowałem przez Pomorze i Meklemburgię, goś­ cinnie przyjęta przez Marcela w siedzibie rządukrajowego i na szwerińskim

zamku - siedzibie tamtejszegoparlamentu. Wówczas też byliśmygośćmidzia­

łającego w Szwerinie Koła Przyjaciół Kaszub, współpracującego z KUL-em w Wieżycy i Starbieninie, związanego z parą naszych przyjaciół - Elen iKlau­

semIsraelami.

Jako pamiątki naszych spotkań i wizytpozostają fotografie i liczne wydaw­

nictwa.

Nasze ostatnie spotkanie miałomiejsce 16 maja br. wGdańsku. Mówiliśmy

wówczas m.in. o 500-leciu Reformacji. Marcel był po wizycie w Konsulacie

RFN w Gdańsku. Zachęcałdo współpracy - zawsze urabiał grunt po obu stronach. Był okazem zdrowia, człowiekiem radosnym, szczęśliwym w pracy i w rodzinie. Wspominałwówczas całeswoje życie...

Urodził się wŚwiętochłowicach w rodzinie kolejarskiej - Marii z d.

592

J

B

w Kolonii. W rodzinnym mieście ukończył szkołę powszechną i średnią.

W marcu 1978 roku rodzina przeniosła się do RFN, gdzie przeszedłszy doświadczenia spóźnionych przesiedleńców osiadła w Kolonii. Tam Marcel

przeszedł kursy języka i przygotowawczy do studiów uniwersyteckich.

W latach 1980-1986 studiował politologię i slawistykę na uniwersytecie

wBonn.Promotorem jego pracy magisterskieji ukochanym mistrzem był przy­

jaciel Polskii wielki humanista prof. Adolf Jacobsen, zmarły na początku2017 roku, z którymwspółpracowałem wZarządzie Fundacji Współpracy Polsko­ -Niemieckiej. O jego pogrzebie i wcześniejszychspotkaniach zmistrzem, Mar­ cel opowiadał z wielkimwzruszeniem.

Podczas studiów Marcel poznał swoją ¿onę Annę, pochodzącą z Estonii. Ślub odbyłsięw sierpniu 1986roku.Wkrótce urodziła sięichcórka Katarzyna, a dwalata później Wiktoria. Marcel był bardzo związany z rodziną; był do­ brym i kochającym synem imężem,troskliwym ojcem. Był dumnyz sukcesów swoichcóreki zięciów...

Pierwszym miejscem pracy Marcela była Fundacja Konrada Adenauera w SanktAugustink. Bonn, w której zostałekspertem od kontaktów i sprawy

zjednoczenia wschodnichi zachodnich Niemiec, mającymszczególniebliskie więzize środowiskami Lipskai Berlina.

Pracującw Szwerinie, będąc odpowiedzialnym za współpracę międzyna­

rodową, angażował się z gorącym sercem się w kontaktypolsko-niemieckie.

Działając w wspomnianej Rządowej Komisji Polsko-Niemieckiej, szczególnie

angażował się na polu współpracy transgranicznej, w tym na rzeczwspiera­ nego przez EUEuroregionu Pomerania. Stąd miałwielu znajomych i przyjaciół

w Szczecinie. Należą do nich b. wojewoda szczeciński i zachodniopomorski

dr Marek Tałasiewicz ib.dyr. Zamku Książąt Pomorskich prof. EugeniuszKus.

- Marcel był dumny z otrzymanego wSzczeciniewyróżnieniaze znakiem Gryfa. - Na podobne zasłużył też w Gdańsku.Miałem nadzieję, żewkrótce stanie się

to faktem.

Marcel był człowiekiembezgranicznie życzliwym dla bliskich i dalszychlu­

dzi, z którymi spotykałsięna swojej drodze życia.Podczas naszegoostatniego spotkania, wspominając dom rodzinny, wiele mówiłomuzyce,o akordeonach,

na których grałz ojcem w rodzinnym i przyjacielskimkręgu.Opowiadałopla­

nowanym na czerwiec ślubie córki, o jejweselu, któremiało byći stało sięwiel­

kim zjazdemrodzinnym. Był szczęśliwy, iż przebiegło ono zgodnie z progra­ mem. Po weselu odbył z siostrą jeszcze sentymentalną podróż wrodzinne strony. (Rok wcześniej podobną odbył z żoną Anią po jej Estonii i całym Baltikum).

Miał wiele planów rodzinnych i zawodowych. Niejeden był nasz wspólny - także z tych, na które zawsze brak czasu. By człowiekiem głębokiej wiary -

pomoc. Był rzecznikieminteresów naszych Braci Mniejszych - przyjacielem natury, człowiekiem w duchu św. Franciszka, zaniepokojonym o przyszłość.

Był okazemzdrowia. Systematycznie uprawiał długiespacery isport... Śmierć

dopadła gopodczasprzedwieczornego przebiegu - wdrodze.

Po¿egnano gokilka dni później podczas mszy pogrzebowejw kościele pa­

rafialnym p.w. św. Anny w Szwerinie. Pochowano na wiejskim cmentarzu wLutzow,gdziestworzył wraz zAnią dom - szczęśliwąrodzinnąprzystań. Będzie go nie tylko ¿onie Ani i rodzinom córek Katarzyny i Wiktorii bardzo a bardzo brakowało.