"Teksty biblijne w najstarszych zabytkach piśmiennictwa kaszubskiego (XVI–XVIII w.)", "Wpoczątku było Słowo... Najstarsze kaszubskie teksty biblijne", Adam Ryszard Sikora, Poznań 2009, Kartuzy 2009 : [recenzja]

Marek Cybulski

"Teksty biblijne w najstarszych

zabytkach piśmiennictwa

kaszubskiego (XVI–XVIII w.)",

"Wpoczątku było Słowo... Najstarsze

kaszubskie teksty biblijne", Adam

Ryszard Sikora, Poznań 2009,

Kartuzy 2009 : [recenzja]

Acta Cassubiana 13, 390-392

Marek Cybulski

o. Adam Ryszard Sikora OFM,

Teksty biblijne

w najstarszych zabytkach piśm iennictw a

kaszubskiego (X V I-X V III w.),

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza - Wydział Teologiczny,

„Studia i Materiały” 123, Poznań 2009, ss. 149

o. Adam Ryszard Sikora OFM,

W początku bylo

Slowo... N ajstarsze kaszubskie teksty biblijne,

Oficyna Czec, Kartuzy 2009, ss. 146

Ò jc Ryszard Sykóra, doktór habilitow óny, francyszkana, dolm ôcz kaszëbsczi E w angelëji, robiôrz T eò lo g ò w ég ò F akùlteta U niw ersyteta A dam a M ickiew icza w P òzn an iu , w jednym rokù p rzëszëk òw ôł nam a dw ie czekaw é ksążczi. Zajim ô sã ó n nôstarszim a k aszëbsczim a tekstam a z X V I-X V III sto lëcô i ó tim téż są p rezen to w ó n é tuw ó d ok azë. C h ó c ó stôrokaszëbsczich tekstach rozmajiti ùczałi pisalë ju d o sc tëlé (je to w id zec pó d osc bók ad n y bibliografiji d od ón y do óbù ksążków Sykórë, ch oc to d och n ie je w szëtk ó , ó czim sw iôdczi słow ó„w ybór”), to rów nak taczé ù ch w ô cen ié sprawë, jak za b éd o w ô ł ù sôd zca, je „pionierskie w aspekcie zainteresow ań biblistyki i te o lo g ii” (słow a z w ëd ô w n y recenzëji pro­ fesora Jerzego Trèdra p ó d ó n é na ó b k łô d ce pierszi ksążczi). Pierszô z óp isó n ëch ksążków to ùczbów i, teó lo g ó w i d ok ôz, dlô ù czałëch, a drëgô m ó że zacekaw ic w szëtczëch czëtińców .

D o k a zë Sykórë skłôdają sã z

Wprowadzenia

Bibliografii

Duchowne

piesnie

Małi Katechizm

Perykopy

smołdzińskie,

Śpiewnik starokaszubski

Autor

autorzy przekładu

Opis zabytku, Statystyka tekstów biblijnych w zabytku, Teksty

biblijne

Przedmowa

Statystyka tekstów biblijnych

о . A

R

S

, T

... 391

w ni Aneks, co sã skłôdô z dwùch dodôwków: I. Wystawa najstarszych zabytków

piśmiennictwa kaszubskiego w Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomor-

skiej w Wejherowie; a téż II. Verba Sacra. Biblia Kaszubska. Najstarsze kaszubskie

teksty biblijne. W tim drëdżim dodôwkù je mòwa o wiôldżim kùlturowim wëda-

rzenim, òrganizowónym przez ùczałëch i artistów z Pòznania, czedë co rokù

w wejrowsczi farze je swiãto kaszëbsczi mòwë, a stôrodôwné tekstë piãkno prze-

pòwiôdô wiôlgô pòlskô aktorka, Danuta Stenka. Dali są krótczé tekstë: Naro­

dziny piśmiennictwa kaszubskiego (s. 129-131), Autorstwo tekstów i główne wła­

ściwości ich języka (s. 131-133), Dramatyczne położenie Kaszubów na Pomorzu

Zachodnim (s. 133-135) i Ceynowa jako budziciel ludu i pionier współczesnego

piśmiennictwa kaszubskiego (s. 135-137). Obie ksążczi są bògato zòbrôzkòwóné,

są òdjimniãcô placów, gdze pòwstałë stôrokaszëbsczé ksążczi, abò tëch, gdze

sã lëdze z nich mòdlëlë (kòscół w Bëtowie, kòscół w Smołdzënie, téż i jegò

westrzódk, pałac Anny de Croy tã, zómk w Bëtowie), a téż ùczałëch i jinëch

lëdzy zasłużonëch dlô jich wydaniô abò rozszerzéniô wiédzë ò nich (Reinhold

Olesch, Friedhelm Hinze, Hanna Popowska-Taborska, Halina Kamińska, Danuta

Stenka).

Jeżlë jidze ò tekstë ze Stôrégò Testameńtu Swiãtëch Pismionów w stôrodôw-

noce Krofeja, Sykòra nalôzł tuwò 96 piesni w drëcznym tekstu i 57 w rãkòpi-

snym dodôwkù, a westrzód nich blós trzë to są prosto dolmaczënczi biblëjowëch

psalmów, a zaòstałé to „jedynie pieśni oparte na motywach biblijnych”(s. 34,

Teksty biblijne w najstarszych zabytkach...), i trzënôsce wëjimków z jinëch ksãgów

Stôrégò Testameńtu. Z Nowégò Testameńtu je tuwò Modlitwa Pańska (bò chòc

ni ma jí w zbiérnym tekstu, le „poszczególne wezwania Modlitwy Pańskiej roz­

poczynają każdą kolejną zwrotkę pieśni XLVIII” ) (s. 39, Teksty biblijne w naj­

starszych zabytkach... ), trzë piesni z Ewangelii według św. Łukasza i „czternaście

krótszych wersetów z ośmiu ksiąg” (s. 35 Teksty biblijne w najstarszych zabyt­

kach... ).

W Malym katechizmie Pontanusa wikszi dzél dołmaczënków ze Stôrégò T e­

stameńtu to są psalmë (razã 115 wiérztów), jesz do te są wëjimczi z Piãcoknédżi,

Drëdzi Knédżi Kroników, a téż z knégów: Przësłowiów, Mądroscy, Syracha, Iza­

jasza, Jeremijasza, Joela i Zacharëjasza. Zato z Nowégò Testameńtu mómë tuwò

„fragment Pierwszego Listu swiãtégò Piotra”(s. 65) i dłëgszi wëjimk Pańsczi Mãczi

z Pasji oraz w pierwszim dzélu z szestnôstu knégów : z cztërzech Ewanieleji:

wedle swiãtégò Mateusza, wedle swiãtégò Marka, wedle swiãtégò Łukasza, wedle

swiãtégò Jana, Dzejów Aposztołów, z lëstów swiãtégò Pawła: do Rzimianów,

do Korintczików, do Galatczików, do Efezjanów, do Kolosanów, Pierwszégò Lëstu

do Tesaloniczanów, Pierwszégò i Drëdżégò Lëstu do Timoteusza, do Titusa, do

Hebrajczików oraz z Pierwszégò Lëstu swiãtégò Piotra.

Dłëgszé biblëjowé tekstë òbjimują tzw. Perykopy smołdzińskie. Tak téż są

tuwò wëjimczi z pòstãpnëch knégów: ze Stôrégò Testameńtu: Lëczbów, Psal­

392

M

C

wedle swiãtégò Mateusza, Marka, Łukasza

Jana, Dzejów Aposztołów, Lëstów

swiãtégò Pawła do Rzimianów, Pierwszégò i Drëdżégò Lëstu do Korintianów, Ga-

latów, Efezjanów, Filipianów, Kolosanów, Pierwszégò Lëstu do Tesaloniczanów,

Titusa, Hebrajczików, swiãtégò Jakuba,

Pierwszégò i Drëdżégò Lëstu swiãtégò

Piotra, z Pierwszégò Lëstu swiãtégò Jana,

Apòkalipsë swiãtégò Jana.

G d y jidze ò òstatną analizow óną stôrod ôw n otã, to je

Śpiewnik starokaszub-

ski,

Psalmach

Teksty biblijne w najstarszych zabyt­

kach...),

P rezen to w ó n é dok azë òjca A dam a Riszarda Sykòrë to w ôrtn é i zajim né ksążczi. Z tek stów nôstarszëch k a szëb sczëch stôrod ôw n otow ùczałi francyszka- na, latosy stolem , w ë d o stô ł b ib lëjow é w ëjim czi, w ëd zelił je, p òrech òw ôł i skata- logòw ôł, a pò przeprow ôdzony analize przedrëkòw ôł w swòjich robòtach. I tak czëtiń c d o stô w ô do rãczi ò d òjca Sykòrë ù czb òw ą analizã sw iãtëch tek stó w z dołączonym a do ni sam im a tekstam a w dw ù ùjim iãcach, ù czb òw i i pòpùlarny, co m ò że gw ësn o p ò m ò c w dalszëch badérow aniach, a téż lëd zó m zajintereso- w ónym k aszëbizną dac potrzébną w iéd zã, pòkazac, jak sã przódë m ò d lëlë lëter- sczi K aszëbi.