Sylwia Konecka
Strategie łańcuchów dostaw w dobie
e-biznesu
Ekonomiczne Problemy Usług nr 105, 501-509
2013
NR 763
EKONOMICZNE PROBLEMY USŁUG NR 105
2013
S Y L W IA K O N E C K A
W yższa Szkoła Logistyki
STRATEGIEŁANCUCHOW DOSTAW W DOBIE E-BIZNESU
Wprowadzenie
Firm y coraz częściej stają przed w yzw aniem e-biznesu, czyli w ykorzystaniem narzędzi internetow ych do w spierania sw oich procesów biznesow ych. Św iadczą o tym liczne raporty firm konsultingow ych, takich jak : F orrester G roup, G artner G roup, M organ Stanley, K PM G , A ccenture, oraz publikacje naukow e. Rozwój technologii inform acyjnych (Inform ation T echnology - IT) sprzyja tw orzeniu za aw ansow anych narzędzi służących do popraw y w ydajności nie tylko pojedynczych przedsiębiorstw , ale całego łańcucha dostaw . G łów nym czynnikiem sukcesu w y n i kającego z zastosow ania e-biznesu je s t odpow iedni w ybór narzędzi spójnych z ogólną strategią firm y. W szczególności brakuje w yników badań em pirycznych dotyczących zw iązku e-biznesu ze strategią łańcucha d o staw 1.
1. Strategia łańcucha dostaw
Z daniem niektórych autorów 2 nie istnieje łańcuch dostaw bez strategii. Już w m odelach strategii odnoszących się do autonom icznej firm y p ojaw iała się idea strategii łańcucha dostaw . N a przykład K ay w sw ym m odelu strategii w skazuje, że przew aga konkurencyjna m oże w ynikać z relacji z dostaw cam i3.
1 R. Cagliano, F. Caniato, G. Spina: E-business strategy. How companies are shaping their
supply chain through the Internet, „International Journal of Operations & Production Manage
ment” 2003, Vol. 23, No. 10, s. 1142.
2 Strategie łańcuchów dostaw, red. M. Ciesielski, J. Długosz, PWE, Warszawa 2010, s. 156.
502
Sylwia Konecka
Strategia łańcucha dostaw oznacza: sposób prow adzenia działań zw iązanych z przepływ am i rzeczy i inform acji przez w iele przedsiębiorstw i m iędzy nim i oraz sposób zarządzania ow ym i działaniam i4. O bejm uje także zarządzanie relacjam i w łańcuchu dostaw i integrację w obszarze zarządzania, inform atyki i tech n o lo g ii5. Strategia łańcucha dostaw determ inuje sposób nabyw ania m ateriałów , transport do i z zakładu, w ytw arzanie produktów lub operow anie dla zapew nienia serw isu i dystrybucji produktu do klienta. W skazuje co produkcja, dystrybucja i serw is będ ą robić „szczególnie dobrze” . D otyczy decyzji odnośnie do zapasów , transportu, obiektów produkcyjnych i przepływ u inform acji w łańcuchu dostaw 6.
Strategie łańcuchów dostaw są w w iększości strategiam i konkurencyjnym i. H ines podkreśla, że m iędzy strategią łańcucha dostaw a strategiam i konkurencyj nym i poszczególnych przedsiębiorstw m usi istnieć strategiczne dopasow anie. Jest to zgodne z poglądem B ozartha i H andfielda7 w edług, którego strategie łańcucha dostaw przekładają strategię biznesow ą n a działania w sferze łańcucha dostaw , um ożliw iają dostarczanie w artości docelow ym klientom i n a docelow e rynki oraz rozw ijanie kluczow ych kom petencji. D opasow anie to dotyczy rów nież w ykorzy styw anych narzędziu IT i strategii e-biznesu.
N a jed n y m z etapów prac przeprow adzonych w ram ach projektu badaw czego
Strategie łańcuchów dostaw , realizow anego w W SL , zidentyfikow ano następujące
strategie łańcucha dostaw : szczupły (lean), zw inny (agile), strategię six sigm a (stra tegia elim inacji zm ienności), strategię zarządzania ograniczeniam i (theory o f con-
straints) 8, szybkiej reakcji - QR, szczupło-zw inne (lean agile), w ydajny (efficient),
zabezpieczający przed ryzykiem (risk-hedging), reaktyw ny (responsive), w rażliw y
(vulnerable), sprężysty (resilient), przejrzysty (visibility), kruchy (fragile), połączo
ny (connected), szybki (speed), elastyczny (fle x ib le ), ciasny (tide), m odularny (m o
dular), indyw idualny (individual), p u ll i p u sh , zdolny do dostosow yw ania się do
rynku (adaptability), uw zględniający w zajem ne interesy (alignm ent), w irtualny
(virtual), efektyw ne strategie zw rotnego łańcucha dostaw (effective reverse supply chains), zielone łańcuchy dostaw (green supply chains), łańcuchy dostaw zam knię
tej pętli (clo sed loop supply chains), zrów now ażone łańcuch dostaw (sustainability
su p p ly chains), e-łańcuchy dostaw (e-supply chains).
4 Por. T. Hines: Supply Chain Strategies, Elsevier Butterworth-Heinemann, Oxford 2004, s. 5. 5 Strategie łańcuchów dostaw..., s. 33.
6 S. Chopra, P. Meindl: Supply Chain Management. Strategy. Planning, and Operation, Wyd. Pearson, New Jersey 2010, s. 38.
7 C. Bozarth, R.B. Handfield, Wprowadzenie do zarządzania operacjami, Helion, Gliwice 2007, s. 256.
8 R. Rudnicki: Zarządzanie łańcuchem dostaw, wykład dostępny na stronie: www.ioz.pwr.wroc.pl/pracownicy/rudnicki/default_pliki/Z%C5%81D%20wyk%C5%82ad.ppt, [dostęp 23.10.2012].
2. Determinanty strategii łańcuchów dostaw
D o w yróżnienia w ym ienionych strategii posłużyły różne kryteria. B adacze najczęściej za punkt w yjścia dla w y znaczenia konkretnej strategii łańcucha dostaw b iorą pod uw agę produkt, którego przepływ w łańcuchu m a następow ać, podają przy tym ró ż n e je g o cechy i sposoby podziału ze w zględu n a określoną cechę. M ię dzy innym i dzielą produkty na: funkcjonalne bądź innow acyjne, zróżnicow ane (innow acyjne) bądź standardow e (funkcjonalne), innow acyjne albo przystosow alne, nadające się do m ontażu fizycznego bądź biologiczno-chem iczne. P odziału strategii łańcuchów dostaw dokonują rów nież ze w zględu n a długość czasu cyklu życia produktu.
Z produktem stricte zw iązane je s t drugie najczęściej w ykorzystyw ane k ry te rium podziału strategii łańcuchów dostaw , m ianow icie popyt (popyt n a określony produkt). W skazane w przeglądzie kry teria uw zględniały: niepew ność popytu, przew idyw alność popytu, rodzaj popytu: stabilny/niestabilny albo dynam iczny, stabilny, m echanizm y koordynacji przepływ u dóbr i inform acji - oparte n a popycie rzeczyw istym lub oparte n a popycie prognozow anym .
K olejną grupę kryteriów m ożna by hasłow o nazw ać „niepew ność” . N iep ew ność je s t też głów nym trendem funkcjonow ania przedsiębiorstw w ram ach w sp ó ł czesnych łańcuchów dostaw . B adacze, typując strategie łańcuchów dostaw , brali pod uw agę: niepew ność podaży, niepew ność popytu, niestabilność rynku.
P roponuje się rów nież podział strategii łańcuchów dostaw ze w zględu n a cele strategiczne: koszt i elastyczność, oraz ze w zględu n a strategie konkurencyjne: różnicow anie bądź przyw ództw o. A także - w odniesieniu do strum ieni przepły w ów w łańcuchu dostaw - ich w ielkości i czasu przepływ u. D okładniej: długość łącznego czasu dostaw y i w ielkość przepływ u.
W ym ienione grupy kryteriów w zajem nie się przenikają. N a przykład podział n a produkty funkcjonalne i innow acyjne oparto n a charakterze ich popytu. P rodukty funkcjonalne (w edług Fishera) to produkty o stałym (przew idyw alnym ) popycie, m asow e, dostępne w w ielu różnych punktach sprzedaży detalicznej, zaspokajające podstaw ow e, niezm ienne w czasie potrzeby, B ozarth n azyw a j e standardow ym i. Produkty innow acyjne cechuje krótki cykl życia, du ża różnorodność i now atorski charakter, co utrudnia prognozow anie popytu.
N ależy uznać, że w m yśl przedstaw ionych podejść, charakter produktu oraz natu ra popytu są to dw a podstaw ow e - najczęściej w skazyw ane w yróżniki strategii łańcuchów dostaw . N a strategię łańcucha składają się głów nie także czynniki doty czące niepew ności. Ł ańcuchy, które są lepiej przygotow ane od strony strukturalnej i zarządczej do rad zen ia sobie z niepew nością w ynikającą z popytu n a produkty, ale także niepew nością im plikacyjną, w tym zagrożeniam i środow iskow ym i i zakłóce niam i przepływ ów , o siągną przew agę konkurencyjną.
504
Sylwia Konecka
Podaje się różne sposoby radzenia sobie z niepew nością, m ożna je potrak to w ać ja k o sw ego rodzaju strategię n a tzw. stabilizację łańcucha dostaw . A by kon k u row ać n a coraz bardziej niepew nym i konkurencyjnym rynku, w iele firm stosuje strategię skupiania się n a kluczow ych kom petencjach, w ykorzystując outsourcing do w ykonyw ania pozostałych działań9. Często skutkuje to tw orzeniem się coraz bardziej złożonych i zróżnicow anych łańcuchów d o staw 10. K luczow ą decyzją stra tegiczną dla przedsiębiorstw staje się k w estia w ybrania najlepszego sposobu ustab i lizow ania łańcuchów dostaw i osłabienia w pływ ającej n a nie niestabilności rynku.
W tej determ inancie strategii łańcuchów dostaw należy rów nież upatryw ać m ożliw ości w ykorzystania narzędzi e-biznesu. N arzęd zia IT w pisują się szczegól nie w strategie w irtualnych łańcuchów dostaw , e-łańcuchów dostaw oraz są szcze gólnie przydatne przy integracji w łańcuchu dostaw , a także odpow iednim zarzą dzaniu relacjam i z dostaw cam i i odbiorcam i. Stanow ią one narzędzie do realizacji w ym ienionych strategii i w dużej m ierze w arunkują ich skuteczność.
3. Wirtualne i e-łańcuchy dostaw
W literaturze ja k o najnow sze form y rozw oju łańcuchów dostaw podaje się w irtualne i e-łańcuchy dostaw . Jest to przejaw em rozw oju strategii łańcuchów d o staw w kontekście e-biznesu. N ajbardziej ogólna definicja stanow i, że w irtualny łańcuch dostaw to sieć pojedynczych firm zorganizow anych w okół danego p rzed siębiorstw a11 . W ilson ogranicza istotę w irtualnych łańcuchów dostaw do sfery p ro dukcji, tw ierdząc, ż e je s t to sieć partnerów i procesów niezbędnych do w ytw orzenia danego p ro d u k tu 12. In n a definicja podaje, że w irtualny łańcuch dostaw to globalny łańcuch dostaw , funkcjonujący w dynam icznej sieci firm zaangażow anych w w iele różnorakich relacji. N adanie atrybutu w irtualnego procesom realizow anym w ła ń cuchu dostaw oznacza pow rót do indyw idualnego niezależnego postrzegania dzia łań w przepływ ie m ateriałów i produktów . W rezultacie praw o w łasności i kontrola zasobów są w w iększym stopniu realizow ane za p om ocą aplikacji internetow ych (lub intranetow ych). Funkcjonow anie w irtualnego łańcucha dostaw determ inują trzy podstaw ow e czynniki:
- technologia inform acyjno-kom unikacyjna,
9 R. Lowson, R. King, A. Hunter: Quick Response: Managing the Supply Chain to Meet
Customer Demand, John Wiley and Sons, London 2000, s. 43.
10 K. Preiss, S.L. Goldman, R.N. Nagel: Cooperate to Compete: Building Agile Business
Relationships, Van Nostrand Reinhold, New York, 1996.
11 M.B. Watson-Manheim, K.M. Chudoba, K. Crowston: Discountinuities and Continuities.
A New Way to Understand Virtual Work, „International Technology and People” 2002, Vol. 15,
No. 3, s. 191-209.
12 T. Wilson: Service Links Virtual „Demand Chain", Internet Week, Manhasset, Sep. 13, 1999, s. 32.
- kom petencje uczestników głów nych,
- kom petencje w yspecjalizow anych u czestn ik ó w 13.
Podaje się następujące założenia strategiczne funkcjonow ania w ram ach w ir tualnych organizacji:
- w spólne ponoszenie kosztów infrastruktury,
- w prow adzenie koncepcji logistycznej oszczędzającej czas, - zatarcie różnicy m iędzy w ielkim a m ałym ,
- przejście od sprzedaży produktu do oferujących rozw iązania.
T echnologie inform acyjne m ają ogrom ną rolę do odegrania w łańcuchu do staw , poniew aż w spółczesne zarządzanie firm ą opiera się n a postrzeganiu jej p o przez procesy, których analizow anie u łatw iają w łaśnie system y IT. M ow a w ów czas 0 e-łańcuchach dostaw . Problem je d n a k w tym , że technologie te nie zaw sze są dobrze integrow ane z procesam i zachodzącym i w łańcuchu dostaw . System y IT pow inny być zintegrow ane z procesam i łańcucha dostaw . Przyjm uje się, że około 20% kosztów p row adzenia biznesu pochłaniają system y IT, ale w przypadku łańcu cha dostaw te 20% nie spełnia w szystkich oczekiw ań ze strony łańcucha dostaw.
Podobnie w prow adzenie pojęć typu e-logistyka czy e-łańcuch dostaw św iad czy o tym , że w pływ e-biznesu n a łańcuchy dostaw je s t niew ątpliw y. M ożna za uw ażyć w ystępow anie pew nych specyficznych cech e-łańcuchów dostaw , takich j a k 14: koncentracja n a produktach i usługach m aterialnych (w przypadku produktów cyfrow ych łańcuchy dostaw są zw ykle bardzo zredukow ane), istotna ro la system ów ER P (E nterprise R esource Planning) - p lanow ania zasobów przedsiębiorstw a, efek tyw na, w iarygodna i w dużej m ierze zautom atyzow ana kom unikacja, np. z w y k o rzystaniem standardów : ED I czy też ebX M L, korzystanie z kom puterów m obilnych 1 telekom unikacji bezprzew odow ej, z urządzeń autom atycznej identyfikacji oraz urządzeń telem etrycznych, w ielokryterialne w spom aganie rozdziału różnorodnych zasobów (w szczególności ludzkich) i innych działań logistycznych.
E lem entem specyficznym e-łańcucha dostaw je s t rów nież korzystanie z elek tronicznych (internetow ych) portali biznesow ych, głów nie giełd elektronicznych, aukcji internetow ych, w irtualnych hurtow ni. System y e-biznesow e obsługują licy tacje dóbr i usług w raz z w arunkam i dostaw i płatności. A ukcje internetow e są zin tegrow ane z system am i do zarządzania zakupam i, zapasam i, logistyką, sprzedażą, dystrybucją, śledzeniem zam ów ień i finansam i. U m ożliw ia to odstąpienie od k o n cepcji sztyw nych łańcuchów dostaw - konfigurow anych tradycyjnie, n a bazie czę sto w ieloletnich kontraktów - i zastąpienie ich dynam icznym i, obejm ującym i p art nerów , którzy w danym m om encie oferują sobie w zajem nie najkorzystniejsze w a runki w spółpracy. Firm y zaczęły dostrzegać w artości w ynikające z zarządzania
13 Czynniki rozwoju wirtualnych łańcuchów dostaw, red. D. Kisperska-Moroń, Wydawnic two Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2009, s. 34.
14 W. Wieczerzycki: Rola technologii informacyjnych w łańcuchach dostaw, w: Strategie
506
Sylwia Konecka
relacjam i w łańcuchu dostaw i korzyści z zarządzania e-łańcucham i dostaw , które obejm ują m.in.:
- obniżenie poziom u zapasów , - szybszą odpow iedź n a problem y, - w y ż sz e p o z io m y ja k o śc i,
- w iększe zadow olenie klienta,
- bardziej zróżnicow ane oferty produktów .
W spółczesnym w yzw aniem firm je s t dokonyw anie segm entacji rynku i bu d o w anie dla każdego segm entu dedykow anego łańcucha dostaw . To sam o się odnosi rów nież do narzędzi, za p om ocą których prow adzone je s t planow anie. W sytuacji dużej produkcji i w ysokiego popytu m argines m anew ru je s t niew ielki. W sytuacji niew ielkiej produkcji i niskiego popytu należy być blisko konsum entów i d ostoso w yw ać produkcję do ich potrzeb. P rzykładem takiego p odejścia je s t A pple, który m a szeroki w achlarz produktów , ale nie dystrybuuje ich za p om ocą jed n eg o łańcu cha dostaw , lecz każdem u produktow i dedykuje inny łańcuch dostaw , np. iPady, notebooki itd .15
W arto też zw rócić uw agę, że chociaż e-łańcuchy dostaw um ożliw iają w ym ianę inform acji w całym łańcuchu dostaw , to nie w szystkie zainteresow ane strony są n a to gotowe. Ponadto, ja k w przypadku każdej zm iany w organizacji, sukces realizacji zależy od tego, ja k dobrze firm a w draża system w śród pracow ników i dostawców.
4. E-biznes w zarządzaniu łańcuchem dostaw
N a podstaw ie badań em pirycznych m ożna w skazać n a podstaw ow e aspekty zastosow ania e-biznesu w obrębie obszarów strategii łańcuchów d o staw 16:
- integracja w zarządzaniu łańcuchem dostaw (79,5% firm ),
- radzenie sobie z presją niskich cen i zm niejszaniem kosztów (69,9% ), - zdobyw anie w iedzy i uczenie się (56,6% ),
- w łasność intelektualna i kontrola przepływ u inform acji (51,8% ), - szybkość reakcji n a zm iany w otoczeniu biznesow ym (45,8% ),
- zarządzanie relacjam i z dostaw cam i i klientam i w skali globalnej (41,0% ), - rozw ijanie praktyk e-zaopatrzenia (3 8,6%),
- zarządzanie czasem przepływ u (19,3% ).
W pływ rozw oju e-biznesu n a zarządzanie łańcuchem dostaw m ożna scharak teryzow ać, w skazując pięć etapów ew olucji w e w drażaniu e-biznesu.
15 A. Kostecka: Zrównoważony łańcuch dostaw: Zarządzanie end-to-end, 3 stycznia, wy wiad z R. Martinem, seniorem wiceprezydentem Global Supply Chain Competitive, Capabilities International, www.log24.pl [dostęp 15.03.2012].
16 S.R. Croom: The impact o f e-business on supply chain management. An empirical study
o f key developments, „International Journal of Operations & Production Management” 2005, Vol.
E tap pierw szy to „pozyskiw anie klientów ”, charakteryzuje się w ykorzysta niem standardow ych protokołów e-biznesow ych, takich ja k e-m ail i w itryny inter netow e, głów nie w celu u zyskania lepszego dostępu do klientów i rynków . Około 84% firm charakteryzuje się rozw ojem w drożenia e-biznesu n a tym etapie.
E tap drugi to „zarządzanie klientem ” , reprezentuje w iększy n acisk n a zarzą dzanie relacjam i z klientem w sparte w ykorzystaniem system ów CRM . O koło 54% firm charakteryzuje się takim poziom em w drożenia narzędzi biznesu.
E tap trzeci reprezentuje w ykorzystanie system ów e-biznesu w celu w spierania procesu zarządzania operacjam i, zazw yczaj poprzez w ykorzystanie system u ERP. 37% respondentów w skazuje n a rozw ój system u zarządzania poprzez pierw sze trzy etapy.
E tap czw arty podkreśla ruch w kierunku integracji działań po stronie podaży, zazw yczaj ilustruje rozm ieszczenie system ów e-zam ów ień w celu w spierania za rządzania całkow itym i kosztam i nabycia. 29% firm m a rozw inięty system zarzą dzania łańcuchem dostaw do tego poziom u.
E tap piąty stanow i zarządzanie zintegrow anym e- łańcuchem dostaw i zw ykle w iąże się z w ykorzystaniem platform e-biznesu, takich ja k e-uzupełnianie, globalne pozycjonow anie i śledzenie przepływ u tow arów w celu popraw y zarządzania m ate riałam i. T ylko 12% firm m oże poszczycić się w drożeniam i z tego poziom u.
W kontekście strategii łańcuchów dostaw dw om a najistotniejszym i obszaram i w pływ u e-biznesu są: zdolność łańcucha dostaw do odpow iedzi n a potrzeby klienta oraz koszty zaspokojenia tychże potrzeb.
A nalizując w pływ e-biznesu n a poziom obsługi klienta w łańcuchu dostaw, należy w skazać na: czas odpow iedzi n a zidentyfikow aną potrzebę, różnorodność produktów , dostępność produktów , oczekiw ania klientów , szybkość dostarczenia produktu n a rynek, przejrzystość - m ożliw ość śledzenia statutu zam ów ienia, zwroty.
Z astanaw iając się nad kosztam i i w pływ em e-biznesu n a nie, należałoby w skazać takie obszary zarządzania łańcuchem dostaw , jak: zapasy, m agazyny, transport i przepływ inform acji. W ażne je s t aby dostrzec, że w pływ e-biznesu na koszty nie zaw sze m usi być pozytyw ny.
Podsumowanie
W artykule przytoczono fragm ent badań n ad strategiam i łańcuchów dostaw , w których podjęto się m .in. ich identyfikacji oraz identyfikacji determ inant je kształtujących. W śród determ inant nie znalazły się technologie inform acyjne, ale podkreślono, że w ykorzystanie IT w p ły w a n a nie, np. zm niejsza skutki w ahań p o pytu. D w ie strategie - w irtualnych i e-łańcuchów dostaw - zostały om ów ione b a r dziej szczegółow o, ze w zględu n a ich zw iązek z rozw ojem Internetu. C ałość ro zw a żań zakończono analizą obszarów e-biznesu zw iązanych ze strategiam i łańcuchów
508
Sylwia Konecka
dostaw . R ozpatryw anie strategii łańcucha dostaw w kontekście e-biznesu pozw ala n a w nioskow anie, że w drażanie narzędzi e-biznesu pow inno być podporządkow ane strategii łańcucha dostaw , k tó ra je s t podporządkow ana strategii biznesu.
Literatura
1. Bozarth C., Handfield R.B.: Wprowadzenie do zarządzania operacjami, Helion, Gliwice 2007.
2. Cagliano R., Caniato F., Spina G.: E-business strategy. How companies are shap
ing their supply chain through the Internet, „International Journal o f Operations &
Production M anagement” 2003, Vol. 23, No. 10.
3. Czynniki rozwoju wirtualnych łańcuchów dostaw, red. D. Kisperska-M oroń, W y
dawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2009.
4. Chopra S., M eindl P.: Supply Chain Management. Strategy. Planning, and Opera
tion, Pearson, New Jersey 2010.
5. Croom S.R.: The impact o f e-business on supply chain management. A n empirical
study o f key developments, „International Journal o f Operations & Production M an
agement” 2005, Vol. 25, No. 1.
6. H ines T.: Supply Chain Strategies, Elsevier Butterworth-Heinemann, Oxford 2004.
7. Kay J.: Podstawy sukcesu firm y, PWE, W arszawa 1996.
8. K ostecka A., Zrównoważony łańcuch dostaw: Zarządzanie end-to-end, 3 stycznia, wyw iad z R. M artinem, seniorem wiceprezydentem Global Supply Chain Competi tive, Capabilities International, www.log24.pl
9. Low son R., King R., Hunter A.: Quick Response: M anaging the Supply Chain to
M eet Customer Demand, John Wiley and Sons, London 2000.
10. Preiss K., Goldman S.L., Nagel R.N.: Cooperate to Compete: Building Agile Busi
ness Relationships, V an Nostrand Reinhold, New York 1996.
11. Rudnicki R., Zarządzanie łańcuchem dostaw, wykład dostępny na stronie: www.ioz.pwr.wroc.pl/pracownicy/rudnicki/default_pliki/Z%C5%81D%20
wyk% C5% 82ad.ppt
12. Strategie łańcuchów dostaw, red. M. Ciesielski, J. Długosz, PWE, W arszawa 2010. 13. W atson-M anheim M.B., Chudoba K.M., Crowston K.: Discountinuities and Conti
nuities. A New Way to Understand Virtual Work, „International Technology and
People” 2002, Vol. 15, No. 3.
14. W ieczerzycki W.: Rola technologii informacyjnych w łańcuchach dostaw, w: Stra
tegie łańcuchów dostaw, red. M. Ciesielski, J. Długosz, PW E, W arszawa 2010.
15. W ilson T.: Service Links Virtual „Dem and C hain”, Internet Week, M anhasset, Sep. 13, 1999.
SUPPLY CHAIN STRATEGIES FOR E-BUSINESS TIMES
Summary
The article quotes a fragm ent o f research on strategies for supply chains, in w hich it was, inter alia, their identification and the identification o f determinants influencing them. Among determinants were not included IT technologies, but stressed that the use o f IT affects them, for example reduce the effects o f fluctuations in demand. Two strat egies - virtual and e-supply chains are discussed in more detail, because o f its associa tion w ith the development o f the Internet. The whole consideration was completed anal ysis o f e-business areas related to supply chain strategies. Exam ination o f the supply chain strategy in the context o f e-business, allows to deduce that the implementation o f e-business tools should be subordinated to the supply chain strategy, w hich is driven by business strategy.