I
nstytut Dziennikarstwa i Informacji Uniwer-sytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach po raz czwarty zorganizowaá konferencjĊ nauko-wą na temat wspóáczesnego polskiego systemu medialnego. Tematem przewodnim grudniowe-go spotkania naukowców z caáej Polski byáo czasopiĞmiennictwo. Uroczystego otwarcia konferencji dokonaá prof. Jacek Semaniak, rek-tor Uniwersytetu. NastĊpnie gáos zabrali: prof. UJK dr hab. Lidia Michalska-Bracha, dziekan ds. naukowych oraz dr Tomasz Chrząstek, dy-rektor Instytutu Dziennikarstwa i Informacji.Pierwszym punktem kieleckiej konferencji byáo spotkanie z redaktorami naczelnymi lo-kalnych mediów. GoĞcie dyskutowali na temat „Etyczna zasada dziennikarstwa – zalecenia i codzienna praktyka”. RozmowĊ moderowaáa dr Jolanta KĊpa-MĊtrak.
W trakcie obrad plenarnych zaprezentowa-no szeĞü referatów. Pierwsza zabraáa gáos prof. zw. dr hab. Danuta Hombek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego), która przedstawiáa sytuacjĊ gazet informacyjno-politycznych na prowincji Rzeczypospolitej w XVIII w. Do wspó áczesno-Ğci przeniosáo zebranych wystąpienie dr hab. prof. nadzw. Katarzyny Pokornej-Ignatowicz (Krakowska Akademia im. Frycza Modrzew-skiego). Autorka skoncentrowaáa siĊ na skut-kach, jakie wspóáczesnemu polskiemu rynkowi medialnemu przyniosáa likwidacja RSW. Kwe-stie jĊzyka w mediach i jĊzyka mediów podjĊáa dr hab. Alicja GaáczyĔska (Uniwersytet Jana
Kochanowskiego). JĊzykoznawczyni przybli-Īyáa wyniki badaĔ empirycznych, którymi objĊ-áa magazyny luksusowe adresowane do kobiet. Stwierdziáa, Īe ten typ magazynów nie wprost, ale przez kreowanie okreĞlonego stylu Īycia doradza, jak powinna Īyü wspóáczesna kobieta. Dr hab. Ryszard Filas (Uniwersytet Jagiello Ĕ-ski) w perspektywie chronologicznej przedsta-wiá, jak rozwijaáy siĊ czasopisma medioznaw-cze w II poáowie XX w. Natomiast dr Andrzej Kansy (Szkoáa WyĪsza im. Pawáa Wáodkowica w Páocku) mówiá o historii czasopism aÞ lio-wanych przez towarzystwa naukowe. Obrady plenarne zakoĔczyá referat dr Jolanty DzierĪyĔ-skiej (Uniwersytet Jana Kochanowskiego), któ-rej wystąpienie byáo diagnozą wspóáczesnego rynku czasopism. Autorka, bazując na licznych fachowych branĪowych raportach i analizach, wykazaáa, jak ten rynek zmienia siĊ i ewoluuje. Po przerwie wznowiono obrady w trzech sekcjach: „W krĊgu historii i kultury”, „Oblicza wspóáczesnego czasopiĞmiennictwa” oraz „Me-dia lokalne i Ğrodowiskowe”.
Pierwszy panel zostaá poĞwiĊcony historycz-nym i kulturowym aspektom funkcjonowania czasopism. Dr Dorota KamiĔska (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN) analizowaáa ilustracyj-noĞü polskich czasopism popularnonaukowych w XVIII w. Podobnym tematem zajĊáa siĊ prof. dr hab. GraĪyna Wrona (Uniwersytet Pedago-giczny im. KEN). Jej rozwaĪania byáy skoncen-trowane na popularyzacji nauki w XIX w. Prasa
Sprawozdanie z konferencji „Wspó
ïczesny polski
system medialny. Czasopi
Ămiennictwo”,
Kielce, 1 grudnia 2016
124
Katarzyna Gajlewicz-Korab, Olga Dąbrowska-Cendrowska popularnonaukowa w okresie dwudziestoleciamiĊdzywojennego wchodziáa w zakres proble-matyki analizowanej przez dr hab. AgnieszkĊ CieĞlikowską (Instytut Historii im. Tadeusza Manteufß a, PAN). Dr Ewa Wójcik (Uniwersy-tet Pedagogiczny, Kraków) przedstawiáa próbĊ monograÞ i pierwszego tytuáu popularnonauko-wego w Polsce, jakim byáy „Nowe WiadomoĞci Ekonomiczne i Uczone”. Prof. dr hab. Renata Piasecka-Strzelec (Uniwersytet Jana Kochanow-skiego) bardzo zainteresowaáa sáuchaczy swoim wystąpieniem poĞwiĊconym czasopismom wy-dawanym przez agencje prasowe. Mgr Ma ágo-rzata Aleksandrowicz (Uniwersytet Warszawski) w ciekawy sposób opowiadaáa o polskojĊzycz-nych czasopismach na Litwie. Reszta panelistów zaprezentowaáa próby monograÞ i poszczegól-nych tytuáów w ujĊciu historycznym. Dr Paweá Sarna (Uniwersytet ĝląski) opisaá funkcjonowa-nie spoáeczno-literackiego pisma „Odra” w la-tach 1945–1950. „Gazeta Nowa” i jej transfor-macja z tygodnika w dziennik byáa przedmiotem wystąpienia dr. Andrzeja Bucka (Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, Zielona Góra). Katolicki kwartalnik „Akcent” byá prezentowa-ny w kontekĞcie problematyki pogranicza przez dr OlgĊ Biaáek-Szwed (KUL).
Sekcja „Oblicza wspóáczesnego czasopi-Ğmiennictwa” miaáa oĞmiu prelegentów przed-stawiających róĪnorodne aspekty wspóácze-snych czasopism. Wiele z wystąpieĔ dotyczyáo analizy rynku w ujĊciu systemowym, pokazują-cej zmiany nie tylko w sferze technologicznej, ale i treĞci. Prof. zw. dr hab. Tomasz Mielczarek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kiel-cach) poddaá w wątpliwoĞü sens istnienia nazwy „prasa opinii” w odniesieniu do takich tytuáów jak „Wprost”, „Newsweek” czy „Polityka”. Za-stanawiaá siĊ, czy w dobie zmiany mentalnoĞci czytelników oraz dynamicznego rozwoju no-wych technologii trafniejsza nie wydawaáaby siĊ nazwa „ilustrowane magazyny spoáeczno--polityczne”. Dr Katarzyna Gajlewicz-Korab (Uniwersytet Warszawski) poĞwiĊciáa swoje rozwaĪania brutalizacji prasy typu people
po-kazanej na przykáadzie analizy artykuáów po-ĞwiĊconych celebrytom. CzasopiĞmiennictwo w ujĊciu gatunkowym opisywaáa dr Dominika Popielec (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), która zajĊáa siĊ wspóáczesnym dziennikarstwem Ğledczym, pokazując nieliczne juĪ miejsca, gdzie ten gatunek wystĊpuje i jak siĊ transformuje. Nowe technologie byáy przed-miotem zainteresowania dr. Jakuba ĩurawskie-go, który analizowaá e-wydania pism spoáecz-no-politycznych, zwracając szczególną uwagĊ na ich elementy multimedialne. UjĊcie marke-tingowe w badaniu nad wspóáczesnym czaso-piĞmiennictwem prezentowaáa dwójka badaczy z Uniwersytetu Warszawskiego. Dr àukasz Przybysz zaprezentowaá wyniki swoich badaĔ na temat prezentowania zjawiska PR w prasie opinii, twierdząc, Īe o PR w mediach pisze siĊ najczĊĞciej w negatywnym kontekĞcie. Dr Anna Jupowicz-Ginalska wskazywaáa na te elementy czasopism, które decydują o ich popularnoĞci, prezentując interesujące badania zaprzeczające tezie, Īe to okáadka decyduje o sprzedaĪy pisma. Panel zamknĊáy dwa wystąpienia pokazujące prawne problemy wspóáczesnych czasopism. Dr Maria àoszewska-Oáowska (Uniwersytet Warszawski) analizowaáa przypadki naruszenia prawa w związku z publikacjami zamieszczo-nymi na okáadkach czasopism spoáeczno-poli-tycznych w oparciu o wybrane sprawy sądowe. Bardzo szeroko potraktowane sprostowanie prasowe byáo przedmiotem analizy dr hab. ElĪ-biety Czarny-DroĪdĪejko (Uniwersytet Papie-ski Jana Pawáa II).
Obrady w sekcji „Media lokalne i Ğrodowi-skowe” rozpoczĊáo wystąpienie dr hab. prof. UJK Jolanty Chwastyk-Kowalczyk, która zapre-zentowaáa wyniki badaĔ ankietowych dotyczą-cych odbioru „Echa Dnia” w Ğrodowisku lokal-nym. Autorka podkreĞliáa, Īe czytelnicy najchĊt-niej czytają ten dziennik ze wzglĊdu na lokalne wiadomoĞci sportowe. Dr Marta Milewska (Sa-morząd Województwa Mazowieckiego) pod-kreĞliáa rolĊ i zadania prasy samorządowej jako jednego z kanaáów dystrybucji treĞci. Referat
125
Sprawozdanie z konferencji „Wspóáczesny polski system medialny. CzasopiĞmiennictwo”
dr Jolanty KĊpy-MĊtrak (Uniwersytet Jana Ko-chanowskiego) nosiá tytuá „»Projektor«. Kielecki magazyn kulturalny”. Autorka przedstawiáa wy-niki analizy zawartoĞci tego periodyku. Kolejne trzy wystąpienia dotyczyáy róĪnych segmentów polskiego rynku magazynów. Dr Dariusz Ba-ran (Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego) analizowaá rynek czasopism muzycznych, dr Judyta Perczak (Uniwersytet Jana Kochanowskiego) – segment magazynów ezoterycznych, a dr Olga D ąbrowska-Cendrow-ska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego) – prasĊ kulinarną. Obrady sekcji zakoĔczyá dr Tomasz Chrząstek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego), który badaá proÞ le polskich czasopism w me-diach spoáecznoĞciowych.
DuĪym atutem konferencji byáa niewielka liczba uczestników. To pozwoliáo na dysku-sjĊ zarówno w trakcie trwania posiedzeĔ po-szczególnych sekcji, jak i w kuluarach. KaĪdy z uczestników miaá czas na odniesienie siĊ do interesującej go czĊĞci spotkania.
CzasopiĞmiennictwo w Polsce w kaĪdym aspekcie ulega nieustannej transformacji. Jak wynika z zaprezentowanych referatów, istnie-je potrzeba kontynuowania badaĔ i wymiany informacji na ten temat. Dyskusja udowod-niáa, Īe nowe technologie, a co za tym idzie konwergencja mediów, inspirują nas do ana-lizy rynku, szczególnie do badaĔ interdyscy-plinarnych, i co waĪne – takĪe w ujĊciu hi-storycznym.
