Zjinakòwé interferencje kaszëbsczi gwarë wsë Lësé Jamë w pòlaszëznie

Hanna Makurat

Zjinakòwé interferencje kaszëbsczi

gwarë wsë Lësé Jamë w pòlaszëznie

195

ZJINAKÒWÉ INTERFERENCJE KASZËBSCZI GWARË WSË LËSÉ JAMË...

Hanna Makurat

Gdañsk

Zjinakòwé interferencje kaszëbsczi gwarë

wsë Lësé Jamë w pòlaszëznie

1 _{W. Pniewski, B³êdy jêzykowe w zadaniach m³odzie¿y polskiej w Gdañsku w œwietle dialektów}

pomorskich i jêzyka niemieckiego, „Rocznik Gdañski”, 1927, s. 19-57.

2 _{U. Wiñska, B³êdy jêzykowo-stylistyczne uczniów szkó³ podstawowych województwa}

HANNA MAKURAT (GDAÑSK)

196

3 _{E. Breza, Niektóre czêstsze b³êdy jêzykowe. (Pok³osie polonistycznej pracy instrukta¿owej}

197

ZJINAKÒWÉ INTERFERENCJE KASZËBSCZI GWARË WSË LËSÉ JAMË...

4 _{Ôrtë ùsz³ég}

ò czasu w kaszëbiznie za: E. Breza, J. Treder, Gramatyka kaszubska. Zarys

popu-larny, Gdañsk 1981, s. 133-134; J. Treder, has³o czas przesz³y [w:] Jêzyk kaszubski. Poradnik encyklopedyczny, red. J. Treder, wyd. 2, Gdañsk 2006, s. 42, przër. té¿: E. Gò³¹bk, Wskôzë kaszëbsczégò pisënkù, Gduñsk 1997, s. 77-78.

HANNA MAKURAT (GDAÑSK)

198

5 _{S. Gogolewski, Wp³ywy niemieckie na kaszubski system czasów przesz³ych, RKJ £TN IX} 1963, s. 69-75.

6 _{Miemiecczé sztrukturë ùsz³ég}

ò czasu dosta³é sã té¿ do codniowi pòlaszëznë na westowëch

199

ZJINAKÒWÉ INTERFERENCJE KASZËBSCZI GWARË WSË LËSÉ JAMË...

7 _{E. Breza, J. Treder, Gramatyka kaszubska…, s. 135.} 8 _{W p}

òlaszëznie, jawerno jak w systemie pras³owiañsczégò jãzëka, pasywn¹ stronã mòg¹ miec blós tranzytiwné czasniczi.

HANNA MAKURAT (GDAÑSK)

200

9 _P

òdôwóm za: Z. Klemensiewicz, Historia jêzyka polskiego, Warszawa 1976, s. 620. 10 _{Zd.: Gramatyka wspó³czesnego jêzyka polskiego. Morfologia, pod red. R. Grzegorczykowej,}

R. Laskowskiego, H. Wróbla, Warszawa 1999, s. 266. 11 _{Zd.: E. Breza, J. Treder, Gramatyka kaszubska..., s. 135.}

201

ZJINAKÒWÉ INTERFERENCJE KASZËBSCZI GWARË WSË LËSÉ JAMË...

HANNA MAKURAT (GDAÑSK)

202

12 _{W p}

òlaszëznie w instrumentalu wielny lëczbë ekspansjô fòrmów dualu mia³a plac w XVII stalace, skùtkã nëch przejinaków bë³o w pòlaszëznie ùsztô³cenié sã przechódny kategórii midzë dualn¹ a wieln¹ lëczb¹: kategóriô na fòrmalno przënôléga³a dualny lëczbie, zôs zna-czenim bë³a pasownô wielny lëczbie; zd.: W.R. Rzepka, Demorfologizacja rodzaju w liczbie

mnogiej rzeczowników w polszczyŸnie XVI-XVII wieku, Kraków 2004, s. 102.

13 _{Przër.: F. Lorentz, Gramatyka pomorska, t. III, wyd. I, Poznañ 1927–1937, wyd. II,} fotooffse-towe, Wroc³aw 1962, s. 882-883.

203

ZJINAKÒWÉ INTERFERENCJE KASZËBSCZI GWARË WSË LËSÉ JAMË...

HANNA MAKURAT (GDAÑSK)

204

205

ZJINAKÒWÉ INTERFERENCJE KASZËBSCZI GWARË WSË LËSÉ JAMË...

Hanna Makurat

Interferencje fleksyjne kaszubskiej gwary

wsi Lisie Jamy w polszczyŸnie

STRESZCZENIE

Niniejszy artyku³ jest wynikiem badañ terenowych przeprowadzonych na obszarze gwary wsi Lisie Jamy i okolic. Przedmiotem badañ by³y wp³ywy gwary kaszubskiej na polszczyznê w zakresie fleksji. Przeprowadzona analiza wykaza³a interferencje w zakresie fleksji werbalnej: stosowanie kaszubskojêzycznych form czasu teraŸniejszego, przesz³ego i zaprzesz³ego, u¿ywanie kaszubskich form strony biernej, pojawianie siê kaszubskich form nieosobowych oraz w³aœciwych kaszubszczyŸnie form trybu przypuszczaj¹cego, oraz w zakresie fleksji imiennej: stosowanie w³aœciwych kaszubskim gwarom koñcówek rze-czownika, zaimka i liczebnika w narzêdniku liczby mnogiej, koñcówek rzeczownika w dope³niaczu liczby mnogiej oraz koñcówek rzeczowników ¿eñskich w bierniku liczby pojedynczej.

Hanna Makurat

Inflected interference of the Kashubian dialect

in Lisie Jamy in the Polish language

SUMMARY

This article is the result of the field research conducted in the area of the dialect in Lisie Jamy and the surrounding area. The subject of the study was the Kashubian dialect’s influ-ence on the Polish language in terms of inflection. The analysis showed the interferinflu-ence in terms of the verbal inflection: the use of Kashubian forms of the present, past and past perfect tenses, the use of Kashubian forms of the passive voice, the appearance of Kashu-bian non-personal forms and the forms of conditional mood characteristic for KashuKashu-bian, and in terms of the inflection of names: the use of the characteristic for the Kashubian dialects endings of nouns, pronoun and numeral in the instrumental form of plural, the endings of nouns in the genitive plural, and the endings of the feminine nouns in the accu-sative singular.