Mirosław Kisiel
Sztuka współczesna w orbicie
zainteresowań młodego pokolenia
Nauczyciel i Szkoła 1-2 (30-31), 206-215
Mirosław Kisiel
Sztuka współczesna w orbicie zainteresowań
młodego pokolenia
D ynam ika zm ian ekonom icznych, społeczno-kulturalnych i cyw ilizacyjnych skłania nauczycieli przedm iotów artystycznych i anim atorów sztuki do poszu kiw ań now ych rozw iązań w dziedzinie edukacji, której głów nym zadaniem je st przygotow anie m łodych ludzi do życia we w spółczesnej rzeczyw istości. U m ożliw ienie integralnego rozw oju w szystkich sfer osobow ości ucznia, zw rócenie w iększej uw agi na jeg o potrzeby duchow e, kształcenie zmysłów, um iejętność kierow ania em ocjam i i szybkiego reagow ania na now e zjaw iska. Przed w spółczesną edukacją stoi zadanie stw orzenia dogodnych w arunków do zaspokojenia naturalnych potrzeb estetycznych dzieci i m łodzieży poprzez nauczenie ich rozum ienia i przeżyw ania piękna sztuki, artystycznych w artości dzieł, różnych rodzajów em ocji w nich zaw artych. W polskiej pedagogice m uzy cznej poszukuje się skutecznych rozw iązań artystycznych, m etodycznych i m e todologicznych zm ierzających w kierunku podnoszenia jakości i efektyw ności procesu nauczania m uzyki i plastyki.
W ychow anie estetyczne stanowi jeden ze składników w ychow ania i w ielo stronnego kształcenia. Rozum iane je s t ono jak o ogół św iadom ych oddziaływ ań na w ychow anka i jeg o działań w łasnych, w których w artości estetyczne i artystyczne w ykorzystuje się do pogłębienia życia uczuciow ego, rozw oju aktyw ności tw órczej i sam oekspresji. U m ożliw ia rów nież kontakt z różnym i dziedzinam i sztuki1. Potrzeba doznań estetycznych rodzi się zdaniem S. Szum ana z sam ego obcow ania z dziełam i sztuki. A proces w stępow ania w je j św iat polega nie tylko na aspekcie przeżyw ania lecz na pielęgnow aniu i rozw ijaniu tw órczej aktyw ności w ychow anków bądź do sam orodnej i sw obodnej, bądź też inicjow anej, kierowanej i rozw ijanej2. B. Suchodolski jed en z tw órców polskiej koncepcji w ychow ania estetycznego stw ierdza: „Nie tylko w ychow anie m a służyć sztuce, ale to w łaśnie sztuka m a służyć w ychow aniu”3.
W tym m iejscu w ypada opow iedzieć się za sz tu k ą ja k o podręcznikiem życia, „... który pobudza i niepokoi, zm usza do myślenia, działa na zm ysł i w yobraźnię,
1 W. O k o ń , N o w y sło w n ik p e d ag og iczn y . W arszaw a 1996, s. 320. 2 S. S zu m an , O s z tu c c i w y c h o w a n iu cstc ly cz n y m . W arszaw a 1962, s. 65. J B. S u c h o d o lsk i, W y ch o w an ie dla p rzy szło ści. W arszaw a 1968, s. 55.
Sztuka współczesna w orbicie zainteresowań młodego pokolenia 20 7 zaostrza ciekaw ość zarów no do świata, ja k i w stosunku do sam ego siebie, w ym aga sam odzielności, krytycyzm u, w rażliw ości, tow arzyszy sam okształceniu i sam opoznaniu człow ieka”11.
Sztuka w prow adzona do szkół i program ów szkolnych niem niej skutecznie i atrakcyjnie pow inna działać nie tylko w ram ach zajęć lekcyjnych ale rów nież zajęć pozalekcyj nych. I. W ojnar uw aża, że w ym uszona w tym zakresie w spółpraca szkoły z placów kam i i instytucjam i upow szechniającym i sztukę pozw oli prze łam ać barierę oddzielającą szkołę od życia kulturalnego i kulturalnych instytucji, stw arzając now e sytuacje w ychow aw cze o charakterze sw obodnym i otw artym 5.
H oryzonty sztuki w spółczesnej
Sztuka ulega nieustannym przemianom i charakteryzuje się dwoistością dyna miki procesów: powstawaniem nowych dziedzin i zjawisk oraz modyfikacją dziedzin podstawowych w jedności z techniką. Intermedia nie mieszczące się w konwencjonalnych kategoriach artystycznych dają początek nowym syntetycznym jakościom artystycznym. Coraz powszechniejsza obecność audiowizualności w dzisiejszej kulturze, sztuczność sztywnego rozdzielania różnych dyscyplin sztuki niezgodna z prawidłowościami funkcjonowania form ekspresji, programowe bazo wanie w mediach na wrażeniach szybkich, nie podlegających refleksji, uniem o żliwiających skupienie narzucają edukacji uwzględnienie problemu integracji sztuki i jej środków, wskazywanie dokonań szczególnie wartościowych. Tym, co wydaje się na tej drodze niezbędne, jest kształcenie „uważności” w kontakcie ze świa tem, nastawienia na bogactwo jego jakości, skupienia na doznaniu, kontemplacji pozwalającej przekroczyć granice wrażeń powierzchownych, przypadkowych, naj silniejszych. M ieczysław Wallis określa w spółczesną sztukę syntetyczną jako:
zacieranie się granic między poszczególnymi sztukami i rodzajami artystyczny mi oraz łączenie ze sobą różnych sztuk, ich „programowa nieczystość”, polaryzacja postaw w obec rzeczyw istości, czyli rów noczesność tendencji realistycznych i „antyrcalistycznych” ,
rozdzielność postaw w obec budow y dzieła sztuki, czyli rów noczesność tendencji do pełnej swobody kompozycyjnej i do rygoryzmu,
rosnące odw oływ anie się do czynnego udziału odbiorcy,
aleatoryzm , czyli pozostaw ienie pew nych elem entów w procesie tw órczym przypadkow i,
antyestetyzm , czyli odw rót od uznanych kanonów piękna6.
'ł I. W ojnar, S ztu k a ja k o p o d ręc z n ik ży cia. W arszaw a 1984, s. 12.
5 E. R o g a lsk i, M u zy k a w p o zaszk o ln ej ed u k a cji c stctyczn cj. B y d g o szcz 1992, s. 20. f‘ I. C h y la -S zy p u ło w a , In lcg racja sztu k w d y d a k ly c c recep cy jn ej. „ IS M E ” 2 0 0 0 n r 1, s. 66.
208 Nauczyciel i Szkoła 1-2 2006
W spółcześnie zauw aża się, że program y upowszechnienia tradycyjnych gatun kowo dziel starają się odtworzyć ich kontekst kulturowy, przybliżyć sytuację estetyczną, w jakiej i dla jakiej powstały. M uzea stosują teatralizację w nętrz i sy tuacji, w których „statyści” w strojach z epoki, odpowiednio „odgryw ają” rekw i zyty i przestrzenie, sym ulując dośw iadczenie sprzyjające głębszemu przeżywaniu prezentowanych eksponatów. Form y typu „światło i dźw ięk” w eszły ju ż na trwale w scenariusze popularyzacji znaczących kulturalnych miejsc. Bardzo często są to koncerty w starannie budowanej scenerii, precyzyjnie zaaranżow anej ze względu na doznania w ielu zmysłów. Przytoczone przykłady są dowodem integracji, istnienia tzw. pogranicza. N ie m ożna zapominać, że pojaw iająca się w kontekście tradycyjnej klasyfikacji sztuki kategoria kiczu (mass media, multimedia, reklama, graffiti) oznacza m.in. łatwość w ywoływania wrażeń i emocji, często przez zwielokrotnienie środków.
M uzykę XX w ieku rów nież cechuje w ielość stylów i konw encji artystycznych, m iędzy innym i dodekafonia, technika serialna, punktualizm , aleatoryzm i collage. K ażdy z nich ma odm ienną technikę kom ponow ania. O dm ienna ich treść stanow i podłoże integracji, ju ż nie płynna linia m elodyczna, lecz w łasności kolorystyki dźw iękow ej p ełn ią najw ażniejszą funkcję i jak że często w sw ych założeniach k o rcspondująze sztukam i plastycznym i (np. punktualizm A. W ebcrna). K olejnym przykładem integracji treści pozam uzycznych w sztuce je s t tw órczość J. C ag e’a. U zyskał on różnorodność dziedzin artystycznych, m iędzy innym i poprzez m alarstwo, taniec, film, recytacje poetyckie, oraz w prow adza inne pom ysły tw órcze7.
Sztuka w spółczesna w edukacji
C złow iek poznaje św iat nie tylko rozum em , ale i w sposób bezpośredni: w idzi go i słyszy, czuje go, dostrzega jak o konkretne obrazy stanow iące treść żyw ego postrzegania rzeczyw istości. Edukacja zajm uje szczególne m iejsce we w nikliwym zagłębianiu się człow ieka w em ocjonalność przez pryzm at i w yraz sztuki. U pow szechnienie sztuki, szczególnie w ośw iacie, sprzyja rozbudzeniu żyw ych i osobistych zainteresow ań w tym zakresie, poszerzenie horyzontów człow ieka, jeg o m ożliw ości poznania, odczuw ania oraz tw órczego przekształcania rzeczywistości.
W klasycznym ujęciu sztuka kojarzy się z uosobieniem piękna i dobra, synoni mem życia i człowieczeństwa. Stanowi zaprzeczenie przem ocy i zniszczenia, je st czynnikiem integrującym społeczeństw a i narody. Przem awiając językiem uniw ersalnym stanowi platform ę porozum ienia między barieram i politycznym i,
Sztuka współczesna w orbicie zainteresowań młodego pokolenia 2 0 9 kulturowymi i językow ym i. Dzisiaj do głosu dochodzą nowe ujęcia piękna, a w nich miejsce sztuki. W świecie postmodernistycznym sztuka wywołuje odmienne odczucia piękna, inaczej definiuje pojęcie uniwersalności, a także transcendencji czasu, kultury i miejsca. Zm iany dokonały się również w odbiorcach sztuki (głównie w śród osób m łodych), a także na współczesnej scenie kulturalnej8. W pedagogice pojaw ił się zarzut swoistej „nieskuteczności” dzisiejszej praktyki edukacyjnej w zakresie przybliżania młodemu odbiorcy sztuki, a także jej nieatrakcyjności dla dzieci i młodzieży, a co zatem idzie zasadniczej nieprzystawalności do ich potrzeb. M łodzi ludzie niechętnie uczą się muzyki i plastyki, programy nauczania są nieefektownie m uszą być ciągle zmieniane. Tego typu sytuacje w zbudzają liczne kontrowersje i pomimo wysiłku i jednostkow ych osiągnięć trudno w skali masowej zauważyć popraw ę stanu edukacji. Nie pomaga sprawie agresywna postawa m ediów nastawiona na konsumpcję, lansując jednostronny typ wizerunku sztuki przesycony agresją szokowaniem i wywołaniem mieszanych odczuć9.
Sztuka często je st określona jak o „w ielka nauczycielka w yobraźni” . Z punktu w idzenia filozoficznego i psychicznego w yobraźnia wiąże się ściśle z funkcjo now aniem pam ięci i cecham i intelektu. W yobrażenia m ożem y podzielić na odtw órcze i tw órcze. W yobrażenia odtw órcze w iążą się z przypom inaniem treści w yrażeniow ych przechow yw anych w pamięci.
W spółczesna rzeczyw istość edukacyjna, zw iązana z koncepcją kształcenia zintegrow anego, coraz częściej skłania się do metod, które nie tylko zapew nią m łodym odbiorcom w łaściw y kontakt z m uzyką artystyczną ale rów nież określą ich postaw ę w obec edukacji. W ten sposób głów nym i czynnikam i now oczesnego kierunku rozw oju w procesie kształcenia muzycznego stały się tw órczość i oso bow ość m łodego człowieka.
O rganizacja i realizacja toku nauczania, który byłby interesujący dla dzieci i m łodzieży a jednocześnie zgodny z założeniami w ielostronnego kształcenia pow inny zbliżyć się do spotkań nacechow anych siłą przyciągania i atrakcyjnością. Zostały one uzyskane dzięki zaangażow aniu w tym sam ym czasie: myślenia, odczuw ania, w oli i działania. Poszerzenie ich o zasadę dobrow olności ucze stnictwa, uw zględnienie poziom ów kom unikacji (rzeczowy i emocjonalny), uznanie pozytyw nego przeżycia za w artość oraz posługiw anie się różnym i śro dkami w yrazu zapew ni nic tylko atrakcyjność spotkania, ale będzie czynnikiem stym ulującym zainteresow anie m łodych odbiorców sztuki, ja k rów nież wzmocni m otyw ację do uczenia się. Ważnym elem entem jest profesjonalizm w ykonania oraz przygotow anie odbiorców do przeżycia.
H I. W ojnar, S ztu k a i e d u k a cja - z a g ro ż e n ia p o d staw ow e. W: S ztuka i e d u k a cja w ep o c e p o n o w o czcsn cj. Red. T. S z k o łu t, L u b lin 1995, s. 35.
4 Λ. B ia łk o w sk i, W y zw an ia w sp ó łc ze sn o śc i a n o w e m y śle n ie o ed u k acji m u zy czn ej. W: P ro b lem y w sp ó łczesn ej ed u k a cji m u zy czn ej. Red. V. P rzcrcm b sk a, Ł ó d ź 2 0 0 2 , s. 5.
210 Nauczyciel i Szkoła 1 -2 2006
A nim acja tw órczości muzycznej i plastycznej m oże zostać urzeczyw istniona w różnorodnych tem atach. M uzyka określana je s t w tym przypadku jak o udźw ię kowiony, zorganizow any rytm icznie przebieg czasu, a treść jej jest rozum iana jak o kom unikat w edług poglądów lub je s t niejednoznaczna. W przeciw ieństw ie do niej sztuki plastyczne reprezentują statycznie trw ającą przestrzeń, a treść przekazyw ana m oże być w sposób jednoznaczny. Synteza tych dw óch dziedzin sztuki nie je st prosta i nic je st pow szechnie upraw iana, jed n ak je j prośby są ponaw'iane. Przyzw yczajeni jesteśm y do działania w zroku jak o zasadniczego zm ysłu, a przy słuchaniu m uzyki tow arzyszą nam często skojarzenia w zrokow e. W spółczesna sztuka w ykorzystuje w pełni m ożliw ość pow iązań m iędzy św iatem dźw ięków i form w izualnych, tw orząc pew ne syntezy. Rozwijające się m alarstw o abstrakcyjne upodabnia się do m uzyki, tw orzy poetyckie obrazy barw i kształtów na takich sam ych zasadach skojarzeniow o-uczuciow ych, na których tw orzony jest św iat dźwięków. W utw orach w spółczesnych artystów plastyków w idoczne są dążenia do nadania ruchu i udźw iękow ienia obrazów czy układów przestrzennych. D latego pedagogika m uzyczna proponuje w początkow ej fazie kontaktu uzu pełnienie przekazyw anych treści m uzycznych skojarzeniam i zw iązanym i z tre ściam i pozam uzycznym i tj.: m alarstw o, poezja, narracja, elem enty ruchu i tańca. W yobrażenia stają się przez to bogatsze na w skutek w spółdziałania większej ilości analizatorów oraz dynam izow ania uczuć estetycznych i sfery em ocjonalnej niedośw iadczonego odbiorcy. N iebezpieczeństw em w yłączności integracyjnych działań jest pojaw ienie się pew nego rodzaju niew olnictw a w spojrzeniu na sztukę, które może skutecznie ham ow ać w rażliw ość m łodego człow ieka na piękno i bogactw o poszczególnych jej elem entów. R ozm yciu w ów czas ulegnie odbiór m uzyki, tańca, plastyki i literatury, który dla w ielu stanie się niem ożliw y bez zbędnego tłum aczenia i ograniczonych spojrzeń.
A udycja form ą przybliżania sztuki w spółczesnej m łodem u
odbiorcy
A udycja stanowi jednostkę programu radiowego lub piewien rodzaj koncertu mającego na celu popularyzacje sztuki, a przede wszystkim m uzyki10. G łów ne typy audycji ze w zględu na problematykę konccntrująsię wokół: audycji informacyjnych, publicystycznych, oświatowych, literackich, teatru, muzycznych i rozrywkowych. Stosowany jest również podział audycji ze w zględu na słuchacza, dla którego są przeznaczone (dla dzieci, młodzieży, osób dorosłych itp.)11. A udycją m oże rów nież być nazwany rodzaj w ewnętrznego popisu np. w szkołach m uzycznych12.
10 S. S k o ru p k a, H. A u d e rsk a , Z. L c p ick a (red .), M ały sło w n ik ję z y k a p o lsk ie g o . W arszaw a 1969, s. 23. “ R. L ą k o w sk i (re d .). E n c y k lo p ed ia p o w sz e c h n a . W arszaw a 1983, s. 172.
Sztuka współczesna w orbicie zainteresowań młodego pokolenia 211 Audycję jak o środka intelektualnego i estetycznego wychowania dzieci i m ło dzieży w prow adził T. Joteyko. W jego koncepcji repertuar audycji dostosowany był do materiału teorii muzyki, przeznaczonego dla klas starszych13. S. Wysocki zajm uje odm ienną postawę powtarzając, że muzykę m ożna tłumaczyć tylko przez muzykę. Stąd autor prawie nigdy nie w spomagał jej zrozum ienia środkami pozam uzycznym i14. J. Baranowska-Borowa stworzyła eklektyczną koncepcję audy cji m uzycznych15. A utorka upatrywała lekcjejako swoiste miejsce realizacji audycji, która pow inna zawierać skromne wiadomości z historii muzyki, podane w formie komentowanych koncertów. Koncepcja audycji muzycznych J. Reissa przebiegła drogę od wiedzy naukowej do praktyki szkolnej16. A rtystyczną formę audycji m uzycznych stworzył B. R utkow ski17. Syntezą w szystkich dotychczasowych doświadczeń na ten tem at jest koncepcja audycji muzycznych T. M ayznera18. We dług założeń autora audycje miały być okazjądo poznawania wartościowej muzyki w artystycznym wykonaniu i równocześnie sposobnością do poznania kultury w ybranego środowiska twórców. W okresie powojennym akcję przybliżania muzyki społeczeństwu, w formie koncertów szkolnych i audycji muzycznych pod jęły się wyspecjalizow ane instytucje tj. Biuro Koncertowe, Filharmonia, A gen cje Artystyczne itp. Planowe działania w zakresie rozwoju działań muzycznych społeczeństwa przejęła szkoła. Percepcja muzyki czy słuchanie muzyki weszło na trwałe do program ów nauczania. Wśród autorów publikacji propagujących w formie program u lekcjc słuchania muzyki należy wymienić: C. Kozietulskiego, W. Rudzińskiego, M . Przychodzińskiej, Z. Burowskiej, L. Markiewicza, K. Buli i in. W spółcześnie nośnymi formami wprowadzania dziecka w świat sztuki w tym muzyki są koncepcje: aktywnego słuchania muzyki B. Strauss, założenia metodyki pedagogiki zabawy, propozycje przekładu znaczeniowego języka muzyki na znak plastyczny, słowo, gest, ruch taniec19. Forma happeningu, collage, teatralizacja zdarzeń to propozycje nie tylko atrakcyjne dla współczesnego odbiorcy, ale również wielce inspirujące do kształtowania oczekiwanych postaw kreatywnych.
11 M. P rzy ch o d z iń sk a-K ac ic za k , P o lsk ie k o n c e p cje p o w szech n eg o w y c h o w a n ia m u zy czn eg o . T rad y cje - w sp ó łc ze sn o ść . W a rsz a w a 1979, s. 96.
14 J. P ro sn ak , P o lih y m n ia u c ząca. W y ch o w an ie m u zyczn e w P o lsce od ś re d n io w ie cz a do dni dzisiejszy ch . W arszaw a 1976, s. 118.
15 J. B a ra n o w sk a -B o ro w a , S zk oln e a u d y c je m uzyczn e. „ M u zy k a w S zk o le” 1929, nr 12. J. R eiss, A u d y c je m u zy c z n e - cci, form a, tech n ik a. „M u zy k a w S zk o le" 1933-1934, n r 7.
17 B. R u tk o w sk i, M u z y cz n e a u d y c je sz k o le . „Jed n o d n ió w k a M .O .W . Liceum K rz e m ie n ie c k ie ” 1934/35, nr
2 .
IH T. M ay zn cr, P ro g ram y au d y cji m u zy czn y ch . „ Ś p iew w S zko le” 1935/36.
14 M. K isiel, A k ty w n e fo rm y w p ro w ad z a n ia d zieci w św iat m uzyki w ed u kacji k reaty w n ej. W: D iferen ciácia v y čo v an ia a sú v islo sti. Red, E. P ctlák, S. Ju szc z y k . N itra 2 0 0 4, s. 3 0 1.
212 Nauczyciel i Szkota 1 -2 2006
P rojekt edukacyjny pt.
Sztuka współczesna D A R W IN ’s
C elem przygotowanego program u Sztuka współczesna D arwin s było przybliżenie słuchaczom wiedzy o różnych przejawach i trendach ciągłe rozwijającej się i ulegającej przeobrażeniom sztuki20. Audycja, jako form a prezentacji stanowiła rów nież niezw ykle wdzięczny obszar poszukiwań i eksploracji doświadczeń własnych oraz um iejętności organizatorskich i warsztatow ych autorów i w yko naw ców w zakresie przybliżania sztuki młodemu odbiorcy odbiorcy. M ając św iadom ość zawężonych ram przygotowanego program u dla opracow ania tem atu Sztuka współczesna D a rw in s poruszono jedynie kilka wątków. W audycji zaprezentowano: artystyczną muzykę w spółczesną, m uzykę rockową, jazz, m uzykę elektroniczną. Tematy z zakresu plastyki objęły: surrealizm, tw órczość Gaudiego, Dalliego i Kantora. W tańcu odszukano połączeń i różnic między klasyką a popularnością ruchu. Happening Colage o f art pozw olił uw ażnie spojrzeć i prześledzić proces pow staw ania nowych, aczkolwiek kontrowersyjnych syntety cznych jakości artystycznych. Ale najw iększą w artość przyniósł sam proces poszukiwania materiału, odkrywania nowych w iadomości, opracow ania znanych pom ysłów przy pom ocy nowych środków i metod, odnajdyw anie radości w procesie odtwarzania, tw orzenia i adaptacji pomysłów muzycznych, plastycznych w zbo gaconych teatralizacją zdarzeń oraz projektow aniem scenografii i kreow aniem ról. N ie bez znaczenia dla tworzenia audycji było w ykorzystanie współczesnej techniki komputerowej możliwości wykorzystania projekcji slajdów. Prezentacja m ultimedialna rozbudow yw ana była stopniowo, w jej skład weszły akcentowane w punktach informacje anonsowanych w ystąpień oraz uzupełniające jc obrazy. Dzięki ofercie program u PowerPoint dziesiątków profesjonalnych szablonów definiujących wygląd prezentacji w idz m iał możliw ość z dużym zadow oleniem i sw obodą śledzić przebieg całcj prezentacji wtopionej w dram aturgię audycji. A ktywność m uzyczna w ykonawców to nic tylko prezentacja sprawności w okal nych, instrum entalnych i tanecznych studentów ale rów nież m anifestacja swoich możliwości plastycznych w przekształcaniu tw orzyw a zaczerpniętego z dostępnych m ateriałów (m asa papierowa, sukno, bryła itp. Spoiw em aktywności muzyczno- plastycznej, tanecznej i ruchowo-sceniczncj było słowo. D obór i przekazywanych treści, ja k rów nież sposób ich prezentacji z uw zględnieniem barwy głosu, dykcji, środków wyrazowych i ekspresji pozw olił przyszłym pedagogom doświadczyć moc słowa w możliwościach tw orzenia nastroju audycji, trafności w ypowiedzi, zasadności stawianych pytań lub puentow ania akacji scenicznej. N ic bez zna czenia w opisanym zam yśle integracji sztuki była rola światła, cicnia, mgieł i dymu tworzących niepow tarzalny klim at i zapew nienie ciągłości przejść między
Sztuka współczesna w orbicie zainteresowań młodego pokolenia 2 1 3 poszczególnymi prezentacjami. Towarzysząca audycji prezentacja multimedialna składała się z 105 slajdów. Została ona przygotowana przez M. Paluszek w celu zobrazowania i uzupełnienia przedstawianych treści artystycznych. W tym miejscu należy przypom nieć, że całość imprezy wystawiono na dużej scenie w M ysłowickim Centrum Kultury.
S c e n a r i u s z a u d y c j i pt. Sztuka współczesna D arw in s W prow adzenie - M. Kisiel
1. „A m sterdam ” kom pozycja gitarow a z K alvestreat - R. Polak
2. A leatoryzm - artystyczna m uzyka w spółczesna w kilku osłonach - A. Ujma 3. M uzyka rockow a - M . O syra i M. Sas
4. Surrealizm w sztuce - L. Gil i J. Zyguła 5. M uzyka Jazzow a - J. K. K owalczyk 6. A rchitektura w edług G audicgo - G. Osyra 7. Tw órczość Tadeusza K antora - K. Basta
8. Różne oblicza tańca - G. Hajduk, G. Osyra, A. Siwczyk oraz Zespól Conflict Zone 9. C olage o f art - K oncert na telew izor solo i orkiestrę m ultim edialną - zespół 10. Rytm, puls, św iatło i dźw ięk w muzyce - K. Schön i Ł. D enisuk
11. B reak dance - Zespół Conflict Zone Zakończenie audycji - J. W uttke
Rozszyfrow ując tytuł artystycznego przedsięw zięcia, jakim niew ątpliw ie była audycja pt. D RW IN ’s nic sposób zauważyć, kryjących się pod tytułem , w yznaczników charakterystycznych dla sztuki w spółczesnej: D - dow olność, A - abstrakcjonizm , R - różnorodność, W - w iclow ątkow ość, I - indyw idualizm , N - now atorstw o, S - spontaniczność.
D zisiaj wiemy, że w spółczesny odbiorca chcąc, nie chcąc będzie m usiał się zm ierzyć z now ym i trendami w sztuce, odnaleźć swoje m iejsce w jakże w yrafinowanej em ocjonalności oraz zrozum ieć sym bolikę języka w spółczesnych artystów, którego znaczcnic w ybiega daleko w przyszłość. Prezentacja dokonań sztuki w spółczesnej w formie integralnego obrazu daje szansę przybliżenia jej szerokiem u odbiorcy i skierow anie nań zainteresow ania młodego pokolenia.
Bibliografia
Estreicher Κ., H istoria sztuki w zarysie. K raków 1988.
H ollingsw orth M., Sztuka w dziejach człowieka. W rocław 1992.
Kisiel M ., M edia w edukacji m uzycznej uczniów szkoły ogólnokształcącej. M ysłow ice 2003.
214
Nauczyciel i Szkoła 1 -2 2006Parkita E., Recepcja muzyki artystycznej przez uczniów ogólnokształcącej szkoły podstawowej. K ielce 2005.
Sherman R., Seldon P., Muzyka klasyczna dla żółtodziobów. Poznań 2000. Szarecka G., M uzykologia dla dzieci i młodzieży. Warszawa 2004. Wolański R., Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej. Warszawa 1995. Zieliński T.A., Style, kierunki i twórcy muzyki X X wieku. Warszawa 1981.
Sum m ary
The article introduced inform ation on them e o f place o f present art in orbit o f interests y o u n g generations. One skctchcd horizons o f art present and one represented her part in generel education sch o o l - and cxtraschool. O ne talk ovcrcd also broadcast, a s form o f bringing near present arts y o ung receivers and o n e p resented scrccnplay entitled “ Present Art Darwin's” . In con clu sio n on e sh ow ed w cig h tin css o f education at y o u n g receivers o f consideration in contact with with w orld o f art. puttings on w ealth his qualities, concentrations on experience, o f contem plation pcrm iting to cross borders o f superficial im pressions, accidcntal, m ost strong.
Załącznik
Rys. I. Plakat audycji pt. DARWIN’S
Rys. 2. Amsterdam - utwór gitarowy R. Polaka
Sztuka współczesna w orbicie zainteresowań młodego pokolenia 2 1 5
Rys. 3. Break dance - Zespól Conflict Zone
Rys. 5. Rytm , p u ls i św iatło w m uzyce - K. Schön
Rys. 4. R óżne oblicza tańca - A . Siw czyk
Rys. 6. A utorzy i w ykonawcy audycji pt. D ARW IN's
